De arcanis rerum publicarum, iteratò illustratus A. Ioan. Corvino Ic

151쪽

Ioannis Corvini Discursea

sunt aetersti expellant. Sed nec hune esse perpetuum S indubitatum effectum, rerum usiu discιmus. Locorum diversias etiam ad motus eri idonea. Etenim si una eademque civitas , vel duabus asimetur partibus,telflumine aliquo interlabente

dilidatur; quamvis ipsa una sit. hoc tamen didortio animi is studia cimium dividuntur. Explicat quidem tantum ista duo dissimilitudinum genera Arsoteles; sed ut se aliam qualemcunque ad mot sesse idoneam, ipso monente, Iam diximine ita se observandum, prout una alteramai rerit, ita adsum effectum non parem omnium esse aptitudinem. Imprimis hic attenda volunt uaversitatem Religio-gionis. Sanὲ Claudius Imperator Christianas ct Iurios dissidentes Roma expulit. Diocletianus crescenti Religioni Chrisiana bellum indixit, ex ista,quam semper ore prodebat, persuasione, non posse tranquillam esse Rempublicam, in qua . Religionis esset diversitas. Falsa sane ; imprimis quidem quoad religionem Christianam , doctrina pacis nixam , Servatore Chrso suis relieta , ct istam ipsam Reipubl. tranquillitatem commendante. Oriri quidem, sim diversitatis occasione, motus ct seditiones, ut Chrissi,

Apostolorum, O sequentia docuere se

cuia

152쪽

De Areanis RerumpublIcaram.

rula ρ ita ex diversa in eadem Religione rictrina idem factum, S patrum nostrorum ct ipsa nostra recens confirmat memoria. Sed non sunt is ructus die Vsius religionis, sive doctrina. Ex hominum ignorantia proveniunt, O caco ex ea et elo. Nec vero etiam ipsam religionem, vel δε-ctrinam spectare siolent homines seditis. Obtentui 1sa tantum ab iis sumuntur,ut pro mantelo serviant tegendis' sinistris

machinationibus. Sunt hac prater scopum nostrum. Is enim modo e H Clvmarii essato, de usu traditorum ab ipso arcanorum ad conservandam Rerumpublicarum pacem ct avertendas earum mutationes firmando, earundem caussas quasdam, quidem conciae modo, 16 ως iamdrixi proponere. Fiet id a nobis ex Politicis Arsotelis , quorum liber quintus in iis enarrandis totus occupatur. Ex qu stetiam discimus, non tantum gravibus,

sed, o quidem saepenumero, levibuου de caussis i sim fieri mutationes Rerumpubli

carum ac eversiones . Propter matrimo

nia , hereditatum divisiones, aliaque, . multo leviora. Equidem licet de sis modo , adeoque privata tantum videatur initio esse disceptatio ; crescente paulatim dissordiώ, deinde de majoribus agitur; des hono

153쪽

Ioannis Corvini Discursiis

honoribus Magiseratibus , ct tandem darιniversa Republ. Confirmat id Aristote-

. les diversiarum Rerumpublicarum, Syracusana, Delphensis, Phocensis, aliarumque 'exemtilis. Nec desunt in Romana. Eu inter ea nobilissimum de annulo in auctione emendo, inter CApionem, O Metellum

orta dissensio ct inde bellum sociale. Sunt . isa Principum in Republ. virorum dissensioves semper pernicios. Cuprant dissen-

. tientes eam salvam esse , agant modo de varia eam admini randi via ac ratio-nε consilia tamen is studia eorum, eum a communi aberrent utititate, non possunt non esse quam maxime damnosa. Civi

les istas dicimus dissensiones. Sunt alia plane hostiles, in quibus non de salute, sed

ιuteritu potius agunt Reipublica, oe cu-Im in manu ea sit partes digladiamur; eo

magis perniciosa, quod ex proposito in δε- sinatam Reipublica tendunt perniciem. Sed vero etiam qita initio mere sunt ciet itis,in bellum tande, ct hostile aliquando exeunt odium. Casaris is Pompui id plane comprobat dissidium. Nempe civile Bodo Casarem cogitasse, Cicero in oratio. ne pro Ligario persuasum vult . Tale reia' vera fuit inter Scipionem Africanum aeuintum Metellum. Inter Scipionem se Tiberium i

154쪽

De Areaias RerumpublIcarum. Tiberium Gracchum . Secessionem tantum , non bellum, an Casar existimaverit, merito dubitari pote t. Cicero ad

Casarem loquitur, ct ejus gratiam pro Cliente captans, sentationis incurrit suis spicionem. A quasi non est ista extenuario , plane confirmat id ipsum quod contendimus . ortum enim ex ista secessione apertum tellum, per quod cum ex prioribus disensionibus, labefactari modo coepisset , planὸ corruisse Rempubl. notum

omnibus. Non minimam vero etiam mo

tibus spe oecasionem prabere solet partis alicujus in Republica excelI ntia. Siquidem ob res sive domi, sive foris in belloie- negestas , reliquis clariorem S prasiantiorem se esse judicet, majoribusque honoribuου afficiatur. Fieri quippe solet, ut

ea inso. cente, reliqua contemnise viden tes, ex invidia res noum moliantur. . Et omnium ordinum nimia aqualitas eundem spe, quod merito mirum videatur,parit essectum. Caussa est, quod,si aDterum neuter superat; at ut parere alteri nolit. Cum ediverso si alter sit prasiantior, is facile in ossicio contineat inferio

rem.

Et sunt quidem ha potissima ab Ari

soleti explicata mutandarum Rerum

s a publicar

155쪽

publicarum caussa communes. Adjungit is singularum proprius; Democratia, Oligam chia, Arasocratia, eodem: Regni , Drannidis, ultiso libro. Sed gulas perse- lqui, non est nostri instituti. Et potesI exotis communibus de eo quod intendimud formatum , ex particularib M magis firmari )udicium. Sed e I perse contrario inrum eadem doctrina. Inde in re medica ex morbis in corpore humano 3 eorum' usea sis cognitis, facilis est cognitio reme- .diorum. Medicorum ea ect constans δε-ctrina. Cur non pari ratione in Republic.ι motuum ac seditionum, hoe est, publico rum vere morborum , caussa eorundem monstrabunt remedia' Isas esse vel apertas ,vel occultab, aiscursus nostri initio. quidem ex Aristotele, monuimus. Luibus

si υe pravaniendis, e fanandis milia

.6se remedia, ex eodem nunc notamin.

Vtrartie quidem proposuit PeripatZticorum Princeps ; sed occultorum usumminin probat. Calliditatem iis inesse ρο- tius existimat, quam veram pruden-riam Plane perperam. Eri quidem occultorum remediorum ea ratio, ut sepe habeant aliquid simulationis fraudis: At ch. n potissimus eorum ustu sit in tur

ipse

156쪽

De Alcanis Rerumpublicarum.

ipse docuit Clumarim, in quibus nontiali rectat incedere via, nisi cum damno

publico non poteri non, ut ab ea necessa rim deflexin, ita se ad eum arcanorum

usus judicari prudentissimus. Luin oe

ipsie id non modo concedit Arso teles, sedo, i dem utendi modos ostendit. Et in pacata aliquando Republica paci conservanda, turbisique eminus provisis praveniendis occulam tum artes inservire, ne mo inficias ire pote t. Ea ista Cisma

mana de usu arcanorum assertionis summa. Puta,per ea conservari Respublica , aliasfundit m perituras,aut in aliam formam mutanda. . Et quidem de Romana , petitis 4 Con libin poct ejectos reges Ab Imperatoribuw,pos mutatamRempublicam exemplis, i 'arsim docet. A

risoteles, an per expositas mutationum causas id non confirmet, Lectoris nuncesto Iudiciumη Nos manum de hac movἐ-mm tabul'. Vna Clumarii modo reliqua erit observatio. Ad arcanarum artium σπάξιν non omnes esse idoneos. Ingenia equidem omnino hic assimanda, O, exquisita iudicia; sed non minus vulis tu . Ingenium ρromptum sit oportet se versatilet, non abscissim, quod negotiorum

modum praciae terminet. Iuricrum acre, '

157쪽

Ioanias Corvini Diicursus ac catum , aptumque ex re is tempora consilia capere non minus, quam flectere.

Vultus constans se exercitatim; ut a adseveritatem, sive ad blanditias componendus sit prout fert si simulationis, sive negotii ipsius necessitas d consanter faciat. Nec vero etiam sussicit inscientiis tractandis atatem trivisse, leges se eivilia privati juris didicisse pracepta. Parum ea spe habent ponderis in pra- ruptis negot is. Omnino hse ratio iuris publici ect, di omnia utilitate publica pendendi cognitio requiritur oe prudentia. Vnde ii demum censendi idonei, qui juxta trivatam, Iurisprudentiam ac ei-mitim scientiam dicendi, hisorias, jus

publicum, aliasque artes Senatorias addidicere . Minime vero lex Censoria in

publicis spectatur negotiis, sed horum conficiendorum commoditas ct molesta liberatio. Ad qua eum pecunia sue plus valeat quam jura; ab iis qui publica tractant, avarus abesse debet animus. Denique negari minime pote I, prater ingenium , judicium ac scientiam, in omni

negotio ad res gerendas multum valere exercitia. Vnde optime hac monitione

concludit Clumarius; Eorum qui inforo dominantur, ct res negotiaque public

158쪽

De Areanis Rerumpublicarum.

practantium distincta debere esse Gisia. Sane Um unim rei asdum es, artem -- pe vincit, ct ingenium. Ruare dicto Viri Clarismi calculum adviιimm, nec quod ad eatera de fide ejisi quicquam derogam s. Summarium laudati mi operis sed axius quam prima editionein perdiscumbum damu ; non alio fine, quam ut posZ usdem nude. velsaltem haud

Iaxὸ propositam, minore doctrina digni mum percipi possis argumentum. Sed se in omni tractico studio imprimis prode is, si ipsarum rerum idea nude primittas proponatur; ut is citius, ct rectius insevo corpora coneipi possint, ct deinde ipsa ornamentis illustrari. In politisa imprimis.

Vtpote inqua ex priscis eruta documenta, recentioribus, O, singulorum te rum magis confirmantur historiis. Equidem diversarum Rerumpublicarum, varia mutationes , o, ex iu dioersa inducta forma, varias eandarum sive tuendarum, sive ad prisinas reducendarum monstrant rationes; semper ex historiis observandas . Nec fuit ipsi Cismario aliudpropositum , quam ad arcana Imperii, ab ipso observata magis illustranda alios exeitare.Id est quidem professus. Nec

Hia eri laboris nosri intentis. Exigui

159쪽

IoannIs Corvini Discursus

nune quidemised quem data jam fides is

jure publico augebit 1, modo otium O miram eoncedat optimud Deus. Benevoli Le e toris est ad eamsucumsuum accom

modare.

. . .

IN Epistola Dedicatoria p. s. limitator;ἱ.qust.

160쪽

ARCANIS RERUM-

PUBLICARUM,

Recogniti re iterato illustrati

Oeeulta ct abstrusae artes Reipublica consituenda, atque conservandae Rationes ,-leges quid apud plebem p into Simulacra Deo-

V O ssint potissimum, quae in considerationem veniunt in omni Republica componen- Salus da, conservandaque. Primum Reip. non est unius generis, sed spe- co=i is ctat tum securitatem eorum, in duo- penes quos ei ut ait Aristoteles,m i , id bm. est,summum Imperii Ius . tum etiam pertinet Prim. in ad praesentem Reip. statum confirmandum, securiatque conroborandum . Nam praeterquam late eo- quod, ut D.Augustus olim dicebat,cum omnia rum qui qua praeclara sunt, tum imprimis summum impe- Imperium cum invidia conjunctum est; pem rant, multi, vel satietate praesentis Reipublicae, vel prasin- animi mobilitate novis Imperiis studunt, qui iisque Deile , nisi illis obex aliquis opponatur , fre-Reip. numque injiciatur, Rempubl. occupabunt; & diutum iis qui principatum in Republica obtinent, nitate. violentas manus adserent.

A Quae