In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

발행: 1640년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

201쪽

DE PHRENITIDE.

Lect. 13. Sept. 26.

Hrenitis sive delirium duplex est quaedam enim

per consensum fit. altera vero cerebro primaria lectione laborante. Per consensum faeta para urenitis,sive po νη dicitur dotalis ardenti-ὶ us febribus aut partium internarum inflammatio-dibus ut pleuritidi vel perii neumoniae aut diu- ramis vigilijs,aut quandoque iiij doloribus, aut ca riitis vel quandoque aliarum partium vulneribus, vellitiam osse aliquo insigniter laesi, supervenit. Delirare autem sive Phrenitici esse aegroti tunc cuntur quando aliena loquuntur , quando clami-nt,vociferantur, irrequieti sunt, vel quando focos in veste, aut festucas legunt. Futuri autem in se- bribus vel internarum partium flammationibus delirij signa sunt vigiliae, vel insomnia perturbata,' urinae prius crasso rubicundae pollea tenues albidae factae. Curantur autem hujuscemodi,paraphrenitides in febribas quidem vel propter ternarum partium 4nflammationem facimviribus adhuc valentibus per revulsiones ut perfrictiones, ligaturas, cucurbituitas, & per ea quae sub pedibus ligantur de quibus in curatione cap. doloris in febribus dictum est. Quod si autem propter diuturnitatem vigiliarum delirium factum fuerit somnus provocandus

erit sicuti in vigils quot febribus accidunt, veluti

202쪽

PRΑxis MEDICINAE Iuti in curatione dol. cap. a bilioso humore dicti est.

Ex aliis verb occasionibus deliri supervenien curari convenit pro conditione affectuum ad qu

Interim deliria sive paraphrenitides quae propi magno dolores fiunt veluti cil , vel magnas guinis profusiones, vel alias immoderatas vacuat nes consequuntur, vel capitis aut aliarum partium gravibus sineribus superveniunt, lethalia habentui viribus jam dejectis ac debilitatis. Sed quae in se brium c nonnullorum morborum initus fiunt vimbus aegroti adhuc valentibus minus periculosa sunt Phreniri autem quae cerebri humani affectio membranarum ejus inflammatio iit non tamepura sed erysipelat ades neque enim exsangui solo,sed ex sanguine bili permixto originem habet differt vero a mania quod haec absque febre fiat phrenitis vero febrem habeat con)unctam, eamques

continuam ardentem. Est autem inter phrenitides quaedam mitior levi ter tantummodo mentem permovens ciliae vehe-

hementiores pro conditione videlicet 'ualitate bilis.tenuis siquidem bilis pallidior mitioren, parit phrenitidem a fava sive rutfa bile malignio ac vehementior fit. quae veto ex bile rum, adeo pro assata ut fere in nigram degenerarit, gravissima est.

serinam quandam dementiam conjunctam habet sic ut coerceri aegroti debeant. Lect 1 . Sept. T. Acutissimus autem .periculosissimus affectus phrenitis est, qucri non solum acuta febris aut in quie.

203쪽

RE113ERTI DODONAEI. 7 studo comitatur, sed adsunt quoque capitis do- es , vigiliae, aut insomnia admodum turbulenta, guae asperitas,sitis inexhausta, oculi subinde suntribiles,venae illorum rubent, quandoque sponteschrimant,vel laemis pravantur. sanguis etiam

quando e naribus stillat. In urinis autem dejectionibus frequenter se- is nulla signa apparent quod tamen valde malumipp. affirmat laeditur autem subinde imaginationtummodo,quandoque sola ratiocinatio,aliquan-

o vero utraque facultas,ut Gal. de locis affectu emplis ostendit s. Curatio autem phrenitidis a sanguinis missione litium habere debet ex bracchio revulsio facienda;

vena frontis derivatio. Secanda autem erit vena mediae Aeth praecep- si adsit sanguinis redundantia illa non praesente, humerarijs sanguis ducendus. Quod si ex brachio commode fieri nequeat propter magnam aegri quictudinem, tunc, inquit Paulus,ex frontis venantum auferendum quantum satis erit ε. sanguinis missione injicienda sunt enematamaollientia ac lenientia vel illorum loco aliquod eviter alvum deducens de simul alterans exhibendum quale est serap. ex rosis aut ex violis, fortiora rned. 7 fugienda sunt. Diuersiones etiam leves falciendae sunt per frictiones, per pedum manuum balnea, ut aliquo modo humores deorsum revellan-ur. Continendus aeger in quiete ab omni cororis motu arcendus, crin loco quidem continen us nec obscuro nec nimium lucido ab omnibus picturis libero non calido, nec tamen omnino fria.

204쪽

, PRAXI MED1 CINAE sed moderate frigido s. Victus tenuis refrigeram humectans, potus aqua hordei. cibus piis anae cremor, ut panis ex aqua, vel lactucae vel cucurbitirum aut pe num carnes coctae, e Afrigida aquae potione omnino abstinendue Somnus in provocandus est vel odoribus,vel unctinibus ut ex oleo violarum nymphaeae, unguento populo naribus sitemporibus admotis vel capitulis papaveris sorbitioni incoctis ut in curatione cap. dol. ex bile dictum a multo tamen narcoticorum usu abstinendum est praesertim quum longior factfuerit morbus. Inter localia med laudatur oleum rosaceum, vino rhodinum quo frons sutura coronalis inui genda est,non tamen frigido i, sed aestate tepido hyeme vero calido cui in progressu morbi oleum

cnamaemel vel anethinum admiscendum erit. Vbi autem delirium cessaverit, vires reficienda &idonea vici u ratione reparandae sunt tenue aquosum,dilutumque vinum concedendum. Cavere interim debet aeger ab ebrietate, ira, . .

Iblis aestu, a nimijs laboribus liborum corrui'

tione.

Sebastiani Egberti Scholla.

1 Ita saepe Hipp. appellat interpretes saepe de sipientiam vertunt, quum possit delirium propris dici a Meminit Hipp. a. aph. 7. A peripiae uino nia phrenitis malum. 3 Aph. 7.18. Propter vigiliam convulsio aut despientia malum, ψ 7.Aph. et . Ab ossis alnere desipientia, si in va

cuum a

205쪽

REM 3ERTI DODONAE 1. 77um penetraverit. i. ut Gai ait, ii cranio aperio

elegantur membranae.

ς Signum enim est quod materia raptain adput. Si ante judicationem superveniant, sine du-io delirium significant. Si autem post judicationem trinae albae multae, agnificant sordes retineri quas i caput raptum iri verisimile post judicationem on est sed circa viscera hepar aut alibi haerere pos: in Hipp. in pid. Xenophanem . Critiam dynentericos post judicationem hac apparente factos,

e fert. 2 i6. Abi leo vomitus, d singultlis,d desipientia, nvulsio malum. lib. . aph a . . sanguinis profusione Plirium aut convulsio alia m. aph. 9S. Propter plagam in capite stupor aut delirium, alia .7.aph. Iq. Fit etiam ex muli a potione .aph.τ. multa potione ripori delirium malum. Quidam ta mutus factus e plenitudine videlicet phlcboto-aia vocem recepit.

9. Non est tamen possibile quin ipsa cerebri sub-

stantia etiam calore praeternaturali incaus a s. l. rophet. comm ante penultimo. io Quod licet perinistus sit humor melanich. humoribus capitis non tamen rumorem aut in dammationem alicujus partis excitarit quae nunquam ii ne febre est. II. Qu. e quodammodo est tenuior pars sanguinis.1 Ubi deferbuit melancholicus succus i melan chol iam facile transit phrenitis. 13. Dimillimae phreni des in aborrienti rit'. .Epid. .: e et Agyptum quotannis invadunt P rc nitides quae paucis, duabus tribusve horis perimunt. rosper A pin de med. E I pr. c. I .i . Quod est signum magni servoris in capit c. neque enim ob copiam erumpit , sed calore raresa'

ictus ebullit 1s, num anterici pars afficitur cerebri, T. ODM post -

206쪽

posterior in qua memoria ea integra manet quo liquet e vertibus Sc cantilenis quas recitant.16. Haec enim vel si maxime sese actitent tui empi, etheocollo seu glutinoso tum ligatura sic obturari seu occludi potest, ut a sanguinis prorupti metuendum non sit. 1 . Quod humores conturbent vires dejiciani morbo satis afflictas. 18. Motus enim acriores humores reddit. IV. Quod inflammationes non solum repelli, se aliquo modo iam simul discuti, necessum M. zo Paulus potiones aliquot ex melle habet quo quum sacile in bilem vertatur posteri haec reproba iiunt potest vero aquae hordei in fine decoctioni caliquid syr rosati addi. ita boni saporis fuerit. at Phreniticos somnus sanat Plin. 26 c. II. Orminibus phreniti de assectis somnus & difficilis, prae acipue necessarius est sub hoc enim plerique sane i

22. Quod nec inflammatio , nec pars princepvalde frigida ferat. et a In Heraea Arcadiae vites sunt ex quibus vinia sanam mentem aufert atque ecphronas seu demenstes Arcadas . sceminas vero faecundas reddit.aelian st. 13. variar histor.

NICO L. FONTANI.

Annotatio III, ad Capti III.

Haec nihil aliud est , quam delirium continuum cum febri acuta,me judicio, contra Vallesum erranutem . End partes. commento ultimo. In hac Phrenesi non est expectanda digestio, qui materia est furiosa, inqua, sicut in eteris acuti a purgatio illico administranda, ut totum vacue mucerebrum, hoc etiam sit expellentibus breginati ad

hibitisi

207쪽

REMA TI DODONAEI. 179hibitis, nam ut inquit Galenus . Meth. cap.6. vacuatur quod impletum est, non solum digerentibus,sed iis quae refrigerant Mastringunt. Ergo quae Rosarum, se olei Rosacei, ana, J J Aceti Roface ij j. Misce fiat Oxyrhodinum.

ERYSI PELAS CEREBRI

CAP. v.

Ad Phrenitidem quoque referendum est quod

eryssipelas ei bri a Paulo appellatur nam cin hac allectione 'groti desipiunt Maliena loquuntur caput universum dolet ac frequenter etiam calet facie tamen penumero pallent siccum est ibo a nigri valde aspera, febris adest lenta qua etiam exteriora frigent in urina nul Le apparet febris notae Est autena hic affectus non tam cercbs 1 quam membranarum ejus primarius moibus, qui solari puriore tenui bile gignitur Periculos a vero ac dit scilis hic morbus est Gerr in dem Vli pellant, nonnulli Latine morbu Inungaricu. Initium curationis fit per sanguinis missionem non tamen copiosam . neque e brachio, sed ex venis tantummodo sub lingua per quas .revulsiodo derivatio humoris fit. Alvum lubricam esse convenit itaque si non sponte prostia adjuvanda erit. Victus ratio frigida quoque ac humectans ella

debet arcendos autem est aeger non modo a fragl-da potione, sed etiam ab aere frigidiore,ne crjsipe M a. bis

208쪽

P, MEDICINAEI s introrsum repercutiatur Linguae vero Sc ea ad bibenda quae in febribus ardentibus adversus linguae asperitatem dicta sunt. Fronti verba temporibusol vj Ol. aut nymphaeae illiniri potest vel cum lacte muliebri calide apponi ac dito quandoque ung. ζηpopulo jgra Narcotica med. hic fugienda sunt.

Sbbastiani Egberti Scholia.

x. Imo etiam frigent Paulus ob caloris introrsum retractionem. a. Per med. non potest trahi materia quod id nimis forte foret silex cerebro trahere poss t. 3.Si somnus provocandus, provocantia sint valde

tenvia nam narcotica nocent.

- Quod Ung. populeum ossicinis dicitur.

NICO L. FONTANI. notatio IV ad Caput IV.

s L ea autem medicamenta Illa non laudo quia humor ex Galeno faciens Er lius tenuis cum sit,sacile dissipatur; timor est ne ob raritarem cutis retrocedat humor ad cerebrom, saeviisima damna, vel ipsam mortem, concitet iami r haec est juxta membrum princeps ideo Hipsis atra monet ut Erysipelas vertatur ad exteriora. Id etiam notandu sequentibus duetbus capitibuet.

ERYSI PELAS FACIEI.

209쪽

'umpunt etiam quandoque exiguae vesiculis in doc in tione laxiore facta cute albidae quaedam ac et niues instar furibrum decidunt squamuis In qui-cemodi autem enssipelate sanguis,ut inquit Gal.non esse io mittitur, sed Ventrem per i re sufficit med. quod flavam bilena ducat. er1sipelas . legit nodes esset sanguinem Coque mittere utile se rei. Localia autem med faciei adhibere oportet quae non repercutiant . ac

tio' inultum rei iger sed temperata quae discu-

Quo fumus tetrae nonnihil hclidoniae sint in

venit,telis etiain lineis in hoc madcfactis superpositis tepidis aut calentibus. Summopere a endum est ne fri idum aliquod admoveatur in rigidus quidem admittatur. De frigus enim ei mirOVertitur quod lethaleella Hip in Coac ait'. agnum autem quod introversum sit er sil est , quod desinente facie rubore dit ciliori reddita sit respiratio Victus ratio in hoc assectu qualis in superiore, sed tamen minus tenuis esse debet.

a Vel natura quod pravum est expellente vel natura propter vulnus etiamsi magnum non ut at

id triba est quale dia prunis est uro die

sub nati tumore eaque tartibus adhiberi possunt mobilis enim propter tenuitatam&calorem humor est;ideoque vel ex remotis partibus facillime verius alvum retrahitur. Μ

210쪽

182 PRAXI MEDICINAE . si adsit tumor ac rubor magnus; ac signare

dundantis sanguinis adsint. a. id interfectos imposito succo plataginis quae astri tigit. Gal. utitur rig. non tamen astringentibus verum neque friui a nostra corpora ferunt cui illi rum Nutritum in phrenitim cum periculo devenit. Quae rigida est herba quando viridis existit leviter discutit. 6. . Aph. as Malum tantummodo dicitur unde magis confirmor aph non ab Hipp. ditos est autem revera lethalo. . Materia ad pulmones&corde lata. Quod si ad Cerebrum ejusque membranas repellatur Phrenitis,& Convulsio succedunt.

A P. V I. Contingit vero ' aliquando erysis in alia

corpora sparte ut in cruribus fieri tequent ii ost aliquot dierum febrem que tali rei gerantia adhibenda sint, sed temperata taliquon dos scutientia vcluti supra dictum serum lactis bium Flu ὶ autem hujuscemodi erysipelata an tura qu una est eXpcllente, velut in crisi,at quo idcirco nullo modo repercutiendi m.

i. Estque crisi; ac rei minatio fel, m. Fi 3 per sono in ii senu scemineo . in quit, ruti res saepe miscenturaque a tumque Erysipelas album vocare solent

SEARCH

MENU NAVIGATION