장음표시 사용
611쪽
id procu Idubio raro contingit. Testisq; Gale
nus est libro t. deditscr. febrium capite 6. pestilentes oriri morbos necessarium esse, cum aeris temperatura, a naturali habitu, ad caliditatem, atque humiditatem, immodice conuersa fuerit. Quado itaque aestate in ipsa, nulla uigeat humiditas; pestilentes oriri morbos nequaquam posse, perspicuum est. AER is pestilentiam, atque putreflactionem, in
postrema aestatμ parte prouenire dica metu, non Usus quidem inalis ratione, quoniamsiccitato, ιmbribus meliorci sunt, ac minus mortistra; sed propter aduentantes Proximi autumni pluvias; propter quaw, cum plurimi a squallida humo attollamur vapores, qui neque alSolis calore consumi, vel resolui queam, non immerito lys Uplaus aer, prauorum vaporum alterat:onem discipit, daterrima . inficitur qualitate. Potest otiam pectilentia tunc temporis*ri; propter extrano caloris multitudinem; quι acris reου puccos, atque Pervicaciora pariat. λι Finionior Aristotelω sma , qui libro q. Meteororum tex tu nono, actate, putre 2ctionem maiorem esse, quam emestripsit,cuius rei ratιonem reddens Commentator Averrois ιn commento, dimi, quia, multum
extranei caloris, illo adest tempore. Quibus constat, ipsam arrisputref ctionem iuxta Arqtotelis sententiam, in postrema aestatis parte nonsemper propter
aduentanici autumni humi ditates ortum contrah
re,sed ab aeris uiam cambustione fieri nonnanqua
612쪽
tas, dii uigiliar, & non cὀnsequi tun in con stringendo anhelitum consecuta opgm cuςniete ex languine, & q u a n d o q uenignis can t ipsam color linguae,& adiistro loci, acustas ipsius,& est: quasi si in loco aliquid acutum mordicatiuum ; &'dolori choleri nata minor est dolorqsanguinea: . Contrarium cuiuis , potius sentiendum uidetur, Hippocrates ne inpe de cholerica angina uerba facie ustibio . Re Ratione nictus in morbis acutis textu 96. ita habet. Talibus arteria ulceratur, incedi turq; pulmo, neque externum aere admittere intro queant.
Quibus, nisi sua sponte, ad exteriores partes malum perferatur, hi grauius, ineuitab lius que habe bunt, & propter anni lepus, di quod - aca-
613쪽
a calidis, acribusq; id sit humoribus:. Quae
uerba in commento explicans Ualentis, ait, Haec anguinae species, tum grauior, tum ineuitabilior est priore, tum propter antedicta, tu quod aestiuum, autumnaleq; sit anni tempus, S quod ex acrioribus oriatur humoribus, ipsa nanque bilis , longe profecto acrior est sanguiare, quc madmodum ex Hippocrate constat r. Prognosticorum libro, textu f. scribete, inflammationes indulgetiores, ac malcficcntiores euadere , pro discrimine exuper laxium succorum; sanguinea nanque, ac pituitosae', modestiores habenturi; a saua uero bile, & atra, maleficentiores. in cholerica itaque angina, quae ab acriori sit succo, minorem quam in sanguinea, dolorem esse, nequaquam rationi consonum est;mitissimum uero humorum omnium sanguineinese, testatur Galenus libro 1. de dister. febrium, capite I a.dum ex calore, a quo succo oriantur febres, cognoscere docuit,
aitque; idq; erit tibi indicium magnum, humoris committentis febrem, intelligo autem , ipsus caloris qualitatem; qui enim uaporosioreli, & minus molestus, sanguis est, qui molestus, erodensq; ac mordax , ex bili consistit.
Quod si de succo febrem faciente, id dicturn a Galeno est, idem de humore inflammationes
cxci tante magis dictum putato, cum ea quo
que sit Hippocratis sententia, quemadmodum
614쪽
maiori parte abile fieri scripsit; quod si pituitosus iquit humor in sester, celerrime discutitur, nec ullo pacto, acutus cst talis morbus. Qua res pituitosiis humor angina faciens,bilioso, minus acutus est, loge quoque mitius acutus erit, sanguineus ipse, cum sanguis,& pituita,& caeteris succis benignissimus, atque mitisimus sit; sanguineae itaque anginae dolor, cholericae longe minor erit. Quinimo se n. Aphorismorum sexta com. 3. ubi Hippocrates habet in textu . Dolores qui sunt in lateribus, & pectoribus , . atque alijs partibus, an multum differant perdiscendum . Calenus ibi in commento, dum docuit, in renibus inflammatione obscessis, atque in ipso iecore, dolorem modo grauem, modo acutum fieri, ratione diuersarum pari lium, haec uerba scripsit.Et ipsius doloris quantitas maior, aut minor, causae facientis adfert
indicium; humor si quidem biliosus, & acu
tus dolorem auget, sicut& spiritus flatuosus non habens exitum, exoluit autem pituitosus. Ex quibus inferre licet, acutos dolores non a pituita, uel a languine, quin magis a bile se ri. His consentiunt, quae lib. 3. de Morbi, uulgaribus Com. i. com. 3. ab ipso in haec uerba scripta sunt. Nam rei natura aemonstrat, si ci t mperamenti humores, & uirtutis morda- cis,
615쪽
A VICENNAE rcis, in cerebrum elatos, concitare uigilias, &phrenesim, id quod in commentarijs de Locis
affectis ostendi, at Hippocrates, tales humores cognouit flavam,& atram bilem;humidum uero succum,& frigidum pituitam, mitissimum autem, simul & nobis familiariss imum sanguinem. Corroboratur etiam haec aperti Dsime ab Hippocrate libroq. de ratione uictus in morbis acutis a text. 32. ad 36. sed praecipue textu 36. necnon & ab ipso Galeno, in commento, asserentibus, anginam hyberno, aut uerno tempore ex fluxione multa, glutinosa, ac frigida fieri; aestiuo uero, atque autumnali tempore ex fluxione calida,nitrosaq;. Et quae
hoc tempore sic inquit Galenus si non ultro ad externas colli partes defluxerit, grauior, atque incultabilior est,& propter te pus, & quod
a calidis,atque acribus sit humoribus. Quibus liquido constat, anginam, quae a calidis, acribusq; fit succis, ea, deteriorem esse, quae a minus calidis , acribusq; ortum traxerit. DOCTOR is proficto acui, maior, vel minor quantitas, causefacientis ad eri indicium. Sibosus siquidem humor,atque acutus dolorem auges quemadmodum ct I biritus tuosus, non habens σιtum, exoluit autem pituitosus, atquesanguinem. quin imor ius bilis acredo, ita a sanguinis bonitate δρι
rur, atque exoluitur , ut ab ea prouenientos dolores ,
demulceantur . quemadmodum scriptum retistiit
616쪽
sia nus libro . de TMenda valtitudine circa in tia, ubi de ulcerosa ligudine agens; non quanis in isti mali succi i jecies, sied tantum in qua, ro-
ciens acrimonia continetur, ulacrosam lassitudinem creat; sed nec ei modi quidem Accus, tam invenis cum sanguinς msetur, latet enim tum eius uis; utpote trans entis, sta sanguinis bonitatesuperati; bibosa itaque an gina, minorim esse dolorem, quam sanguineae dum scribit 9. 3. capite Mono ; per minorem , nisi breuiorem intelligamud , ambigua satis Usim Merba, sese nobis o ferrent bilis quippe, cum
longe acrior sanguine si sanguine ratam acerbiores dolores insigere debera ; quodsi per minorem, breuiorem accipiamus ab eo dictum esse biliosam anginam , nulla nobis dubitandisupererit an a, quando a succo, qui caeteris mobilior sit, atque propterea o- cym , facilius dissoluatur , atque evanescat, brevior esse angina ribeat. e contrario uero, maior ,
prolixiori, qoa a sanguine originem traxerat, qui non adeo mobilis, neque ut ita dixerim 9furio jus ex at. Caterum , sis alio pacto , verborum quicenna desinsam suscistere voluerimus , ita eius di lar intelligenda eruat; Tt bibosa angina, minorsit dolor , quam sanguiΠζα, qAoniam bilis anginam 'ciens , minin copio sanguinis esZ, dum Gr ipse anginam facit; augetur autem cuiust ber causae efficientis opus, erim aut serjantia, atque dum bilis sub- Ilantia; non valde augeri post, atque adsanguinis prFortioncm dcuenire,idcirco basios angina,miner
617쪽
erit dolor, quam sanguinea. 1HI. APPETITVM, non ex calore, sed ex frigiditate esse affirmat I. I. doct.. . capite 3. ideoque caninus appetitus inquit ex frigiditate saepius contingit. Quod etiam asseruit Iq. 3 . tractatu I. capite I 3. designis malitiae complexionis frigidae hepatis; fames inquiens fit ex frigida hepatis temperatura. Cuius tamen contrarium tenere uisus est II . 3. tract. I. capite I 8..ubi de signis egit, Imalae coplexionis calidae stomachi, appetitum inqui ens, ex uentriculi calore quandoque fieri, cum non ad tantam deuenerit intemperiem, ut uirtutem di s luat. Quod etiam testatus est tradi. a. capite I 2. ubi de fame egit, & uehementia eius,& appetitu canino in haec uerba scribens. Fames ut plurimum est , a superfluitate caloris , in corpore toto,& in extremitatibus eius. APPETIIus, cum a valida ventriculi uisat, quemadmodum singula quar', membrorum operationes; robur autem illud, astigido nanciscatur ventriculus, quoniam a calido dissoluιtur; idcirco dicendum est; ex frigiditate omnino cogente, constringentessi , atque euacuante, quod in ventriculi tunicis , atque Giam Usiud corpore, continebatur, astyeti- Iumfert; non autem ex calore, quemadmopo cripsit prima I. doctrina q. capite 3, s Iq. 3. tract. tu tertio cap. II. Quod etiam Galenum insinuat
618쪽
384 CONTRADICTIONE scomperimus dum libro a. de D tomatum causis capites timo, rnter potisimas, continentos causas, quibus fame3 impeditur, calorem adnumerari scrinis capite 62. in libro Artis medicinalis calidiorem natura ventriculum, melius quidem concoqVere , quam astyetere tradidit. Amplius ct horisemorum sectione com . a. inter caetera biliosi humoris iniucia, cibi appetentia defectum recenta.
Idemi magis adhuc aperte affirmauis a. Aphorismorum se l. com. 2 o. ubi de causis lubricitatis ac siccittatis uentris verba aciens, inquit. Plura gitur ametimus, cum os ventricuis cin hae enim uis
appetendi pracipue consistit) frigidiorem habuerit
temperaturam. Tum autem I 3. 3 . tra I. I. cap. 38. an ritum Usum a moderata ventriculi temperatura fieri riseruit, dicamus quod quemadmodum singula corporis munia, a temperaro, atque innato calore, validisra e ciuntur; ita etiam ventriculi appetentia, a debito, naturalici eius calore , valiada reddi debew. Rursu , ct dum tradi. a. capiter 2. de fame agens, ct vehementia eius, atque caniano appaltu;a caloris in toto corpore,atque in eius extremitaribin, excessu , fieri asty ritum ab matut . non de naturali apperiris, neque de innato in nobis calido uerba illumstcise credendum e t; sed de externo aeris calore, qui corym dissoluat, averitumsiliam pariat, qui caninu sit; de quo Valenus quo
619쪽
propter plurimam per uniuersum corpus inanitionem , qua, vel immodici caloris vim, vel ret en tricu imbecillitaιem, sequitur. plurιma nanque reserutume 'cla, ct magna requiritur re satiratio. Atque non Auuenna modo, uerum etiam Galenus ipse appultum,modo a caliditate ,atque modo a Figiditare sera asseruit. aphorismorum nanque sectione 2.com. a G. calorem, ancientiam dei cerescripsis.Semone autem I. com. I I. calorem Appetentiam intendere asseuerauit; dicendum tamen est, Usum a. horismorum sestione, de nimio, atque non naturali calore loqui, qui appetentiam dejcit . Sectione autem I. de natur ab innatocf calore, qui Upcien-ria , omnium i aliarum operationum casesa exivit.
AQV A M sontis, quae currit super lutum, ea meliorem esse, quae su per petras fuit ,
scribere non est ueritus 2. I. docto a. capite I 6. nam lutum, mundat aquam inquit & aufert ab ea res extraneas sibi admixtas, quae sunt in ea, & colat ipsam . Hoc non uidetur rationi consonum, quandoquidem & merito, & lutum redolentes aquae;&quae impurum quid,atque faeculentum secum deferunt, ab omnibus reprobantur. Verum cum aquae, quae super lutum decurrunt , carnum redoleant, fecit lentacin secum frequentissime vehant, nequaquam his, quae superpetras fluunt,praestantiores dicendae sunt, cum istae nihil lutosi secum
620쪽
deferant, non foetidum quid, coeno sunt ire; quin potius purae, limpid. xq; conspiciantur-Praeterea, & cum aquae, quae su per petras fluunt, inter petras confringantur,'atque eX motu , cursuq; suo quasi decoquantur. Laudabiliores profecto hac sola ratione , & gustui, de
omnibus usibus , sunt censendae; atque his, quae super lutum fluunt, magis approbanda' .L I C ET aqua, per lutosos quandoqtie desuant canalci, non prost terea tamen, lutum sino uti redolent, aut coenosim secum deserunt ,si lutum firmum, solidum ue fuerit; quin potius, cursu in suo depurantur, quidquid lutosi in se continent, facιle deponenses . Lutoses nan que canalas, ab aqua ipsa quidquid Dculenti in se , conitent , extraxisse, atque illam depurasse, conte Iarι debemuου; nam lutum, mundat aquam inquit9 2 austri ab ea extraneas res, sibi admixtas, ct colat imam atque eo magis adhuc ,si ba ipse, puro a Putescaturiant , de tys namque sermo habarur, qua Vitque his, qua super perr.issuunt, meliores csse perbibentur . Gel dicendum sersitan est Avicennam, per aquam, qNas per lutumcumt, illam non intellex:sse, qua proprie
super lutum ; sed quae super puram terram fuit, cu
terba hae ex libro I. de T venda uaseruatne, mutuatus esse υideatur , zbi docens si alenus, quaeuentanarum aquarum Diadab;tior sit, quave recens na-ipuerati, educandisint, in hunc modum scriptum e liquit. Cuiusns e terras alum cns, contra jeptera G triona