장음표시 사용
101쪽
MEdicina ut cito addiscatur, fieri nequit
propterea quod in e i firma utiqua doctrina tradi non potest ; verbi gratia , qui uno modo, quem dccesit, scribere didicit, omnia novit; Aqui sciinat omnes , eodem modo, ideo quod idem est, & eodem modo fit, ct nunc & non nunc, neque contrario modo fieri pote it , sed semper merito silmile est, neque temporis occasiosne Opu Sest. Ars vero Medica, & nunc, & paulo Do i , non idem facit, & erga eundem contraria facit , eaque i ibi ipsis contraria. Primum alvum sith-du entia non semper hoc faciunt, eaque Utrumque faciunt : neque fortassis sic se habent alavum subducentia , ut alvum si ste talibus sititi contraria. Al Vo supprectu , Ob vehementem suppreisonem corpus tumidum redditur , pituita ad Ventrem perveniente ; sic supprellio alvi subductionern facit : ubi enim pituita ad Ventrem
per Venerit, evacuatio contingit. HOC Vero modo , qude natura alvum subducunt , alvum remordiarur, nisi certe alvum subducentia reddideris ; eXsolvatur autem id quod morbum facit Schumectetur : postquam exsolutum fuerit, saniis evadit. Et lic quis sistunt, subducentibus alvum rem Orantur , Vicissimque alvum subducentia sistentibus. Eodem modo de rubicundis & pallidis : etenim pituitosa & tumciacientia pallidos &decolores reddunt, & attenuantia bene colora-tOS. Utriusque vero remedium est contrarium
102쪽
contrario. Verbi gratia, quum intumuerit, qui pallidus est, exsolvitur, si attenuans aliquod meia dicamentum adhibitum fuerit ; hicque tumenti attenuans profuit. EX his autem quod aliquando utilitatem percepit, nunc ei qui profuit hic pro dest , siquando ex attenuatione decolor , E. ex viridi pallescens fuerit. Si quis enim tumorem
inducens medichmentum exhibuerit, pallor seda tur. Dolor etiam oritur ob frigus & ob calo rem , & propter nimiam copiam, & propter palacitatem. Et in perfrigeratis quidem Nattara Corporis partibus ad cutem ob nimium calorem dotator suboritur ; L in calidis natura, ob frigus: Rin siccis quidem natura, dum humectantur , Ω
in humidis natura , dum res iccantur. Quum enim cujusque natura immutatUr & corrumpi tur , dolores fiunt, & sanantur dolores contrariis. Ρroprium id est cuique morbo. Natura Ca
lidis ob ipsum frigus male habentibus , calefaciens aliquid adhibendum , reliquaque eadem
ratione. Alius modus hic est. Per similia mortabus oritur , & per similia oblata ex morbis satanantur : Veluti stranguriam , si non adlit, idem facit, & si adsit , idem sedat s iustisque eodem modo , ut & urinae stillicidium , ab iisdem fit &sedatur. Alius itidem modus. Febris orta obtumefactionem ex pituita , interdum quidem ab iisdem fit, & sedatur interdum Vero a contrariis facta est. Eten im interdum si quis calida
lavare velit, & copiosum potum eXhibere , sanus evadit; & propter tumefactionem eXorta se bris, oblatis tumorem inducentibus sanescit. Ac si quis medicamentum alvum subducens mi Vomitum moVens propinare velit, ad eundem modum ab iis quae excitant sedatur, & a sedantibus excitatur. Etenim siquis homini vomenti
103쪽
IN HOMINE LIBER. t scopiosam aquam . potui exhibeat , Una Cum VO-mitu eluentur ea, quae Vomitus causa sunt: huic
quidem per Vomitum vomitus sedatur; illi vero per ea quae sedant, quoniam ipsi per inferiora demittunt, quod intus vomitum facit: sicque)utrisque contrariis modis homo convalescit. Et
quidem si in omnibus hoc modo se haberet,
constitutum quidem sic esset , haec quidem contrariis curari, qu ecunque lint, & quacunque ex causa fiant; illa vero similibus, quaecunque tandem lint, & a quacunque causa fiunt. Hujus rei causa est corporis debilitas: corpus enim ucibis 90qualibus aequalitur nutritur a Coi pore vero cibi superantur. Ubi vero plus aut minuSingellerit, aut alia quaedam mutatio facta fuerit, superatur corpus ab oblatis ; superantur autem Acibi : & ubi superantur cibi, corpus Vigere fu-ciunt; iique simul corpus superant , ac statim contraria essiciunt. Calida lavari, dum quidem
corpus calidam admotam superat, Vegetum ; s ita superatum fuerit , gracile reddit corpus. Et co-
mei alio idem quod balneum uisicit ; haec siquidem dum superantur, corporiS Vigorem faciunt; ubi vero superaverint, tum at Vi dejectiones, tum varia vitia adserunt. Quum vero id , cui offertur , immutatur , id quod offertur , immutari
necesse et f. Immutatum enim CorpUS , quum evictum sit parum est eisicax, & ex quovis of selisiones exhibet. Hoc autem efficiunt etiam ea, quae alvum subducunt: & quae vigorem afferunt, haec corpus eXtenuatum reddunt; & reliqua omnia , quae his contrario modo afficiuntur. At vero ars Medica brevem habet occasionem , &qui hoc novit, illud constitutum habet, & novit, quae iliat rerum species, & quae non species, ad quas cognolcendas Occutio est in Medicina ,
104쪽
86 HIPPOCRATIS DE LOCI snempe quod alvum subducentia fiant, R reliqua quod contrario modo se habeant, & quod maxime contraria, non sint m3Xime contraria. Occasio autem hiec est , cibos offerre ea Copia , quam corpus superare valeat: quod sit quis sic fecerit , cibum alvum subducentem oblatum, alutam sub
ducere, & corpiis tumefacientem tu me secere Omnino necesse est. Si igitur cibos corpus superaverit , ne ille morbUS , neque eX his, qupe offerui tur , Contrarietas oritUr ; eaque est Opportuniti S , quam Medicus cognitam habere debet. Ubi vero Opportunitatem praetergressiis fuerit, contrarium accidit, & qui prius etiam supra modum cibum coqUere poterant, Vix nunc se incalescere selitiant : corpus enim , quamdiu id , quod offertur, si, peraverit, nutritur ; Ubi Vero hanc opportunitatem przetergressum fuerit, contrarium contingit, si quidem attenuatur. Sed Areliqua omnia, qtare tumefaciunt, quodd ea Corpus superaverit , praetereaque si opportune sexhibeantur,) etiam secundum suam naturam singula faciunt, & tumefacientia tumefaciunt : de ubi occasionem excessierint, contraria fiunt.
uid medicamentum s ac de medicamentis bla dis ac vehementibris, alvum stib ducentibus ac Aleu
O Vnia medicamenta sunt , qu22 pr sentena
statum dimovent ; vehementi Orn Rutem Umnia immutant. Licet autem , si quidem Veli S .midicamento transmouere; sin minu9 Velis, cibo. Egrotanti vero omnia e priniuenti it atris diu
105쪽
moVere opem fert; nisi enim, quod morbum fa- Cit, dimo Veris, augetur. In morbis debilibus medicamenta natura vehementia minime exhibere oportet, medicamentum ob paucitatem debile existimando; sed in valentibus natura, Valentibus medicamentis utendum; debilibus vero non valentia medicamenta danda: neque medicamentum transmutandum est , sed lingulis sic cundum suam naturam exhibendum ; ita ut debilibus quidum, debilia natura medicamenta; Valentibus Vero morbis, Valentia natura medicamenta eXhibeantur. Morbi autem ea parte , cui proximi
sunt, educendi, & parte, qua singulis proximuscis exitus , cliciendi. Haec alvum subducunt, quaecunque lubrica & incisiva sunt, & quaecunque in calidis attenuantur venter enim calidus
eli) & reliqua, quae salsa sunt, & quae eae his
plurimum habent : minime autem alvum subducunt; sed saltimi, quaecunque flatum creant hi mida enim dum reliccantur, fatum pariunt )quaeque adstringunt, & quae calore concrescunt,& friabilia & sicca. Quaecunque autem fori S eX-
tenuant, ea omnia intro assumpta tumefaciunt , eademque roborant, & tumorem inducunt ; &quae alvum subducentia eXtenuant, eadem calefaciunt: ad haec vero etiam acida pituitosa sunt. QuaeOunque autem Ventrem refrigerant, eadem
alvum subducunt, D qube frigida sunt, & humida; quum Vero alvum minime subducunt, calcfaciunt. Frigefaciunt autem & calida in Ventrem assumpta , & cito secellum faciunt: quae Vero AlUum non movent, in ventre calida sunt Ex his ; quae repletionem inducunt , m IX imo tumefaciunt; quae vero plurima assumpta repletionem non faciunt, ea alvum dejiciunt.
106쪽
AE tem medendi certam constantem esse , qriam
rum Sy successu p0titurum. ARs sane Medica jam mihi tota inventa esse
videtur: quae sic comparata est, ut si lagulas R consuetudines, & occasiones doceat. QMi enim sic Medicinam novit , minime fortunam expectat, sed & citra fortunam, & cum fortuna , recte faciet. Constituta enim est tota Medicina, ejusque praeceptiones, eX qui biis Constat, pulcherrimae , fortuna minimum indigere videntur. Sui enim juris est fortuna; & nullius imperio paret, neque voto illam consequi datur. Scientia vero tum imperio subjacet, tum successu felix est , si quis ea instructus uti velit. Deinde qua in re Medicina fortunae indiget si
namque explorata sint morborum medicamenta , quemadmodum reor , ea medicdmen id, Ut morbis sanitatem adferant, minime fortunam morantur , si modo medicamenta sint ; quod si cum fortuna ea exhibere jUVat, non magis medicamenta, qtium non medicamenta , una cum fortuna morbis oblata sanitatem restituunt. At quicunque fortunam eX Medicina, aut alia quapiam
arte expellit, negatque eos , qui probe aliquid
noVerint, fortuna uti, is mihi contrarium sentire videtur ; mihi enim soli hi vel successu potiri , vel eo frustrari videntur , qui recte quid, vel male facere noverunt. Est enim prospore sic Cedere , recte facere; quod faciunt, qui sciunt: at vero successu frustrari est, quum quis, quod
107쪽
minime sciat, id non recte faciat. Ignaro 'enim quomodo prospero succedere queat Z quod sit quid etiam prospere succedat, nequaquam Commemorandum successum habebit , nam qui non recte facit, huic prospere succedere non poterit, quum reliqua, quie sunt consentanea, non faciat.
A L E N U s videtur pr0 genuin0s habui ide , cum in ei in commentari0s scripserit, sive eum , quem nunc habemus , sue alitim amissum. AI E R C URIAL Is maduis ad sectindam cluissem rejic re , crim Ueteres critici eum fere repudiaυerint. Mihi υidetur genuinus, ejusdem certe auct0ris, qui
librum do locis scripsit , cujus pituitum G bilem
alterne superantes hic reperias: aliqria etiam habet , quae in Didemic0rum, I. genuin0 certe Vere, perinde leguntur, Sy aph0risn0s demtim ad verbum repetitos. Deinde brevitas eji plus quam Hipp0cratica, tit 1 la H0mina rerum absque ullo sermone legas. Incipit a the0ria hum0rrim , qui huc G illuc vergunt. Signa m0rb0rum brevi fine recenset. Communes leges medicandi. DieS critici.
108쪽
9O HIPPOCRAT ISVis aetatum, anni, ventorum. Metasia vis exempla , ex Epidemicis.
Medico praecepta , tum de his , quae circa aegrotantes molienda junt , tr ii de his, in morbis EUGniunt , diversi morb0rum ortus pro variis coesi temp6tatibus, Ss' consentutionibus. suom0do exin0rbis temportim consitutiones praedicendae: Gquae ex haem9rrh0idibus c0mM0da.
ti0He , revulpone, aliisque m0dis solvi. lor humorum , nisi ad interna recesserint humores , velut in cute ) essio rescit. Ducendi quo vergunt per loca conferentia, his excepti S quorum maturationes e temporibus contingunt. Maturationes foras aut intro Vergunt ,
aut alio quo oportet. Cautio, imperitia, eaeperidia di dissicultas, calvities, viscerum Vacuitas; in serioribus repletio, superioribus nutritio , sursum inclinatio , deorsum inclinatio. Quae sua sponte sursum ac deorsum feruntur, quae jUValat, ac laedunt. Cognata forma , regio, consuetudo, aetaS, anni tempestas, morbi status , exsuperantia, defectus, quibus quantum desit, B Ut non. Ρurgatio , evacuatio , remedia , declinatio , derivatio in caput, in latera, qua maxime tendit,
aut revulsio in supernis deorsum; in infernis
109쪽
9 Isursum; aut ex siccare, aut quibus inferiora, aut quibus inferiora, aut quibus) eluitur, aut quibus lenietur. Ne humores est usi intro revellantur ; sed ejectionum vi e siccentur. Conturbatio , Perfu o, ablutio, quibus ad sedem abscedit, unde resolvitur, aut medicamentum
noxium , aut UlCUS , aut humor MIquis concretus , aut pustulosa eruptio, aut flatus, aut cibi recrementum , pnimalculum , aut aestuS, aut
Consideranda haec sponte desinentia , an Velut ab ardoribus excitatae pustulae, in quibus qualia lzedant, aut prosint; figurae, motuS, elevatio, rursum depreisio, somnus, Vigilia, anxietas, oscitatio, horror, Ut qube molienda, aut prohibenda pnaevertas. Institutio Vomitionis , eorum quae per inferiora subducuntur, aut sputi, nauci, tu liis , ructu S , singultu S , flatus, urinae, sternutamenti, lachrymarum , prurituum, Velit-Cationum, contactu iam, sitis , famis , repletionis, somnorum, laborum, Otii, CorporiS, mentis, disciolinae, memoriae, vocis, silentii. Mulieri hystericae purgatione8, qtinae superne prorumpunt, & tormina concitant, pinguia, sincera, spumantia, calida, mordacia, aeruginosa, Varia , ramentosa , faeculenta , cruenta , flatus expertia, cruda, cocta, sicca; quaeque undique circumfluunt, ferendi facilitas, uo diis cultas, socc-
110쪽
tanda est , priusquam periculum accedat, quaeque sedare non oporteat. Maturatio, descensus eorum, quae infra sunt, fluitatio eorum , qu9e Iupra, & quae ex uteris feruntur & in auribus sordes ; emollitio , adapertio ; VACVatio, Calefactio , refrigeratio , intra, eXtra: horum qUidem , illoriam minime. Quum infra umbilicum,
quae torquent, fuerint , ea tarda ac mollia tormina sunt, vice Versd, contra.
naae eXpertia, cocta, crudu, frigida, faetida, sicca, humida, prave olentia. Quae sitis prius non adfuit, neque zel US , neque alia causa, Urina , nati humectatio. Ρrojectionem, & siccitatem, Corporis molem in se non subsidentem, spiritum turbidum , hypochondium , eXtrema , oculos male affectos, spectabis). Coloris muta tio, pulsus, frigus , palpitationes, cutis durities, neΓVorum, ArticulorUm , Voci S , mentis , figura Voluntaria, pili, ungues, tolerandi facilitas, aut secus, & qualia oportet. Signa haec sunt, odores corporis, oris , ejectionis alVi, auris , flatus , Urinae, ulceris, sudori S , sputi, naris, corpus salsum, aut sputum , aut nasUS , aut lachrymae , aut alii humores ; omnino similia juvantia, lae
gentia. Insomnia qualia quis videat spectanda )& in somnis quae faciat; an acute audiat; RPrompto animo obediat, an quae commoda sunt,& ad salutem adferunt an aliis fortiora , plura