장음표시 사용
1쪽
Nobilissimo, Amplissimo, Experienti no atque Excellentissmo
MIS . SACRO APTISMATIS PONTE SUSCEPTOMBUS
DISSERTATIONEM HANCCE PHYSICAM
2쪽
t umeros atque miros variantis Naturae Lusus inter alia praecipue Atmosphaera νη ,sub Greo rum nomine, horrena,modo, modo jucundo spectaculo nobis reprasentat. Eminet inter maxime mirandos tales Ludentis Naturae σῆα ΑuRORAM dicta BOREAtas,cumsplendore, quo cor fiat ummis O plane variantium, quibus comitatur, phaenomenorum, facie quam etiam ideo pro themate prsentium pagellarum elegimus Equidem acta nos agere, cram- hemque multoties recoctam apponere obicere quisposset, cum ror Eruditi Morum Virorum Illustr. atque
3쪽
ce dubiis, qui potius urero rerum aestimatorifacile patebis, illam Cimmeriis tenebris involutam in De mocriti quasi puteo adhucdum absconditam latere, ut itaque ulteriorem inquistionem per Dacigsmorum Murae Rimatorum Omnis mereatur. αque tamen e nos audacia atque arrogantiaeprogres
s quis credat, velim, abi omnibus occurrentibus dubiissatisfacere , nodumque bimcce Gordium OL vere nos pos considamus, interest namque hic quomodo B atur. Confitemur potius lubentes cum Erudisissimis quibusdam Viris nos His indagandis genuinis ejus causis tenuitatem, praesertim cum raris ima in nωbis terrissis avis. Scopus noster estgen ratem imo generalissimam autum, phaenomeni Bujus explicationem pro exercitio Academico, ut petito M. biliss. . Respondentissati at, equi Lectoris Cenaserasubjicere, specialiorem tractationem in aliam forassan occasionem reservantes Deus T. O. Mambori no ro ex alto clementissime benedicat. Tu --ro B. L. levi nostrae conjecturae fave, re siforte erarantes nos deprebendes aequo animo corrige atque conis dona multi erim jam in explicando hoc phaenomeno
desudarunt, plurimi quoque adhuc ibpo erum in eo desudabunt. Valel
4쪽
g. I. URORAE BOREALIs nomine venit, L men illud clarum Auroram Solem mox oriturum splendore suo res rens, in plaga Coeli Boreali, nocturno tempore, vario saepius miroque sub schemate sese manifestans, men hoc phoenomeno nostro circa initium seculi superioris a GaIsendo, partim ob similitudinem cum Aurora partim ob locum cui quasi domesticum est, impositum fuisse legimus iaBis. de Academ Myal des Scient. Anno I is p. s. ct Memois.1 26. pH98. Plura interim adhuc obtinet cognomina amdit enim etiam Lumen Boreales Septentrionale, vel Arctom Horieontale, Notalius, Aurore Boreale Lumiere soreale fa ptentrionale, Horizontali mordis em morbiicht de quibus maliis pluribus denominationibus, id ILLus TR ATQUE GENERosiss DN DE MAIR AN Paris Academ sient. Socius in tres insorique Mn seu de UAurore Eoreale
5쪽
Ut autem paulo clarius natura atque genius mirandi hujus spectaculi patescat, lubet apponere observationem de eo hic Argentorati, in excelsa illa urbis nostrae turri, quae caput inter nubila condit, vulgorissim iter faciam. Anno IIII rexI4. Martii meter Nat nacti o. uu ba
nommen 'arte es iudor iugeaommen undeta gemuhret bis oratnd uina uti. Hanc observationem adjecimus in gratiam praesertim eorum, qui spectaculum hoc tum temporis hic ex parte tantum viderunt. Cum vero non adeo accurate cuncta in ea notata sint, & scopus noster non siit explicationem nostram specialiori cuidam casui accommodare, sed in generalioribus tantum subsistere. ideo malumus specialiorem paulo Aurorae Borealis histo. riam adornare atque potiora Maxime notanda ejus
6쪽
phoenomena, ex Laud in praef. Virorum scriptis&v riis observationibus colligere, atque brevissimis licet, hic recensere Antequam vero ad id progrediamur enciis danda venit haud levis momenti quaestio, cujus nimiarum Coeli AEtherei an Ae rei incola sit Aurora nostrausa realis
Cum Aurora Borealis nullum cum corporibus primi mobilis, quae ab oriente in occidentem apparent et moventur, Otum communem sed potius contrarium, is,tu Atmosithaerae nostrae respondentem hi j ne εἰ Memois de UAcad. . de Scient. d. i7i6 pag. yc. A. TZI. 3. A. I726. p. 2OI. Illustr. Dn. De Marran l. c. pag. 4ruct os. Atque insuper a Celeb. m. Maraldi parisiis inter nubium strata observatum fuerit, Memiar de UAcad Romdes Sciem A 7I8 pag. 3o'. ct A. 71o pag. 98. Aereii intius quam IEcheret Caeli erit incola, id eii, in nolua haerebit Atmosphaera.
Quaenam vero ejusdem in hac praecis sit altitudo dissicilius paulo determinari poterit. Interim qui motus ejus praecipue radiorum admodum celer deprehenditur, ita ut in momento quasi vel paucis minutis secundis, plures in Coelo gradus percurrant, emis. de UAcad. sal de Selenc A. I Is pag. 69. 98. --ssita Adeo magnam Coeli partem imo integrum fere cc tum nobis obtegit, bid. A. IIII pag. 2 sqq. A. Ta6
7쪽
Seidelio Schon bergae in vetere Marchia, &Ἐirchiole. rolini , adeoque in locis parum a se invicem distantibus, eodem tempore, . nimirum Mart. Ao. 7o7. observantibus diversa facie apparuit. Ibid. p. x I. seaa. probabile est, Auroram Borealem tantam non , altem non semper, obtinere in Atmosphaera nostra, altitudinem, ac quidam ipsi tribuunt, o nempe usque ad O milliarium Tota haec controversia nititur majore vel minore altitudine Atmosphaerae nostrae, cui tamen nunc brevitati studentes, immiscere nos non possumus. Pluribus hane litem excutit Incomparabilis Marpurgensium Philosophus Ceis leb.in IVolsus ibidem nilosoph. atque Mathes Pros. Primari
g. V. Hisce jam praemissis specialius Aurora Boreae exa
men erit instituendum, in quo ita procedere animus est ut ordine recensitis revissime phoenomenis, quibus stipata incedit Aurora nostra Borealis, aetiologiam eorundem statim subnectamus. Praecedunt saepissime, teste
omni exceptione majore inlustr. u. De mirari l. c. p. os. at
que Auroram Boream quasi an nunciant Lux quaedam debilis, aut pallor potius in Aere diffusus Color Coelieoeruleus in gryseum mutatus atque scintillantium stellarum debilitata micatio. Ast cum ipse Celeh. Author haec indicia pro nimis delicatis Auroraeque Boreali minus propriis habenda censeat, diutis explicandis non immorabimur. Interim aliqualem saltem prognosin ex iis posse sormari ex aetiologia, quam trademus, patebit: praeter tim quod luculam illam parvam attinet, quam ab aliis sapius observatam fuisse legimus Memois.. LAcadem Eoa de Sciensi lino III 6 p. 97. M. Eruae
8쪽
Incipit autem ordinari Aurora Borealis Nebula quadam plus minusve nigricante, origonti, in quo mox sese manifestare vult, insidente. H. Accuratissimi Aurora Borealis Observatoris cenerosi s m. De Maisan tra I saeia pius jam laudatus. p. Io6. Nebula haec plerumque Segmentum quoddam circuli obscurum, per quod tamen stellae transparent, constituit cujus chorda in ipso horizonte esse videtur, quodque itaque segmentum Auroram Borealem horizonti communiter jungit, sicque ha sin quasi phoenomen largitur. Cons. Idem m. Authori. e. misi de UAcad. de Scie . . IUM. p. . M. Erud Lipsis. 72'. p. 631 s
Segmentum hocce ob curum ex vapori hus conis stare patet ex eo, quod Nebula Septentrionalis, quae illud constituit, nubes quandoque limbo lucido circumdatas formaverit Memois de Academ ma de Scis A. III p. 99. M. Dud Lips .i is p. Wo sequa imo ipsum segmentum in vapores, agros irata ad Septentrionem sta rore tegentes, resolutum fuerit Commerc. Litur Mys Tecta Mea. d. ipsi Specim. 4I. p. 31
S. VIII. Limbus ebulae nigricantis s. potius Segmenti Oh. scuri modo descripti, mox Lumine albicante cinctus coramscat, Arcus lucidi candicantis formam induente, M. BI M
9쪽
Laud. n. De mira l. c. cujus pars convexa eniti, concava horiZontem respicit, cruribus eidem veluti insistentibus, Memoir de UAcadem. Ial de Scienc A V is. pag. 238. cI. Erud Lips A. 7z9. e. u. Conf. quoque Obserυ. n. g. II. Latitudo arcus a Z ad O. Ami litudo a so adoso. semicirculum usque Altitudo vero a 3 ad 4 grad. rarius ultra deprehenditur. Illustr. Maiaranus iis p.ri . seq. AEI. Erud Lipsuis. Haud raro plures tales Arcus s. Zonae Lucidae coracentricae, similam sese mento interiori materiam inter se comprehendentes,
conspiciuntur; Memorri de UAcad. Myal des Scienc. q. ITIO.
Arcum Lucidum, aut plures, si adsunr, non constare ex materia actu accensa probabile fit ex eo, quod Coloribus Itidis, obscurioribus licet, quandoque superbiat Act. Erud Lips A. H7i6. i. 3sq. .ee 3. Bele ut Eeis innyn. A. 73o. o a. p. Sitiis passim eis. l. c. male aria vero lucens s actu accensa colores producere non valet, quia radios suos proprios, quorum tamen refractione colores gignuntur, uti in Iride malonibuq reinfringere nequiti Ulterius hoc patet ex constante ejus arismata , im Circulari quandoque apud Laud n Cels c. p. 2ao.m quam obtinet figura nulla enim adesse videtur ratio sufficiens, cur materia quaedam accensa, in nostra Atmosphaera, tam regularem figuram adeo constanter tueatur, cum irregulares nubium figurae contrarium potius nobis persuadeant. Sicuti ex eo quoque, quod Arcu instar nubis cujusdam albae alieno quodam lumine penetratae apparente, dissipato, demum Lux valde clara.
Aurorae pulcherrimae similis, in conspectum prodierit,
10쪽
moir de Uscad. Uat des Scienc A. IIIs p. m. colligere licet, materiam arcus alumine diversam, nec a fluaccensam fuisse quin potius, cum Arcus in nubes quoque abierit, Ibid. A. Ipass. p. 37. Misi Bera T. L p. asy ct Belebri deiiung. A. T O. o. 03 Ip. 814. eandem ipsum cum segmento Obscuro materiam habere, conjicere possumus.
s. X. Cum itaque materia Arcus proprio destituta Lu
mine mutuatitio rei ulgeat, undenam illud mutuetur, ininquirendum y A Corporibus primi mobilis illud non provenire, vel mira totius phaenomen facies loquitur. Speciatim vero quod Solem attinet, cum ille eo, quo Aurora Borealis apparere solet, tempore, ita jam sub horizontem sit depressus, ut nulla amplius crepusculi vestigia relinquat, quod observationum plurimarum Me eo flat, ct inferius videbimus, effectum hunc praestare ne liquam poterit; posito etiam, non tamen concesso, radios Solares restactionibus & reflexionibus ad n strum aerem usque pertingere, improbabile tamen valde, nobis saltem, videtur, particulas aeris nostriis exhalationes ita eos reflectere, ut Lumen producant sortius. illo, quod densissimum illud Lunae corpus eorundem radiorum reflexione efficit. Imo si esset a Sole hoc lumen frequentius deberet esse phoenomenon Sole in Signis Borealibus quam in Australibus versante, quod tamen experientiae, uti infra videbimus, contrariatur ut plura alia jam taceamus, quae exhibet Illuor. 9 scpiui am Laud Dn. De Maitan l. c. p. 7i ct seqq. Luna ouorue causa hujus Arcus existere nequit, illam enim splenia