De igne subterraneo physica prolusio D. Ioannis Nardii ..

11쪽

nomine, Terramque unanimes appellauerint. Mihi non credis' aures saltem Oub dio praebe . Vessa eadem ea,et Terra subest vigil nis xtrinSignisica edem Terra ,secu Iseam. Eodem si utaris consultore audies, Nec tu aliud Vestam, quam visa intelligesumma Non est tamen qubd dubites, nomenclaturam illam Terrae quinetiam iuia deberi, Siquidem ex Phormio,hinc illiu ia,quod sem'r 'hac'a' id , 'sta nomen indiderunt Veteres aut quiasuper imam tanquao fundamentum bilituis et niversus Mundus. Vestas ex Plutarco r tundas mensas appellabant Antiqui , non ab . ratione,nam&Terrae figuram, atque beneficentiam in alimentis ministrandis aemulata tur.

Illudque habeas ex Euripide i

Caeterum tribuitur Vestae inextinguibilis Ignis ex Phornuto, sortassis, qudd vis ignea , quae in mundo est hinc nutriatur,ac per hanc subsistat, aut quod foecunda terra etiam sit mater, quibusvis ignea vitae est causa. Non dubitant Platonici, illudque aperte fatetur Plotinus, Vestam animam ege Terrae: hinc verb,& scupri enodatio

12쪽

datio de nominis comunione, & dudum enarrati placiti confirmatio de inextinguibili igne, late , superq; astruitur. Plutonem Inserorum Regem fingebant antiquiis , sedentem in Thro u bureo, E quo quatuor mavabant , quaesilicet selbum, Cocytum , Pb elontem, θ Acherontem pessi ni,si Albricio Phi losopho credimus, Porro, quae apud Virgili

Maenia Lia iidet triplici circumdata mur', aerapidusflammis ambit tinentibus amnii , Tartareus Phlegeton, torquetq; ovantia fax si Tartarum carcerem Inserorum cum Seruio interpreteris, monebit te Zeetes, Tartarum nil

aliud esse, praeter Subterraneum Incenilium: quapropter, ut vides, Mythologis seruent,at que flagrant undique terrarum viseera. Verum si testim6nia insuper Auctorum expetis , qui rem Philosophica aperid carminibus com l plexi sunt, faciam, dummodb alid properantii condones, si unum , alterumue in medium ad ei latami : Praecedet vis, Lucretius Carx s. audi

13쪽

I o Ioannis Naraj

Eximis vero furit ignibus impetus AEthnae. Neque recusat symbolum consene Manilius in Astronomicis Sunt autem cuxam permictipartibus Ignes, a igrauidas habitantfabricaresfulmina nubes, Et penetrant terras, AElnaque minantur obmpo, Et calidas reddunt i is insensibus indas. Quae Pontanus aemulatus langam post ann rum seriem, Principis ingenti late circumdata Ponto Tellus, fumificis incendia pascit in antris . Inde tepent bruma fontes, cerealiaqό arua Sp/rgit saepe nouis, quas euomit AElna fauillis. Iam satis proditione enis S terranei ab his sactum s uberiora recus, Prolusionis iurisdictio,

arctu 'i sibi praescriptus limes .

Acram nunc iacis anchoram,s ictis aechis testibus, omniq; exceptione maioribu , qui non inuiti deponent . includi Ignem intra viscera Terrhissumque, corporeum, qs nostra lidissimilem. Monet iii ptimis obuiu, Grego rius, Inseruμm, dici, qui a inserius latit: as insem

14쪽

De Igne Subterraneo. IInus Tertulliano ni Ignis Subterraneus the-fatims . Gehenna verb illa , si Augustino audi ens es , quod etiam Hagnum Ignis , Sulphuris dictum est,edirnreus ignis eris,st cruciabit humana corpora cum Spiritibus,taemones autem Spiritus sine corporibus berentes mendo poenam , non impertiendo iram corporalibus ignibus: Unus quipse utrisque ignis erit . Cui quidem sententiae aper-t ubscripserat D. Gregorius nuper citatus in

cap. 29. Sicque sit, ut res corporea incorpoream exura dum ex igne visibili ardor, dolor inuisibilis trahitur, Oper ignem corporeum, mens incorporea etiam incorporea flamma crucietur . Ac tan-dὁm eiusdem capitis in progressu, non dubia sententia enunciauit, Ignem Gebennae corporeum ess non ambigo. Illustria aded haec sunt,ut tene. bras luci ossandere videar, si Hieronymum, Chrysostomum, Cyprianum, Arnobium, Isidorum,Ressinum, Lactantium,et homam Aquinatem , Brunonem, uniuersumq; Scholastico rum concinentium Chorum, inducam. Vt enim hos praeteream, non indi attamen abibit Eminentissimus Bellarminius auitae nostrae Patriae decus, iubarq; fulgentissimum. Is enim

testatur,ignem illum excommuni Theologorusnentia,non metaphoricum,sed verum, proprium isse Ignem, st eiusdem speciei cum nostio elementa-Hane mero censet obabilissima emenitam: B Σ

prino

15쪽

Ioannis Nardij

primo propter consens .m Scholasticorum, non potess nisi temer contemni. Secunaeo propter Grego νθ aucto ritatem lib. q. Dialog. cap. ab. ubi diserte agerit,ignem, quo puniuntur animae, esse corporeum. Tertio propter Augussinum, qui in eandc cntem fiam propendet lib. 2I. de civit. Dei cap. x. quam to , quia in Scripturapassim rana Impiorum vocaturiguis; regula Theologbrum ea , mi merba Scripturarum accipiantur proprie, quando nihil absurdisequitor. 4uinto, quia corpora damnatorum punientur igne post Resurrectionem, ut patet, Matb. 2 3. Τμα non pluui uri, nsigne corporeo. M a rem idem ignis corporum damnatorsi, o spirituum

corpore itentium, aperte enim dicitur, qui paratui

est Diabolo , ιν Angelii eius . Neq; aliam sitisse olim mentem priscis Christicolis conijcio ex depositione Pionis Martyris, cuius acta recensent Metaphrastes, & Surius. Dum enim sortis Athleta ad Tyrannum sisteretur, haec babuit . Vos Decapolim Lydiae regionem igne combuctam videtis ad impiorum exemplum, et que in prρ sentem diem: AEthna item incendium, O Siciliae, atque Lyci .Infularum . a oobaec queqs vi,

Antur mobis abese longius, cogitate usum aquae calidae ex terra saturientis: unde enimn ex igne i niutimis terrae partibus sto,contrabit caliditatemξAd haec memoria proditum ui aliquas Orbis part/stum igne vactatas es, tum etiam aqua, melleis I

16쪽

re Deucalionis, ut mos dicitis, vel Noe tempore, tnas asserimus: quamoseem ex re singularibus possunt uniuersa cognosci. Itaque tectamur vobis, denuntiamus iudicium per ignem a Deo per Verbumissius Iesum Christum factum iri, idcirco aeneos vestros Deos, o natuam amream nolumns adorare.

Haec ille infracto protulit animo. Colophoneni imponet tandem pius Vates Prudentius , qui aduersus Marcionistas sic modulabatur. Praesius inde Pater Gentia Tartara plumbo

Incendit liquido, piceasq; bitumine sesai

Infernalis aquae seruos odit Auerno, Et Phlegethontaeosub gurgitesanxit edaces Perpetuis scelerum psnis inolescere Termes . Norat enim flatu ex proprio vegetamen inesse corporibus nostris, animamq. ex ore pcrenni Fcirmatam , non pose mori, non posse misit Pollutam mitidis rursum ad convexa reuerti, Mersandam penitus puteos ruentis abyssi, Vermibus, lammis sediscruciatibus aeuum Immortale dedit ,senio ne poena periret :Non pereunte anima, carpunt tormenta, foueutq; Materiem sine sine datam. Mors deserit ipsa AE ternos gemitus , flente tuere cogit.

17쪽

iq Ioannis Naraj p. VI. Natura Ignis Subterranei ostenditur.

T TIS peroratis, tempestiuum iam est, ut

L Ignis Subterranei euentia, quantum n

bis licebit, certis finibus circumscribatur: hinc enim lucrabimur, ut patefacta illius indole, &ad lancem expensa, excludantur in posterum

adulterinae,quae de illo circumseruntur opini nes. Eli igitur enis Subterraneus,portio Ignis elementarij intra terrae cauernas a Summo spisice minque a Mundi exordio conclusa , ad naturae si Glun ris tutilam, ais prouentum. Ne ve Pythagorica

Vrannide haec nos sanciuisse videamur, age singulas definitionis partes pensitando illustromus. Hunc primd loco diximus portionem Ignis

elementari' ut excludamus vanas,& varias nonnullorum sentetias. Siquidem non defuere,qui crediderint, Ignem, qui in terrae visceribus concluditur,etsi synonymum clementari, ait rius tamen esse conditionis, Invisibilem nempe, di incorporeum. Quicquid verb sit de priori c6. ditione remur namq; omnem ignem in prO- . ria materia inuisibilem esse , spectabilem in iliena, non ignorantes quid placuerit Platoni- is cerib certius constat repugnare illud incomineum firmis Ecclesiae, & SS. PP. sanctionibus, quod

18쪽

De Igne Subterraneo. Is quod vidimus in superiori capite. Repugnat

praeterea Naturae legibus,& Sophorum decretis , ut enim inauditum est dari incorporeum Ignem, remq; materii, exortem sensum assicuentem , atq; passionem incutientem , sic inuisum est in Naturi ditione introducta,tentata uererum multiplicitas, praesertim ubi nulla necessitas illud suadeat, Fatentur alij,experimento edocti, calorem inesse quendam in terrae visceribus, qui statis temporibus prodeat, atque refugiat. Hunc tamen nullo sulciri subiecto, si

credunt , grauiter errant, sequeretur namque, quod illi minus aduertunt,migrare eandem numero qualitatem de subiecto in subiectum, a cidens lolitarium Na turs viribus posse per se c5sistere, quae omnia salsa sunt, atque absurda nam calor ubique est accidens, cuius esse est alteri inesse; habet igitur proprium subiectum actu, cui inlisret, quilibet calor . Amplius qualitas quaelibet, vel peregrina est, vel inquilina: prior violentsr subiecto potitur, & non nisi ex prismotoris sui praesentia durationem nan-ziscitur , durat altera, suopteq; ingenio, etiam

vires reparat, inuitis , atq; contradicentibus aduersarijs. Exterus proinde non erit calor ille e terrae visceribus erum tens, seque tatis temporibus recolligens, verum determinato su biecto mancipatus, quod quidem, non terra, quae

19쪽

i 6 Ioannis Nardi

quae frigida,&sicca, sed Aer, aut Ignis, quibus calor est innatus . verb aer quam minimh sensibilibus qualitatibus potiatur, stverb Subterramus calor euidentissimus,sequitur inde necessarib, nonnisi elementari Igni cal rem illum acceptum reserri debere, quo cum perpetuo iungitur foedere. Neque vero putes velim me adebbardum, ut nuperas denegem propagari qualitates absq; domestico subie cto, quod Recentioribus quibusdam, antiquo errore,placuisse video ; sat illud habeo in prae sens excludi calorem illum solitarium, includi, atque admitti concretum illud,cuius opera minime controuersa sunt selertibus naturae serutatoribus. Quae si constant, reliquum proin Suburraneum non dubiam Jesse portis. nem Ignis elemebla ii , quod in principio assum

experimentis, atq; testimonise com- prolatur.

muS intra terrae cauernas , quod tamen dubitandi ijs praebebit ansam, qui solidam, compa-- ctam,

20쪽

De Igne Subterraneo. IT stant, miniminue cauernosam existimant Ter-

ta molem uniuersam. Et vero si spectes tellurissiperficiem, dubio procul raras intueberis concauitates, pr. eterquam in convallibus quibusdam, vel rari stimis hiatibus. At immensa continet Terra intra propria viscera inaccessa spatia, cameratas speluncas , immanes specus, impenetrabiles Abyssos. Fidem ijs non deringant, quin ubcri illic erogat salietes sontes,c pios erumpentes aquarum latices,absorpta flu mina, eaq; post longos peragratos cuniculos: terram rursus alluentia: quae quidem non nis caecorum dum v, vastarumque speluncarum ope

labselui poterant.' Hinc Arςtbusa apud Ohidiu

mibiperuia tellus P bet iter: f. terq; imas ablata cauernas. Hic caput attollo, desuetaque sidera cerno.

Accedunt & Terrae concussiones prae agitatoi l spiritu in terrae cauernis, soli . depressiones , leiusdemque elationes nonunquam, ut contingit lin Agro Puteolano. Audi Senecam haec com- linunientem. Sunt illic specus vasti ,sunt iu- te .recessui, et patia, spensis hinc, is inde mom 'Gν I x .funt abrupti in i uisum hiatus, qui

uam urbes receperunt, s ingentem in a lx, ruinam condiderunt. His annecte, quae resert I Iinitas. Hiasus vero alin remanet ostendens, qμα GOrfuit , alias occultat ore compresso, rursusque ita