Caroli Scribani è Societate Iesu Antuerpia

241쪽

48 CAROLI SCRIBANI opus;ncc consiliis nunc,tot bula retro abierunt, sed facto opus. abolete tot aetatum ignominiam. Quid expectatis reliquos Principes, segreges iam,& ab illa pastorali pera, voluntario exilio damnatost odi moras. sat virium in vobis,si animorum, si coniunctionum satis est. Quid numerum Cimcu mspicitisZaudite Sapientem: Muster autem i 0rum ramisitudo non erit QVtilis, sturia mituri binams non dabunt rassices altas, nec flabile firmamentum cogocabunt . Et si in ramis in temportarem, nauerint, infirmiterposita mento commovebuntur,. μὰ nimietate mentorum eradicabuntur. Constim

gentur enim rami inconfiummati, Sstudiis illorum inutiles,ω acerbi ad manducandum,Sad nihilum apti: ex iniquiseni omniis jqui nasiuntur ensis sunt nequitia aduersus parentes in interrogatione flua.

Qiram vitam promittant rami arido inserti truncoZ quas radices agent spuria & a maioribus degeneratia vitulaminaZquod firmamentum collocabunt, inconcussa maiorum area destituti Z quae germina speres ab emortuis ramis, Omnique vitali succo spoliatis Zinconsiimmati frutices quos fluctus da Sunt Z somniorum filij, e Lutheri, Caluini, Mennonis puluinari, a parentum thoro profugi, ab uberibus matris aberrantes, quid nisi nouitiis interrogationibus aduersiiS parente longamque retro maiorum seriem,sibi variisque pa

niciem pre ni λ QDre de his nulla mihi verba.

242쪽

oRIGINEs ANT VER PIENSIUM. 49 nec si arma,si signa poscant, velim socios . Certius sine his vincetis. nam quae pars inimicis Gmeis cum Cruce ρ N Cmce tamen una Palaestina domita. quam qui tollit, quidquid validum sustulit.

Ad tisi, A mltuariti: mim Prouincialara liquando Annuri BRABANT IAM dedi, cuius nobilissima pars

Antuerpissis ager.Transeo nuc adAduaticos,& Amsi rius, 1 in Brabantia ius ditionemque concessere . Pars ergo nunc fiunt Brabantia Aduaticos quidem ex Cimbris & Tmtonis Caeserduxit. I i erant ex Cimbris Teutonissaeprognat . ia. '' qui cum iter in Prouinciam nostram, atque italiam faterent,his imp dimentis, qui ecum agere ac portare

non loterant, citra flumen Rhenum dis sus, custodia ex suis ac praesidio sex misita hominum inis reliquorant. Hipo I eorum obitum multos annos is sinitimis exagitati, cum alias Milum inferrent, alias illatum defenderent;consenseu eorum omnium pacmania, tam sibi domicilio lotum delegerunt. E Cimbrorum ergo& Teutonum reliquiis Aduatici; quΟS,inter Ambivaeritos , Nervios & Eburones Scaldam ubi hunc Aniuevia est junt qui consedisse velint. At mihi verisimilius est Aduatisos iam olim agrum occupasie,ubi nunc Gallo brabantia est,inter Nem

243쪽

JO CAROLI ScRIBANI mos, Eburones, ac Menapios, tenuisseque Hanno--,Hasbania, Namuneps Com itatus,ac Leodiensis soli non minimam partem, Con sese conterminos. Miniis etiam adducor ut credam fuisse Astueviam eam urbem in quam Aduatis sup

ratis a Casere Nerust exercit sui robur contulerint, aperte enim refragatur locus. apud

natura munitu contulerunt,quod cum ex omnibus in

circuitu partibus altissimas rupes desse Mahaleret

mna ex /arte leuiter acclivis aditus, in latitudinem non amplius C C. 'dum relinquebaturi quem locum duplici tissimo muro munierant. Antis via roquae rupes,qui despectus ex altoZ ingens planities es nisi quis dicat ingentes rupes, in humillimas desedisse arenas; aut Oceano abstersas,tamquam leues humani corporis verrucas. Mintis sors abem rauerit, qui Aduaticum statuat in montibus, qui Namurrensibus aut mensibus imminent, aut in quocumque potius quam in Anturviensi agro; in quo perpetua planities, & tamquam continuum placidumque aequor, omnem Aduatici coniectus .ram excludit. Sed neque,ut quidam arbitrati, siu- prema in eo oppido fuit cum Cafare Aduatis rum pugna: Cum non multo pbst Cotta & Sabino Caesarianis legatis deletis, erimu Castra, magna manu Aduatici, Eburones Nervij, atque horum omnium soci ac cornus oppugnarint. Sed & iustis exim de

244쪽

ORIGINES ANT VER PIENSIUM.

de exerciti bus Nemj Sc Ad tici bellum Romanis

pararunt: adeoque Vib omaro a Labimo occisis, perstiterint tamen in armis cum Neruise &2 1mssedc Cisrhenanis Germanis ; ut facile v deasAduaticos etiam tum gentem fuisse non contemnendam, ad arma prompta; & aduersa unius oppidi clade, non tam fractos, quam ad audenda maiora prouocatΟS. Sed neque in uno oppido uniuersa deleri gens potuit,quae longe lateque dominaretur, ipsisque illa aetate Eburonibus imperaret. Ambiorigis Eburonum reguli verba sunt; Se pro D. Miti

seris in se Mnesio plurimu ei confiteri debere, quod eius operastipendio liberatus esset, quod Aduaticissini timis suis pendere consevellet: quod ue ei ει filius S, fratris filius ab Caesare rem- essent, quos Aduatiaci obsidum numero missos apud se in seruitute aci simul it.Nam quod Ciser scribitdua omnia D. s. r. Aduaticos in oppidum egregie natura munitum contias; quis non videat inter altillimas rupes, aditu prope inuio, non nisi angustam urbem adeoque arcem verius quam urbem et dificatam Z Ac cum

dicat in illa memoranda Aduatia pugna, non nisi quattuor Aduaticorum millia cecidissse, reliquis in oppidum reiectis,quiscretilpostridie eis diei refractis portis defuisse qui defenderent e ediginti Dὸb tinouem millibus, quos in auxilium Nerviorum iuuentute sua eduxerant i aut si post: quattuor millia caesa urbem ingressus sit propugnatoribus

245쪽

32 CAROLI SCRIBANI destitutam, quid magnum fuit potuisse capiZimo

quid non magnum, auses tam eXiguo numero, tam raro milite, ingentia castra, vali dumque egercitum vallo tamquam moenibus cinctum oppugnareὸ Audiamus C sarem:Pigna-ho Bbus ita acriter, mi a imiri ortibus in exii, tremaste salutis, iniquo loco, contra eos qui ex masio turribua tela iacerent, pugnari debuit , cum n. inminute omnisi essalutis consisteret. Raro exemplo: hostem aggredi vallo inclusum , turribus cinctum, ec hostem ab ingenti recentique victoria animatum, & ex iniquissimo loco victorem OP

pugnare eXercitum.

De Ambivaritis tenuia apud veteresvestigia r perio, quae me ducant ad tantum populum, qua lem nunc videmus. Illud certum, cum UB G& Tencteri a Sueuis pulsit Menapios sedibus eXmssent legatos ad Caesare milita, triduanas induc aso hi postentes, negasseque Caserem: cognouerat enim v, magnam partem equitatus ab iis alia uot didus ante praedandi frumentandis cause ad Ambivaritos trans Mosam missam: hos exste fari e ites, an Meius rei causia moram interponi arbitrabatur Holum dolo lusit. cumque Capita Germanici exercitus apud. sedetinuisset,aliud ex alio nectens,subita imruptione imparatos, ducibusque destitutos, adorintus, ingenti eos clade attriuit. Cum ergo Germani inter Rhenum ac Mosam consederint, equita' tumque

246쪽

oRIGINES-NT VER PIENSIUM. I 3tumque in Ammaritos trans Mosam frumentaxum miserint, perfacile euincam Ambivaritos intia Mosam & Scaldam sedes habuisse; isseque illorum agrum Bumducensim, Medanum , Bergia zomium , Rissim, Annumcnsim, ac potiorem partem. Neque enim alio statui loco possint, cum in orbem aliis passim populis Is υρj cingerentur, Vibiis, Treuirensibus, Eburaniatas, Tungrensibus, Morinis, Battain. inrra ergo Mosam & Scaldam Ambivarisi variis prouinciis circum fusi, Nerviis, Tu rensibus, Menapii Eburonibus, Aduaticis, Morinis: vi non videantur aberrasse qui Antuer ensis Ambivaritos arbitrati , maxime Clim a prima sui institutione, Marchi natus Riensis urbs haec caput fuerit, ac pars qua dam Riensis agri. Adstipulatur huic sententiae D. UUilbrordi testamentum,quod Aniuersam in agro Riensi statuit: eadem habes apud The fridum Dumanensem. Iam vero Riensem agrum inrer Ambivaritos numerant, etiam illi quia1n ueviam intor Aduaticos statuunt ; ut proinde verisimile sit Mensis agri caput Antumpiam inter

Ambivaritos numerandam. quorum potentiam Caesariano aevo non infimam fuisse nuIlo negotio Comperiet, qui Cogitauerit trium ingentium fluminum ostiis, Rheni, Mose, dc Scalda, ac Oceano

variis aestuariis uniuersam prouinciam locuplet Diam,piscatu, mercimoniis,commeatu nobilem.

247쪽

ustor. b. .

AN TU ERPI A.

AEtas huius, ad Northmamorum exmrsionem retita. Q, Northmanni; ac mastitaster eos signa. a. mumpraelio missi. NOL M incerta & quis in lato aetatum taminquam fluctuum cursu initia incerta,tamquaprimam designet aquam Z Labuntur, Ut amneri anni. quis in illorum volubilitate, primae scaturiginis lympham eliciet primam'dc quis in tot s culorum densa nocte auroram primam, lunam, blemve designabit primum Z Luserui vari prout

ingenium tulit cuiusque varium, am6rve traxit in retrosiora: ita fere aeterna cupimu quae amamus impensius. Ad Cimbros tamen uocant plerique : exinde Caesariano aevo claros

fuisse, & Aduatici aut Ambivariti principem populi. Ab eo aruo altum ubique silentium, in annum quingentesimum decimum sextum, cum ciuitatis huius praesectura a Theodeserto, Dilonirradita, caeso Glochilaico Dano . Meminit victoriae linius Turonensis: Theodoricus Theodesertum filium situm in istas partes cum malido exercitu ac magno armorum apparatu direxit ; qui interfecto

Danorum Rege Clodilaico hostes naualiproelio sivr

ratos

248쪽

ORIGINES ANT VER PIENSIUM. 1eratos opprimit, omn- rapinam terransiimit. &Sigebertus: Theodoricin Cochilaicum Agem Da. ianorum Galgias e I Eanumterimit. neque hac clade,fracti licet Dani, exstincti fuerunt. Docet S gebertus: Northmanni adi-ctu sibi Danis Fran clam ac Lotha giam perua,ntes , Ambianos, yy Atrebates, Corbeiam, Cum racum, Tarumnam, fines Morinorum, Menapiorum, Bracbantensium, omnemi circa Scaldam uium terram, nasteria

Sanctorum V alarici ε' Acha*, ferra igni de uastant, Ini Vual fluuium ingressi, totam Batuam,

latium etiam Neomam intendunt. Ambussit haec etiam flamma Aniuersam, in Scaldae littore urabium longe primam. neque hic stetit rabies:Frantariam repetunt Parisios obsidionecingunt: ita Regmo . nricum Ducem militari astu circumueniunt; inde Trecas incendunt; Her unum ac Tullum MLque omnia populantur. Haec tristia. sequuntur

laetiora . Amullias Rex audita desum um , is Misaria contra Northmannos pugnaturus pro rat cum malido exercitu, Dos supra fluuium Fid illa diritur μή ri proelio adortus, tantam ex eis fragem fuit, it ex tinnumerabili multitudine iis suprassent qui ad classem aduersum nuntium femrent . Nobilis victoria: &quae aliquando D

norum furorem non repressit, sed extinxit. Uanos dico. idem enim mihi populus Northmanni & Dani, e Septemtrionali Germaniae parte in has

terras

249쪽

s6 CAROLI SCRIpANI terras delati,quod & nomen quemvis linguς illius peritum edoceat. Claram huic coniecturae praefert facem Eginhartus e Catiat Magni domesticis unus: Ultimum quod contra Northm-- nos qui Disi morantur,primu firmisum excreentis, deinde maiore classe istor a Galilia at Germania a. santes, Milum fusi tum est. Accedit ad hanc sententiam Regino,cum dicit: Carolo Aquis commo-σante, Acentarum nauium clase is Noriam nisi in

Frisiam avidisse Danos, Frisiusque deuintis tributum imposuisse.ubi Danos e Northmannia educi. Daniergo Northmanni. nec hi ab illis alij. Cum vero Sigebertus Titia fluminis qui se in Scaldam exonerat, meminit, locum pugnae designat . qui non potuit longE abes. ab hac urbe. namhclas. v nerant: neque verisimile longius ab ea consedisse. maxime cum hostem adesse scirent valido exercitu, euocatis in subsidium Gallia 6 Germania viribus; ipsumq; Imperatorem exercituS ducem; quo, siquid aduersi evenisset, facilior tutiorque

receptui via λret,& omnis generis com mea tuS Cvicino mari ad manum; terrorq; simul incuteretur hosti,cum ingentem in anchoris classem stare sciret.& sane quantu ostetatio ad terrorem valeat, nemo ignorat. Et iam antea Reginone didicimus,

non viribus tantum sed & astu pugnare Dan selitos, cum Imperatorii exercitus ducem,so Sa, stipula,terr ue iniecta, ignarum insidiarum per

250쪽

ORIGINES AN TvERPIENS IvM. 37 emerunt. AC classem hanc in S calda stetisse quis ambigatῖ neque enim hic aliud flumen tantarum nauium Capax, neque Tilia classem aut grandiores naues toleret; sed nec modicis,quales fert Ti-lia,tantus traduci exercitus potuit. Habemus seu μνῶν--isa vastationis clarum in translatione D. Gumniari locum,

Turninum deuenerunt,ibi ergat mo sterii- S. Redigandi consessoris . Sed Deus pnopter in pultatemh-tantium exosus locum , reliquias , in iussit aste transfortari, Crat nutam esset obstaculam contra deflationem; quibuι sublatis, melut muro turribus statis destructis, irruit gens inimica, incendio perdidit omnia ad a, ipsumque monasterium consumsit, homines partim trucidauit, rum captiuos Aduxit. Sunt & hodie magnae olim rei vestigia, vix mille ab urbe hac passibus ad ripam Schendae:

nornenque manet Durnu . Neque immunem

ab hac hostili incursione fuisse Antueviam a bitrari possumus, loci vicinitate ciuitiam prouocante. neque nouum cuiquam videri debet, Northmannos per Schendam, nunC pertenuem

ignobilemque ac prope sine nomine rivulum, Durnam seu Durnium adnavigasse. ruptis enim ea parce aggeribus , perfacile fuit a Scalda in

Schendam transinittere . . AC Verisimile ea aeta'

te nullos fuiste aggeres, qui Scaldam, arcerenta Hii Schen-