장음표시 사용
81쪽
Corduba. At si litora legas, a Ceruaria proxiς goma est rupes, quae in altum Pyrenaeum eXtm-dit: Dein Ticer flumen ad Rhodam, Clodianum ad Emporias. Tum mons Iouis, cuius partem occidenti aduersam, eminentia cautium, quod inter exigua spatia ut gradus subinde consurgunt,3s Scalas Annibalis appellant. Inde ad Tarraconem parua sunt oppida, Blanda, Eluro, Baetullo, Barcino, Subur, Telobi: parua flumina Baetullo iuxta Iouis montem, Rubricatum in Barcinonis li- tore, inte Subin&Telobin maius. Tarraco urbs hoest in his oris maritimarum opulentissima: Tulcis eam modicus amnis super, ingens Iberus Dertosam attingit. Inde se in terras pelagus insinuat, ct primum magno impetu admissum, mox in duos sinus promuntorio, quod Ferrariam vocant, fin- sditur: prior Sucronensis dicitur, maior hic &magno satis ore pelagus accipiens, & quo magia Penetratur, angustior, Saetabim, & Turium, &Sucronem non magna excipit flumina: urbes Complexus, & alias quidem, sed notissimas Ua. solentiam, & Saguntum illam side & aerumnis inclitam. Sequens Illicitanus Alonem habet & mcentiam, & unde ei nomen est Illicen. Hietam terrae magis in altum eunt, latioremque quam fuerat Hispaniam faciunt. Verum ab iis 1 s quae dicta sunt, ad principia Baeticae, praeter Carthaginem, quam dux Poenorum Asdrubal condidit, nihil reserendum est. In illis oris ignobilia sunt oppida, & quorum mentio tantum ad
ordinem facit. Virgi in sinu quem Virgitanum
82쪽
svocant. Extra Abdera, Salambina, Ex, Maeno-6oha, Malaca, Suel, Salduba, Lacippo, Barbesul. Aperit deinde angustissimum pelagus, & proxima inter se Europae atque Africae litora montes etaciunt, ut initio diximus, Columnae Herculis Absela & Calpe: uterque quidem, se i Calpe magis,6sti paene totus in mare prominens. Is mirum in modum concauus, ab ea parte qua spectat occasum, medium fere latus aperit: atque inde ingressis totus admodum pervius, prope quantum patet specus. Sinus ultra est, in eoque Carteia o ut quidam putant) aliquando Tartesios, & quam transuecti ex Africa Phoenices habitant: atque unde nos sumus, Tingentera. Tum Mellaria,& Belo, & Besippo, usque ad Iunonis Promuntolium oram freti occupat. Illud iam in occi dentem & Oceanum obliquo iugo eXcurrens, a que ei, quod in Africa Ampelusiam esse dixer mus, aduersiam, qua nostra maria sunt, finit Emropen. CAP. VII.
Gades insula, quae egressis fretum obuia est,
admonet ante reliquas dicere, quam in Oceani litora terrarumque circuitum, ut initio promisimus, oratio excedat. Paucae sunt in Maeotide, inde enim videtur commodissimum inci- ς pere) neque omnes tamen incoluntur: nam nec pabula quidem large serunt. Hac re habitanti- .
bus caro magnorum piscium sole siccata, & in
83쪽
pollinent Vsque contula, pro farre est..Paucae
I in Ponto. Leuce Borysthenis ostio obiecta, parua admodum,& quia ibi Achilles situs est, Achillea cognomine. Non longe a Colis Aria, quae Ma ti sacrata sui fabulis traditur) tulit aves cum summa clade aduenientium, pennas quasi tela iaculatas. 11 Sex sunt inter Istri ostia: ex his Peuce notissima &maxima. Thynias Mariandynorum finibus proxima, urbem habet, quam, quia Bithyni incolunt, Bithynida dppellant. Contra Thracium Bosporunx duae paruae, paruoque distantes spatio, & alia Ioquando creditae dictaeque concurrere, de Cy neae vocantur & Symplegades. In Propontide tantum Proconnesos liabitatur. Extra Heli spontum, earum, quae Asiaticis regionibus adiacent, clarissimae sint, Tenedos, Sigeis aduersaos litoribus, de quo dicentur ordine, ad promuntorium Tauri montis expositae; quas quondam diaci putauere Mακαρων, siue quod fortunati adm dum caeli solique sunt, siue quod eas sito su
Tumque regno incar occupauerat. In TroadesoLesbos; & in ea quinque olim oppida, IIntissa, Pyrrha, Eretas,Arisba, Mytilene. In Ionia Chios di Samos. In Caria Cos. In Lycia Rhodos. In illis singulae sunt iisdem nominibus urbes. In
Rhodo tres quondam erant, Lindos, Camiros, aue Ialysos. Quae contra Tauri promuntorium linportunae nauigantibus obiacent, Chelidoniae nominantur. In sinu, quem madiimum Asa recipit prope media, Cypros ad ortum Occasumque
se immittens, recto iugo inter Ciliciam Syriasque porri.
84쪽
porrigitur ingens, ut quae aliquando nouem re-Α gna ceperit, & nunc aliquot urbes serat: qu
rum clarissimae Salamis & Paphos, & quo primum ex mari Venerem egressam accolae assi
mant Palaepaphos. Arados etiam in Phoenice est parua, & quantum patet, tota oppidum :4s frequens tamen, quia etiam super aliena tecta 1 dem ponere licet. Parua &Canopos, Nili ostio, quod Canopicum vocant, obuia est. Menelai gubernator Canopus ibi larte moriens, nomen insulae, illa ostio dedit. Pharos Alexandriae nunc Ponte coniungitur, olim ut Homerico carmine proditum est) ab eisdem oris cursu diei totius abducti:,&, si ita res lait, videri potest coniectantibus in tantum mutatae causas Nilum praebuisse, dum limum subinde, & praecipue cum exunda-s sret, litori annectens, auget terras, spatiumque a gescentium in vicina vada promouet. In Africa contra maiorem Syrtim Euteletos: Contra minoris promuntoria, Meninx de Cercinna: contra
Carthaginis sinum, Tarichiae & Aegates, Roma-6ona clade memorabiles. Plures Europae litoriabus sunt appositae. In Aegaeo mari prope Thraciam Thassis, Imbros, Samothrace, Scandite, Po- . Iyaegos, Sciathos, Halonesos; quam aliquando, omnibus qui mares erant caesis, tantum se-ssminae tenuisse dicuntur, Atho monti Lemnos aduersa. Pagasaeus sinus Scyron prospicit, Ci- Cynethon amplectitur. Euboea ad meridiem promuntorium Geraeston & Capharea, ad septentrionem Cenaeum extrudit, nusquam lata ,7
85쪽
dui1m millium spatium habet ubi arctis lima est:
ceterum longa, totique Boeotiae apposita,angusto freto distat a litore. Euripon vocant, rapidum 'mare, & alterno cursu septies die ac septies nocte stactibus in vicem versis, adeo immodice fluens, .utiventos etiam ac plena ventis nauigia frustr
tur. Aliquot in ea lant oppida, Istiaea, Eretria, Pyrrha, Nessis, Oeclialia: verum opulentissimae Carnios & Chalcis. In Atthide Helene est, no- tota stupro Helenae, & Salamis excidio classis Pe sicae notior. Circa Peloponneson etiam nunc in Aegaeo Pityusa, & Aegina Epidaurico litori proxima, Troezenio Calauria inter ignobiles alias leto Demosthenis nobilis. In MyrtooCythera con-8stra Malean, Oenusa &Theganufa contra Acritarulii Ionio Prote, Hyria, Cephalenia, Neritos, Same, Zacynthos, Dulichium: & inter non ignobiles, . Vlysiis nomine Ithaca maxime illustris. In Epiro Echinades, & Strophades, olim Plotae. Con-9Otra Ambracium sinum Leucadia, & vicina Adriatico mari Corcyra. Hae Thracum Graiorum- ,
que terris obiacent. At interius Melos, oliar Aegilia, Cothon, Ios, Thia, Thera, Gyaros, Hi puris, Donysa, Cia, Icos, Chalcia, Icaria, Cinara, 9s Nisyros, Lebynthos, Calymnia, Syme. Hae, quia dispersae sunt , Spondes. Ab eis Cythnos, i Siphnos, Seriphos, Rhene, Paros, Syros, Tenos, Myconos, Naxos, Delos, Andros: quia in orbem iacent, Cyclades dictae sunt. Super eas iam in ,oomedio mari, ingens & centum quondam urbihus habitata Crete, ad orientem promuntorium Sa-
86쪽
Umoniuna, ad occidentem μέ ωπον immittit 'nisi maior esset, Cypri similis: multis famigerata fabulis, aduentu Europae, Pasiphaes & Ariadnae amoribus, Minotauri seritate fatoque, Daedali os operibus & fuga, Tali statione atque morte: maxime tamen eo, quod ibi sepulti Iouis paene clarum vestigium sepulcrum est, cui nomen eius insculptum est e accolae ostendunt. Urbium iam rtissimae, Gnosos, Gortyna, Lyctos, Lycastos, Ho- , lopyxos, Panacra, Cydonia, Marathusa, Dictynna. Inter colles, quod ibi nutritum Iouem accepi mus, fama Idaei montis excellit. Iuxta est Astypalaea, Naumachos, Zephyre, Chryse, Gaudos, &
quas Musagoros numero tres, Vno tamen Voc ris
bulo appellant: atque, unde Carpathio mari cO-gnomen est, Carpathos. In Adria Apseros, Dystelados, Apsyrtis, Issa, Pityla, Hydria, Electrides, nigra Corcyra, Tragurium, Diomedia, Aestria, . Sason, atque, ut Alexandriae, ita Brundisio adia-iaocens Pharos. Sicilia ut serunt aliquando continens, & agro Brutio annexa, post fieto maris Sieuli abstula est. Id angustum & anceps alterno cursu modo in Thuscum, modo in Ionium iPelagus perfluit, atrox, saeuum, & Scyllae Cha-issrybdisque saeuis nominibus inclitum. Scylla saxum est, Charybdis mare, utrumque n-ium appulsis. Ipsa ingens & tribus promuntoriis in diuersa procurrens, Graecae litterae imaginem, quae Delta dicitur, essicit. Pachynum VO - otur, quod Graeciam spectat: Lilybaeum, quod in Africam: Peloris, quod in Italiam vergens Scyllae
87쪽
Scyllae aduersum est. Causa nominis, Peloriis 'gubernator ab Annibale ibidem conditus; quem iras idem vir profugus ex Africa, ac per ea loca Syriam petens, quia procul, intuenti videbantur continua esse litora, & non peruium pelagus, proditum se arbitratus occiderat. Ab eo ad Pachynum ora, quae extenditur Ionium mare at-x otingens, haec fert illustria, Messanam, Taurominium, Catinam, Megarida, Syracusas, & in iis mirabilem Arethusam. Fons est, in quo visuntur iam in Alpheum amnem, ut diximus, Pelopolinesiaco litori infusem: unde ille creditur non 341se consociare pelago, sed iubter maria terrasque depressus, huc agere alueum, atque hic se ruis extollere. Inter Pachynum & Lilybaeum Acragas est, de Heraclea, & Thermae. Inter Lilybaeum & Pelorida Panormus & Himera. Intersorius vero Leontini, Centuripinum, & Hybla, aliae-- que complures. Famam habet ob Cereris templum Enna. Praecipui montium Eryx maXime t. memoratus ob delubrum Veneris ab Aenea conditum; & Aetna, quae Cyclopas olim tulit, nuncias fassiduis ignibus flagrat. De amnibus Himera r ferendus, quia in media admodum ortus, in diversia decurrit, scindensque eam utrinque, alio ore in Libycum, alio in Thescum mare deuenit.
Circa Siciliam in Siculo freto est Aeaee, quam. 6atalypso habitasse dicitur; Africam versus Gaulos. Melita, Cosura; propius Italiam Galata, & illae septem, quas Aeoli appellant, Oste es, Lipara,
Heraclea, Didime, Phoenicusa, ac scut Aetna
88쪽
uerpetuo flagrantes igne Hiera &Stroia gyle. Sed Pithecusii, Leucothea, Aenaria, Sin Onia, Capreae, tu Prochyta, Pontiae, Pandateria, Philonia, Palm ria, Italico lateri, citra Tiberina Ostia obiacent. Ultra aliquot sunt paruae, Dianium, Igilium, Cainania, Urgo, Ilua, Capraria. Duae grandes, fretoque diuisae Coifica & Sardinia, quarum iro Corsica Etrusco litori propior, intra latera tenuis& longa, praeterquam ubi Aleria & Mariana co- Ioniae sunt, a Barbaris colitur. Sardinia Assicum Pelagus attingens, nIsi quod in occidentem quam
in orientem angustius spectat, par & quadrata in undique, & nusquam non aliquanto spatiosior quam ubi latissima est Cors . Ceterum fertilis, & soli quam caeli melioris: atque ut secunda, ita paene pestilens. In ea antiquissimi populorum sunt Ilienses. Urbium antiquissimaei eo Calaris & Sulci. At in Gallia, quas referre con- Iveniat. solae sunt Stoechades, ab ora Ligurum ad Massiliam usque dispersae. Baleares in Hispania contra Tarraconensia litora stae, non longe inter se distant, & ex spatio suo cognominibus ac-3 sceptis, maiores, minoresque perhibentur. Cainstes la sunt in minoribus, Iamno & Mago: in maioribus, Palma & Pollentia coloniae. Ebusos e regione promuntorii, quod in Sucronensi sinu
Ferrariam vocant, eodem nomine urbem habet,i,oseumentis tantummodo secunda, at alia largior, & omnium animalium, quae nocent, adeo e
pers, Vt nec ea quidem, quae de agrestibus mitia sunt, aut generet, aut, si inuecta sunt, sustineat , Contra
89쪽
39sContra est Colubraria, cuius meminisse succur-rit, quod cum sciiteat multo ac malefico genere serpentum, & sit ideo inhabitabilis, tamen ingre1- sis eam, intra id i patium, quod Ebusitana humo ςircumsgnauerunt, sine pernicie rata est, iisdemaooillis s erpentibus, qui solent obuios appetere, a l- . spectum eius pulueris, aliud velut virus procul αcum pauore fugientibus.
, LIBER III. HISPANIAE ORA EXTERiost
Dicta est ora nostri maris: dictae insulae, quas
ampletatur: restat ille circuitus, quem sutinitio diximus) cingit Oceanus, ingens infinitumque pelagus, & magnis aestibus concitum cita S enim motus eius appellant) modo inundat camispos, modo late nudat ac resugit, non alio alioque in vicem, neque alternis accessibus. nunc in hos, nunc in illos toto impetu versum: sed ubi in; omnia ditora, quamuis diuersa, terrarum insu- Iolanainque ex medio pariter enusum est, rursus ab illis colligitur in medium, & in semet ipsi Milit, tanta vi semper immissum, ut vasta etiam tamina retroagat, &aut terrestria deprehendae utinalia, aut marina destituat. Neque adhue talli cognitum est, anhblimne suo id mundus esiai ciat, retractamque cum spiritu regerat undam undique, si cui doctioribus placeo unum animalast: an sint depressi aliqui specus, quo reciprο-
90쪽
cata maria residant, atque itule se rursus e be- erantia attollant: an luna causas tantis meatibusao praebeat. Ad ortus certe eius occasusque variantur: neque eodem assidue tempore, sed ut illa surgit ac demergitur, ita recedere atque adventare comperimus. Huc egrestas, sequentesque ea, quae eXeuntibus de tra sunt, aequor At-aslanticum & ora Baeticae frontis eXcipit, quae,
nisi quod semel iterumque paululum in semet
abducitur, usque ad flumen Anam paene recta
est. Turduli & Bastuli habitant. In proximo sinu portus est, quem Gaditanum, S lucus, quem 3 ooleastrum appellant. Tum castellum Ebora in litote, & procul a litore Asta colonia: extra Iu- nonis ara templumque est. In ipso mari munimentum Caepionis, scopulo magis quam insulae impositum. Baetis ex Tarraconensi regione de-3smissus, per hanc sere mediam diu, sicut nascitur, uno amne decurrit: post ubi non longe a mari grandem lacum facit, quas ex uno sonte gemi- , nus exoritur: quantusque simplici alueo vens rat, tantus singulis effluit. Tum snus alter v ω
que ad finem prouinciae inflectitur, eumque m va oppida, Olintis, Onoba, Laepa, contingunt. At Lusitania trans Anam, qua mare Atlanticumspectat, primum ingenti impetu in altum abit, deinde resistit, ac se magis etiam quam Baetica abducit: qua prominet, bis in semet recepto mari, in tria promuntoria dispergitur. Anae proximum, quia lata sede procurrens, paulatim se ac sua latera fastigat, Cuneus ager dicitura sequens,