Eloquentiæ preludia, seu compendium eorum, quibus institui, & exerceri solent, qui literis humanioribus dant operam, & rhetoricæ initiantur; Ex Aristotile, Tullio Quintiliano, alijsque probatis authoribus, a P. D. Demetrio Supensio cler. regul. barna

발행: 1720년

분량: 233페이지

출처: archive.org

분류: 연설

141쪽

, 2o De Elagi . Profusa in Diuinum cultum largitate Securitatem sortunis inuenit, Collocato in templis aerario . Religionis acerrimus assertor Non cum Deo diuisit, sed coniunxit imperium; usquam regnare Ferdinandum ratus. Nisi ubi Christus regnaret. Proscripta e suis finibus Haeresi, Verus in Barbaros armis, . Eos tantum habuit hostes , :Quos habuit Coelum infensos. Prece prius,quam ferro praelia exorsus , Λntequam ensem cruentaret in acie, Districtis in se ipsum flagris . Manum erudijt ad pugnam i pius, ae sortis, Et eum proprio sanguine plararet exercituum Dominum, Et cum illi offerret hostilem. Foederatus cum Rege Regum Quocunque intulit bella,

retulit palmas. Mariam veneratus in castris, ,

In hoc signo se vicissς professus est; Quouis Ancili, & Palladio

Praestantius in Dauidica Turri, ' praesidium nactus. Ereptas Barbarico iugo Prouincias , Profligatis Maurorum umbris, Christianae libestati, lucique restituit . Traiecturus in Africam Mon-

142쪽

Be Eossit . . G9Monstroium domitor pius Alcides ,

. . Ante illam expeditionem,ltransi jt ad triumphum , Euocatus ad astra . .

satis nimirum iiij ndiorum

iam fecerat st Totidem promeritus coronas in caelitum Regno s .

Quot illi reddiderat colonias . IN INFANTIS IESULACRT S.

Qui miraris lacrymantqm Dei Filium,

Eundem -intellige filium hominis Cum primum descendit in terras , Vernaculam didicit mortalium

linguam . .

Quis ibi vacet a fletu, Vbi plorat risus Coelorum Causam quaeris t CHrru pium opus su u m deflet

rerum Authors Mala per nos omnia videns,

Qui cunia vidit Bli M ,- viade bona. γSed bene est. 'Vt vertat in gaudiu tristitiam nostram, Lacry mas suis oculis beat. Iam beatos quis ne et esse, qui lugent, F s Cum

143쪽

-r3o De Elores. Clim liquescit ipsa Beatitas in luctum

Amantissimus causae nostrae Patronus. Illam pupilla perorat obmutescere non potest vel infans Verbum. Quandiu non suppetunt voces, . Fletibus agit. Quantiis miro contractum Laconismo - Fluontem pro nobis adhibet

eloquentiam.

Mediator Dei, σ Hominum , Explicata rorantibus oculis Iride , Signum sco teris instaurat. Solicitus Redemptor, Daturus olim sanguine pretium , H Dat statim lacrymis arrham. Bonus Agricola , , Vt Pecundet, Geminat fontes, quibus reddat irriguam. EmollireInterim ingrata hominum , derilitas.

Ne fias sicut terra sine aqua , Repende lacrymis lacrymas . Te ne miseret plorantis puelli λDeterges IESU fletum, Si absterseris flendi materiem . d

144쪽

, deglutis . . In pictam imaginem Christi. Dominῶ 'Mimam in Cruce agentis, supra solium Salomonis ere iam , folaribus horologibita circunquaque dispositis , ut prominentes e Cruce clauipro lis essent horas indicantibus.

Authore P. D. Simplicio Gorla .

Proh auidum vitet desiderium est,

Cuius horas ut protrahaat nostra Gnomonica,

Illo metitur filio,' Per quem fecit iacula Pater. Elatus in cathedram Crucis Magiitor Christus, Tanquam in solio SalomonNos disertissime docet de Tempore. Sanὸ cum tota huius natura sit labi, Explicari aliter melius, , Quam ab expirante non poterat. Nouo titulo Tempus pretiosum est. Ex iisdem ntibus exu , Vnde Redemptoris sanguis , Orbi redimendo profluxit. Liberalis in caeteris Chrillus, Solius tempori&auarus est,

Quod habuit praefinitum a Patre Illud erco ne prodigant homines , Horatim ipse distribuit. - . . R F si ri.

145쪽

Famandus Orator uti est,' . Temporis sugam, inadrimembri periodo describit, me qua omnes admonitos Volens Astronomico , Babylonico, Italico, Antiquo, omni demum idiomate , & stylo proloquitur . Hane ut sistat saluti tuae prospiciens, Manibus tenet, clauis figiti Terebratis usque pedibus moratur, Dum te Spectator expectat. Quoniam tu lentus es, Ille , ut horas attemperet moris tuis , Sic iubet progredi pedetenti m. At veI istam fidueiam time, si sapis. In tanta horarum serie. Discernit Christus suam, Qua transeat ad Patrein de mundo, Sublicet tuam, Qua moriens transibis ad Iudieem. --exempta ' Quasi horum eopiam aetas nostra desidereti Cum prater Veterum monumenta , tot egrema edia rim recentiores. Leaeeleganti ima , σargutissima P. Alo in Iugiaris, Emmanuelis The ari, δ' Miorum Elogia. Optimorum imitatio, persciet, quod Dia erepracepta non sunt.

146쪽

. IIVVENIENDIS.

cuidsit, σ quotuplex Areutia , .ct quinam illius

fontes .

A tum ad rerum notistiam, ac posteritatis documentum Elogium, transi jt etiam ad voluptatem ingeni j , ac

delicias legentium, ac cedente Argiviarum. illecebra a quae adeo plerosque rapit, ut hac una cuiusque Inscriptionis eretium definiant. Contra seueriores alij, tetrbei , Agel alti, quibus nunquam CharDies arrisere , tanquam Eloquentiae corruptelas damnant, & iuueniles ineptias . Ego neutris auentior ἔ utque puto non sanum illi gustum esse, cui sales desipiunt, ita corruptum aeque palatum arbitror, cui nihil sapere poteti, nili maxime salsum. Varijs appellantur nominibus Α gutiae ; acumina , ioci, sestiuitates, i Pores , Urbanitates, dicteria, mulsa dicta, veneres, scommata, cauillationes,

sues a hoc eii cui loquitur Tullius a. de

147쪽

ta. Quid ni placeant , audientes, legentesque oblectent λ Nemo tamen totam sal ibus 'instruit mensam: quare intelliges, his condiendam esse orati nem , non condendam s neque tantum de festiuis loquor . at de grauioribus etiam , quas Quintilianus I. g. c. Se tentias vocat , lumina orationis , &velut oculos quosdam Eloquentiae: ndique enim oculi esse toto corpore de-.bent, ne caetera membra officium suum

perdant. ia .

Ad rem autem nostram parcius utetur Arguti js Elogium Historicum, aliquanto liberalius Exornatiuum, licentius Poeticum. Sed Argutias non voco frigidas ineptias , plebeia dicteria-- , curriles nugas ; neque facetias, quae Comicis sertasse conuenient,Elogiastae licere puto, qui nisi versetur in ludicris , gratiitatem maximo debet, D uotum sane ubiqtie , tueri. - ,

ARGO IAest breue distam , alia

Deoe nouitatis mirabile . Est inquam breue dicitum a nam paucis verbis , interdum unico, instar fulgetri vibratura aliqua specie nouitaras nurabiis a tam vel nouum , vel rarum aliquid, fecia nexpectatum afferens, excitat admirationem. Atque in hoc genere maior

laus inveni, conssistere visur in inum

148쪽

De Argutiis. nienda conuenientia rerum , liue etiam verborum , non antea obseruata , ve saltem non ita obseruata. Quod si eα conuenientia' sit inter res magis inuicem distantes , tunc est magis mirabilis , & magis si inter contrarias; tunc enim est maris nou quod inserius in x exemplis χ Μetaphora obseruandum Aliae

cae de Constantia Sapientis . Genus vltionis est eripere res , quifecit, contumelia .

voluptatem . .

Eitisdem Senecae de Clementia lib. I. Tam omnibus ignoscere crud sitas est,auam nulli. εMartialis lib. io. Epigr.' 2M de M. Antonio. - . νAmpliat alatisspatium sibi vir bonus me est . P Viuere , bis vita posse priore frus iprimo recte vivendo, secundo grata recordatione bene actae vitae . - Ιocosas vcico quotquot enititur se. Riuius ludes ingenium,quq plus amoenitatis habent, quam ponderis. Talis ea fuit Ciceronis ι qui cum Pansam, &Hircium arte Oratoria institueret, ab , isdem ad lautiarem coenam Vocatus

Hircium , inauit, ct Pansam habeo in cenia

proponam. Duplex Argutiarbm est genus. seriae sunt , aliae iocosae. Serias Fraries & moratas. Qualis ea est

149쪽

De Argut's .eendi discolos , caenandi miros. Festiue iocatus est Nero. in sur cem seruum: apud se ui saei haberi dicens : nibu et oeci um , neque issi

gnatum sile ἰ nulla quippe tam cauta rerum custodia , quae versuto latrum euio non pateret.

Lepide lusit in candelabrum ligneum

Martialis lib. 4. 38. .

Esse vides lignum Uerues nise lumina , De candelabro magna lucerna tibi. Iocosae Argutiae in plures diuiduntur species 3 urbanas, venustas , salsas &c., quas vide si placet, apud , Fabium de Misit et parui enim momenti est ad rem nostram harum distinctio Neque semper vel pure seriae sunt vel iocos .i saepe mitto utroque genere iocoseriae

sunt, ut nescias, plus ne grauitatis habeant , an festiuitatis . Argutiarum usum etiam apud Amaiquos florui sse, nemo eit adeo leuiter literis imburus, qui nesciat. Quis enim ignorativi alios taceam festiuissimum Plautum, cutissimum Μartialem , , ipsum Principem Oratorsm Z Quem salibus induis se utique docent argute dicta , quibus ora riones inspersit ,

quae Plutarchus , Macrobius, alijque collegere. Idem tamen,& cum eo Quintilianus aut nullam , aut vix ullam esse

Argu

150쪽

Argutiarum artem sentire videntur 3 quod si qua nune circunfertur , nemo putet prortus nouam hanc esse, ac pri-icis ignotam , quanuis recentiores euicarint in lucem: nam ijdem Eloquemtiae magistri is Graecos, Latinosque eitant, qui de hac olim scripsere, tum ipsi aliquas tradunt obseruationes ad inuentionem, usumque Argutiarum. Verum in his denicue vibrandis plua naturae tribuunt, quam arti ι sentientes nimirum non certam praescribi po*e ijs acuminibus doctrinam, quae saepius erumpunt impetu ingseni j, & facilius

nascuntur, quam fiant. Vt aliquam tamen argute dicenda rationem Rhetoricae Alumnis ostemdam , quos in ea praecipuos duces h

hui , eosdem seqtiar, Tullium , & Fabium a nec in adytis Phi losophiae quaeram Argutiarum mysteria, sed ab ipsis Eloquentiae Praeludi js earum sontes deducam. Quosnam tandemt Tropos, Figuras , & omnes. Argumentorur Locos , ex his enim quod ali s attigi vis, & copia , & ornatus, Omnisque t

pellex Orationis emanat.

Ex his igitur praecipua seligampita, Elogiorum Argutijs opportuni ra , pluribus ommissis, quae potius ia

a Cic. 2. de Oratore

SEARCH

MENU NAVIGATION