Philippi Beroaldi Opera. Orationes multifariae a Philippo Beroaldo editae recognitaeque cum appendicula aliarum quoque oratiuncularum

131쪽

ORATIO

reorum delicata secta defluxit: Ubs inclyta Platonis

Academia: a quo academicorum multiplex familia propagata est ipsa uero academia non tam ab heroe facademo nomen accepisse creditur: si ex eo quod a populo esset secreta seiugatal. Consimiliter Alexandria in egypto famigeratam illustremi fecerunt om num liberalium artium scholae institutae: Ubi mustum it Iud memoratissimum hominum uidelicet circa disci plinas uersantium receptaculum: Vbi bibliothecie:qd

uix credibile uideaturicontinentes milia uoluminum

plus minus septingenta/APtolomeis regibus summa diligentia comparatae quae tamen omnia Alexandri no bello dum dirripitur ea ciuitas sub Dictatore Caesare eonflagrarunt: maximo doctrinarum doctorum cladispendio. Quid Tharsum Ciliciae urbem illustrauit celebrauit nisi gymnasia litterarum di conciliabula scholasticorum Quibus cum Athenarum & Alexan ditae celebritate contendebant: Quid dicam de Massilia:quae litteratoriis gymnasiis adeo claruit:ut Romat ni bonarum Artium rapacissimi pro attica peregrina tione Massiliam peterent ob disciplinas rantum capessendas:Caeterum cum pulchrum sit priscorum uesti gia sectatu si modo recto itinere precesserint/Maiores nostri qui hac Rem Publicam optimis di institutis re 'legibus temperauerunt Atheniensium Alexandrino

132쪽

DE GERMANICO Reetores cliolastico . 8grum Tharsensium Massilensium exepti opinor imi

rati sapientissime sanxerunt . ut hac in urbe gymnasia litteratoria constituerentum ut professores clarissimi ingenuas disciplinas profiterentur. ut Scholastici Cis, montani Transmontanil huc perinde ac in asylum doctrinatum commigraret: Et profecto gymnasium hoc Bononiensium tanto reliquis clarius est tantoq;

praestatrat loge bonotificentius sit Bononiae si aliubi

didicisse. ut multo splendidius sit insignia doctoris . istic si in aliis Ciuitatibus accepisse. sicut olim Alexa driae didicita medico sufficiebat ad commendandam

artis medicae auctoritatem:Tanta erat illius gymnasii astimatio ac praerogativa. Sed cum nihil sine Rectore satis utiliter regi possit: Cum nauis Remigesi sine gubernatore periclitentur: Currus equit sine auriga praecipites ruant: Cum Res Publicae sine magistratu sit turbulenta:Cum exercitus sine Imperatore sit ranci corpus sine spiritur Denim cum sines Rectore cuncta titubent atq; uacillent. Gymnasiarcham hoc est prae fectum gymnasii Scholastici prospicienter institue runt: qui ordinem Scholasticum auctoritate regeret ac dexteritate modetaretur: Mos hic per longa seculaeontinenter propagatus in hodiernum usq; diem ue/luti per manus traditus custoditur:Nuperi omnium

scholasti F suffragio cosensu ο concordi designatus

133쪽

ORATIO

fuit Rector utriusq; scholasticae pfecturi hoe es' tami talico' si pro uiciali u Vir magnificus Oil pconio bonitatis ornatus Ioanes Alemanus et Q claritudine nata liu illustris est fortunis opuletus: dotibus: at pcellens: Cui genitale solu Saxonia e Germanica natio. Nal

Germania regionu pene omniu regio est latissima amplissimaq;: Ex qua negociatores Scholasticitartifices ubiqi locoF cospici utur. ligua germanica ta trasmotanis Oibus necessaria: ut secudu latina ligua sit liguaruomniu maximeἔ miscua .maXim ess mercatoribus pegrinatoribusl co ducibilis: Germani:quos di uulgus& historici luculeti Alemanos appellat In uniuersum animosi liberales igeniosi. Scriptores prisci Germaos extollui:qda paruulis duriciei di labori studetes in uetnationibus atq; i studiis rei militaris cosisterent: ubus arma tractare ludus fuerit i feras excipere uoluptas. qacres forent bellatores di libertatis reti nenti s si mi saepe Romani ex pti sunt di qde infeliciteriQuo exercitus quilcosulares sub tota de ducibus piteruallata tepo rata si piligatiss. necipune Caius Marius cupugna cissima gete coflixit: Diuus quot Iulius magis arma Cermais osterauit si itulerit: Augustus Cesar uirtut εgermanica duabus cladibus eXptus Lolliana .s. N Varriana. sed Varriana adeo exitiabile sensit tribus legio nibus cum duce celist adeoq; costernatus est: ut barba capillocli promisso caput interdum foribus illideret uoriferans, Quintili Varre legio es tedde. Quid muta

134쪽

DE GERMANICO Rectore Scholastico . 89

ta. Germani ob unica fortitudine ac uim bellic Hesecule Marteci; Pinde ac uirtutis psides imprimis eoluerunt: Nihil neq; publicae rei neq; priuatae nisi armati ageres prediti Oceris corporibus di statura prius mili tati Germano*r solertia igeniosam solertissima inue ta declarant. Quod. n. solertius comentum q bellica tormeta:qbus nihil terribilius Quod igeniosius tuentum Q littera' impssoria uel ut latinius loquar excus sorias qua nihil utilius .atsi utriusq; rei laetores eXtIte re Germarii tutraq; germanis accepta referimus rudem a studiis litterarum neq; abhorrentes neque retorridi: Quod ut reliquos pleream uel unus Albertus ab ude demostrat otiaria doctrina refertissimus:q merito po lytiistor di multiscius ac Aristoteles alter latine loqns dici pol Magnus uulgo notatus a magnitudine opianor disciplina' potius si Plemaus. Adhqc ermai mei:cur. n .no meos appellersi me diligui sectatur ob seruant Comes sunt faciles.oc pecuniae liberales ipsi. mis .co uictibus di hospitalitati no alia gens apud ueteres effusius 1dulsitinec implantia lautius indulgetvtereaeteros scholasti eos gymnasiu hoc nostru frequetissimi iam pride coluerunt fauorabiles gratiosiq;.oc boni nominis apd municipes nostros lem P habiti: Ex hac natisie nua satis laudata datus e nobis implantia Roctor suma nobilitate familis di malo istemate mostrabilis: Ipe Rectoris pater cu sciret non minore rei urba

nae q militaris laude eea toga si i bello clarescere m a

135쪽

luit:proinde cu esset c5silio prudelia dextetitate maxima pditus munus legatiois no minus diligeter obiit si freqnter. ad oes ferme reges a duce Saxons ae destinatus orator. boni parentis optimus filius Ioanes mini me degenerans a uirtute patria ac auita init hodierno die magistratu honoratissimu scholastici uidelicet oro dinis prςfecturam:cuius latina facudiaugentu prscet lest modesti mores magnificyculisticlaritudo natalia spodet habituros nos rectore absolutissim uelegatissimul: d cuius uirtute affatim iudicatu ee uidet: Cu is non solu p Rectore sed P Rectoribus creatus sit:sicut olim Lucius Philippus Pompetu Magnu uo pro co

sule sed p cosulibus cessiit ad formidolosissimu belluesse mittedum. Quod reliquum est hortor di moneo

ut uniuersus ordo scholasticorum optimum hunc Rectorem sectetur ut ducem: revereatur ut Rectorem: neq; a capite membra discordente re autem clarissi me Rector non moneo non hortor. nec enim monitore eges tu aut hortatore:sed tuapta sponte currenti tibi subdo calcaria : ut patronum agas tutoremq; inculpa

bilem gymnasticae dignitatis ut celeberrimum conci liabulum scholasticos tua diligentia 43bitate uigilan tia conformetur fulciatur illustretur. non deerunt tibi illustres principipes mei Betiuoli cum clarissimis filiis maximus parens. Cumprimis uenerabilis protonota rius nuna me sine honoris nominatione nominadus alumnus quondam meus nunc regulus:qui ueluti M

136쪽

DE GERMANICO Rectore Scholastico . so

dus lucidissimu enitescit. hic erit Magnifice Rector dignitatis tuae Oisq; scholastici ordinis fauissor adminiculator assertor. Sed i a lepus est ut auri u fastidiu logati molesta sorsan oratione collectu repurgetis resi clatisq; gustatu: eatisq; recta ad letaculu gustulu* ca piendum cu meracae potiones:cii ex saccaro cocinata

bellaria haud dubie sint dulciora iucudiorat futuraci uerba: uerbu non ampstus adda. , Oratio habita pro qde Diui Petronii. Ocrates ille fons philosophoru Viri oras natissimi disputationes iprimis utiles esse

arbitrabatur ac maxime conducibiles adueritate reF replenda: rationeq; illa contra alterius opinione diseredi maXime Obabat qua quid in cotrouersia veru siue uerisimillimu sit facillime de scutituri& ipa mediusfidius 1genia uegerfitur . ex hoc ut opinor disputadi diserendit instituto eXsocratica schola tau ex equo troiano in umeri pricipes exieruta hic Xenophon cuius uoce musas quasi locutas fetu ne

hic Aristipp9 a quo cyrenaica secta defluxit hic Euclides geometrasynobilissimus a quo megarici philoso phi nome accepunt hic Crito Glauco Eschines Cebes Menedem' Phedo tali it coplusculi philosophi socratici nucupati ocesserui. hic diutus ille Plato rasi fulgetissimu sid' emicuit ι acu disertationu disertatio nul

utilitate maxima ee cognosceret libros suos diuinitus

scriptos pene oes dialogis hoc edisputatioiba refersita

137쪽

tescit magis ac magis emergeret. Platone uexillarium

ac duce habent Academici ab illius schola ita nucupati i quos omni u philosopho' nobilissimos Aurelius Augustinus appellat. Quinetia ut dicaqd sentio nul la res pinde ac disputatio pipateticos illustrauit cuius sectarcoditor est ille maximus Aristoteles stagirites qcum ambulas in lyceo gymnasio oc matutino di post meridiano tepore disereret disciplina'; doeerer i parii

acromaticas sparti exotericas /quae lati ne au scu ltatoriar extrariael auditiones dici possunt i ab illa deambula tionetqua graeci Pipaton uocitatipi pateticis nome Imposuit in sibus multi excelletes extitere t sed omnium haud dubie clarissimus effulsit Theophrastus tu cu fite tyrtamus diceres a loqndi diuinitate Theophrasti nomen inuenit. None di id genus disputationes differtationesi Zenonios philosophos imortalitati cosecrata eredunturiacu i porticu qua lacini graeciq; poecilen auaria pictura dixere t philosopharet stoici sunt notati t& eni σπωαgrFe porticus nucupat .Denit ut semel finia/n5 alivde sicut autumo qua ex disputationibus emerseriu/illa duo philoinpho' gnra pricipalia quos ralteFitalicu alteFionicu a luculetis scriptoribus appellitari cosueueruticu ionicae philosophiae priceps exta tetit Thales milesius inter septe grFiete sapietes fami geratus t Italicae uero coditor Pythagoras lamius ce

lebretur ι aquo serunt οἱ philosophia di philosophoru

138쪽

DE UTILITATE DISPUTATIONI s. si

nomen eXonu:cu ante di sophia di sophi passim uoci tarentur. Caeterv ut ab ethnicis ad ecclcsiasticas disciplinas nostra uertatur oratio no ne dispulationu utilitas di comodu pepit synodu nicenas quae sub Costa uno imperatore peracta est trecentis di duo deuiginti episcopis in unu congregatis ιquo pensitata disputatione Arrianu dogma penitus exterminatu est. None di disputatio centu re quiquaginta erudito in Costatinopolitao cocilio celebra ta Macedoniana doctrinatasi uenenata reprobauit Non ne di sy nodus ephesi na/none di synodus calcedonensis per disputationes quaplurimo doctrina pstati utilla Nestortui haec Euthicu mucrone anathematis e5foderut. maximu riscis emolumentum ex eruditorum disputatione percipiturised tanto maius quaro nobilior est de qua disputatur ipsa materia tQuappnobilissima scitote fututa hodierna disputationei In qua utiq; oibis ille doctriae tractabitur quam graeci εγκυ omini iαμ nomina uerunt. di profecto non aliunde tantus honos est habitus a graecia Gorgiς Leo tino i ut statua illi ex auro solida statuereturi iii quod de omni reiqiiscuss i quς- stionem uocareturiis copiosissime dicturum esse profitebatur. Verum istaec hodierna disputatio ex maiori fere parte circa ueneranda theologiae secreta uersabs turiquar quidem disciplina tanto philosophia excelleιtior est quato Deus hominibus est sublimior diutinquit uerissime simul di facundissime Seneca i tantum' m iii

139쪽

inter utranq; interest i quantum inter deum di ho misnem . Philosophia enim quae in retu natura sunt per scrutaturi Theologia quae supra naturam tilla quod linfra coelum sit inquirit lista quid agatur in coelo di studest supra coelum . Theologia uestigat an unus sito qui disit Deus:quem nobilissimus Platonicus Apule sus αξξηπoμ κω ακαπορον αππον idest indictum atq; innominabilem appellat de quo Plato in Timeo illo diuino diuinitus scripsit . θεομ ευξeiμQυ ξα OF FoΗtrai λεα υμα rophoc est deum quidem inue nire Baud facile esti intellexisse autem impossibile. Theologia ut inquit propheticus sermo accipiens pe/nas columbae deargentatas uolitat supra corporea i ta rimatur ea quae su ni Asomata hoc est incorporea Nin penitiore clausa sacrario. Ad quae percipienda ut inquit Origenes elegater libro primo periarchon mens nostra hebetescit: &uix scintillae obtinet locum i ad quoF intimam cogitationem cum aspirare conaretur tuba euangelii Apostolus Paulus quasi hebetescens clamatio altitudo diuitiarum sapientiae si inscrutabilia sunt iudicia dei oc in uestigabiles uiae eius . Merito Daniel uir desideriorum in canonicis scripturis cς gnominatur t Quoniam deum deii naturam nosce desiderabat i subnixus uidelicet auxilio sacrosanctae

Theologiae: duo uerbo ut inquit Augustinus signis

140쪽

DE VΤILITATE DISPUTATIONI s. pa

scatur sermo siue ratio de diuinatate . Theologia ni mirum estilla quae recludit nobis thesaurum diurnae sapientiae in uilioribus uerborum vasculis delitescen tem. Theologia uelamen illud scindit:quo sacra scri plura conuelatur di sacrameta mystica repandii: Quibus perinde ac columnis Catholica fides solidata fuIcitur. Nam ut inquit eleganter Diuus Hieronymus di in Decretis Canonicis Distinctione. XXXuli. re petitum est tilli uuam acerbam comedunt quicunq; scripturam non intelligunt secundum sensum spiri talem: cum pene omnia figurali tropo sint inuolutarsicuti de duobus Abrami liberis i de duabus sororibus nubentibus Iacobi icuti de Arca Noes de uisio ne Ezechielis i de constructione tabernaculi . De la cerdotalibus Aron uestimetis reliqui si id genus prope innumerabilibus: Quorum typum Arcanal myosteria reuelat Theologica disciplina et quae ranquam clauis introduxit psalmographum prophetam m cum biculum regis i cui astitit Regina a dextris circundata uestitu scutulato di arte polymita contexto. Atqui ue reor i ne si plura dixero de laudibus huiusce uirtutis nuquam satis pro merito laudatae icurra eam reprehesione et qua Sparthanus Brasidas olim usus fuisse fer tur: qui cum a quodam mitaretur ad sophis si audientdum de laudibus Herculis disertatuF non infesti uuer