장음표시 사용
1쪽
TYpr MOAE CELSITUDINIS APUD c IRTANUM AMBI AGI SUPERIOR MO ACULTATE.
3쪽
Ioannes Baptis Vulis Comes Nicotaus a A sim canti Ioannes Baptissa Gangrandi Petrus muturi Ioa es Duadro Dannes Baptia meta In Regio Collegi' Platensi Convklaris, Phylosophise, at que Matheseos Auditates.
Antonius Prona Rosarias mirari Iuliisnus Leonerti
I p Becherini Ala tis Casini Antorias Valentini In eodem Collegio Phylosephiae, atqae Matheseo Andi.
5쪽
Ulta , ae pena infinita in hujuste pulcherrimo
mundi ornatu reperiri, quoram natiiram,in agen ηdi rationem Divinus Atti se Mortales homines' iter voluit , non est qui ignoret. Quod quidem optimo, sapientissimoque eonsilio fuit a Supremo Naturae Moderatore comparatum nostrae quippe utilitatis rationem dueen illud curavit quammaeime, ne nos rerum Naturamentiosius investigantes, harum necet Latium , utilemque usum inutilibus inqui titionibus postponeremus. Nihilominus curis in Hominum Mens, suarumque victum iniqua aestimatrix nihil in rerum Natura impervium sibi esse putavit, de iis obbeutiora Naturae ipsius areana in estigare ausa est, uenon immerito cecinerit Paeta Mortam a viam est Ω-- ipsin perimus Eutrisis. Innumera, tum veterum, tu miseeentiorum Philosopho rum de universo, atque praeeipuorum Phoenomenorum au. lis yltemata, eaque omnino diversa, atque inter se plerum.
que eontraria, vetitatis hujus ineluctabile suppeditant arg
6쪽
.... aetera 'Po Eatis, quorum Naturam, ccena ut explicarent 'hilosophi, variis, imaginarias, trarias prorsus excogitatunt hypotheses, En illud ε-
eri facit poteli, cujus ne in nobis vilicini sensatio ex . tue, Scis etfa viii bilia eluetuntur,in quod lumen a Phy- eis appellatur Super hoc igitur pauca dic nobis lis ea pro- Iecre, quae vulgo quident notiora sint, aptiora tamen a studiorum nostro tum specimen aliquod publice, ae de more edendum. In haz autem, quali secumque ea futura sit, disceptatione, neque inutile prorsus fore, neque injueundum
arbitramur, si veterum recentiorumque' fulcisophorum sententias super hoe exponamus, ipsarumque rationes, atque Surimenta praecipua sedulo expendaniux, ut probab liorem deinde , atque istieultitibus minus obnoxiam tuto liceat proponere, atque ea hi m. Atque in ipsi dii qui iti ni huius exordio, non Eo Ueterum, Philosophorum ante Aristotelem Systemata, sententiasque exponam, ei quia obscutiora, inexplicabilia sor-talle sunt, vel quia is et nonnulla amplexari sunt, atque proposuerunt recentioreς, quos inter Clarissimus Isaac eis ron, qui Democriti, Empedoclis sententia experientia, Wrationibus confirmare hae nostra aetate contendit in primis igitur Aristoteles,' Peripatetici omnes Iumen obscure admodum, ut eorum mos est, definierunt; nempe, lumen ei diaphanorum Corporum enerariam; quae definitio , quantum obseura, Sc inepta iit nemo non fateatur. Luminis autem esseniariam inter materiae acci Mntia reposuere; Ajebant enim Sidu men, ut arbitratur Democritus e Suvium esset atomorum subiatilissimatum e corpore lucido emissarum , duci corpora compenetrarentur. Videmus enim, quod si corpus dia manum illuminatue, in qualibet corpori diaphani parte lume ex, stit Compenetrationem vero duorum corporum in natura
nequaquam fieri posse compertum est. Restat igitur, ii I men si astus, forma Corporis diaphani Quod quidem descenderet, si in Corpore diaphano illuminam ompenetra tio hujusmodi fieret verum non ita se res habet Lumen quip
7쪽
1os propagatur. Luminis a I IL, experientia vel ipsa teste oluerunt ocsi luminis propagatio esset successira , eerta Iem fieret Motus autem loeali sensibilis est. Ac sententia propagatio ista non est sensibilis Mane e bant, radi sol xtes limulis in instanti totum patium im-rent hoc autem non eveniret, si luminis propagatio foretice essiva. At quoniam id ipsum ferme opponunt artesiani, ut Luminis propagationem successivam impossibilem esse demonstren , hi in est, quod hujusmodi dissieultati tum siti. fiet, cum Carteii refellemus hypothesim quam modo ex ponendam aggredimur. Renatus igitur es Cirtes, eius sectatore profitentur, lumen, prout existit in Corpore uelles, nihil aliud ei e praeter facultatem exeitan ae in nobis vilionis sensationem. Addunt autem in potis diaphanorum subtilem adeo, Sc tenuissimam reperiti materiam, quae , veluti fluidum quod dam , ibi semper contigua, si a corpo te luminos impell1- tum, uecessivis partibus in instanti motum communicat, it ut partes proximae fibris oculi fibras ipsis quodammodo agitent, at qa ita vilionis excitent se isationem moniam igitur nihil vaea datur et Carteitum Lumen est conatus ejusmodi Materie admotum in recta Globuli et ipsius ita ad modiam tendentes, eodeni prollas modo agunt in oculis no iis, quo 1aculus in manu caecorum ad ac umeorporis uti cuiusquam. Ea est Coeli superio sente ,-tia, in qua Lumitu propagatho et lai tanta itea, ad quam
adstruendam lunari utitur Eclypsi. Et sane inquit ille, litum in s propagatio est successiva, procedens nimirum ex a fit paetieularum e corpore lucido, cur in onjunctione statim obserware licet Telluris umbram in una Ex umbrave o Telluris egressam, cur statim illuminatam videmuς Unius horae spatium haud lassicit fortasse, ut Lux quant eumque elocitate donata trajiciat immane illud intervallum,
quo Tellus a Luna sejungitur Adeoque non nisi altera ho
8쪽
' umbra se eon latetendam Lu- ὰ Iemi' lepugnat. inde in Jovis Satellitibus sumpta igno- ac proinde ignorabat Laminis pro pigatio . adeo esti, ut imperceptibile fortasse sit tempo--.n, quo Lumen a Luna reflexum in terram illabitur. Et quidem, ii Lunum pro p gavio foret insanianea, illuse veniret profecto , quod uno eodemque ni omento ad maximas quoque di Itantias propagaretur. Ilo autem nequaqtiam ieri novimus, post quan Circumlovialium clypsea eligentiu a Clarissimo oemero observatae fuere. Ἐκ ipsius namque observationibus , sique non raro repetitis, eruitur, quod Circuir jον ales nequa aliam a nob1 co spiciuntur, nil tribus horae quadrantab Lis elapiis a momento, quo ipsos scimus ex umbra Iovis egressos.
Si enita, sol in M. i. Terra autem in cinis, dia distantia a Jove, lupue vero, Ia eius in P. In
hoc east, in quo in auel reei, T P reperiuntur ellus, Iupiter, Satelles, a Tellure non videtur Satelles, ipse autem ire suum rimarium orbitam absolvens rans, in C, ibique in directa iacet cui, Tellure nullo obice interposito. Cum vero Satelles invenitur in C , hic rideqliaqii radios a Sole mutuatos e icere incipit, adeoque etiam lati rem versus pet rectam T. Verum, ut innuebanius supe rius, Satellitem nequaquam denius, nil tribus horae qua erantibus elapsis. Ergo hui Me phoenomen nulla potest effecausa , praeter Lucis M. cessiva in propagationem . tantum quippe temporis Lux impendat oportet, ut spatium C rpetia
Nune vero instituto calculo habemus, quod Iupiter distet a nobis, secundum iston, a oo ocio Milliaribus an iasticis, nostris vero 62saaci cici, se a pedibus geometricis 462saaci ci cicio . Si ponatur autem semidiamete terrestris
scio in ocio liliaria, sole a Tellure illat 1 oociocio Militaribus angite is , nostris ver 883s-s , seu pedibus 3833 4.sso oci. Habemus autem crasteontanicis obsereati
9쪽
nibus, quo Planetarum distantiae
s s. r. sis. Nunc Fer , 1i P p tio fiar, t distantia Telluris a Sole ad te boocio, ita sa, si1ntia mella Iovis a Tollure, ad quartum tia si quo rum circiter et cocoo milliaria Anglica, na:lr quidem 62 2 1 cicio, seu pede geometricos 46as arci ci cicimo Lux e trilius fere horae quae tantabus imauens una hoc spati, impercurrit Corriat ergo Carthesii Sententia, qui unius sal. teni horae spatium impentient in esse putavit a lumine ueintervallum cere ut at quod Luna in inter Tellure ni intercedit, ii quando I ucis successiva propagatis admittatur. Si enii instituto cariculo inhaereamus, atque ad ei nutani ut propiortione, facile intelligemus, lueem ipsam a Lu-
p artem, scilicet i , imperdere, ut pratum illud immane pereurrai, scilicet 2 Semidin Etros terrestres, quae ei distantia Lunae a Tellure Tantum scilicet tempora imia pendere, quod jure pro nullo habeatur,in quod impetreiaptibile ortasse It cui iniqu vel a caratissmo observatori. Praeterea si globuli contra Carthesium, Peripateticos, caetetosque, ri in instanta lucem ipsam propagari eontendunt si globuli, inqiram , qui Idius in aries an ii porti et visas excitatur, perfecte di P concipiantur, ut ab ipso Cari bello revela cone iuntur, cur reflectui ut ita, ut Angulus in eiden tiae aequalis sit Anglii reflexionis pio in Elas teis oblata vate lizet tacitum nota o Pus a te ni omnmo durum nor tualiter in Planum quoddam illapsus talo ra omnino omittit, ii autem oblique inciderit, annitit prorsus quidquid ha-I,uerit motus perpeti dirutaris, non recte enitur; sed motu movetur ad planuni ipsum parallelo. Derside incertum est, iit tum Corpora perfer te ut dari possint, ii tamen exeipiamus prima Corporum lenienta. Ex quibus omnibus faeilae tui p. trantis it obnoxia , flieultatibus , absurdis pateat Caribe sanorum 1 pothesi R. aan, quidem, auli in dice. te, nee ipse Cati helius adii Isillet, ii prasinatis experimenta,
atque phoenomem in oenieri quoque, citauis observatio
10쪽
. . . . lynchius aliud protulit system an . est in Histonia, atque memoriis Academiaea eumdem annum quod, ut melius intelliga-xu , i us oportet Follem ABC Fig. a. exrerius vi sciat. in . . . ita compressium domateria Fluidissima plenum, eujus materie motus ita it rapidus, ut nota salum circa centrum quoddam commune rotetur, sed ejus pallidulae eademve eitate circa Gentium vorticulorum quorumdam moveantur, et in ipsos incidere ogantur Cartes an a materie sub illi deinde Polli repleatur, ita tamen , ut paruae illae bullula seeundi Elementi, quas duras esse supponit, nihil aliud sitii nisi vortices, aut saltem sint tantum aurae, inquantum
a mater1 circumagnete canippi inunt ut alibust politiSi fiat
foramen aliquod in puncto A parti alae illae lateriei, quae inveniunt ut in punitis tendent ad punctum Ape Lineas recias Ra, in , SA, V A. At si in soranni. ne Aran, tu quidam ponatur, qui statim particulas illas R, S, T, intrat sunt premat, ipsa per easdem rectasin M, AT , RS, AN retrocedent L emque i concipiatur, quod
har, bolus impellat 1odo, modo recedat, omnes materiae particulae infimito incitu accipient, ros ipse alebrarichius
vibratione pre istus appellat Dinoniam vero per ipsum nidi ilvacui datur, oculi nostri vel cooperii, vel etia in in tenebμis perpetuo comprimuntur. At hae nervi optici ompressio eo rum sensationem non excitiat, ea vel marime a causa, quia nervus perpetuo in aequali semper pressione compri: nitur, non alio prorsus odo, quo nos Aeris ei reum ambien iis pondu non sentimus, quamquam ejus pressioni vis minor haud sit, ae 1 pcilli eum Mercurii Ar ii concipiatur . cuius in T versus flammam quamdam positus, particulaesammae perpetuo motae oculum percutient, quidem vehementiu quam in ei ebris sient vibrat ne quaquauet is materie subtilis ideoque nihil enim vacui datur per ipsum oeuli usque extrema pereenient vi beationes eius modi nervus autem opticus magis compressus, motus luminis sensatisnem in anima uitabit. Si vero in ponatur