Libellus de ardore urinae et difficultate urinandi, ... excellentissimi Mariani Sancti Barolitani

11쪽

DB ARDORE

1 uotvi Cy rogationibuου curatur, ut infra Aesturi Verum nos de illis tantum ratiocinabimur,quae araedorem u)- causan cuius rei cause tria usti capita principalia, quae ardorem urinae caustum declarantocilicet diabetes, diapnes,s lupis in uesica equibus omnibus sigillatim dicemM. His igitur praeis libatis ad ardoris Vrinae disinitionem accedamsis,

ut ipse rei series postulat. R dor urinae est praeter naturalis sensibiliatus in. ulcere ext stente in collo uesic aut ineunalι uirgae,ab humore cholerico adusto, uel ba rachino,ex corrosa epidemia factus. Ovem moris dicatiua urina per ulcus uel ulcera transiens, que

rutis lamentatιonibus,ast As suspiri s infirmum imo Iestans excitat eundems ad hecticam,uel Ddroperi aliquando inducens. Alio autem ulcerum sunt excoriatio primo ab asperis arenulis epide iam rodentibus facta. QMam si optimus quisque diligens in bomine mortuo uidere conabitur,difficulter eam intuetur, adeo subtilis est,er carni conformis non multum ab ea disidens,quae inferiori Iabello festae mulieri eonis tingit non Alcerato, sed epidermialpoliato, qκαμα Ardor urinae quid.

cause ulcerum. lilias

12쪽

rius,aut aceto mordicatu incensivum ardorem exinbet talem aliquando, qualem delicata mulier uix re Ierare potest, aut est aposterna, aut botbor cum uia ceruntur. Et cuiasiduae fit urina acuta ,succedunt vulnera, Cr ulcera in uesica, er sunt difficiliora, quam ulcera renum, quoniam membro neruoso inriegnibunt. Accidunt autem ulcera in meatibus proripter generationem materiei excoriationem faciendiis,' propter lapidem facientem accidere exo

coriationem.

Cui ae lapidum er arenularum . Auae autem generationis lapidis, Cr arenuolarum,sunt multitudo humorum,π eorudem ui colitus, Cr concluso pororum, Cr meatuum, σdebilitas expulsivae, quae cause praecipue abundant in pueris. Si uero grofi,π uiscosi humoresfuerint, .er poros renumstrictos inuenerint, uirtute expula . debili existente, in arenas,cr Iapides conueratuntur. Si autem uirtus expulsiva sit fortis, ipsos cum doιore ante perfectum concretionem expellit.

Qua propter dolor in renibus fit ex uiscosis humoaribus,quia vix expelluntur, ac etiam ex subtilibus, ex Iluidis multum crescentUM, pori stricti sint. Si autem expelli non possunt, dolor maior est, cretiam in partibus inferioribus dormitationem, uel aliquam lasionem indiscunt, non autem ardorem urinae fa6ent.

13쪽

DE ARDORE signunt distinguens arenulas.

Cognitio diuersitatis inter istas urenulas est,quia st arenulae sunt ex calculo collibo,

er confricatae inter digitos non minuuntur, nec disissoluuntur. Si autem sunt ex alijs causis, quia tune

sunt ex humoribus, de facili frictione digitorum

di Iuuntur, in Diuestas arenularum. EX calculo uero renum,uel uesicae fiunt area nutae. Quae autem sunt a uesca,saepe alipae apparent. Quae uero a renibus sunt, ad subrufum vergunt colorem. Isti autem colores sunt a re agente secundum maiorem,uel minorem actionem uae decoctionis in materiam calidam, uel frigidam operantis. Nam si phlegma dominetur, Arenae sunt cineritiae ad albedinem pertinetes. Si ex cholera,estrinae. Si exsanguine adusto, rubeae. Si ex melancialia luidae, vel nigrae. Hinc est,quod lapses diuersi catur,ut

nunc cineritius, nunc citrinus,nunc albus,nunc liuilapis quid. MLπ niger generatur. cum lapis nil aliud st qua coagulatio,Cr glomeratiourenularum. Verum omnium autem arenularum liuida est psima, vel nigra, quia a duriori materia generatur. Et proptorea quaecunque contritioni, er Iricationi inter diagitos resistunt, deterioressunt. colares

14쪽

V R I N AE L Ι B. colores lapidum.

LApidum autem colores maximam babent uti

litatem in uia curationis,ne scilicet causa existente calida, exbiberentur calida, quoniam petriamarent, τ magis indurarent. Hinc patet ignauia imperitorum,qui in omnibus aegritudinibus, CI praecipue in bac,de qua loquimur,uolunt uno experimeato aegritudines cotrarias curare,σ maxime errat infimo nocumenta plurima inferentes.

Qitia causat Aufeticam pasionem. Mne enim calidam, er siccam distemperan

tiam renum excitans causare potest diabetiacam aegritudinem, Quae est immoderatus transitus, vel aructus urinae ab hepate ad renes, ex per renes si transitus ad uesicam. Nunque diabetes est reis Di hetes

num affectio maximum sitim inducens,quamuis etia 'φ' nonnulli urinae profluuium diabetis appellant,proapterea s sitim inducit, dipsacum appellant ex niamio bibendi desiderio. Fit enim ex calida, er sicca unde M.

distemperantia renum. Nam renes cum in calore ,

di temperatisunt,attrahunt a litis,er quia hilus est albus er in mulgentibus non fuscipit decoctionem, ideo urina est alba ratione hili,apertis ergo eotilia Pi bius donibus per renum caliditatem attrabitur pHegma, quod descendit per mulgentes in vesicam, er cum urina expeditur,et apparet,quod sit antes propter uirtutem d b, be

15쪽

error quo ciuidam.

Nota Vrina Κi, Iosa alba de tenuis diati etem significat. Hydrops

DE ARDORE virtutem retentium debilitatum, quapropter malefaciunt, qui in tali aegritudine exbibent oppiata, quae debilitant magis uirtutem retentiuum,cum sint administranda frigida ex stiplica. Et hili attratabunt a capillaribus, er capillares ab hepate intestinis er stomacho. cumque bumiditas attracta inuenit uirtutem in renibus defectum,uel meatus caliditate ampliatos, elabitur uelociter, π descendit. Quare urina hilose, alba,s tenuis saepe,s multum minctu diabetem significat. Si autem cum nimia liti σimmoderata totius corporis siccitate apparet, proinna est in Ddropitis conuerti, ob idque isdrops reis num a quibusdam uocatur. contingit autem a Iumis bis,er DIJs,Cr bepute,ut dicitur in secudo prognosticorum,quamuis etiam a lene aliquando oriatur. signa caliditatis renum. Significatur enim caliditus renum ex incensione

urinae,sicut ua rubedine, π sua citrinitate. Deinde ex priuatione pinguedinis totius corporis, er ex caliditate tactus, er ex ueloci accessu apostematum, Cr maxime calidorum, er multo desiderio eundi,ssiti nimia. Et quido multiplicatur aegriritudines in renibus, debilitatur hepar adeo,donec per

veniat res ad bdropistin, siue renes sint calidi lae

stigidi. cums ergo uides babentem dolores in reniae bus mingere urinam uiIcosum veluti mucum, tunc

Ras, quod illud addit in doloribus eorum propicr. . illud,

16쪽

VRINAE L I B. ' illud, quod attrabitur de materi' mulis, ergeneorant quandoque lapidenr, maxime si fuerit ardor. uristiGσ resoluuntur eorum aegritudines per urianum grossem rementem in non habentibus ardorem i

Frigiditas est etiam e se diabeticae payonis. /Accidit autem aliquando frequens mictus non ia caliditate sed ab hepute in rigidato,et non

potente continere urinam propter defectum virtua tu eontentivae Uniae continue suis ad vescam, Oris multa quantitate mirigitur. Nec talis diabetes via detur esse ex attractu renum, cum nulla signa calois ris,aut uiiij in renibus appareant. Nec etiam ex uia N*N

tio uesicae, cum uirtus ipsius urinam colligat, Disquens autem recollectio ipsius est ex requenti aduentu urinae ad ipsum, quare nullo vitio continente reia nes requens enim fluxus ipsius non nisi ab hepate uidetur procedere . Erit ergo diabetes uitio b utis debilitatis, uerum extat differentia inter talem fuisaeum, Cr diapnem,quoniam in tali fluxu diubetae multa urina mingitur , Et in diapne pauca, quamuis Irequens in utroque mingatur. 'De diapne. Est mehercle diapnes inuoluntariae urinae emissio, er eductio per uesicam , quemadmodum B

17쪽

DE ARDORE diabetes per renes, dicta est a diapneo uerbo Greis Fit dg ηδ eo, ruo significatur effluo. Est autem inuoluntaria 'i uolun urinae emisto duobus modis, aut quia cogitur aeger zyiλ ' latione ipsius urinae propter acumen ipsiM, Cruocatur ardor urinae, siue calidus minctus,aut exsti. giditate debilitante neruos uesicae, quare cadit viratus ipsius retentiva. quemadmodum accidit ambulantibus in niue, glacie pedibus nudis. Vndestigiditate intensa redditur uesteu quasi paraliticata, cum Sign d p urinam nequeat continere. Signa autem diapnem e ' '' ardore urinae prouenientem significantia sunt, qlii ad eam sequitur ardor nimius urinae: π puncturaiecticativa. Fit autem aut uia criys,aut propter acutos humores.

Vnde nascuntur lapides er arenae.

LApisci,σ arenaenascuntur ex superfluitetia

bus uarijs,er uiscosis in renibus uesica, quibus difficultas mingcndi generatur. Quomodo fit generatio Iupidis. Eneratur autem lupis per calorem agentem in humidum uiscosim sublimando partes subiles, b ingrassando grossas. Nam calore igitur agee in materiam unctuosam,uel uiscofani, Cr elimbuis udum ex rubente introducitur siccum, ex calorexcunte,relinquitur liuidum, quapropter stigidis

18쪽

V R I N AE L I B. tas succedens constringit poros a calore dissolutos. Siccitus autem constringendo coagulat, Cr indurat taliter,ut non pateat uia dissolutioni. Et calor ipissum dissoluere non valet, quia ipsum coaguIauerat evaporando,σmiendo em humidum. Frigidum autem, πsiccum nec discoagulant, cum sint principia coagulationis. Verum siccum est formala coagulaationis,humidum autem discoagulare non potest,quia in siccum ingressum non babet, ut praedicat Aristoteles in mineralibus. Quapropter bumidi, er sicci est firma commistio propter profundation ,π subinistrationem unius in alterum per minima,σ talis profundatio est uiscosa. Quum aut aer Iccus introducit aquam in tali mistione, disponitur materia arefatactioni, unde dissoluto humido,segregantur partes lapidis,s cadit arena, ut est uidere tu lapidibus marinis,qui a uento consumuntur. Euaporato autem buaereidosoluuntur partes, Cr cadunt arenae, ut placet Aristotcli. Quapropter cause petrifcationis Iupiis Caucae pe dis in uesica sunt tres.scilice calor consumens,maae tiptu, teria uiscosa,s strictura meatuum .Quia calor adu iii x τι rens agens in materiam uiscosam retentam per striacturam meatuum per diurnam conuersionem refouvendo humidum exicca coagulat, tr indurat. Et id

non solum sit in renibus, cr uesica,sed etiam in stomacho, Tin intestinis,ac etiam in pectore, cr aliis locis corporis humani,quemadmodum uidi Rugustu, quendam nobilem,cui quolιbet anno oriebatur Iapis

ιerat,

Corale

19쪽

DE ARD ORE terat fortasse generabatur ex eadem causa ex γέ ebolica,σ iliaca polo fiebat. QAonium ipse incia debat in ebolicum, ex nucam pasionem, qβα muta. tum sunt peculiares in illa ciuitate. Veruntumen Iupidis generationem fieri hoc mois

ad pisset meo, Hippocrates in libro de acre aquis, . er locis dicit. . i. c calculo uero maxime laborant homines er ex renum asstionibus cr urinae stillicidio, coxenis dicum morbo corripiuntur, er berniae fiunt, ubi aqxus omnigenas bib*nt,cr de magnis luminibus, in quae alia dc feruntur,s de stagno,in quod fluxiones

multae ac omnis generis deueniunt, et qui inuecticiis utuntur,quae ex longo, Cr non breuι locorum interitallo afferuntur. Non enim fieri pote1t, alia

aqua similis sit ali , sed aliae dulces sunt, aliae salsae,

aluminosae. A me de eulidis fluunt. Vbi uero hainter se miscentur, di ident, er quae fortissima est.

semper superat Traeualet autem non semper eadem, sed alia sed ex uentis alij quidem Boreas robur exhibet,al uero Auster. Et de reliquis eadem ratio existit.Talibus igitur necesse est limum, Cr arenam

cti fiunt. Quod autem non omnibus,consequenter declarabo.Quorum quidem aluus satis fluida est, ac ut na ucsica,non ardens, neque stomachus uesicae ualde coardescit, hi facile urinam eqriunt , er in uesica nihil ipsis congregatur.Quorum uero aluus ardens,

ac feruida fuerit, in bis necesse est etiam uesicam. idem

20쪽

V R I N AE L I B. et iidem perpeti. Quum enim magis quam pro naturae fuerit calefacta, stomactas ipstas inflammatur.Vbi' uero haec perpetitur, urinam non dimittit ,sed in se ipse concoquit, Cr adurit. Et quod quidem tenui inum in ipsa est,excernitur,s quod puri mum est, fransiit, ingitur. Quod uero crassimum , ac turbidifimuni est,coaceruarer, Cr concrescit , priamum quidem parum deinde maius fit. Dum enim uoluitur ab urina, quicquid crassum compactum fueriri ad se ipsum a sapia atque fic augescit, CT in Dissum concrescit. Et cum urinam emittit,ad uesicae stomachum dilabitur ab urina impulsum, er urinae missionem impedis, er dolorem uehementem exhibet. Quare pueri calculast fricant, ac tralunt pudenda, uidetur enim ipsis causa minctionis eo loco esse, φgnum autem eius quod haec ita se haben hoc 'uri'

nam Pleiididi mam calculo mingunt ad similituis dinem seri,eo s i quod crassimum est,ac bilis issimum,istis manet, er coaceruatur, er concrescit. Et plerique fine hoc modo lapidem, er calculum cotrabunt i autem pueris etiam ex lactes nonsulari bre id fuerit, fess ualde calidum, ac biliosum, ueniatrem enim percalefacit, er uesicam. Quare urina, dum aduritur,baec patitur. Et fine sentio melius ese Nui

pueris uinum quam aquos imum dare, minus enim aquosissi,

uenas aduri ac resiccat. Muliebribus autem puden 2TI' 'dis non similiter contingit, meatus enim urinae in vesca breuis est,et amplas,utfacile urina impellatur. Neque enim manu pudendum fricat, ueluti mascuris B s Ius,