장음표시 사용
81쪽
Genuensis Reipublicae Cap. X. 7s
Excellentiet titulus, qui Regibus, & Imperator bus accomodatur; imo contendunt' nonnulli, estὰ illum peculia et fiarem Caesaris, quamuis, Francorum Rex Excellentissimus dicatur. Vocatur preterea Imperator 'Eeregius,&esse c&luetudinis Ierunt aliJ, ut Reges appellentur Illustri sumi, seud.cari M. de Serenissimi, Excellentissimi, ac Inuictissimi. Soli Caesari tribuunt alis titulos i sitos, additis, Christianissimo, Vici riosissimo, & Inclytissimo; Regum vero titulos contrahunt 3 C. E et ad positivos, ut illustres, Excelsi, Sublimes, Inclyti, Inubim, Triumphabiles, Victorioli, Excellentes, & Magnifici ioai. L i. fd nuncupentur. Sunt quidam liberaliores i)s Regibus, qui nullius sunt clientes, conceduntque illis eosdem titulos, Oh.,il, quos Caesari. Mirum deinceps , quot titulos , iterunti cat. cce P .
Caesari appingant alij, ' Nobilis , Nobilis smi, Sacratili mi, Religiosissimi, Sanctissimi, Pij, Felicis, Victoris, Inclyti, si MecMil. lib. Triumphantis, Augusti, Diui, Potentissimi, Gloriosisti mi, Clementissimi , Catholici, Manlii et i, Sublimitatis, Celsi- ι ,.i Acanztudinis Imperialis, Imperatorie Maiestatis,' Tranquillita-- . tu, ac sexcentos alios. Aiunt attamen eum Serentii Imum, s. Gmtitiac ' Serenitatem appellari communiter, cuius tituli, una A Witar reis. cum eximia illa '' Maiestatis pr rogatiua, illos etiam Reges faciunt participes, qui nullius sunt vectigales. Quis circum- ris uentes titulorum copias in ordinem redigat Quis suu nia e M μμ nte cuique Principi proprium aptet Serenitatis, ac Sereni IlI- mi titulus, qui solis Regibus arsetnatur & Cesari, V Episco- λ ι, θηη iis pis etiam quadrat, & nostris temporibus, in ligniores Duces Aia quique illum sibi ascribunt. Illustrissimus '' Doctor est, qui narim.ub. s.
viginti annos in publica Academia suerit proselliis. Quid si
ad nostra descendamus tempora , cum annorum decursu ro. L. I. C.
sacti sint tituli viliores Z Illustrissimum iam Nobilis quisq;
82쪽
φιδε. a col. 4. circa med. Car
se fingit: Excellenti mimum, & Excellentiam Medicus I Ma
gnificum, & Magnificentiam ' Mercator etiam salia menta rius, nam ditiores, ac digniores ad Perillustres aspirant. Solam Maiestate in nemo usurpare ausus est alius, quam Caesar ac Reges, nam Serenissimi iam Duces, ut retulimus . etiam dicuntur,&Celsitudo, Sublimitas, alijqne tituli dragradu serme sunt deiecti; quodque miraberis amplius,' vide bis identidem superioribus seculis, in eadem epistola, Ca sarem aut Regem , modo Serenitatem , modo Maiestatem , modo Sublimitatem, modo Excellentiam, modo Celsitudinem, modo etiam Nobilitatem appellari; Hinc est ut post constantem ac diuturnam obseruationem, non lonse absim ab eorum sententia, qui opinantur, nihili olim habitos titulos, & ad arbitrium cuiusque fuisse tributos. Quod si nihilominus aliquando argumento esse possint, tum demum fore arbitror, si coqui tituli inuicem conserantur, & scribentis persena consideretur. Videntur enim tituli sitas quoiadamodo Gates habuisse,& ce riu est scribentes,quo digniores, eo in titulis suisse atque esse parciores. Quas conditiones in proposita quaestione seruaturi, eos titulos tantum , ac eo rum temporum colligemus, quos eodem aeuo Genuensibus suisse tributos reperimus, habita ratione tribuentium , ut aequales aevo, aequales dignitate regios titulos Genuensi. bus accomodasse ostendamus. Anno igitur CIDCX. Cali-xtus II. Pont. Max. Henricum V. Cςsarem, Gloriosian Ramanorum Imperatorem Augustum vocat,&' Iuo Carnotens Aquicirca eadem tempora floruit, Regem Angli et Gloriosi nomisene reueretur. Sic circiter annum CIDCXL. Conradus III. Cffar, Ioannem Comne num , Graecorum Imperatoren , Illustrem atque Gloriosum inscribit, qualem etiam ' Eugenius III. Pont. Max. circa annum cIDCL. Rege Francoru,aliusq, Pont. Max.' Innocentius III. quoq; eius nominis, qui floruit circa annu CIDCC. Gloriosam Zd manara Imperatrice dicit. Deducitur hoc nomen a frequentia Claritatis pro C. ap
posita G. litera, seu a laurea quae datur victoribus Erat. igitur
83쪽
Genuensis Reipublicae. Cap. X. 77
igitur undecimo illo a parta salute seculo Gloriosi titulus
Caesarum ac Regum a Pontificibus, a Caesaribus, ά priuatis . Genuenses autem eodem seculo anno videlicet CIDCV. a Balduino I Rege Hierusale, Gens Gloriose appellatur , anno CIDCLIV. Pont. Max. Hadrianus III. Genua Ciuitate' Gloriosam, Inebram , ae in remotis mundi partibus potentissimam, nominati. Nobilitatis etiam titulus ac Nobilis, hoc est non vilis, eiusque, cuius nomen,& genus est notum, regius quoque eo seculo filii. Ioannes, quem retulimus, Comnenus, Conradum Cςsarem, Nobitissimum fratrem, nuncupat, ac Nobili ratem; hic illum contra Nobili.
talem pariter, & Coniugeni sdam , Nobilissimam . Pontifex idem Hadrianus, qui Ciuitatem nostram Gloriosam, θ Imel tam dixerat, Regem Hieroselymitanum Nobilitatem a 'pellat. Sic Innocentius III. ' Regem etiam Dalmatiς, 'Venetorum autem Ducem Nobilem, uti etiam' Clemens U. Pontifex itidem Max. . Erat igitur ille titulus his temporibus Caesareus inter Cςsares, hoc est a Principibus tribuebatur iis, qui sibi ςquales erant dignitate, a Pontificibus vero regius. Nobilem Armeniorum Rex Leo integro ante secula, anno scilicet CIDII. V appellauerat Vicarium Communis
Ianua citra mare,hoc est ratione nostri, trans mare, cum irsum Commune, potens dixisset, digniori proculdubio titulo salutaturus, si supremo Rei p. Magistratui undecimo seculo scripsisset. Magnificentius Alexander III. Pont. Max. qui anno CIDCLIX. scribens archiepiscopo , nonicis, di Comsulibus nostris, omniverso Ciero ae populo, ciues Nobiles dicit non ibium,sed etiam insigni praerogatiua illos cohonestans,
s T ALEN V O S DEFENSORES ECCLESIAE,
nuncupat, qua non minus gloriari Nos decet, quam suis Reges Galliarum, Hispaniarum, & magnae Britanniς, qu rum primum Christianissimi, secundum Catholici, tertium Defensoris fidei tituli inter alios Reges maxime conspicuos reddunt. Neque sectus Excelliniis, atque Excellenti mi, &
84쪽
Excellentia tituli regij fidere,&Cςsarei etiam a priuatis eo dem undecimo seculo, ac tribus sequentibus. Iuo Carno. tensis, nuper laudatus, Regibus ' Francorum,& ' Anglo. rum scriberis, utrumque Excellentem, dc Excellentiam vocat. Romani nominatum nuper Conradum C sarem, tanquami.L ,s. Dominum ad urbem arcessentes, Excellinti mum atque pre- claruns orbis totius inscribunt. Ipsemet . o it 7ψ' Conradus Constantinopolitanum Caesarem Excellentiam 'dicit. Ildebertus Cenomanesis, ' Anglorum Reginam Ese. s. ω si eellentissimam, - Tornacensis 'Petrus Blesensis, bo '. qui Ildeberto undecimo seculo vixere , Anglorum Res. Ibi2 pag. gem Excellentiis nomine salutant. Sic Innocentius III. Psit. Max. eundem Regem ac Regem Hungariae; λ Innocen- .nl. Pont. itidem Max. qui Petri sedem tenuit circa an-pralat. ρον ς num CIDCCXLV. ' Regem Portugalliς. Michael Palaeolo.' D. cuivitis. gus, Graecorum Caesar,anno CIDCCLXI. in ' 'sedere icto ea Nostris, Excestenti sus dicitur. Gregorius X. Pont. Max. . sit Pol Abactha Tartarorum Rege circa annum CIDCCLXXIII.
la. ἰης Restina Exeellentissisna dicitur, sib anno CIDCCCXXIII. in eius epitaphio, quod extare sertur Neapoli. Do-13. is γε .. mini u Venetum Inclutum appellatur in ' tabulis, quibus anno CIDCCCCXXXVII. beneficii nomine op-uανagico mcto pidum quoddam concedit Comiti Trusardo de Cale pio. Quod spe stat ad Nostros , Excellismi idem est atque Eaere leni & EMAlent tim) nuncupatur in ta M. Α si bulis, quibus sub clientela Rei p. possidendum conceditur h=z. . ., Castrum de Frassario I Olando,o fratrabio de P anis anno z. 3. CIDCXXXII. Excellentisimis Ianueni iam Consulibus anno CIDCLXVI.' scribit Archiepiscopus, Partimentῶ Arelaten-κrip. z. . o. β. Idem Michael Gr corum Cςsar, de quo nuper, in suis' literis circiter annum CIDCCLXXII. Victoriasmum, grnuncupat; Eratque titulus hic 1 7.ε m. in cessi ' peculiatis nostre Rei p. a Caesaribus Graecis ac Tartaris,
85쪽
Genuensis Reipublicς. Cap. X. 79
& a Regibus Neapolitanis. In praefatione ' pacis saetae a iNostris cum Venetis anno CIDCCCLV. Matth us, Berna- .n.Mis Lib. bos& Galeatius fiat res Vicecomites Excellet spmas, o gnificas Ianue di Venetiarum Vrbes c nunciant . Exeerum Communitatem Ianus dicit ' scribens ad Nostros anno CIDCCCCLXXIII. Nicolaus Marcellus Dux Venetiarum. In
elyti etiam titulum regalibus supra annumerauimus, ' Grae- - as. cum nomen, nam πλώειν Gr ci Gli riosa vocant, idemque est,
atque ' Illustris, Regiusque titulus etiam a priuatis. Carolus d/
Rex Hierusalem & Siciliae in relato epitaphio scribitur I lustris , di Inclytus. Francisicus lyctrarcha, qui floruit circa annum CIDCCCL hunc tanquani Regum luculiarem ti- tutum aptat Regi Siciliae . EO Ornatur sectius Rex Cypri in Rςω, Ap. tabulis, quibus Regnu accipit a Nostris anno Ct DCCC
XXIV. Inclutum Senatum , Inci tam Civitat m Penetiam vo- letteiscat anno CIDCCCCLXVIII. Besiario Cardinalis in ea epistola, qua illam Rem p. donat sua bibliotheca . Atqui vetus
hie erat Vrbis nostr titulus, quam P P. M M. Innocemitus II. anno CIDCXXλII l. Inclitam Hadriati III. anam cistula s. CIDCLIV. Glorios. m. Inclytam, ' Alexander itidem III. anno CIDCLXI. Sωstimem ne lyram nilnc uirant. '' Ange- s lus quoq; de Vbaldis, quisloruit circa alit u Ct DCCC λ. s. is elati sit. Genuae Ducem Ineditum. Illustr/m vocat. Stist mi, etiam titulum , simonymum Iliastris, inter alios ripales percen- Hia lusuimus m eiusde gradus alio Ceseudinis. Haria 'primo Iuo Camotensis Reges Galliae, & Angliae reucr batur : & Inno- M. i. st 6 centius VI. Pont. Max.' Imperatorem Constantinopolitanum compellabat , alteroque idem Innocentius euna lom Imperatorem, Regesque Francorum ' Angloru & ' Ar- mentorum. Decorat eode titulo 'D. Thomas Aquinas, qui , H, ruis circa annum CIDCCLXV. Rege Cypri, Δ Grego- ι i. EM.t M'.
86쪽
appellatam Genuam ab Alexandro III. Pont. Max. de meel um, a quo manat Cessitudo, passim dici solitum Commune Ianus demonstrauimus. Celsitudinis, autem Co-πι ἱ,--T honesta.ur Dux noster ab Eugenio IV. Pont Max. in literata ris, quas vocat in serma breuis, anno CIDCCCCXXXIX. quo tempore tametsi crederem hunc titulum iam consenuisse , in Apostolicis tamen literis ibi os Reses eo dignari solitos tradit 'Autor tractatus de titulo regio Ducis Allobro-
etiam est supra , cuius vocabulum , a magna faciendo du- . εω ι cens originem, apprime Cςsarem decet ac Reges. MVm
34ssentiae titulo exornat, Innocentius IIL Pont. Max. Reges' Franciae, Angliae, Armeniae ,&'Hungariae . Monachus ille Anonymus, de quo egimus, Andream II. Hungariae Regem, Magnis um vocat, sic Rex alter Hungariae Stephanus in relato epitaphio Afrani Pus inscribitur; lic in relata praefatione pacis cum Venetis a Nostris factae, amborum Ciui-8. Exta M. tates, Excellenti is, sy' Magni Pa nuncupantur. Petrus
t Narbonensis Archiepiscopus anno CIDCCLXXIX. aut virtutis. Celebris est hic titulus Caesarum & Re-Iam V accomodatum hunc vidimus a Conrado III. I. . Phaol. ' se libit , Nobilitas, εν Mognificιs uiris Potestati, Capitaneo, . t imi communi Ianuensium; & in tabulis saepe relatae concessionis Regni Cypri, Dux Noster, Ilianris&Munt-- - - appellatur. Idustris nomen notitiae est, eumque indi- D. M hia. cat, qui clareat multis, aut splendore generis, aut sapien-
Ouic de reb. Caesare Graecorum Imperatori. Conradus idem, 'manor Uri yi h rum Illust is Reae dicitur ab Eugenio itidem III. Pont. Max. ' V. q. ,. annum CIDCL. idemque Pontifex Ludovicum Fran- corum Regem , Illustrem-Gloriosum ' appellat.' Hadriano DLμφ'' IV. Pont.Max. circa annum CIDCLIV. Fridericus Enobaru s. Apud Fac bus Caesar Illustris est. Petro Blcsensi circa hcc eadem tem- Angli , modo Illuriris, modo 'Illusirisimus.' Villelmo Nelibrigensi Rex idem cum Rege Francorum lumes. Innocentio III. Pont.1lax. Illustrissimi V Constanti-
87쪽
Genuensis Reipublicet. Cap. X. 8 i
nopolitanus Imperator, Reges' Francorum,& ' Hierusalem. Eo lib. a. illustres vero idem Constat uinopolitanus Celar, ' Romana Imperatrix, & Reges Francorum Hierusalem, ' Angliae, Daniς, Siciliet , Portugalli , 'Hungariae,' 'Dalmatig a C s s Diocliar, ' Nauarrae,' Aragoni , Armeniς, ' Marocchi, 'Castelli&'Suecte: Nobiles vero Sueuie Duces , ac ' Uc- ne torum, Comitesque '' Ni uernensis, Tolosanus, Folca- φὶM mPl riensis, ac Tripolitanus. In Epistolarum vero contextu Innocentius idem , Imperatores ac Reges modo ' Celsitudinem, interdum ' , aliquando', non u--iquam '' Nobilitatem, quandos AIagnitudinem , s pe V Ma- 286. 3i a. gnificentiam, Serenitatem sς pius, fere semper tribus, aut 'quatuor titulis huiuscemodi copellat Duces vero & Comites ' Nobititatem aut Discretionem. Sed ista is uri ut liqueat D ct νβ. a.
aequales fuisse titulos Ce*tudinis,Sublimitatis, Excellentis,Nembilitatis, Magnitudinis , Magnificentiae, de Serenitatis , qui pag. 9, promiscue sςpe, scpius iuncti simul ab eodem Pontifice Im-
peratoribus, ac Reῆibus accommodarentur; utque redeamus ad Illum es, pro Dat huius Pontificis autoritas, nihilo di- ες--a 8.gniorem illustra esse Illumissimum, qui prudentis limus Prin- i 'ceps leuitatis, aut imprudentiq estet arguendus alioquin, , 7 s. o ιιθ. a. cum Cesarem Constantinopolitanum, Regesque Francorum
ct Hierusalem in qua bili conditione tra fiet, Illustrissimos par. 3 t. alias, alias Illuseres appellans. Reperitur insuper in eiusdem νι Innocent ij ' epistolis , Philippo Francorum Regi a Baldo M. Flandric Comite prcstitum sacramentum, quo ille Patronum erRegem non alio titulo veneratur, quam illuseris. Romani Pontifices '' Innocentius IV. a uno CIDCCXLV. Francorum II. Od. lib. . Regem , Gregorius X. anno CIDCCLXXIII. Graecorum ρεῖ Imperatorem, ac 'Tartarorum Regem, V Clemens V. anno
88쪽
CIDCCCVI. Caesarem&Reges, ad quos dat literas, appellant Illustres . idem titulus est, in relato sepe epitaphio, Roberto Regi Hierusalem, Si Hungariae, eidemque idem in alio etiam epitaphio , quod extare sertur in eadem Civitate ' Neapoli. Fraiiciscus Petrarcha Venetorum Ducem exornat hoc titulo. Bartolus, qui serme cum Petrarcha floruit, 'anno videlicet CIDCCCL. Caesarem salutat. Maria de Francia , Imperatrix Constantinopolitana, eodem titulo ora natur in alio epitaphio, quod sertur quoque esse Neapoli sub anno C IDCCCLXVI. In Constantiensi concilio anno C IDCCCCXVI. Caeser Sigismundus, ac Reges Hierusalem, Siciliae, Castellae , Legionis, Angliae, Aragoniae, Portugalliae, ac Nauarrς , illustre ' dicuntur ,& hic postremus Illusiri imus ctiam. Anno vero sequenti in eodem concilio, Caesar idem , Castellς, Legionis ac Nauarrae Rege Illustres' appellantur, ut iam etiam hinc appareat, Illustres, atque Ilia trissimos eiusdem gradus filisse, cum Rex Nauarrae modo illustristimus modo Illustris dicatur; Cςsar vero, hoc Rege proculdubio non inferior, Illustris tantum Baldus qui 'thsdem temporibus iura interpretabatur, Regem illustrem salutat, atque hunc Regum esse titulum ' profitetur. Venetiarum Dux in relata concessi olle facta Comiti Trus ardo Illurim imus dicitur , ct illustrissimus , ae Inuiciti mus anno CIDCCCCLXVIII. a V Bessarione Cardinali, rursulque illustrissimus ν E cellentisιmus in formulis epistolarum Christophori Landini plorentini, quae extant vulgatae typis Caietae anno CIDCCCCLXXXVII. & in alijs itidem sermulis Bartholom qicuius iam Miniatoris, quae extant editae Uene iijs apud Ioannem Baptiliam Sessam, anno CIDI DU. Illi se irassimus dicitur Rex Angli in ' concilio Lateranensi,anno CIPIDA I. Illuririsimiam 'Dominium Venetorum in eodenia Concilio anno sequenti, & post annum ibidem Illuririfimus ' Rex Polonia. Leo X. Pont. Max. in ' ea constitutione , qua Henricum VIII. Angliae Regem Defenso is fidei titulo ornauit, eum Illustrem inscribit, anno CIDIO XXI .demumque o
89쪽
Genuensis Reipublicae. Cap. X. 83
que , ne diutius in histricis moremur, Tiberius Decianus, qui floruit circa annu CID ID L. Venetos Illuserit*imo,' vocat. Liquet igitur ex allatis exemplis, quinque serme inte-hra lecula hunc titulum Caesare lim ac Regium fuisse etiam a priuatis. Ad Nostros quod attinet, scribens Genuensibus D. Bernardus circa annum CIDCXXXV. Genuam Ciuitatem - appellat, qui titulus 'regiae tantum conuenit urbi , cum aliae habeant nullum. Michael Palpblogus, Grqcorum C car, quique eum excepit in Imperio' A dronicus, Genuenses Consules nuncupant. Iunior alter Andronicus Graecorum etiam Imperator anno CI CCCXXXU. Commune Ianus Illustre salutat. Dux noster
Illiatis dicitur in relata concessione Regni Cypri. Baldus idem, qui Illustris titulum proprium esse Resum dixerat, illustrem Ducem nostrum ' appellat, & Angelus eius frater, Ineditum , sp Illu irem. Sic Illustrem vocat eumdem ' Iason qui floruit circa annnm CID ID. Ipseque Leo X. Pont.' Max. anno CIDIDXIV. septem videlicet annis, antequam in relata constitutione Angliae Regem illunirem dixister, Urbem nostram Egregiam atque Illustrem in plerisque suis P literis
nominat. 1n Concilio praeterea '' Lateranensi, Octavianus de Camposeegoib, Illustris inius Dux Ianuae, appellatur anno CIDIDXV. Sumus tandem ad Serenitatis ac Seren mi titulum delati; atque utinam in hac etiam serenitate fluctuans inconstantia non sit, quale in alijs titulis nacti sumus. Serenitatis staque titulus in contextu literarum, S: orationis, tribuitur a Pontificibus Max. duobus Innocenti js III. & IV.& a Clemente V.Casaribus ac Regibus. Titulus autem Seretissimi de ει ι r. s. quemadmodum apud Grςcos est, cum Tranσuillissimo conuenit, ' quales olim Cςlares Constantinopolitani dicebantur. Non est chir tempus teramus in docendo, quod est apud omnes in conseta, non Regium s lum hunc titulum, sed etiam C lareum esse. Monebimus tamen, Serenitatis titulum synonymum suisse , ac promiscue usurpari solitum . cum Excellentia, Magni Acentia ,
90쪽
alijsque, quos retulimus nuper, cum de titulis ab Innocen tio III. tributis ageremus; ideoque Conradus III. Caesar in suis literis Maiestatem , Serenitatem & Excellentiam ita confunditi, ut m niuesto appareat, nihil interesse . . Serent i etiam titulus nihil amplius habet, quam ille Illustri se , aut Illustris, aut Excellenti G . Sic Rex Hierusalem de Hungariae Robertus, quem modo inter Illusiret recensuimus , in alio epitaphio sub anno CIDCCCXXV. Serenis ui inscribitur. Franciscus Petrarcha CHarem Seremsi quique eodem cum illo tempore vixit Bariolus t lustrissimum appellat. Petrus ille Rex Cypri in relata coi cessione, moJo Serensemus I Incbtin, modo lini tus tan tum , modo Iliastrissimus dicitur. Sigismundus Caesar in, Constantiensi Concilio anno CIDCCCCXV. ' S rem usest, anno sequenti IsiWιris, inde anno etiam sequenti ite rum ' Sereni mas,atque in eodem Concilio plerique Regum eamdem titulorum inconstantiam experiuntur. Baldus modo Seνιnissimos Reges appellat, modo 'tiliastres. Bessaria Cardinalis in relata epistola anno CIDCCCCLXVIII. Dominium Venetu Iu Hira rum , Excellentissmum salutat; Regem vero Castellet anno CIDCCCCXCII . Shre,, se umcompellat ..Idemque Dominium anno CIDIDXII. in Concilio Lateranensi modo '' Ilia tri mum, disereni um I mo do ' Illuseri .m tantum est. Quin Tiberius secianus, illud idem modo S.renissim .m, modo Excelyum modo Ilis stris um nuncupat in eadem ' disceptatione. Atqui negari non potest Regium hunc essis titulum. Videamus ergo an tuerit Nostris tributus. Anno igitur CIDCCCLVII. Raynerius Cephaloniae, ac Sanctae Mauret Dominus scribit, S ranissima Prancipi Simoni Tuccamgrae, Dei gratia Ianuensimo Due i. Anno CIDCCCCXV . Centurio Princeps Achmae,&Ciuitatis Neopanti Domi uus, Oratores ' destinat, ad le-riendum i dus eum Seremssima Duce, ac Illuseris a Communitate Ianaa. Franciscus Philelphus in suis epistolarum sormulis , anno CIDCCCCXXXVI. scribendum '' docet,Sere-