Joachimi Diederici Brandis Hildesiensis commentatio de oleorum vnguinosorum natura : in concertatione ciuium Academiae Georgiae Augustae IV. Iunii MDCCLXXXV, ab ordine medicorum praemio ornata

3쪽

HIL DESIENSIS

COMMENTATIO

IV. IV Ν ΙI CIDI DCCLXXXV. AB ORDINE

Nec casa siquidi corrumpitur usus olivi.

LITTERIs JOANN. CHRISTIANI DIETERICII

ACADEM. TYPO GR.

5쪽

COMMENTATIO

NATURA.

S. I. I

CATONis , rei rusticae scriptoris, temporibus oleorum nomen succo Olivae solummodo proprium fuit a); aliis deinde succis inflammabilibus expressis quos sub nomine Oleorum factitiorum partim describit ΡLINII s), et a posterioribus chemicis. plurimis corporibus cum lentore fluidis, impertitum est. Oleum Vitrioli inde, vel Mercurii igneum ), cum illo Olivarum, praeter hanc indolem, ullam vix aliam communem habet. Neque successit recentioribus chemicis hanc terminologiae hallucinationem eX chemica arte plane proscribere ; determinantur tamen ab his, sub Oleorum nomine, Compora leni talore suida, infammabilia, et in aqua non solubilia; materiae inde istae salinae vel ad classes A a magis

6쪽

magis aptas referuntur, vel nomen incongruum abusive tantur' retinent j. a. HORI' oleorum origo praecipua in corporibus organisatis quaerenda est, forsan sola b)' Non desunt enim in istis corporibus, quae olea sic dicta mineralia fundunt, praegressae organisationis vestigia, quae tamen hic recensere rei propositum Vetat. I, 3 OLEA, in corporibus organisatis praeparata, in duas dispesci possunt classes c i. Volatiliora, quae Odore et sapore gaudent,

in spiritu vini soluuntur, et flammam facilius concipiunt, aetherea siue essentialia vocantur; a. magis fi Xa, quae non nisi ope el- lychnii vel valde calefacta flammam concipiunt, et in statu naturali omnem cum spiritu vini miXtionem respuunt, pinguia audiunt. Haec vi ignis mutata, quod praesertim fit, si eX miXtione cum liis corporibus destillatione eliciuntur, naturam induunt, a praecedenti satis diuersam, et empyreumatica tunc Vocantur; repetita tamen destillatione hanc naturam empyreumaticam denuo eX-uunt, et aethereis similiora fiunt: Oleum animale Dis pelli, vel

huic simillimum, quod ex oleis pinguibus tam vegetabilium do quam

animab) Ueri sunt litudinem huius rei, iam pridem recep am, recentiorum Observationes auxerunt, quarum Cel. DE LvC Leitres fur Hsoire de laterre et de rhonime Toni. II. et III. passim, et nobilis auctoris, Beobachi gen Zme et und Fragen die Mineralogie be fonde S ein natu, liches Minera flem beta est enit. Iter Vers. Hannoυ. I 'Sta. hic allegas te sussicit. Plures congessi et explicauit Cel. HEBE, STRE1Υ in Versione germanica sematis mineralogici WALLERII TONl. II. p. IOI.

7쪽

animalium Q repetita destillatione obtinetur, vel istud quod simili

modo ex oleo tartari foetido elicitur f), pro eXemplis esse potest. Posterioris census etiam esse videntur, olea sic dicta mineralia; puriora et a natura, Vel arte rectificata, aethereorum indolem magis aemulantur, impura, partibus terreis, acido Vitriolico vel inde orto sulphure commixta, empyreumaticiS silmiliora sunt, Una quin immo eorum species Asphalium Mumia Linia. ) pinguibus non omnino dissimilis est, cuius tamen ortu Sdisquisitio, a naturae scrutatoribus adhuc desideratur g).6. q. ΡLus minusue ab his differunt corpora a natura eX Oleo et aliis partibus, plerumque ut videtur acidis commiXta, ea tamen ratione, ut ad distinctos inter illa ponendos limites ars chemica saepius non sussiciat. Cera hoc modo ab oleis pinguibus ad resinas insensibili quasi gradu transitum facit, et eodem modo olea aetherea per balsama et Camphoram resinis propius accedunt; sub nomine corporum oleosorum omnia ista comprehendi solent.

Olea pinguia in his praesertim inter se conueniunt: omnia aqua leuiora, vel viscide et lente fluida, vel solida, leni calore visci de dimittant, fluida inde ad compescendas et infringendas aquae Vndas prosperrimo successu adhibita sunt h); sapore et odore gaudent vix ullo, nisi ab aliis substantiis acquissito; ad certum gradum calefacta, lucem emittunt in obscuro sensibilem i); sortiori

A ; tantum

8쪽

tantum igne ebulliunt et volatilia fiunt; variis cum aliis materiis coniuncta, sponte flammam concipiunt, et pyrophoros sistunt, insciis saepius funestos h). Omnia corpora lubricant, fibram animalem relaXant et debiliorem inde reddunt; acria inuuoluunt et vim eorum corpori animali noctuam, partim infringunt; ab omni-hus corporibus, quae circumdant, humorum atque aeris contactum arcent et hoc modo a putredine seruant I . Cutaneos po- ros inde etiam Oppilant et omnem per illo S commeatum, tam transpirationis , quam res Orptionis, inhibent; Varia animalia, quae per poros in superficie corporis respirant, occlusis his poris suffocant. Cum variis corporibus, salibus, metallis, terris et pluribus corporibus inflammabilibus, copulam chemicam ineunt et nouam inde adipiscuntur naturam; aeris atque caloris vim ad certum temporis spatium perpessa, fermentationem, in illis rancorem vocatam, subeunt, parte S salinae acidae magis euoluuntur, quae fibram animalem nunc irritant, neruos stimulant, sapore hinc terrent amaricante acri, Odore tetro nauseos O, colore Obscuro lurido, 1 alia euoluta non omnem respuunt miXtionem cum aqua et spiritu vini, liquidiora fiunt et in fundum vasis materiam viscidam deponuntiq. s. PLvRIMIs hisce proprietatibus materiae ceraceae cum oleis unguinosis conueniunt, ita ut olea solidiora illas vocaveris. Differunt

9쪽

ferunt tamen in eo, quod tenaciores et plasticae sint, calefactae sponte flammam concipiant m), a spiritu vini quidem non soluantur, attamen mutentur n), ab aliis menstruis difficilius soluantur et silmili fermentationis speciei non subiectae sint. Butyrum e Ca-cao, quod quodammodo saltim rancescere compertum est o) et oleum nucis moschatae eXpressum p) Oleorum classem terminare, cera e Myricae fructubus ceraceorum primordium constituere Videntur. Ratione acidi in his materiis contenti, parum tamen a pinguedinibus differre videntur q). g. 6. IN animalibus oleum plerumque in tela cellulosa secernitur, Ut vegeti animalis motum faciliorem reddat, teneriores partes a frigore aliisque iniuriis eYternis defendat, et in horreo quasi asseruatum, futuro nutrimenti defectui prouideat. Ρro ratione Vitae generis et naturae animalis, qualitatibus inde gaudet, cuique indiuiduo maXime adaptatis, quas eX oeconomia animaliS determinare non dissicile est. Sic seuo pinguescunt cornigera, Una parte dentata et quae in pedibus talos habent; adipe non cornigera, bisulca vel scissis in digitos pedibus; oleo fluido aquatilia 6; a quibus regulis natura ViX unquam deflectere deprehenditur. g. 7.

hucusque neglectis p. D. Ο SPIELΜANN Mat. Med. p. 115. BEAvΜΕ Elemens de Pharmacie p. III. p) Ad substantias ceraceas hoc refert CARTAEusER I. c. ad pinguedines

Lib. II. c. 5.

10쪽

In plantis olea unguinosa praesertim in partibus generationi inseruientibus secernuntur, plerumque in cotyledonibus, nonnumquam tamen in pericarptis, Vel partibus fructificationis masculis, Ratione plantae ipsius, Ut germen foveant, frigoris, aeris et humiditatis iniurias a dormiente embryone arceant, suscitatum subinde nutriant s), ultimum inde plantae productum, totius vitae aestiualis quasi labor sunt. Simili tamen scopo variae

aliae materiae inseruiunt, amylum praesertim, mucilago et materiae cera Ceae, rarius Vt Videtur materiae acriores, in pluribus enim seminibus etsi acerrimis unum ex his blandis embryoniS nutrimentis inuenitur; cuius rei eXempla, Sinapis semina, plures e Lauri genere t) et Caryophyllorum fructus u), nux moschata et ipsum forsan Piper x esse possunt, in seminibus quorum acrimonia in cortice praecipue latet, ut in semine Ricini, Been, in

seminibus aromaticis multissiliquos arum vel umbellatarum, magis hoc adhuc patet. g. 8.SED pro Vario plantarum seminumque Usu, quem animalibus praestant, ea est in illis illarumque secretis varietas, Ut eX ipsarum indole et oeconomia huius secretionis leges ViX determinari possint, et in plantis quam maXime affinibus hac ratione anomaliae deprehenduntur, quarum regnum animale plane eXperSest; sic in Fago syluatica nuces inueniuntur Oleolae, Castaneae