장음표시 사용
101쪽
pis voluntatem retinere ministerium poterant. Nam vel ad majorem ipsi dignitatem evecti , vel aliqua ex causa puta perduellionis, malae administrationis, &c. dignitatis hujusce titulo, & honore exturbati erant , & capite , aut exilio quandoquidem mulctabantur. Vid. Sebam Munster. Hist. Germ. Lib. III. Gothos red. in Cod. Gutherium, aliosque . Verum tamen est , Comitum nomen adhuc retineri ex veteri consuetudine , quamvis a Comitatu alio translati , & pedetentim ac paulatim Comitum dignitatem hereditariam factam sitisset fidelitate enim , prudentia, ac justitia praediti Comites, a Principe, aut Rege ad filiorum favorem , titulum , decusque ejus Comitatus impetrare , iisque testatum iri coepere , iusta
ceteroqui retributione vii tuti eorum Dynastis praemia compensantibus ut ex textu in cap. I. fi n. de alien. stud.& L. sciendum I. legati De legatis ς proindeque suit ut Comites , S Domini coeperint vocitari , & subscribi in
Chartis , Placitis , publicisque aliis Scripturis r atque e rum etiam uxores pulchro hoc tituli charaetere allectae, ab ipsis etiam Comitiuae nomen fuit usurpatum. Neque hoc absque summo politicae studio videant, amabo, qui Langobardis ignorantiae , efferitatisque ritene , vereque notam appinganti fieri censebant , nempe ut fide genitorum imbuti eorum filii, Reip.quieti, bonoque Provinciarum consulerent; quum iisdem Comitatus dignitas confirmaretur , sibique devinctos magis haberent , quibus praemia elargirentur in crati animi Principis testimonium,& homogitim fidui in si iis subditis renovandum . Non isthaec autem in Gastaldis, aut eorum uxoribus arrogantia ; nam pagos , aut oppida olim jure solummodo Castaldiae reis gehant , secus jure laudi : postmodum Comitis titulo , ac decore ornati, riguitate comiter, munere Galaui appellati sunt , ut alibi opportunius expendendum erit . Dnc est, quod Comitis insignia , nomenque Gastaldi omnes summopere optarent, immo etiam Episcopi, X. pra
sertim seculo , quo Landulfus Capuae Praesul ut supra ab Erchemp. didicimus Comitis titulum Praesulari ad- Tom. III. M junge-
102쪽
9 iungere studuit, Augustumque , ut hoc sibi decus imperisti retur , emagitavit, ne pars ulla suae amplissimae Dioecesis temporalis regiminis illi deesset in posterum , neminiumque suorum aliquem sui successbrein Capuano Comitatui destinaret . De Germaniae Epistopis , qui Comitis quoque titulum anhelabant, passim loquuntur Rer. German. Scriptores. Immo ex itidem adparet, ibi, sicuti &in nosti is hisce Provinciis, sensim seculis sequioribus Coismi tum dignitatem imminutam suiM . Quum enim Principum munificentia, di pietas Ecclesiis, Monasteriis, Hospitalibus non solum ea , quae ad Fiscum pertinebant, tributavi deI. vectigalia, castella, aliaque id genus , tribueret; sed ipsa quoque, quae Iuris erant Comitum, illorum dominio imminuto, auctoritatem , jura proventus: hinc fuit, ut sensim a suo Comites splendore deciderent, quo Epist pi, Abbates, Collegia , Hospitalia ornabantur, atque hactenus decorantur; nec sine ob iurisdictionis rationem subditorum suorum litibus, ac sandalo . Fortasset ad Rei p. commodum, atque utilitatem aptius foret, si haec in Ecclesia ministris iuri lictio suspenderetur lAt tempus , quo Comites jure hereditario suum posfdere coeperint Comitatum, incertum omnino est. Sucincessisse genitoribus filios cadente seculo X. certum est; sed id non aeque ab omnibus Scriptoribus adfirmatur rquave de causa aliis privilegium siuccessionis datum , denegatum aliis , nulla alia afferri potest ratio , quam Principis voluntas, & munificentia , spectato illorum meri. to, ac fidelitate, quibus Comitatus honor confirmabatur, vel ad certum temporis spatium , vel quoad degerent, ad-sgnabatur; de quo consule Theod. Haepingum supra iam datum , Luistrum in suo Iure Georg. Munster. Marcam, liosque . Antequam tamen hereditario jure Comites esse coeperint, Iudices quoque adpellabantur ordinarii urbium, di oppidorum: qua de re ap. Leg. Lang. Placita, seu Capitularia saepissime Comitum nomine Iudices vocantur. Comites vero , qui nobiliores , & locupletiores Regni,
quique militari magis virtute , quam scienti x pollebant, di
103쪽
iuredicundo apti forent minores Iudices sub se confisendae legis, atque justitiae causa habebant, qui Graphiones patria eorum lingua cognominabantur a Franchis postmodum Rachiboetii, & Tungini, alioque nomine ac ministerio Scabini etiam cuti supra , id est Adsessores. & Comitum Auditores Germanico vocabulo , quasi Iesii Judices , sive Constites, ut distimus ex cap. I. de Imm. Ecc . in VI. Videatur Lipsius , Ducangius, Vossius, Bignonius: qui duiees ab his Comitibus constituti avaritiae tabem odisse , justitiamque aequa lance pendere debebant, amotis causis quibuscumque . Utinam ct in nostris Iudiciis haec servari contingerenti sed profecto illud malum in levit , ut Legum quandoque posthabita sanctitate , nimia in quosque indulgentia , vel etiam inscitia quam
maxima Rei p. ac Religioni inferri damna cernimus. Quod quidem ex inferiorum ministrorum negligentia , ni calliclitatem potius, ac pervicaciam dixeris, in culpa est, qui in veritatis inquisitione turbant quandoque , ac miscent omnia, dilationibus, ac tergiversationibus intendunt , &lucris duntaxat inhiantes, pessimo Reio. iustitiam laedi minime curant. Caroli M. lex X MI. a I udovico Pio Aug. Num. 16. confirmata , qua praecipitur : De Judicibus , vel Centenariis, peI Tribunis, atque meariis dignum e e temsimus, ut s mali fuerint resterti, de miniserio suo abjLeiantur , jamdiu obsoleta in Bibliothecis quiescit , perinis de ac illa num. 94. Imp. Lotharii: Quam bene Principessi leges hasce depositionis , aut suspensionis saltem impro- horum Judicum adhuc vigere permitterent ,' subditorum motum oppressionibus, expilationibusque certissime Occu rerent. Deflendum potius, quam detegendum malum est
Iam alti imus , Graphiones , seu GaDiones illos eL se siub Langobardis. qui Juricibus quandoque pares erant, di quasi Comittim infessores; α qui a Germanis plerumque cum Comitibus confundebantur ; ut ex Paulo Diac. Lib. V. cap. 36. enis Comite Bbarioriam, quem tui Gra- Dionem dicunt. Ac fortasse quod apud ipses idem fuerit M a Co-
104쪽
Comes, qui Judex, ut insta. Et quidem, ut notat Dion.
Gothostedus in tex. leg. a. Feud. tit. Io. inde nnmen acceia
perunt LaηLGravit in Alemannia , ct Asarh Gravit: il li Provinciae , hi Limitum Comites , seu Judices : Arcis
Bur. Gravit &c. quorum apud illius nationis Scriptores passim mentio . Imo sequioribus seculis nec a Comitibus Comites, aut Marchiones secernebantur , quod uterque limitii , seu Marchiae Comiter dicebatur ; cujus rei tessem habes P. de Marca in Mata Hisp. Lib. III. cap. 9.& Muratorium , qui ad Duces etiam extendit in Antiq. Estens. p. as. sed restrietius ea accipienda esse aptius duis .co. Ab horum igitur Judicum consilio Comites pendebant, ut ex eorum Placitis apertissime evincitur: & perinis
de in pagis , vicis, oppidis praeerant ad ius ministrandum Praetores , seu Judices ordinarii , qui ScreMascii a Langobardis sive SeuMahi dicebantur, de quibus a Paulo Diac. Lib. v I. cap. et . mentio habetur, di pallim apua Chronographos medii aevi, & in Legg. Langob. idemque ac pedanei Iudices, qui tamen Comitibus , ac Iudicibus
urbanis subeIsent , ab eorumque judicio ad Comites, seu Iudices urbis appellabioni locus erat, si in aliquo se Oppressos cognoscerent; uti plenius habes apud Liuiprandum Leg. Lang. Lib. VIII. cap. 4. tibi etiam notandum non in
Omnibus aeque locis eundem strvat una morem tuisse; ut
ex Pipini Reais decreto in Leg. Lang. in quo dicitur : qui tibictimque jstitiam quaeserint, fuscipiant tam a Comitibus , oream etiam a Gasialdis . seu Seu Iasiis iuxta in ram ιεσem . Plura de S uMasciis habebis apud Ottoneat in Dissert. p. 849. Ga fauel dehinc, seu GUsidion et, ct Gastaui vulgo nuncupati , illi proprie primitus erant , qui Supremi
Principis pecuniam administrabant: quare Thesaurarii , soetonomi Fifci Regii, adit Principum vocati sunt, Praetores , Praesecti, aut Curatores locorum, seu Curtium ,& Villarum mi bis cujuscumque , sicuti di montium , so-dinarum , silvarum , &c. quae ad Fiscum absiolute pertinebant , ut ex eodem Liui prando Lib.VI. cap. 6. aliisque Legg.
105쪽
93 patet. Neque Gastaldorum munus erat Regi, aut Principi inservire curandis hospitibus , pioindeque idem ac Dapirier, ut Vossius ait Lib. II. cap. 8. de Vit. ser m. quem rite arguit vir Cl. Muratorius loc. cit. ex verbis Eccardi in Leg. Salic. Nam si ipsis cura fuit demandata, ut lites Populorum diti merent, & jus iisdem tribuerent, & si Q. cus egissent multabantur , ut in Lege Pipini 8. cautum fuerat , quid ergo cum Da fero , & Hospitii Curatore Gastaldus commune quicquam habere poterat i Si Gastal- deus ex Spelm anno apud Dusre tum suum etymon desumsita Voce Saxo Langobardica , per quam apte Cugios hominum siqnificatur, quidnam', amabo , cum D fero Ga-staldus p Erant & Gasauei Militiae , quibus hominibus
e Regiis Curtibus eductis praeesse clatum erat , ut he- ne idem Murat. advertit ex Lege Rotharisa 4. & ex nostro Peregrinio , ut supra in Anon. Cassin. Immo ex Paul. Dia c. verbis Lib. V. cap. 36. deduci posse videtur , Ga-
salios, seu Comiter Muitares sicuti & illi, qui civilem potestatem etiam habebant 2 a Francis Graphiones fuisse
adpellatos, qui dignitatem , atque ossicium cum Lango-hardorum Comitibus, &Gastalde is parem omnino habe.bant quod superius innui ut habet Lindebrogius , aliii que apud Eccardum in Cum m. Leg. Salic. Hunc vero Comitum , & Gastaldorum cum Graphionibus aequalitas a quibusdam improbatur aput Goldastum , Leiserum , a- . Iiosque Germanicos. Verum propediem Gastalde is adtributum sensim fuit etiam politicum seu civile urbium reaimen, quo sanum est, ut Comitam vices agerent, tametsi nomine. tenusi ab . iis dii lingueremur . Hinc in veteribus Langobardorum Chartis, aut Placitis, idem urbis, aut Comitatus Praefectus , Comes quandoque , Gosta lilius, aut Iudex cognominatur , ut in Charta sec. IX. Cingiensis Monast . quam alibi dabimus : Lando Comes CHatiemis dicitur quoque Gastaldus . Atque in alia Cassin. Tabularii Atentimus Pontifcurvi GasaMedii s Jud x ad pellatur, qui Comes oppiadi erat, ut patet ex assensiu, quem praestat pro Mosendia
106쪽
no tonsistendo in territorio fui Comitatus Pont tures rQuod meminit etiam Anastas. apud Murat. in vii. Zachar. Pontis. cui a Liuiprando Repe obviam missi fuerant
canersis, qui nempe Domini erant, Comites, & R diores illarum urbium , seu Comitatuum , adjunctis eo temporis, imo confusis titulis Comitum , Gastaldorum , Iudicum, & Τhesaurariorum Principis, ut notavit Uir Cl. P. Beretia in Tab. Chorogr. Med. Aevi Tom. X. Colla EL Murator. Praefixa Sedi. VII. num. 24. Quod ad nostrarum Provinciarum Principes attinet, certum omnino est, idem fere semper Comitis, atque Gastaldei nomina desinari:&si in antiquis diplomatibus deessent exempla, unus heiciussiciet testis Wamefridus Lib. V. cap. a 9. qui de Bulgaris in BeneUentanum Principatum adventantibus loquens, & quibus Grimoaldus incolendas dedit urbes Seis pini, Boviani, & Aesernie, aliasque iisdem proximas u hes, ipsum AlcZeconem Bulgarorum Ducem, mutato dignitatis nomine, Gastaldeunt vocari iussit: quippequi Duca'em titulum nimium suo parem putabat; sicque Bene ventano innastae illum aliquo pacla submisit, &uti nudatariam, quo, cum necessitas cogeret, suis copiis Ben ventanis Ducibus succurrere tenebatur. Quod quidem in Italico.Francico postmodum Regno aliter contigit: quippe tunc qui Duces prius tabani erant, Comites exinde
appellati sint, ut passim in Legib. Pipini Regis pro Italia promulgatis legitur; eorumque Vicarii Vicecomites dicti, ortis ex munere, sive ossicio, familiarum cognomini-hus , ut inquit cit. Beretia, quem consule . Ex his Comita tuum Praesectis, sive Gassa Idis, nomen Gastaldatus ortum, qui eam agri partem , quae uni sive Comiti sive Gastaldo parebat, complectebatur, ut in comperto est apud omnes. Neque horum Gastaldorum a Comitibus di- versitas ulla , quod ad ius successionis , in eorum Ga-stalda tu inerat . Etenim quousque Comites , dum degerent, administrationem , atque dominium habebant, hoc
idem ius Gastaldeis dabatur : qui tamen Comitis titulo
109쪽
invidebant. At in filios etiam postmodum successio transimissa Principis privilegio . Quod primum in Aquini, Tea. ni, Calatiae , Aeserniae , Telesiae, S. Agathae , aliisque in locis Praesectis contigit; ut apud Chronologos, & inveteribus chartis videri potest ; in quibus Gastaldei ad tempus designati esse nohuntur ; postmodum hereditarii quique vocantur, videt. Comes s Dominus, eorumque sucis cesso exprimebatur scilicet: Landiamur Comes fuas Lam
de Venafro ; atque id genus alii. Neque prostem hac in re definiri aliud tuto potest ; sed tantummodo cum Petro de Marca loc. cit. Lib. III. cap. 7. I. s. colligendum: quod haee munera initio per tempus admini rata, s posjfisa beneficio Principum: tandem generati Constitutiose lassior , demum in reliquos heredes transiere . Quae quidem
exeunte IX. stculo, vel ineunte X. contigisse certum omnino est, ut sup. innui. Quinam vero fuerint primi Capuae Comites , sive Gastaldi, e Chronologis, inscriptis lapidibus, ac veteribus chartarum monumentis eruere licet. Primi Capuae Comitis meminit lapis ille sepulcralis Langobardicis inscriptus characteribus prae foribus Parochialis Ecclesiae S. Mariscelli Majoris Capuae quae pri sicis Langob. Principum Capuae temporibus Capnua Priae um vocitabatur in quo sic legitur
ROGO VOS OMNES QUI LEGI ΤE TUMULUM ISTUM ROGATE DEUM PRO ANIMA AD VALTILLVS ΤRIS QUI FUIT NAΤVS EX GENERE ADVALΤ PRIMUS COMES CAPUAE
Cuius typum heic exhibere curavi ea qua ibidem λrma nunc legitur. At quisnam fuerit hic Aduati, sive Adoaldus
primul Capuae Comes, quove ille anno urbem reMrix s qui'
110쪽
hus e sontibus hauriemus 8 At pro viribus inter obstu riora veterum Scriptorum , ct chartarum adyta penetrare licet; ex iisque quaedam stligere, quibus propositi cognitionem lapidis aperiemus. Et primo, nulli dubium, quin hic Aduali, qui ex genere Aduali se suisse ja Stat, non tam nomen fuisse,
quam familiae ac generis cognomen: non enim ex genere Aduali se esse venditasset, nisi apud omnes vulgo ex cognatione primi Capuae Comitis eum fuisse constitisset; eaque de causa semper de Aduati, illius posteros, ac succestares vocitari: quippe ab illo tam ill ultri Viro, & I. Capuae Comite originem trexerint: ac vere Adualdorum, seu Adoaldorum in Campaniae Provincia frequens memoria , ut ex Chronologis, & Diplomatibus liquet. Capuae tamen celebris Audoaldorum , sive Odualdoium , &de Audoaldis memoria exstabat, itaui ut his illius Forum,stu regio non longe a Monasterio S. Johannis nobilium
Puellarum qui etiam in disructu ina rum situm est, ut alibi videndum & castro Lapidum, ejusque vicinia , Vici Audoaldorum . sive Odoaldorum , & Oroauisorum
nuncuparetur; Ecclesiaeque nunc Paroecialis Olim M. nasterio S. Angeli in Formis Cassin. extra Capuam, subjectae et postea non multis abhinc annis sub Praesulatu Nicolai Card. Caraccioli ven. mem. Capuae Archiep. in lO- cum alterius Paroeciae extra urbem , a Cassin. Abbate
concinae S. Angeli ad Odoa discos nomen dedit. Ab hoc Audoaldo conjicere merito possumus , filiis , posterisque
suis ob Comitis dignitatem obtentam , ac familia: nomen, omenque inditum, quae quum Capuae immoraretur , ur- his illius regioni denominationem quoque tribuerit. Ne . que unum, aut alterum huius familiae testimonium in antiquis Capuae tabulis habemus, aut ab Scriptoribus exi spectamus . Chartas quam plurimas servant Montalium riOsrarum Tabularia , Capituli Metropolitani , sacri Thesi uri, & Archiepistopalis Arae, pluriesque AudOaldorum meminit Ostiensis, aliique; ut dubitari nequeat, quin αillustris illa fuerit , & Capuae sedem iam, praestantiam, decorem usque ad steulum XIII. semper obtinuerit, quo