장음표시 사용
201쪽
FRANCISCI MARIAE PRAT ILLI ADMONITIO.
Quod superiore Tomo adverteram, Lector humanissime,
quorundam nempe eruditorum Icturum operis, quod ad Langobardicam Historiam illustrandam pertinet, hisce Capitularibus notas, & animadversiones in iis quae scitu difficilia viderentur, fore adjiciendas, cum hucusque spem distulerint, ne promissam preti sestinantiam longius protraherem , ipse pro viribus iis explicandis animum adisjeci, ne quid literariae Reip. quod ad hanc rem attinet, omnino deesse videatur . At quum in Ero minime sim versatus, ut quae ad Langobardicarum legum pleniorem explicationem requirerentur, penitus praeterirem , Verbo rum quorundam taltem , ac locorum explanationem in meis dium afferre contendi. Non deerunt Rrtasse posthac licet quidam prosecto mihi an semetipsis 2 illusisse non erubuere qui ex clarissimorum Ietorum numero tantisper Qri curis intermissis , ad literariae Rei p. commodum, & patriae deincus atque ornamentum iis erudite explicandis animum i tendant . Ac licet ipse stimulos addidi, ut publicae ut litatis auctorem quoquo modo adfirmare ausim , istius tamen laudis non ita sium cupidus, ut aliis eam praereptam velim . In hisce vero Capitularibus recudendis seriem a Peregrinio servatam non enim omnia successive , aut chronologico ordine edidit . 'inime secutus Qm , ne Chronotaxin ipse omnino confunderem. Heic suas etiam a meis separatas notulas habebis, literis, numerisque diqstinctas. Vale.
202쪽
Index Capitulorum. Incipit Capitulare Dom. Aregis Prine. ca I. I quis hominem pauster absque parentibus, nihiI etiam
III. Si quis frium pos mortem patrii ejur pulsaverit , tit astuet. IV. Si quis oeciderit Monachum , via Presbiterum , aut
V. Si pater frie πω habentis germanum , aut germa
VI. Si liber Bomo habens uxorem liberam, nihilque proprium possisnr. VII. Ut odolestentem ante A. 8 VIII. annos et alis. VIII. Nutius homo habens uxor Igitima uis, ve Uiabus. IX. Si quit libertorum , seu libςrtinorum Uenderit Pre-
X. Ut primi heredes obligationem , veI debita propinquo. XI. Si quis fisa propria plaustrum invenerit. XII. Si quis cujuslibet homossis, ve soror, aut quaribet. III. Si quis hominum furtivam arre , veI quolibet modo. XIV. mecumque mulier propria res Bubent morte mariti . XV. Si quis terra, DeI manustium per A .annor.eirculo. XVI. Si qui iam rem propriam inspiratur ρω anima suo. XVII Si quis abriae permissὸm Ponti eis, De cusodum. CAPI.Iitulare e nostrates enim Langobar i etsi in Regno non censebantur scujus pars Tufeia poma dicitur mlonginquo Leg. Lang. Lib. II. tit. Ss i. M. Leges tamen servarunt caelo. iis communes.co Prineem iste Arichis praeter summi Dynasiae insignia, nimirum Principis nomen, & coronae usum, Legis etiam condendae potestatem, deleto Rege Langobardorum Deliis derio . videtur usurpasse:& post An.
203쪽
habens, ex quocumque negotium secundum Legem potenti homini ab iuratus fuerit, ita decernimus , ut solus prevetu sacramentum . quin etiam modo simili Potenου iuramentum , quando ui contigerit , pauperi sim gulari exhibeat . Si vero pauper aliquantula ibitantiola habuerit, cum quinque secum iuret: similiter di hoc quia nario numero potens pauperi satisfaciat. II. in Si germanus alterum germanum a ria lite primum percusserit , posteaque percussus dolore stimulatus se defendendo , percusibrem occiderit , hoc itaque censimus, ut iusta persone interfecti qualitate talem fratricidium' componatur.
III. Si quis filium post mortem patris eius pulsaverit, ut a solet ; dicendo, quod ei aliquid premii nomine pro qualibet causam dedisset ς aut sorsitan dum pater eius adviveret per vim aliquid attulisset , de his propositis causis ostensio dumtaxat fieri non potest; nec non & ipis filius req-derit, nequaquam talia scisset, idcirco juratus dicat, quod nec non neglexisset perquirere, nec de ipsis rebus , unde pulsatus est , aliquid signum apud se repperisset O. IV. Nonnulla flagitiorum veteres Iurisperiti, dum fieri posse non crederent, decernere precaventes, posteritati erronea reliquere vestigia . Ad nunc crevescentibus malis , & fieri posse creduntur, & quod dictum nephas est, sacta videntur. Actenus religiosorum homicidia , eo quod pote , aut inerme genus , aut in omnibus venerandum haberetur, nullus compositionis, di aperta Lex iudicialia Tom. III. A a cal-
Q For. iunctus, unde litium,si sui desensionem Rex tulerat Lui tiui Ilorum certamina , passim com Leg. Lang. Lib. I. tit. s. l. I p. unctiomast caetera menda tute cor- c Iis insistit , quae sancita a riges. Rege suerant Rothari Leo Lang. bὶ Parem omnino Leaem de Lib. II. tit. s s. l. '.quosumque alterius percutare ad
204쪽
calculo claruit. Et si quondam , sorsitan , contigisset . aue sub ostenis legalis negligentie, vel oblite rationis Obmittebatur is , aut certe censorum opinatione , aut illud , ut cuique libitum erant, decernebatur. Ideo sicut omnibus simul equissime placuit, sancimus, id D precepimus, ut si quis deinceps occiderit Monachum , vel Presbyterum , aut Diaconem, Primatum tzrientem , componae ce Bli. CC. vel supra , , ut Principi patriet placuerit usque trecentos . De ceteris vero personis inferioris gradus. que in Palatio deserviunt , ducentorum solidorum compositio preveniat . De reliquis aut Ecclesiasticis, qui extra Pa. latium degunt Cia sicut de Laicis, qui exercitatibus mi
V. Si pater filie non habentis germanum , aut germa nus Qrori occisi fuerint, ita nobis rationis iudicio com placuit; ut sicut in rebus patris, vel germani Osui lege hereditates possessure sent, . ita & occisiorum compotationes hereditarie sibi med ipst exigant D. VI. Si liber homo habet uxorem Iiberam , nichiIque proprium possidens, talem culpam perpetraverit, D sPqua damnatus, questori sin legem in manu pro servo tradendus fuerit, ipsa uxor maritum tantum custodiate ille vero, qui eum in servitio acceperit, de marito eiusdem insta septimanam duos dies, sicut propriis servis , quatenus eam posset nutrire . Sin autem minorem culpam perpetraverit, unde mox Legis tradendi deest , sub extimatione iustissima vir, & coniunx deserviat ei, cui cutipatum est usque ad prefinitum tempus. Post constituti nis autem dies liberantur in pristinam libertatem: Et si ipsa uxor tantum culpata suerit , eisdemque modis , uede viro superius censuimus, simul de utroque equalitate αὶ Ita quidem ἔ riam quae ha
205쪽
sententia detur. Ita tamen, ut ejus, qui eos acceperit, disciplinis, di imperii , sicuti servi subiaceat. Si vero Inis sta constitutum supradicti servitii tempus alteram alteri homini ingesserunt culpa, vir, aut coniunx imperpetuum strvi tradantur , di reus per dies , ut Spra sibi concessiam, uxorem nuttiant ; ipst vero is diis traditi , unde prior servo s contigerit, pro injuria ab eo illa justitiam querenti persiolvant b . VII, Et hoc constituimus , adolescentem ante X. dicem annos elatis non posse soliuo oris sivi manifestationem
VIII. Nullus homo habens M uxor. Iegitimam, filiis,
vel filiabus , qui ex altera inlicita conjuge procreantur , legitima vivente, per quolibet ingenium aliquid donatio. ne sacere posse. Maxime dumtaxat, qui de incerto coitu nascuntur, ex nuverca, id. matrima, aut previgna , id. Q filiastra, vel cognata, que est uxor fratris , aut ex germana uxoris, vel etiam ex consobrina generantur, omnimodo prohibemus nullo quolibet argumento , quod contigerit , vel dici humana versiuia potest , his donati nem sacere posse, qui hoc facinus contraxit e . IX. Si quis liberorum , stu liberti natum ostenderit
Preceptum libertatis quondam striptum ante reversionem
Dom. Gisi lfi de tros Pado, di falsum procul dubio appa
ruerit , propterea si manifestare potuerit illis diebus scriptum fuisse , qui 3 prediximus, in libertate permansisse ;ita prost eo censemus, ut quodquod ex tali libertate m- A a a Persa I. Dominus. 3b Qui ex patrato damno, vel crimine debitam , vel privato , vel Fisco compositionem , siνe credit
ri pecuniam solvendo non erant , Perpetua . vel temporari larvitute eam compensabant ex Lege Lang. Lib. l. tit. 1s.l68 Lib. II. tit. 33. l. q.
dc alibi t a Iudaeis observata Reg. Lib. t V cap 4 quos Langobardi habuere aliarum stiam legum auctor ,
e De his locuitur Lex Lang. Lib II. tit 8 l. a. 3. 6. nam alii naturales adibant patris haereditatem, ut Lib. II. tit. 14. L 3.
206쪽
perstites sent, sive homines, sive mulieres, in pristinam
strvitutem revertantur. Filii vero, vel filie eorum, qui de Gnus uxoribus procreati sunt , libertatem cum matribus permaneata .X. Pervenit ad aures Sublimitatis nostre, quod quidam hominum versuta calliditate inbuti, propter obligationes , vel debita , que fecerant, propinquioribus parentibus, qui ius a Legem heredes eorum futuri sunt, test
mentum donationis ammittant, ut questores eorum creditas res facile perdant; propterea sic namq; decernimus, ut primi heredes obligatione , vel debita propinquorum persolvant , dehinc , quod residuum fuerit de rebus e
XI. Si quis in silva propria Plaustrum , quod vuleo
dicitur Carrum honustum lignis cum bubulis deprehenderit, & fortasse ad domum suam θὰ perduxerit, per unum- quoq; lignum , que imposita sunt Ρlaustro, his cujus h bes, di vel culum fuerint , novem ligna componat . De plaustro vero, sicut Lex testatur justitiam preveniant. XII. Satis infamis, di inlicita consuetudo temporibus istis innolevit ; dum quedam muliercule defunctis viris, maritalis dominature solute , licentius proprii arbitrii libertatem fruantur. Abitum Sanctimonialis in secrete d mi suscipiunt , ne vim nuptialem perpatiantur ; quippe tuta sibi cuncta fore arbitrantur, si conjugalis dominatui non subiciantur ce . Sicque fecit, ut sub optentu ct regi nis, demta omni sormidine, quicquid animo delectantur, licentius assequantur . Namque deliciis affluunt, commeG
sationibus student , o poti bit vineis ingurgitantur, la
Leg. Lang. Lib. II. tit. r . l. 1. quam tum malitia tune latebat.
Q Ad servitutem revocat ma numissos per ιmpans, ut loquitur Lex Lang. Lib. II. tit. ι4. l. I. hoe est per vomm ille itimi Ducis Godescalchi, istius Gisulfi 1 l. antecessoris, de quosa p. pag. Ioa. & Paulus Diac. Lib.VI. cap. t . sive s . b Lex testatur Lib. I. tit. 13. . . qui curra m ως. ad propriam δε-
207쪽
vacra frequentant , & quanto magis assiequi possunt ,
tanto eodem habitu immollitie, delectationemq; vestimen. torum habutuntur. Igitur siquando in plateas processure sunt, facies poliunt , manus candidant , incendunt livi dinem, ut vescentibus incendia misceant: sepe etiam so mosus videre, atq; videri impudentius appetunt , di ut brubiter dicat, ad omnem lasciviam , voluntatemque animi frena relaxant. Hoc quoque procul dubio luxuriante vite Emite succense, exurunt eas camis incentiba, adeo ut non solum unius, set quod dici nefas est, plurimorum prostitutionibus clanculo iubsternuntur; di nisi uterus intumuerit , non facile comprobatur . Talem itaque pestem execrandam modis omnibus contestantes, instituimus, ut cujuslivet assinitate juncta, innupte , vel vidue velamen sce religionis induerunt, & intra anni circulum eas quatenus voluerit, vel potuerit in Monasterium trudi dilataverit , propterea si stupri crimine detecte fuerint, comis
ponat caὶ Guid rigild suum in Palatium; Princeps videlicet ejusdem temporis cum ipse Guid rigild, rebusque propiis
XIII. Divine Legis auctoritas communans testatur , ILquis in eaptivitatem duxerit, in eaptivitatem ba vadat.
Hactenus adeo hec patria crudelis limine perviciem per- Petitur , ut etiam transmarinis paganitatis gentibus ejus habitatores indifferenter vendant e . Propterea presenti iudicio sententia damus, ut si quis hominem furtiva arte, vel quolibet modo extra Provinciam vendiderit, sic eum componat, sicut his , qui infra venundant; ita tamen , ut venditoris permna ultra mare venundetur Q . Si vero pauperrimus fuerit, nichil habens, unde com p
stione procedant, quod superest persena ejus, ut supra,
Q Vid. δερ. Tom. I. mercaturam non tantum nostratibus b Apocalyp. cap. t. usu receptam , vide in Erche . n.
208쪽
X lv. ecumque mulier propria res habens, mortui mariti lectum calle servaverit , α de rebus suis aliquid pro ca) aia sua judicare voluerit, que ejus minime corusenserint, sicque prospeximus , si duos filios habuerit, tertiam partem de rebus suis disponere liceat ; si quidem tres, septimam partem ; si quatuor habuerit, nonam etsi vero amplips , per hanc numerum ratiocinationem , ut contigerit, sorte dividantur b XV. Si quis terram, vel mancipium per triginta annorum circulos absque pulsiationem possederit, di certa m nise statio dumtaxat patuit; sic namque censemus , ut quicquid edificii, vel incrementis ex his rebus posses lir optinuerit, absque molestationem, di depulsationem, sicut ipsa predicta initia, ulterius possideant υ , XVl. Si quispiam rem propriam insipiratus pro anima sua locis venerabilibus decrevit, non reputetur extraneus , vel inimicus parentibus , sicut in lege nefa. seriptum est ; sed sit sacramentum talis, si opportunitas incumbit ; di heredes proximorum modis omnibus habeatur. XVII. Si quit hominum cana temerario absque permis so Pontificis , vel custodum Ecclesiasticorum , mortuum in Basilica sepelierit, hac ratione perpendimus , com Pinnat sol. qua traginta eiusdem venerabili loci Rectoribus ;de sepulto quidem supradictis personis , ut libeat , coq. veniatur Q.
io Anima s, Eamdem in hae Lege servat moneari mater ad filios, quamg. Lang. Lib. II. tit. I4. l. a. filii naturales ad Iegitimos. e In Leg. Lang. Lib. II. tit. ys.
l. s. idem cautum, sed nil de lacre
mentis ibi , quia certe nil opus. e In Basilica ne dumtaxat ,
quod communitas tunc velitum : an
etiam in eius Atrio , & Coemeterio . in quo frequentius humatur
209쪽
Ariuit Primem Beneventi unquam iniit eum Nea pontanis, Iolutus eerte es Erche ertur num. I. inovienI, misericordiae vice distributa eis fuisse a praerato Primi-pe diaria in Liburia, a Cemiterio , quo tempore Carotis Magnus pos Dbjugatum , eaptumσue Regem Dariae Deo fririum in anno Chri DCCLXXIV. stipatus innumerabili exercituum agmine, crebrius Beneventum adiit capessendum ; nuua enim g de elargitis diariis , nee de C meterio de agro nimirum Nolano , quippe eHebriori eo Soeabati v Habatur tunc Nota sis Hic mentior sed de Legibas ab Neapolitanis . atque o Camstanis potissimum invicem observandis r deque una tantum Liburia , praeuaro ἐπ ψ eampo frumentario , ae vitisero in Campanians Clanium amnem ad Uridiem , Nolano ab Oriente eo juncto. Et ana Arithim nee semeI . nee una forma eum
votitanis foedera junxisse , hine fit inanissum ; quo
iis per Praeceptum, ut hic dieistur, antehae eone in t .gασι Fbi ab Mamiuaris meliust stermissa atiquanto prius uerant . Sed praeterea Pactum eo ab Erehemperto inemoratum haud ex ejusdem Auctoris dicto irritiam si se apparet ; flauri patim de hoe nostro eompilator Cave is
exemplaris, importuno quamvis loco, es testatur. Hera in tamen Campanos Langobardos, quorum oetasone , s armit praeter innatam dominandi, promovendorumqua finiam Iibidinem , tiam Arisbis , tum quirique Beneventi χη ta Oam frequentig o beuo , at iterum superius observabam
210쪽
DE PACΤΟ PRINCIPIS ARICHIS &e.
Neapolitanos exereuerunt , aliquando ca tandem ab luποπ admodum foedere frenuis adeo aemuli firmiter pasthaec concin osse, ex Pacto discere Gare est, initio pos a
ii Prine ibias Landulfo I. ct Atenulmo u quos din/ius stetit ; renovatumque quam fui et ab ejus nepote, Neaporis militer Duce Joanne, vim , s nomen Consuetudinis, uosioripiar praefert Codex , ex diuturniori tuo usu videtur obtinuisse. Caeterum ne Librarium offendisse puta , quo ipstim inferipserit initum ab Arichi, non eum μγ Duce, sed eam Iudice Neapolitanorum; namque s Iudices, jumta hujor nominis multi icem usurpationem , de qua pluribus nune non dicam , atiquando etiam aneuatos , qui Neapolis Ducer erant, ex manu deseriptis S. AEhanasi ejusdem urbis uisicosti Actis, quae Baronius quoque recitat osan. DCCCLAA II. num. I o. fatis modo erit aperire. Haec dum ad Hadriani Papae notitiam devenimnt , direxit
unam Epistolam antefato Iudici Ge Acta, quae Sergium praedixerant Ducem & aliam Clero Neapolitano &c. Idemque ex Ioannis Papae VIII. liquet Dis. 63. qua Neapolitani commeηdantur, quod abseno eodem impio Sergio olim Dure, ae Magistro Miritum, risorem, S uisopum Athanasium habere Iudicem elegissent. Notim tamen Pare gi isto ut hoe addam J Judieri , Duemque Neapolis cum alio ibidem obses to sim o Magistatu confvn s. qui S. Gregorio M. Lib. VII. Dd. a. epip. io 8. dicitur Maior Populi; eoque idem Disor functam prodit quemdam Tbeodoritum , ut barit Lib. VIL Ind. Epis. 24. cum Dux esset Maurentius. Et Cedrenus pag. 433. tradat, eon iij se
re Polobois n&ncvatum, qui Chersonae, urbis ad Meoti dem Paludem , indigena . suprema eam curare eoni merat
potesate , prioriquam Neophum Graecus Imp. suos iuue
eunt . firmi que eotuerunt Principia te Majoris sane dignιtatis nomen, Bus Benevemi. quam Maostratus. quod apud eos ast