장음표시 사용
31쪽
Vamvis jure merito nos movere poterat
lillud ex Pirke Avothc Lmaen ta an nn z; Ibi Multiplicat Cerba delictum commitis, ex
gasse consonat, ne opacis meditaminibus Soli ipsi Iucem ulteriorem menerari velle videremur cum tamen Erudi. torum collatio sit tanquam ignis aurifabri, qui, quo magis ac scenditur, eo quoque purius ex metallo omnes secernuntur scoriae; proinde in hac satis ardua materia, nec inconveniens erit pulvisculos sermone instituto abstergere, quibus Solis sanitis miraculum apud plures collutulari solet. Neque enim spongia esse debet Philosophantis cerebrum, ut omnia qualia, qualia attrahat,sed saepe udicio Hebraeorum, instar' Wr, sive saccifecinacei, per quem scilicet, nisi removeantui seces, vinum non nisi turbidum fluet, insipidum Licet vero Socratis nobis mire placeat modestia, qui teste Laertio disputavit, non ut aliorum sententiam refelleret, sed ut ipse, quid verum esset, inareniret, tamen ut brassica vitis, utut eximiae planta non bene in uno conserunturagro, sed earum altera eradicari debet, ut altera eo feliciora capiat incrementa Ita oppositam sententiam magnis ut ut ingeniis ortam, affabre limatam, si modeste con. vellere conemur, de veritatis triumpho victi, si non convicti, gratulabuntur. Iacta proinde Πν DR sit alea,&postquam praecedenti Exercitatione πω tvην rem nostri Thematis viderimus, nunc quod hujus superest, cum brevi να-ευῆ sumus addituri.
32쪽
Enucleato hactenus sius ecto, praediratum perlustrandu silpen est, cum in eo torquendo, misere se torqueant adverta sentcnatiae Patroni. Cum enim dura nimis foret interpretatio SOLSTA, O TERRA STA, co fere modo, quo Carolo stadium olim correxit Oecolampadius, exsistimantes contra rectam rationem esse, Solem revera stare, illud D, po ius T.- ς exponendum censuerunt. . Triumphat Molanus in cptaem. pag. 95 de eo August Sup: Gen ad libr. Cum scriptura divina multipliciter evomiposit, nusii expositiovit ita praecise aliquis in saereat, quods certa ratione constiterit hoe esse falsum, quod ali quis sensumScripturae hinc assererepraestumat; Verum neutiquam exinde insertur Lesbia Scripturae norma Eationis humanae descempeda corrigenda nec incerta revelatione certior Ratio, quippe quae hic, pro quovis argumenro etiam, quin primario Scripturae, sumi debet,quomodo certum est, analogiam fidei &classicorum locorum in solis disco positam evidentiam, saepius jubere, ut recedamus a litera, Ita quidem si scriptura multiplici re exponitur, neutiquam tamen id setaeque primo, cum alias
locum haberet illud Fabii, mi interest, nutanesint an incertae Ieges nec juxta Rationem solum humanam, quam in praesentithemate apud Mathematicos dubiam, opinabilem ostendi. mus: Quando enim probandum est esse, probant u posse esse, vel ita videri, unde pro veritate opinio, is pro ratione voluntas; ut merito proinde annummerandi sint illis, de quibus Hilarius . a. d. de Trinisol. 13 Edit. Basi lis o mi caelestium merborum simplicitatemprovoluntatis suae sensu, nonpro veritatis inius ab . solutione huscipiunt, aliter in erpretantes quam verborum Ormiuspostulat. Et Epiphanius in Epistola ad Joh Hieroso fol. 18 . Edit Basil de purissimoseripturarumfonte, adsumentes te simonia, non interpretantur, ut scripta sunt, sed Noctialem
33쪽
Em sit semus in lege, qui non habeat coronamentum superne O basim infra sententiae nostrae, de verasiatione Solis, coronas mentum addit, fallere nescia ccelestis veritatis claritas, quae in profundis opinionum tenebris Adamantis instar renidet Basin vero,Velut tegumento coccineo purpureo .columnae Ex 36v 36 quatuor verba, in Hebrata textu obvia, subministrant, Quorum duo positive proseruntur, duo vero negative. Inter Positiva primo loco ponitur tari quod exacte consonat Danico nostio a Parorum,siluit, conticuit. Dicta vero sunt lumia narius ure, contrario prorsus Mathematicis sensu, quippe qui
bus Luna silens dicitur ea, quae nulli bi comparet, cum hic lumi, naria lucis perpetuitate miraculum parerent. Si interpretem haberemus Ciceronem, diceret forte Concentum orbium coralestium harmonicum, quem per dulcem ante somnium audiveis rat, pausa quadam interjecta cessasse Hebraei, quibus Rabi.
norum dicta, oracula sunt, Ex R Mose, qui Doctor Iustitiae.
Sapiens salutatur, dicent coelos animatosin rationales, cum homines intellectu, quidni, voce antecellant, audito cantico
Israelitarum obmutuisse, cons Hachspan: NOt: Phil. P. a. p. 76. Et simide uisinis pag. Sy. Verum solidam explicationem lassicit nobis,i His vocis dri in lingva Arab ubi, o Media .
Interpret: Golio est quievit, perennavit, in eodem sic loco Osuiu, peculiariter vero usurpatur in conjugat. II. de Sole in coeli cutimine gyrato volatu se in aere librante ac si quiesceret , Unde Percipimus ex usu Arabum,uerbu hoc quod solstitio miraculoso Iosea applicuit, soli in solstitio culminanti attribui; Ubi tamen non admittimus consequentiam,qua infertur,quod ,vel utSol in solstitiis videtur quiesccre,revera tamen non quiescit,ita hoc lo co Sol stetisse visus sit, revera tamen non steterit Sicilina dicas
34쪽
Copernicu, in prius illi, posterius huic, qui quietem aeternam de Ondii, e diametro adversetur. Solstitia Mathematica non sunt vera, sed solum visa, unde etiam Vitruvio, Plinio, Censolino, Columellae dcc. definiuntur retrocessione umbrarum gnomonu Umbriastem nonpercipitur retroagi ut Theon docet, antequam Sol octasum gradi cancri aut Caprisorni attigerit, ut ait Rober.
tus Hucs, in erudito tractatu de globis; Eodem sensu, V o alii a Dfirmant, ante decimum a solis in cancrum ingressu diem, non fi, eri sensibilem declinationem At solstitium iraculosum fuit, visum, quippe Mi Uy, hoc enim voluit finis a miraculo instentus, diluerulon, alias vere non exaudiverat Deus vocem hominis v I . nec vere vidissent solem stantem, nisi vere stetisset. Confirmat hoc Parallelissimus partim Versionum partim loco rum Biblicorum Chaldaic. Tu moram cum prolongatione conjunctam infert, usurpatur in Targ: Onhelos: Num s. 19 de Nube I a)Na morante dies multos, ut igitur Nubes, migrationi adsueta, ita visa est manere, ut vere manserit, ita de Sole idem pronunciandum est Nec enim stationem vel Typicam in Idolo, uti putat Deum creasse novum corpus lucio dum in coelo, quod Solem occisum repraesentaverit,uel Tropica aut putativam in solo videntis oculo animove admittit Syriacum Ela quod talem infert persistetitiam rei in loco, ut omnem excursionem excludat, cons Ioh. 8 3 . ui. OP. Omniumq; vali-
dissime id probat Arri, quod fixamin pertinacem importat statione,desumpta in specie similitudine abis ebullentis quie te, em cujus tumentes spumas frigida salsus domamus, itemq; acantilenis quae liberiore modulamines, eo usq; aures demulcent, donec pausa sentium jubeat quietem vide Golitum' Vero modis quievit. Sol ut siluerit, non quod, sed quo mo Aloqui consueverat: Gloriam enim Domini e buccinans plenis labris per prosopopoeiam introducitur Sol saepius, a David Psia'. alibi, quod enim cssective formatiter non po. test, id radiis , utut splendidis objective adumbrat; ceterum
35쪽
e it ejus rei primi aria causa sit iuxta Naγias et loco sup silcg: Proinde Sol quiescens gloriam Dei non plane siluit, licet concitato cursu, non recitaverit, Cum potius ordinarium decantandae Gestatis Divina hymnum miraculoso silentio auctiorem reddiderit. g. 4. Sororias, priori jungit manus alterum vcrbum positivum
d dico stetit, Oia fixus Motus constitit, quod peculiari. ter stellis attribuitur, unde idem est quod stella fixa, qualem absolute nullam possibiliter duas, comparate non nisi unam agnoscimus ex assertione r- in
οὐ 2 5 α ρmλο- ἐβέ Mi in Utu infinita alias ea gaudeant de . nominatione. Sufficit applicanda comparatio stellarum fixa rum , cum sole miraculose blationario, quod veluti illae in otum secundum brevi sensibilem ignorant, ita Sol motum primum sensibiliter prorsus amisit, quippe quo noctidialis perscitur rea volutio. Ruit proinde Hebraeorum quorundam, reserentevatablo, frivola, ut esse solet, sententia, quasi Sol non steterit, sed visus fuerit stetisse ob brevitatem temporis , quo Israelitae devicerunt hostes, quod quippe erat negotium multorum die rum, quasi dixisset Iosva da Deus, ut tam brevi tempore nos ulciscamur de hostibus, quanto hodie sol stabit in Gibeon. Probat enim effectus, diei sci protractae longitudo, protractam Solis supra Horizontem moram, veluti ordinariam in moven d celeritatem negata per miraculum festinatio; docent id
duoverba negativa o i, non festinavit ubi praeter
Emphasin partice copulativae non solum veritatem, scdia intena sve excellentiam miraculi, sinuantis, concitatissimus Solis cursus inhibitus dicitur, Addiderunt PoetaeSoli equos volantes, adcursum rapidissimum, denotandum, hinc Xanthi&AEthonis ex Martiali meminit Fulgentius , Lactantius, duplici jugi, motus versibus Ovidii lib: a Metamorph: In
36쪽
Interea volucres Pyrois Eous1 aethon. Solis equi, quartusque Phlegon hinnitibus auras. Flammiferis implent Scriptura ulterius non vritae, quippe cui videntur montes moveri, cum ipse moveatur, unde illud Vir.
Provehimur portu, terraeq; urbesq; recedunta Quod tanquam Achilleum, post Copernic libr. I. Revolut: producunt,qui ingeniosissimi Viri legere amant vestigia: Verum Hori,qui, si etiam cum equis,quos Sarmatis adscribit ex Plinii lib. 67. Vir doctus, absq; pabulo vo oo conficere posset milharia,
quamvis remotis propior fiat locis, tamen non loca sibi admoveri, sed se in loca deserri, laborioso docebitur itinere. Ita namq; Sol cursor, utut a tamen notabili Epitheto dicitur anhelans Ecclos i s. Viam namque anhelitu coeptam anhelitu claudunt cursores pernicitate pedum valentcs, ibi desiderium, hic violenti cursus cernitur molestia, Eo modo quo Sol anhelans; quasi diurnis revolutionibus fatigatus anhelat ulteri-NS, ut annuam absolvat periodum Mecte ei Arama soli adscripsit motum partim molantum, quem Mathematici commuis niter primum vocant raptu primi mobilis, conformem, partim Lentum, quem proprium vel secundum vocant, quo Sol fertur ab occasu in ortum S. S. S. Qui tamen motus ambo per se satis Veloces,ambo cessarunt,quando Soli 3 non festi navit, ut venirer Potuit esse insole salva miraculi veritate, motus quoad varium situm; quomodo ex maculis, quas Christosphorus Scheinertis Ingolstadii Anno 161 mense Maio in sole primus observavit,4 post eum ingeniosissimiqviq; artifices Gaι lilaeus, Hevelius, Κirkerus&c: , ex macularum variegato tra- Soliis tum vertiginis circa proprium Xem, qui spatio et ovo i dictum absolvitur, non denegant Copernicant. Hic vero motus non inhibitus est scopo miraculi, at motus localis Net' quo definiente Cartes princip: Philosi p. a. b. - corpus
37쪽
ex uno loc5 in alium migraret, erat scopo miraculi prorsus conarrarius. Si enim veniret, ac mutaret locum eo ipso ascende. ret: descenderet, cum Sol quovis oeuli ictu oriatur icci lar,
sed prius negat Chaldaeus Syn, oriri, posterius Syrus, iacta
occidere, unde insolitum diei incrementum ad 36 horas extendunt Rabbini, ipsa sabbathi vespera commissam pugnam asse. rentes, ac ideo prolongatum diem, ne sabbatho cogeretur absti,nerea coede hostium, aut ne sabbathum ipsum violarent Quicquid vero de hoc sit, nos colligimus vela, & ex 4 hactenus breviter explicatarum vocum nativo ac genuino significato conis sensu, literalem sentum neutiquam deserendum esse intrepide statuimus dum nullibi ad 4 verba ita immediate se excipientia fiat in Scriptura Troporum continuatio
g. s. Coeterum nescio, an sceniculi an vero Euphorbia succum
malo ophthalmico illor uafferre debeam, qui nec oculis Israelistarum fidem adhibere volunt, quod solem stantem viderint, nec propriis quod Sol motui perpetuo obnoxius, quovis die nunc in vertice culminet, nunc alteram Horizontis partem stringat, nunc profundis secondat tenebris,enim vero si propriis,si omni . um oculis fidem detraherem, eam tamen duplo cum foenore Scripturae autoritati, non solum diversa suadenti sedis adversa
jubenti adhiberem, secus acat, qui quod vident, sibi non videre videntur, vel quod scriptum legunt, ut minus scite scriptum inistelligunt; adderem grave monitum Arabis Abi Ubeid. Ne ilicet jacerent sagittas in Idolum ferreum Ferreanami, non cerea est scriptura vena, ut pro libitu quasvis assus mat formas, cum tela fallacia eludat facile, facilius elidat His vero merito accensemus ea, quae in genere contra scriptutae dicta promunt adverta sententia Patroni, quae pro more, eruditis
congessit Clar. Jcholanus in Heptaem Diatr. 9. An solide
38쪽
satis cordatori pio animo, liberum relinquimus iudicium; α Certum est, ait, S. Scripturam non esse datam, ut ex ea Physica. rum rerum notitia percipiatur,sed Theologicarum Certumes populari esse conscriptumo simplici γα Unde de Deo loquitur ανθ ρωπemeso, ad apparentiam loquitur de rebus sensu objectis, licet in se aliter se habeant. γ o ecfυaesensibus aliter apparent,sagacisma inquisitionepenetranda, accommodata siunt aderudiendumpopulum, de Deigloria o magnitain Sp. S. in sacris literis Naturae UMagistrum non habemus,sed rerum stiblimioris scientiae, sibus i strandis physica proposita inservismi, eapi e medio altata is ut ste sensibus offerunt.
g. 6. Qui certum est i scripturam eure datam, ut quarundam rerum physicarum notitia exinde hauriatur, unde nam notescit aurum exophir,unde Almuggimi Algummim, unde Paradisus, unde aquae supra coelestes, nisi ex scriptura, a Physica rurerum scient am hauriendam esse ex S. Scriptura non solii quoad non nullas circumstantias particulares, sed& quoad communia initia, ordinatam inter se invicem bis ei, &necessarios usus & efffectus. in Physicarum tamen rerum notitiam percipi ex Sacrae Scriptura, non quidem physice, ac si omnes causas nasturales&affectiones philosophica,&omni ex parte suffciente, perscrutaretur, verum historice, adducendo ea, quae instituto inserviunt, quaeque absq; hac historica relatione imagna ex palae perpetuis tenebris abdita jacerent. Temere opponi finem scripturae S. primarium secundario, quas hemia tempe nil nisi fomenta ignis proterrent. β Certum est, i)ctylum scripturae esse Heroicum magnificum majestaticum,
Verba enim suavia, sed gravia Quamvis docente Proccpio: Ai- ωmi o Aαλέγετο , attamen apertioribus ita fami occurras, tia obscurioribus fastidia detergeat, inq; ipsa
divinum quoddam spirat, eo modo quo angelus, qui Man. hprimo, ut homo apparuit, dehinc se Deum em manifestavit 2 simplicem stylum ita dici in oppositione, vel ad guratum & sic
39쪽
ωsccuivis notum est, s Scriptum favos suo abundare nectare, fucum tamen evitare, cum non lusum sed usum assectet , vel ad curatum,&ic certe scriptura: κρίβειαν nemo ignorat, nisi qui scripruram ignorat, nec enim particularis aliquis locus est argus mentativus ad singula. I Quae Deo attribuuntur uni: an non Deo attribui juxta sensum simplicemis popularem, cum ille conceptus,4 in objecto concipiendo, &in modo con cipiendi erroneus foret& falsus Scripturam ita loqui sui tamen ipsam alibi aperiet, praesertim, si ejus rei scepius injiciatur mentio,&diversis occasionibus ac circumstantus. ω Quae aliter apparent ac sunt, eo magis inserviunt divinae gloriae manifestandari quo magis humanam superant καΤάλ ν. ὁ
Quas Spir.S nunc esset prorsus μεαί γ,aut quasi naturae a gister Iola ratione, non vero ex revelatione cflet agnoscendus.
Apage alia; vel quasi ij pu Ganctus non posset tam loqui docte
quam sentire cum doctis, prae primis cum doctus loquendi mo/dus facili atem secum haberet, quam undiq; crepant Coper
Hi enim Deilius existimantes unicum terrae corpus, quam tantum tamq immensum vastissimorum corporum exercitum
temporis tractu adeo brevi gyrari distem totius systematis non solum planctarii, sedi mundani centrum elegerunt, idemq; immobile, unico vertigiliis motu excepto, fecerunt Terra econtra in Orbe quem κατά in magnum vocitant, adscripsere triplicem motum scis AEnnuum, quo fit processus per Ecclipticam, Sole oppositum tenente signum Diurnum, ab occasu in ortum, sideribus contrario motu opparentibus, & inclinationis, qua est Axis terrenae continentia in sui ipsus parallelismo, sive clarius, perquam libratur axis terrae hinc inde a 4 horis, ne extra axem mundi exorbitet, quod ipsum sities ad monstrandam mutationem obliqvitatis Ecclipticae adhibent Copernicoei a Ni
40쪽
nico, non quidem primo Inventore, attamen ingeniosissimo,s.stitutore , nomen sortitu Certum enim est, hunc unius anni foetum nec fundendo sed lambendo productum, oblemadspexisse lucemque Quantum certe e antiqvorum monumentis colligere licet, Pytagorica secta hoc cotropium primo plantavit , rigavit credulitas, Minnovandi Pruritus incrementum dedit, utut ratio sana nihil hic fecerit De primo enim Autore si quaeritur, producit Laertius in Philolao ipsum Philolaum Crotaniareia mice-
si mavit, Niκε ν, ut correctio fieri potest ex Cic. lib. a. cad: quaest o Συγκουιπον φαο, . Diversas vero inter se fovebant ipsi Pytago i sententias, dum alii terram fecerunt in centro universi circa centrum proprium mobilem, ut Heraclides Ponti cus mcphantus,itemq; Plato ipse, & Chleantes Samius contra ipsum Pythagoram Nec enim Pythagoram, sed is αν καλουμένους - αγροί, discipulos a Praeceptoris voce in plurimis devios taxat Aristoteles lib. 2. de coelo c. ig 4 Empedoclem,
cum ille potuerit -- γῆν in mundo, hic Vero eam καθαm lo MAlii 'ero igne Solem putant)ad centrum mundi desducto, terram in orbita quadam moveri docuerunt, ut aiat auis
divinius de Philolao, qui teste Plutarcho lib. p. de placis Philos:
an motum terrae annuum in Ecclipticiu aeteriam Aristarchus Samius etiamnum specialius terram tanquam astrum moveri dixit circa Solem in orbita inter Venerem & Martem me, dia, ut Autor est Archimedes in Arenaris. Ex his vero sonten, tiis inter se collatis totam γένεα systematis Opernici concluιdere licet, ut pateat, quale μαλά3λεμα illud ρακους μνώς- αῖ --λα G a Copernico additum effecerit, Cognovit vero ille, ut ordine procedam cum Gassendo Tom. I. Phys sed . a lib. D Centrum solis ut ultimam sphaeram inerrantium quiescere ex Aristarcho a. Ex codcm item Cleanthei Philolao, moveri
terram inter Solem & ixas, sed sub obliquo circulo, nempe per