장음표시 사용
291쪽
Rerum Augustan. Plade l. Partis II. Cap. LXH. a s&bissingo. F. Clemens Sinder supra iam citatus haec habet: δε Lutheri oemiclephi oestro iam antea insatus,eodem anno infesto Corporis Christi, in deI festum sacrosanctiae tremendi Euchariasia:Sacramenti, caenam in Furio supra tectum eresto, vulgo
duis der Putana ob der S rommer 3 ibi aiisl eum nouem alvs suasor tu ciui , instituit,in qua malo haud dubie genio simularm. Ophano in modum Myliarum dispecto, Christi Domini coenam per ludibrium prasentibus dispensavit; quod horrendum scelus iustus. DEVS tunc manu diuina ita est olim, ut locus illa solariν Al tanam
vocant penitus corruerit, ita quod illarum vnm Sigismundus Schneider aurifaber ibidem una cum mensa pracipitio perierit, ct
aliν hinc inde in tecto ct aqua ductu harentes, iusto DEI iudicio prinas luerint, atque vix cum vita euaserint. H aec ille. In eadem urbe primum xxv. Decemb. an. MD xx V. in templo D. Anna populo Lutiaranam c cenam propinarunt Vrbanus Rhegius, dc Ioannta Frochius,ex Carmelitanis monae his
detestabiles Apostatae. S. Ordinis sui desertores, & Monasterij ipsius traditores. Et hoc unum Germania malis deesse videri poterat, ut homines ad cultum agri & frangendas glebas nati, jure ac legibus commutatis, ceu renouato ciuili bello, do inatum a birent, & magistratibus, quibus iure parere oportebat, inium gerent seruitutem. Prima igitur velut ad tumultum ipsis in au ibi eatis Kalendis Ianuarijs anno cla. lo. xxv. vexilla in agro Campidunense erecta a rusticis, qui Abbatis Imperium execrati, instar brutarum animantium concurrerant, nullaque honoris, datae fidei, vel iuramenti praestiti ratione habita a suo magistratu perfide desciverant. Ii ergo oppida & eastella Abb iis inuadentes, mox Coenobium occupant, idque, Coenobit rum ministris eiectis, diripiunt & vastant misere, adeo ut nec clauum quidem integrum parieti relinquerent, omne i imagines de ornamenta templorum confringerent. Abbas ablata secum pretiosiore supellectile, de melioribus Monasteri j elenodijs in arcem Debellan confugerat: Rusticis vero eo eo
tendentibus, se ipsis certis condicionibus dedidit, ac Campia ductus, ibi detentus, ac ciuibus seditiosis omnia tur
Aug Coena Lutheran XIV. Rustieorum bellum.
292쪽
ru Rerum Augustan. et indeL rartis II. Cap. L XV. in ciuitatem prius habita, triginta duobus millibus aureorum
nummum vendere eoactus est. Algauici conspicientes Campiis nensis rusticos ex direptione Monasteriorum ditatos est ,
eos facile imitantur, ac initio quidem Avsvs Tissis Episcopi subditi in Alpibus Almangauicis, deinde alij circiter quatuor millia prope Rauringen vicum duobus milliaribus Ulma dissatum, mox alij in valle Ileri confluunt tanto numero, ut multa oppida vicosque occuparint. Siquidem assiuente Vere quatuordenum millium exercitus conflatus est, unde Rhetiam, i tamque Sueuiam peruagati, nec pagorum, arcium, oppidorii, nee templorum vastatione contenti, nobiles Abbatias, Monasteria, plurimasque id genus pietatis ossicinas, horribili
strage,belluarum ritu, protriverunt. Primum cohortes aliquot
equitum & peditum, Vima prosectae Elchivum. quod est inframmam ad Danubium, ex rusticanis quam plurimos interficia unt, multos etiam in urbem captiuos adducunt. Deinde uici foederis Imperator, Georgius Truc essus Vria urgiti curru, suis copijs Leippemum profectus, quod est duobus infra VImam milliaribus oppidulum proxime Danubium, ubi magno numero illi consederant, non expectatis peditum turmis neque to mentis, dc equitum inuectus caterua, magnam eorum partem
concidit, reliqui se in flumen praecipitauerunt, atque ibi oppressi perierunt: oppidum deditione captum diripitur, &ex hostibus multi capite plectuntur. Interim in diuersa parte euia circa Halam,de per Fra eoniam,ingenti numero alij confluxerunt. Ii decima sexta die Aprilis, qui tum erat Paschae dies, Uergum oppidum o eupant : nobiles aliquot praesidiarios in eo partim capiunt , partim caedunt: ex captiuis Ludovicum Comitem Hefexsteria& alios, militari quidem, sed crudelissimo supplicij genere necant, & hastis utrimque proiectis confodiunt. Qua quidem in re tanto plus erat sceleris & inhumanitatis , . quod illius qu oque coniugem, Maximiliam Caesaris filiam notham, cum iniuria rei jcerent: quae paruulum insantem ulnis gestabat, de
ad ipsorum proiecta pedes, lachrymarum vi maxima profusa totiusque corporis habitu miserabili, maritum sibi ac filiolo ι a Parentem
293쪽
Rerum Augustam VindEL Partis II. Cap. LXV. ae
parentem donari petebat. Post haee copias diuidunt: unum agmen tendebat in agrum V Nembermum, dc ibi plerisque locis occupatis Epingam recta petit. Is autem quem dixi, Susniri foederis Imperator, Truchsisi , deditione receptis illis, qui per agrum Vimensim & Alomam, ik ad lacum Briganti consederant, recta contendit ad illos, & profligat, interfectis aliquot millibus. In eaptiuos etiam grauiter animaduertit, eos potissimum qui Comitem Helisensenum trucidarant. Ex ijsque unum catena laxe religatum ad palum, ut discurreret, circum posito igni torret: ad eumque excitandum ignem, ipsemet ligna comportat: idem alij ex nobilitate faciunt. Post oppidum mn Tergum incendit, dc ne rursus aedificaret , edicit. Alterum agmen in Franciniam ibat, Sc ineensis illi e ei se iter dueentis arcibus, nobilium aedificijs & Monasterijs, eoq; amplius Vmrceburgum urbem capiunt, dc arcem obsiden . Truchsessus aute ex agro retembergaeo superueniens adEn L satum vicum eos concidit, & in fugam eonijcit , post, mira burgum recipit, arcem obsidione liberat, dc multos capit plectit, adiutus a Ludovico Principe Palatino, qui de ipse ad rat. Cuius deinde belli incendium, Rhenum, Hassain, Euch niam, Thuringiam comprehendens, cum Palatini quoque ditionem adlamberet, Guillatam Argentinensium Praesul, M suntina Dioeceseos Vicarius, Richardi Trevirorum Archiepiscopi Electoris ope implorata, delectis equitum e prima Nobiliis late lectissimis, alijs deinde Principum copijs auctus, Duce praedicto Gravis Truch is ad Koni hauium in Franconia, sex agrariorum millia, Eschusheimio deinde, Landauo, Mergen Mimis alijsque vicinis urbibus, in deditionem acceptis, de graui aere redemptis, octo millia ad ymirce uum ab solo equit tu turbinis instar disiecti, protritique sunt, tandemque, 't d cuimus, mi reisurrum ingressi damnatis supplicio sontium
Autoribus Franconia pacem reddiderunt. In Vangionum deinde fines, unde tristiora n ciabantur, deportato ad PDderhe avium exercitu, octo colonorum millia ad Uramum amnem
miserabili strage, alijs caeco Vemi gurgite haustis, alijs ab Ll a equitatu
294쪽
ro Rerum Augustin. Vindel. Partis II. Cap. LXV. equitatu oppressi,, deteruntur. Iure igitur iudiciisque subi
tis victrix exultabat impietas, premebantur innocentes, pupilli & viduae diripiebantur, in Monasteria vero & Ecclesias omnis sese impune malorum tempestas effundebat ; quippα quorum compilare fortunas, census & Opes exhaurire, quo- tidianus quidam Sacrilegorum ludus dc iocus habebatur. Feruntur hoc in tumultu varijs locis vltra centum millia rusticorum cecidisse, qui miseris modis trucidati uno velut turbi. me perierunt, non alia peste faces iniiciente, quam quas haer sis pacis dc concordiae inimica praeferebat, quasque illius bonae Deae Sacerdotes, therus, μωVlim dc alij, ceu tartareae qua
dam furiae iniecerunt. Siquidem ne sine tuba vel classi eo ad -- fanaticum illum impetum homines proslijsse putes, Verm Lwi En ci Dclopis primum audita vox est, de auidiis me accepta; hunc berg In actis esse diuini verbi quasi genium, ut numquam quieto dc dormi-
comit, Nor ente Satana emergat, quare ad coniurationem rusticorum
seu k0'. a Duce, simul belli signum dedit, gladium ceruicibu adstat ius. Principum imminere denunciabat, nullis legibus humanis, si
Germ. vix diuinis subditos teneri, Euangelium vi quadam atque diu scordia instaurari oportere. Hinc beluae nescias an hominis effatum ab eodem Pseudopropheta emissum est: Γuia verum
mi verbum doceret, eius rei efacius aingumentum aut mirac
Ium non habere, quam quod tam cito tautas di rdias ac tumultis commouereis Euangely peculiarem hanc esse naturam,quod e citustationes. XVI. De hoc anno carmen numerale circumsertur.
CaptVs erat cyaLLVS, GeVH CVM r re Cohorte Caedibus, rapinis, libidinibus, profusionibus, incensionibus
furebant; altaria destruebant: sacros calices, vestes, aurea de argentea ornamenta diripiebant, gemmas avellebant: coen bitas utriusque sexus foede eij ciebant: sacratas virgines inἐ eo re tractabant: in vestimentis Ecclesiasticis circum altar
per ludibrium saltabant: ny Non mihi si lingua centum sint, erat, πηtum .
Agricolarum omniis possem recitare fμ τ . . . . . .. Atque
295쪽
Rerum Augus u. Uindet. Partis II. Cap. LXIT affa Atque hie fuit etiam unus Euangelii Lurberam fructus. XVR.
Augusta ad D. Annam. D. O. M. Iacobus Fugger Augustanus, omniumsui oraenis ae nationis oris Epitaphium, mentum, Maximiliani ct Caroli V. I p. a consilis: iuuitiarili sitatarum partu, ideralitate in omnci, vita integritate; anima magnitudine, nulli secundus: cum nemini conferen- visens fuerit: pos obitum inter mortales referendus non erat. I Aco Eo F vGGERO Inuida mors au's, uni tibi caia a s aqua , it
Et, quia miremur, visa, salusi, fuit.
Vixisti multis, ct vita munera obisti: MErris, cum nondum vulnera Iorais habes. V A. LXVII. mensis II. Obbe M. D. XXHAn. C. C l . I o. x x v iii. Bartholomam V Miser & eij XVlli. suis impensis naueis aliquot in Histaria armarunt, ili in nouas Wς sero una insulas occiduas emiterunt. Vbi in confinijsPem, magnam ac Tum is bediuitem regionem inuenerunt, VENEZvELAM ad.Inreuelam nominatam aut Valentiolam. Quam consentiente C A Ro LoCaesare, occuparunt,& magnis laboribus ac sumptibus non multo post cum eod. Caesare pactis initis ad xxv III. annos tenuerunt.Tum inter Reginae Elisabetha publicanos, & V eporum illis in locis guberna torem seni nomen Georgio de Spira)contentio exorta est: primo de vectigalibus & decimis: postea de limitibus & terminis: postremo totius ditionis jus in controuersiam venit: & caussa diu apud Histaniensem aulam agitata: tandem totum illud peramplum regnum an. CI P. Io. LV. , in seris abiudicatum est. Primus eius inuentor, & nomine
Vmpora gubernator, nominabatur Ambrosias Dalmger, patria Ulmensis,quem Hispani ibi interfecerunt: quam caedem si
quenti tempore Caesar seuere vindicaΗit. Eod. an. Avcvs TAE XII. Novembr. mulier quaedam Bari
Lira Hec ina Diauhusana, quemdam Michaelem Scharmen Lnium Misenensem pecunia conduxit ad caedem cuiusdam Scio- petarum fabri. Hunc itaque,& puerum eius, Michael noctu multis artificiosis verbis domo eduxit in sacram aream Fron
296쪽
a1o Rerum Augustin. Vinde partis II. Cap. LXV. L i h um 3 pueroque blanditijs alio amandato: Fabrum a tergo
adortus prostrauit, & aliquot vulneribus affecit, ac pro mortuo dereliquit. Qua caede facta, in asylum confugit: verum Senatus Vrbis, aliquanto post eum inde extraxit. Tertio post die e vinculis in Perlachianas stat s Senatorias productus, claΩsca campana signum aduersus eum datum , maleficium eius proclamatum, caput ei praecisum , cadauer quatuor in partes dissecium, partes ante quatuor portas suspensae sunt. Earbara quoque eodem die ex carcere producta,proclamata,& in loco capitali viva humo obruta est.
x x. Eod. an. Anabaptistarum faex sedem sibi Aususeta desti-Ho tWnsiis' nauit. Ibi igitur nidulari conati, atque ob coetus in Hortis RSμμφ' acto, mriensiorum 'ararum nomen soletui, ubi Impleta quin jus ciuitatis adepta fuit, Templa profanare, & ex ipsis adeὁ
Rostris per mendaciorum praecones palim venditata est, ut Vmlhelm- iorum Dux vehementer metueret, damnatam mercem ex sua quoque gente attracturam emptores. Ione fie-
ret, grauissimis edictis suos vetuit ad illum pestilentiae mercatum proficisti: eumq; comperisset Viricum Rechlingerum urbis Consulem in Lederensiaree Micham Cellario Concionatori r bulae hospitium praebuisse, eonfestim mol ango Theodorico oringio suo manuia Praefecto negotium dedit, cum qui quaginta Equitibus peditibusque ferentarijs eentum quinquaginta , hominem omnibus lupis nocentiorem, nisi spontἡα dederetur,ex illo Iatibulo extrahendi: quae tamen venatio semirritaque fuit,quod belluam, quae petebatur, iam sua sagacitas maleque sibi conseius animus reti laqueoque sebduxisset. XX L Anno Christi cII. II. xxx. xxiv. Februarij coronatus a Carolu im' CLa MENTE VII. CAROLvs V. Imp. conuentum Principum
diem VIII. Aprilis. Duae omnino res, ut id faceret,vel maximἐhortari videbantur: Dissidium religionis longe perniciosista mum,quod nisi breui componeretur,exitium Germania minari certum erat; Deinde bellum Turcurum, i sustinendo certae rationes & viae & opportuna remedia atque consilia paranda
297쪽
Reditus porro Imperatoris ex Italia in Germaniam, ct ad xxiI. Comitia Augustana aduentus, hic est. Iunii VI. Oeniponto Sua. m venit. Ibi a Metallicis operarijs, numero ad Ul. millia in duas partes diuisis, & Iudicre inter se pugnantibus, exceptus
fuit: atq; argenteo CIO. ID. CC. Florenorum honoratus nummo. In hebdomade Pentecostes Monachium tendens, semimilis Monachiis.
liario ante urbem, a nobilitate, civibus, mercatoribus, & po- ipiqndide puto regionis honorifice exceptus est: Praesen tibus etiam ei ς ς p citer C. tormentis bellicis. Inter quae, bombarda XVIII. pedit longitudine,ferreis annulis circumcincta,lignea: quae Rusticis ad Rastadium juxta Salisbur im erepta fuerat. Consistebant ad tormenta D L. equites, dc M. D. C. pedites. Prope Mon chium arx erat lignea τετρωροργου, magno clamore a militibus, per simulationem belli, oppugnata. postea volans in aere draco.Caesare urbem ineunte, artificiosae historiarum picturae exhibebantur. In foro arx lignea dc pannea incensa dc combusta. Tum Caesar in arcem Ducis Guillelmi ingressus est. Ibi eum . Principes Muaria quatriduo retinuerunt,cum fratre Ferdinam A dc Cardinale Campegio, ita ut nullum ossicij & honoris genus praetermisisse viderentur.
Conscripserant Augustani urbis tuendae eausia ad DCC. xxlI pedites. Quo audito: Imperator eos dimitti jubet; alios ipse conscribit, in suamque fidem adigit, & portam urbis tradi sibi postulat, antequam eo venisset. Iunij XIII. cal.XV. dc melius, erat enim profestum Corporis Christi) AVGV TAM appropi uamm=a quanti Caesari, Electores, Principes, Legati s iam enim eo per- AGDstiati
uenerat) obuiam equitant,dc reuerenter excipiunt. Idem, cum intrauit
propius ille accessistet, Consul dc senatus urbis faciunt. Stabant paullo anterius. M. D. equites bene instructi Patricioru, Civium, Mercatorum 8c Ministrorum. Item IV. signa peditum, ciuium, incolarum,circiter bis mille,vestibus holo sericis, sericisque eximie culti. Imperator postea sub uranisco, a sex
Senatoribus portato, in urbem equo intrauit. i. A 'Intra urbem excepit eum Episcopus Avcvs TANus eum xx IV
Clem. & sub umbella ad summam aedem perduxit. Iam dies coepit mutari in n litem, di ita Caesar ad Episcopi ades, qua a Palatia
298쪽
a a Rerum Augustan. vindes. Partu II. Cap. LXI Palatinas vocant, alij ad alia hospitia digressi sunt. Eiusdem
vero diei vespera, 4c mane sequenti multum egit per suos cum Luxherani Saxove & alijs Lutheranti Principibus, ut interessent Proces. eis. p . Em soni publicae, qua gestanda erat sacrosancta Eucharistia. Sedoni Corporis hoc ab eis impetrare non potuit, cum fere ad meridiem cum Christi. illis egisset. At vero Caesar religiosissimus, licet iam meridies appeteret, cum reliquis Principibus, quorum illic magnus erat numerus, cum quoque & Belgica Proceribus, illi processioni cum quadam eximia in D EvM pietate & haud vulgari splendore interfuit. Eucharistiam gestabat Cardinalis Mogum rinis, a dextris rege Ferdinando, a sinistris Ioachimo Brandebar gico Principe eum deducentibus. Ante Eucharistiam praecedebant principes saeculares, itemque Clerus, cum alijs permultis. Post eum sequebatur CAROLvs Imperator nudo semper capite, tametsi sol esset ardentissimus, in manu ferens quadrifidam facem ardentem, quod idem voluit fieri a cunctis Principibus& Proceribus. Imperatorem sequebantur omnes Archiepisse
1 pi & Episcopi. Vmbellam ipsam sub qua portabatur sacrosancta Eucharistia, vicissim gestabant seni Principes saeculares. Porro longissima processione diuersi generis Musici concinebant in laudem DEi. Omnibus rite peractis,Caesar valde acetabe tulit Lutheranorum Principum detrectationem, jussitquα, uti quam primum altera die cum publica fide Augusta excede rent: sed Principum Catholicorum precibus ab ea se sententia deduci passus est.
Iuni j X X. Archiepiscopus & Cardinalis afumuis in
Missam celebrauit in D. Virginis templo.Interfuit Saxo, Gre Comitiorum. Pomandenburgico comitatus, non gratia Missae erant enim
iam Lutherana tabe insecti θ sed ossicij: quod gladium Caesari
praeferre, ad ipsum pertinet. Caeterorum Euangeli eorum vii se nominabant) Procerum nemo intrauit. A prandio,Caesare& Principibus in Curia conuenientibus, tractationis initium
C. Iunij XXV. die Sabbati, obtulerunt LutherariConfessi nem suam C sari,cuius architectus suit Philippiti aselanchthon, sati obli praecipuus Gulim discipulus, dc quidem excellenti doctrina, sed
299쪽
Rerum Augustav. Vindel. Partis II. Cap. LXV. an
sed adeci varius & in tonstans id quo recesse est illis euenire, Ada eirea qui a veritate deflexerunt) ut iplam quoque Confessionem -- ν unam crebro postmodum mutauerit: quod utique abster se,i, iiDiuid rere debuit omnes cordatos homines, ne tam incertae, & ad Chytraeus, de humani ingenij mutabiIitatem subinde in alias formas trans-. ς libςr . formatae doctrinae sese accommodarent ac traderent, Et x-mς C fissii, sident illi jactare, sedemum veram& puram doctrinam in Or- pacta, & alij bem reuocasse. Sed absit, ut hoc illis persuadeant, quibus salus plurimi,unde sua curae est, qui non instar paruulorum fluctuantium omni volunt doctrinae vento circumferri. Caesar, cum ipsi obl/t Lectoii, ,e- esset Lutheranorum confessio, Theologis Gihodiuis examinan- peterentur. damdc confutandam demandauit. Iunij XXVII. Infra Curiam in area, Consul , Senatus &Cives Augustani Sacramentum Caesari de more dixere: qui se eis libertatem & priuilegia sua tu iturum promisit. Iunii XXVIII. Mane urbem ingressae sunt duae Reginae: Maria rigarica, & A a Ferdinando coniunx. Iuli j. XXVI. Georgio & Terrimo Pameraria Ducibus a Caesare seuda sunt eoncessa in foro vinario, solio Caesareo in contignatione vel alto ponte locato et postquam cum sanguineo vexillo Caesaris sellam ter de more circumequitassent .
postea decem vexilla populo deiecta sunt. Eodem quoque die Administrator Magisteri j Prusta beneficia sua accepit in Ru-
Idibus Augusti desecti fuere septeni utrinque, qui con- xxx.
eordiae rationes in Religione inirent. Ex Catholici CHRis To-νuo Rus Episcopus Augustanus, HenricM Tm si is situ Iu ieligionem. con stat i duo,otimensis & Badensis: Theologi mi min, Eecius, .la Cochlaus. Ex Protestantibus: Georgius Brande uicuri Ioam Tridericus Saxo: Iureconsulti duo: Theologi tres, radidi ρον Melanchthon . Ioannos Erentius, Erhardiu Schne us. Sed conueniri non potuit: praesertim de Missa, & Votis Monastia Septembris V. exluerimi Reginae cum uxoribus R. p. diis, Bauari, & Olbonis Henrici Palatini, & omni Gynaec eo tria du, a Ciccampum juxta arcem VHistentaraeum, ubi contignati O praepari laudum μη
300쪽
delimant Catholicam religione ma
a Rerum Augustan. Vindel. Partu II. Cap. LXVrata fuerat. Eas post duas circiter horas secuti sunt Caesar de
Rex Ferdinan 3, ac Principes Germani ei reiter L. Histam vero X. Rex curans Caesaris solium ter circumequitandum, sitorum Dominiorum inter quae minemnet. ac Teccensis Ducatus beneficia accepit. Inde octo nobiles ante Gynaeceum equestri ludo certarunt unius horae spatio. Sequuta est ad duas horas
ludiera pugna inter duo agmina in quibus Caesar, Rex de
Principes) quae LXXII. personis constabant, tormentis bis displosis. Et quamuis ludus esset, perierunt tamen quatuor homines. Post reditum in urbem, epulum in horto, dc chorea habita. Octobris XV. Interdictum a Caesare publieatur: ne Imdat habitent aut foenerentur in Ducatu Osrtembergensi. Item, ne, qui proscripti essent, aliter tecto recipi possent, quam ad dicendam causiam in Iudicio. Quod utrumque iam antehac etiam in illo Ducatu obseruatum fuerat. Cum tredecim primarij Senatores Augustari in Palatium citati eoram Caesare & Rege adessent , Ioannes Rechmgerm Vrbis Syndicus nomine Senat sis verba fecit, longa de
arguta oratione protestans XIII. Novembr. cur decretum Caesaris de Religione Papistica sita contemptim iam Carbolicam appellabant in quam is imponebat, recipere non possent. Idem Caesar adhue Ausus T E consistens Lutheranu domum abituris certos quosdam articulos publice proposuit, sed quos illi recipere nollent. Itaque sine eoncordi, ad sua redi. erunt. Caesar vero sub Comitiorum finem, eum omnibus Catholicu Principibus omnino statuit constantissime permanere in ea fide& religione, quam a sanctis Maioribus suis velut per manus traditam accepissent. Et sententiae omnes dc singuli subseripse te die XIX. Nouembris. Deinde soluto conuentu omnes discedunt, Caesar cum fratre Ferdinando de non paucis
Principibus Coloniam Agrippinam, alij domum. Subscripsere autem praedicto Decreto siue per seipsos, siue per Legatos, Ca sar ipse de quinque Electores, Principes Ecclesiastici XXX. Sae lares XXIII. Abbates XXII. Comites de sarones XXXII.