Laurentii Vallae Elegantiarum Latinae linguae libri sex. Eiusdem De reciprocatione sui, & suus, libellus. Ad veterum denuò codicum fidem ab Ioanne Raenerio emendata omnia

3쪽

L AM RENTII

TIARUM LATINAE

MI si Em De Reciprocatione Sui, Suus, libellus. Ad veterum denuo odicum dem ab

Ioanne deneri emendata omnia.

4쪽

Habes ector optime,hos elegantiamum libros mul δquam antehac myuaprodierint,emaculatiores, Ioamnis Raneri' opera , cum non siis annotationibus tibi faudparum profuturis, ab eodem in margine additis. veterum autem autoru exempla, qua Valga in eorum, qua delingua Latinaraecepit . re monium protulit, corrupta fere, deprauataque erant,ut vix ad negotium facere viderentur, ea optimori restituit. Ut te quors maiore beneficio demereretur oca unde ea sibi alia defiιm erat,veluti digito indicas,margini adiecit visi ροΠhac chalcographorim aut incuria, autisseisiaperuerti contingat, tibisit unde ea nudo negotio reparare queaου. Uale lector , Ramerisque latoribus

fuere.,

5쪽

LA IOANNI TORTELLIO A ME-tino,cubiculuris Apostolico, Theologorum

facundi limo, Inm ora de linguae Latinae .leganti. mi

Ioannes unisu amicitiae1pecimen,C omnis scietiae decus olim iam tibi debitos,totiest; abs te efflagitatos, G tanqua creditore reat petitos, tandem exhibeo, nominiq; tuo de dico,ac uelut aes aliena persolvo:Cr ut longioris morae dera poenas etiam cumfoenore,eoq; tanto,ut forti par sit. Nam

quum se essent libri,quos tibiicui omnia debeo) repromia

feram nunc totidem ad illos accedunt, eiusdem germanaes materi e Cr quassemisi semis additus, explet assem lucri. Fecisti itaq; tu logum quidem expectationem:ueram ipsitus expectationis non negligentia mea,sed consiliu extitit cauisse. Nolo enim fraudare beneficiuin meum gratia ud.Siquidem nuPam ullam inire rationem poterum, qua libros inaiussu meo uiscis editos, C in plurima exemplaria trana scriptos tibi dicarem, nisi Cr repurgarem diligentius, Cr quod maius est)aliorum veluti reliqui corporis accestone

perfectos me emittere testarer, ut nemo nisi ab hoc fonte, C eius rivis no Brarum Elegantiarum aquas sibi haurienadas existimaret,non solum ub&τη γ gurgitesed etiam nitiactore On magis etspero,CTopto,libros hos abs te infummi pontificis bibliotheca repositum iri: teq; curaturum,utiqe,cuius colubernalis es,oestudiorum intimus comes,nona nunquam eos evolvit,. quemadmodum de parte iam fecit, totum opus laudet,eximiu profecto ac maximai laboris meista tum ac praemium. Num quis uberior si uctus, aut quod a minis

6쪽

niugis opimum praemi generoso animo contingere potest,

quoi laudari a laudato uiro ut iste apud Artiu inquit Gaudeo abs te laudari pater udato uiro. Etenim qui nu mutitis iam feculis laudatior extitis',qui'ue fit mugu iure lauda-dus, quesn nostru omnium patersummus P 5tifex colaus Cniutus avina magis prudeli Simoru hominu iudicio electus esse, vim natus ad ista dumtateuidetur que Deus nobis praebes,siuigulari quada hoc seculum est beneficetia prosecutus a quo fios' ite ut est hominum opinio res humanae futuraefelices t. Adeo nesciis,an virtus eius o dignatio

inter homines magis emineut C inter ipsius irtutes,quae cui praestet, si qua modo prae laterio unaquaeq; omnes in fenumeros habet,nisii ut qu)dqur' , maxime uirtute aliqui colit,ita maxime adesse huic illa existimat ueluti tu nonun-

quantiatq; go prudentia,cum caeterarum rerum,tum uero

literario Canid enim tam arduu,tam dijiciteram profunda, quod o con*Jaltitudine expediat,conficiat,tructigat Tot somni pontificatus,que prope lacerum,uc naustragum acceperat, negotia, quibus distringitur,quorum pars quemlibet alium deprimeret,unus omni curat omniasuis humeris furstinet unus omnia obit,em quod mugis nothra ad miration E auget non fortiter modo ed etiam ιbenter Diuina nimiarum es in eo ingeni celaritus ac uis. Ium uero de literis quoties obscunt, alioue quo erudito, post luctus occupamtionum loquitur Taceo qua pronuntiandi maiestate

gratia, quanta mentoria,quanta reru copia quanta doctrianarum omnium peritia eluceat uel humanarum, ut historiacae,ut oratoriae,ut grammaticae,ut philosophiae, ut poetica etiam metricae uel diuinarum ut theologiae,ut omnis iuris,

ut eius quam Graeci αεταφυmilii vocant. Frihil ita arae

malaque abditi quod earnsudat nihil ita tenue tuliteris,

7쪽

exiguul unde haudfecus miror quod O Dgiat:eόq; nun quam minus loqui,magis attendere mihi ut et, quam quum

ipsum audio Pace tame eius dictu fit,nominus ornat illa dignitate,quam ab illa ornetur. Nec ego minus veneror eiliis vitutes apud me, quam datas a Deo postsi claues, qui

praesertim scietia sacrum iterum clavis uocetur, ab eodem Deo tributa,quae aperit, nemo claudit claudit crinemo aperitataq; utraq; manu claues gesta sapientiae altera,ultera potestatis. Quare ut libere quod feritio dica uel magis mihi tundum,atq, glorianduerit, si a tam integro,ia sancto,tu sapieti uiro, quam si asummo Potifice lavdubor. Suπmi enim Pontilices multi fuerunt,sed qualis hic, uix unus, aut alter quem absit ut emerendi fauorisnatia impensi laudauerim , quippe qui sciam Cr me improbaturos homines, si mentiar: istum talem esse, qui nec stinum ignoret, intestimoniasuarum laudumali in pectoribus Ue quam in linguis Neq; uelim te hanc ei epistolam ostedere iri qua etsi laudatur id tamen non ideo fit,nt his laudes ipse.sed ut

caeteri legant Criquod ad nos attinet magna sane honori tuo ac meo iet accesto ex hac Nicolai ponti cis conremo ratione nienim si in arcubus triumphalibxs,er columnis, caeterisq; id genus operibus in honore aliqvoru extru is, quo sint augustiora, cernimus interdum alicuius Dei, aut Deo similis imaginesuperposita nurcur ipse non putem mihi faciundum, ut huic meae columnae non ausim dicere arcui duodecim pasMultae, quam ego opifex tibi obsingularem

eruditione summa beneuolentiam,maxuna in me merita di

8쪽

VALLAE PATRITI ROMANI,

ex de lingua Latina bene meriti, in sex Ela, gantiarum libros. elegans Cr docta admodi praefatio. vi saepe mecum nostroram maiorum resgestas, aliorumq; vel regum, uel popualorum confidero, uidentur mihi non modo ditionis nostri homines,uerum etii lingua propagatione caeteris omnibus antecelluisse. Nam Persas quidem, Medos, A brios,Graecos,ali que permultos longe a teq; rerum potitos esse quosdam etiam ut aliquato inferius quam Romanorumfuit tu milli,diu turnius impertu tenuisse constat: nullos tamen ita linguam suam ampliasse,ut nos fecerunt: qui ut oram iram traliae, quae magna olim Graecia dicebatur ut Sicilium, quae Graeca etiamfuit:ut omne Italiam taceam per totum pene Occidentem,per Septentrionis, per Ambricae normiguum partem,breui1 alio linguam Romanuiqvie eadem Latina a Latio ubi Roma est icitur,celebrem, ta quasi regindra effecerunt,in quod ad ipsa prouincias attiset uelut optiis 1nam quandum jugem mortalibus adfaciendam fementem praebuerunt opus nimirum multo praeclarius, multoqi eo ciosius, quam ipsum imperium propagasse. O enim impeorium auget,magno illi quidem honore affici olent,atq, imo

peratores nominantur qui autem beneficia aliqua in homianes contulerunt,ij no humana sed diuina potius laude celem

britur:quippe qui nosuae tutum urbis amplitudini,de glori

9쪽

Itaq; nostri maiores rebus besiicis pluribuis laudibus caetemo hominessuperarunt, inguae uero suae ampliationes ipsisfuperioresfuerunt, tanquam relιcto in terris imperio, confortium Deoru in coelo consecuti. An uer) ceres qu)d frumenti, Liber quod vini, Minerua quod olei inuentrix putatur: multis alij ob aliquam huiusmodi beneficentiam in deos repositi sunt linguam Latina nationibus distribuissemin vi erit optimam frugem,a uere diuinam,nec corporis,

sed animi cibus Haec enim getes illas populose , omnes omnibus artibus,quae liberales uocantur, instituit: haec optimas leges edocuit haec uiam ad omnem sapientiam muniuit: haec denis praestitit, ne barbari amplius dici possent. Quare quis aequus rerum aestimator no eos praeferat quifacra literarum colentes, s qui bessa horridagerentes,clarifuerunti Illos enim regios homines, hos uero diuinos iustis ime diis xeris,a quibus non qaemadmodum ab hominibus fit aucta Res ublica est, marejiasque populi Rom.solum ed quemia adi nodum a dijs salus quoq; orbis terraru: eo quide magis, quod qui imperium nosseum recipiebant, uum amittere, quod acerbius est libertate1poliaris exblimabant, nec fortasse iniuria:exfermone aut Latino nonsuum imminui, sed condiri quodamodo intelligebant ut uinu posterius ino

aurum, caetera inetalla de possesione eiecit: sed reliquis bonis accessionem adluxit. Et icut gemma aureo alligata anula non deornumeto est,sed ornumeto ita noster sermo accendens aliorusermoni uernacula,consulitiplendore,iiosastulit. Nes enim armis,aut cruore, aut bellis dominatum adeaeptus est sta beneflc s,umore,concordia. Cuius rei quantum conιectura uspicari licet) hoc,ut ita loquar, eminariufuit.

10쪽

8 LAURENTII VALLAE primῖm qu)d ipsi maiores incredibiliter se in omni Axὸ diorum genere excolibat ita,ut ne in re quidem militani Hiquis nise idem in literis, praestans esse uideretur: quod crit

caeteris ad aemulationem non exiguam incitamentu. Deinde

quod ipsis iterarum prosessoribus praemia egregia sane

proponebant. Po Demo, quod hortabantur prouinciat omnes sit cum Romae,tum in prouincia Romane losui condsuescerent. Ac ne pluribus agam de comparatione imperit, fermoni in Romani,hoc satis es dixisse istud pridem,tano quam ingratum onus,gentes, rationesiue abiecerunt hunς omni neffare suauiorem,oinni serico pi edidiorem,omni auro,gemmas pretiositorem putaverunt,C quasi Ceum quodam e celo demissum, apud se retinuerunt. Magnum ergo Latinisermonis sacrametum est, magnum profecto numen, quod apud peregrinos, apud barbaros, apud hostes, sanocte ac religiose per olfecula custoditur, ut non tam dolemudum nobis Romanis, quam gaudendum sit,atque ipso etiam

orbe terrarum exaudiente gloriandum. Amisimus Romam, amisimus regnum, amisimus dominatu ames non nostra, sed temporum culpa ueruntamen per runc splendidiorem dominatum in magna adhuc orbis parte regnamus. Nom aestituitu, nostra Gallia,nostruit pania, Germania, Panaenonia, Dalmatia, illarim,multaeq; aliae nationes. Ibi nanq; Romanum imperium est rubicunq; Romana lingua dominatur. Eant igitur nunc Graeci, linguarum copiast iactent.

Plis nostra una e scit, G quide inops ut ipsi uolunt quamissoru quinq; si eis credimus locupleti fimae G multarum

gentium uelut uua lex,tina, i lingva Romana unius Graeaciae quod pudendum est non una, sed multa sunt tanquam ii Repub factiones. Atq; exteri nobiscum in loquendo cona

sentiunt: Graeci interse consentire non possunt,nedum alios adfer