Onuphrii Panuinii ... De praecipuis urbis Romæ sanctioribusque basilicis, quas septem ecclesias uulgo uocant, liber

31쪽

extant. Deest enim titulus s. oriaci in Themis Diocletianis, qui quum prae Ῥetustate corruisset, ea aede profanata, Titulus a Diio papa iiij. ad ecclesiam S S. Qui-rici s Iulita iransatus est, bi s hodie perscuerat. Caterum ex quinque veIuklis titulis qui se deserunt, Ti-rulum sancti Matthaei in Merulana ab alijs diuersum esse aperte liquet,quum nunc etiam ea ecclesia Ῥetu li1sma extet, quod de alijs quattuor titulis minime dici poteR,quum eorum nulla amplius memoria supersit. Eos ego non laui coniePlura ab aliis diuersos esse existimo, uetemporis iniuria quum tituli honore a Romanis pontifcibus qui secuti sunt, quo nouos ab se erectos ea dignitate ornarent poliati essent, omnino Iabesadiatos, ita a tnullum eorum amplius Nestigium extet.Quum vero non ι quattuor, reliquae essent patriarchales basilicaeoepte in singulis pres teris Cardinalibus distributis, scut xxviij. Cardinalium numerum,ita O titulorum. Basilicae sandii Petri in Vaticano, quae habet Amchipres terum qui est Cardinalis,NCanonicos seculares,ministerio,eadem ratione, qua basilicae Lateranensi

γῆ. episcopi, ita huic assignatisunt septem presbieri

Cardinales, bisuere. Presister Cardin. tituli S. Mariae Transtiberim. Pres ter Cardinalis tituli S. Ch fiogoni. Fres ter Cardinalis tituli S. Caeciliae. Die Solis. Die Martis.

adsanctu Pres ter Cardinalis tituli S. Anastasit.

32쪽

Die Iovis. Die Veneris. Die Saturni. Petru c

Iebrabat. Presbγter Cardinalis tituli S.Laureti, in Damabo. Tres ter Cardinalis tituli S. Marci . Presb3ter Cardin.tituli S. . Martini in montibus. Basilicae S. Pauli aponoli extra muros Vrbis Ostiensi, quae pro rectore habet abbatem σ monachos ordinis sancti Benedicti, ministerio ob eandem causiam qua s Lateranensi S. Petri Bassicis vij. ali, attria butioni pres teri Cardinales, qui fuerunt. Presbter Cardinalis tituli S. Sabinae. Pres ter Cardinalis tituli S. Prisca. Pres ser Cardinalis tituli S. Balbina. Pres ter Card. tituli SS. Nerei s Achillei. 'Pres ter Cardinalis tituli S. sti. Tres ter Cardinalis tituli S. Marcelli. Presb7ter Cardinalis tituli S. Susannae. Basilicae Patriarchalis S. Mariae Maioris in Esquiliis, quae habet Archipres terum qui est Cardinalis , s Canonicos saeculares, obsequio eadem ratione

qua supradixi assignati sunt hi γῆ. alij presbyeri Cam

dinales .

. - . . ..

Feria iiij.

Feria υ. Parasceve subbato.

Paulum

canerent.

33쪽

Pres ter Cardinalis Basilicae SS.xij. ApostoIoram. . Preshter Carssinalis tituli S. Q utrici in Themis, alius S S.Quirici s Iulitae. Presster Cardinalis tituli S. Eusebi, Preshter Cardinalis tituli S. Vitalis. Presuter Cardinalis tituli SS. Marcellini, s Petri . Presbter Cardinalis tituli S. Pudentianae . P te,'ter Cardinalis tituli S.Clamentis. Qui sinii ii singulis diebus hebdomadae sacra facerent super aram

Maximam Basilicae S. Mariae Maioris. Patriarchalis Basilica S. Laurentij extra muros V bis Uia Tiburtina, quae olim babebat Abbatem N m nachos Cluniacenseo, nunc est Cardinali commendata, habetque canonicos regulares co regationis S. Saluatoris Lononiae: ob equiis in mi parum celebratione ass- gnati fuerunt aut . bi reliqui pres fieri Cardinales. Presster Cardinalis tituli S. Praxedis . Presbter Cardinalis tituli S. Petri ad Vincula Presbter cardinalis tituli S. Laurentis in Lucina. Presster Cardinalis tituli S. Crucis in Hierusalem. Presbter Cardinalis titulι sancti Stephani in Mosere Caelio. Pres hier Cardinalis tituli S S.Ioannis er Pauli.

Presster Card. tituli SS. Quattuor Coronatorum. Si igitur singulis ex his quattuor Baslicis Patriam ebulibus avij.presfieri Cardunales adscribantur, necessario xx iij.pres teriin totidem tituli Cardinales erunt. Perdurauit autem hic xx iij presbterorum Cardinatium,ex titulorum integer numerus, ut ex Pandulfo Pisam in uita Geloij ij. intelligitur, egoq; ex antiquis diplomatum

34쪽

matum subscriptionibus obstruaui, usque ad Honoris Papa i . poni scatum, ue annum Christi MCXXV. Q us tempore bic ordo,.numerus paulatim negligi coepit . Monentibus enim Cardinalibus presbyteris bdem etiam de diaconis ut paulo post ostendam intelligendum tunc primum titulis ipsis suo rediore Ῥel presstero Cardinale orbatis, per pontificem de nouo pres hiero Cardinale prouideri destum, neque t antiqua consuetudo erat statim in defundii ,et abdicantis locum alter amplius Cardinalis subrogabatur,quare factum est ut pressi rerum Cardinalium numerus sensim decrescere coeperitis procem temporis adeo paulatim diminutus est, Ῥt aliquando tempus fuerit in quo non nisi duo presbieri Cardinales Uiuentes in collegio esent, quemadmodum accidit sub Alexandri Papae iiij. obitu, s Vrbani iii, creatione anno salutis DCCLXI.'Τituli interim vel sine Cardinalibus erant, sed ab Archipresbstero suo

aut Canonicis regebantur, ,el alicui ex collegio Cardianuli a pontifce commendabantur. Vtriusque rei exempla extantaeadem de diaconjs ratio erat. Cur vero Honorius ine v. id primum coeperit, N eius exemptu posteriores Romani pontifices imitati fuerint, causa haec suis. Sub Callisto ij.qui ante Honoriu ij. statim pontifex fuit. pax inter Romana ecclesia, s imperium sub Herico . Imperatore post diuturnu dissidiu, o sibi ata exorta, fasia fuerat,in qua inter alia multa cautum fuit, t Romani pontificis electio ad Cardinales clerumq; rbani. tantum pertineret, neq; amplius Imperatoribus ius aliquod, qo aliquado usurpaverant,in eius ereatione esset. Quapropter quum ob Cardinalium multitudine multa

35쪽

schi mala in nouis Romanorum ponti cum comitjs oriarentur , nondum enim lex de duabus Cardinalium partibus instituta erat, Ῥt huic malo obuiam irent Romani pontifces Cardinalium numerum paulatim diminuere coeperunt, s qui primus additis xviij. diaconis, fleptemque episcopis,certus oe determinatus iiij. erat ensim dilabi, ad incertum numerum reduci coepit, ,etusto tamen semper longe minorem. Primum enim ex iiij. sub Innocentio si. Ῥel CHestino j. xl. Ge coeperunt, deinde xxx . mox xxx. postea xx . ad haec xx. post xv. demum x. nouisme t dixi ad eam paucitatem aliqua do red3 i sunt, ut non nisi iij. Cardinales Ῥiuentes essent,quattuor pres teri, totidem dilaconi, quando 'icolaus papa iij. creatus est anno salutis Mcclxx i. etenim Cardinalium numerus usque ad id tempus, quo pauciores Cardinales nunquam fuerunt,diminui non desiit. Post quod sie rerum periodo uertente, Aemper augere coepit ut e sent x . deinde xx. quemadmodum sub Eomsacio νii, cauenione quoque quamquam paulatim eorum numerus iterum crescere cinperit, nMnquam tamen usq; ad DLli iiij. pontificatum xxx. numerum attigerunt , praesertim quum in concilio Constantiens cautum fuerit, ne pia qua xxiiij. Cardinales uiuentes simul e sent . Primus papa X3stus iiij. Cardinalium numerum maxime ampliauit, trigintaq;supergrsus est. Cuius exemplum secutus Alexander vi. papa ad Cardinales plus minus quinquaginta semul uiuentes collegium auxit, nemo tamen borum pontificum antiquum LIII. num rum excessit. Verum Leo Papa x. primus omnium Romanorum pons cum magna illa unius cy xxx.Card nalium

in in

36쪽

nalium lectione ueterem S antiquum numerum quinquaginta trium superauit, quum sub eius pontificatu Cardinales Ix, simul Viventes fuerint, quod nunquam alias contigerat. Eius exemplum secuti sunt Paulus iij. Paulus iiij.NPius iij.quom prior ad lxiij. numeru Cardinάles auxit, seques ad lax.tertius ad Ixxvii ad que numersi nunquam praeterea Cardinales attigisse satis constat. Quare quum presbyteri Cardinales numerum illum vetere ra iij.excesserint,nouis titulis, opus fuit,ut nouis illis tribuerentur Cardinalibus, qui xx, ij.numerum excedebant. Hanc ob causiam primus post mille annorum interuallum Callistus iij.papa nouum titulum addidit anno MCDLVIII. qui fuit sancti Callisti prope ecclesiam sanctae Mariae Transtiberim, quem sororis filo Ludovico Milano Cardinali pres tero ab se creato concessi. Secundus, stus iiij. nouum titulum addidit anno MCDLXXVIII. qui fuit titulus S. Micolai inter imagines prope Amphithearum siue Alloseum,que presbytero Cardinali Petro Fo caro Veneto ab ste creato dedit. Tertius, Leo papa x. magna rιla xxxi. Cardinalium creatione anno Domini MDXVII. antiqui1smum titulam S. Matthaei in Merulana, qui per mille N amplius annos tituli bonoremam erat, restituit,s x. alius nouos titulos ex uetustissmis V rbis ecclesiis fecit, qui fuerunt, Titulus S. Ioannis ante portam Latinam Titulus S. C aesarii in Palatio. Titulus S. Hagnetis in Agone Titulus S. Apollinaris. Titulus S. Laurentis in panerperna. Titulus S. Siluestri in campo Martio. Ditulus

37쪽

Titulas S. Thorme in Parione. Titulus S. Pancratis. ritulus S. Bartholomaei in Insula,alias inter pontes. ratulas S. Maria in Capitolio alias de Aracaeli. . Quartus. Papa Iulius iij anno MDLIII. tres nouos titulos adiunxit,bi fuere. ritulus S. Maria in Via. Titulus S. Barbarae. Titulus S. Symeonis. Quintus. Paulus iiij. anno MDLVII. titulum nova adiunxit, Ῥidelicet titulum S. Mariaesuper Minervam, concessum Fratri Michaeli Misterio Cardinali Al

xandrino.

Sextus. Pius iiij. Papa annosalutis MDLXIIII nouum titulum addidit ecclesiam ab se restitutam S Maria Angelorum in Thermis Diocletiani,quem Ioanni Antando Sorbellono Cardinali ab se creato assignauit. Nouisime Pius Ῥ. papa Anno MDLXVI. quum cardinalibus a Pio iiij. creatis nouos titulos dedi et, tu erexit, hi fuere. S. Tripbonis. S. Hieronymi Illyricorum . S. Euphemia in Vico P tricio. Tituli igitur nonifacti xxi sunt, unus d Callisto ij. Ῥnusa Ilo iiij. ndecim a Leone x. tres a Iulio ij, unus a Paulo iiij. Ῥnus 2 Pio iii, tres d Pio υ. quibus xx iij. antiquis additis, erunt omnino xlix.

38쪽

DE VII. URBIS ECCL. et

Dediaconorum Cardinalium origine, &ipsorum duodecim antiquis Diaconiis. Cap. III. Iaconis autem, iden ministris, quos ad Feptem Euarissum Romae auxisse dixi, quum ante praescriptum sebs

s certum locum non haberent ,sed eorum munia in promiscuo essent, primus singulis Vrbis regiones Fabianus Papa xxi. divisit circa a

num Christi C C X L. Ῥt unusqui que in suis r gionibus pauperum Christianorum inopiae de Ecclesiasticis thesauris, s fidelium oblationibus a Subdiaconis colle diis, atque ab ipsis custoditis, quantum in se esset, subueniret. Pressteris quoque paraeclarum in suis regionibus connitutis in omnibus quae ad sacra pertinerent ministraret, ex quibus primum el antia quiorem , cum episcopi, clari, populique consensu et flum Archidiaconum, vel Diaconum Cardinalem, ides principalem appellari decretum est, qRemadmodum N primum pressterorum . Aubipresbterum . Vnus igitur NetuIlissimis temporibus erat tantum Diaconus Cardinalis, primus scilicet ex tii. quod aperte colligitur ex admonibus Synodi Romanaesub S.Siluestro Papa celebratae. Hoc munere multi nobili mi Ῥir quod maximae diagnationis erat Naudioritatis,in Romana ecclesita functi sunt. In his praecipuus beatus mari r Laurentius sti '

39쪽

papae ij. Archidiaconus. Durauit autem longo tem Fore γῆ. diaconorum numerus, neque auctus en usque ad annum Christi Mille: ni fallor, nunquam enim ante id tempus maiorem diaconorum numerum in ecclesia

inueni. Quum igitur non nisi Nij. esent, singulique diaconi duabus regionibus praeessent in xiiij enim regiones Roma tunc diuidebatur postea statutum est, in singulis Vrbis regionibui binguli diaconi essent,atq, xiiij facti sunt,quorum primus dicebatur adhuc Archidiaconus, vel Diaconus Cardinalis, caeteri uero diaconiniore ueteri dicebantur Diaconi illius uel illius regionis, verbi gratia, primaeocxM,decimae, vel xij. Demum au- , -cta Romanae ecclesiae maiestate, his non sufficientibus, plures in Ῥnaquaque regione o titulis diaconi creari coepti, eorumque numerus quemadmodum presbyterorum non Cardinalium incertus atque indeterminatus factus est. Dignior Ῥero siue antiquior diaconlis a taeteris eiusdem regionis clericis vel stomano pontifice electus, diaconus Cardinalis appillatus fuit: qua ratione factum est, ut xiiij. postea Cardinales diaconi, totidem enim erant regiones, fuerint, qui sicut de pres teris diaxi,ideo Cardinales,idest principales didii sunt, ad caeterorum draconorum non Cardinalium discrimen, quorum iam numerus in Urbe ualde auctus fuerat. Qua tuordecim Diaconis Cardinalibus regionari' ante quingentos annos,quattuor alij additi sunt diaconi Cardinoles Palatini ad regionariorum disserentiam uocati,quod assidue in palatio maneret,ἰquorum munus erat Vaticanae, Lateranensi basilicis, uel Romano pontifici in ' isdem celebranti ministrare, quos cy altaris Lateraneu

40쪽

sis mini ros appellatos fuse legi. Quem numerum primus excessii Paulus iij. ub quo anno Domini MDXLV. decem s nouem diaconi Cardinales uiuentes fuerunt. Quem etiam numerum longe xix. Cardinalium lecti ne auxit Pius iiij. qui diaconos Cardinales,quod nunquaantea cotigerat,ad xxv. auxit,quamquam haud ita mulio post quattuor diaconi Cardinales in pres teros consecrati sint. Quemadmodum enim xx iij. presbyteris Cardinalibus, sic x ιθ. diaconis fixus is praescriptus numerus fuit cum presisterorum numero,qui quemadmodumsupra dixi) post Honorii tib pontificatum sensim

usque ad iiij. duminutus, s postea est audius.Ιllud postmodumscitu dignum,quod ab eo uis tempore, quo ij.

diaconorum numerus adhuc erat, loca vel antiquitus

uel recens fabricata, diaconis in quibus permanerent tradita fuerunt, quae postea ab eorum nomine diaconia vocataesunt. Hae erant sacrae aedes me ecclesiae insanctorum honorem uel memoriam dicatae, proximas domos habentes, quemadmodum aliae Urbis bassicae, o tituli ,sine animarum cura: otium enim eorum cullatis diaconi, non prosteri e sient, animas non curabant , idest, sacramenta administrare non poterant; idcirco neque tituli, neque paraeciae dicebantur, quamquam efgt insandiorum honorem consecratae ed diaconiae, uel mar0ria a marurum reliqui, in his conditis. Aquibus postea sacris aedibus diaconi ipsi Cardinales regionari , regionis appellatione dimisia, cognomina ac distinetiones sortitisunt. Quum enim antiquitus diaconi primum tantum, deinde diaconi Cardinales illius, uel illius puta tertiae, quintae, uelseptimae regionis, quarum, diaconi