Omnium gentium mores, leges & ritus

161쪽

lvisu terrifico vocis sono,annosa aetate. Edificia aedificia. nodice ab humo eleuata, annona eode semper tesiore Uites nesciue pomisabudant. In Regis ele 'ione no nobilitas prevalet, sed sussragium, ni ter ist: populus enim eligit spe statu moribus.et nveterata clementiastia annis grauem sed hic into queritur,cui liberi nulli sint. Nam a pateriae Rex eligis

it etiam si vita spectatur, ad regendii non admit

itur: dc si sorte dii regnat pignus sustulerit pote φρο 'late exuitur: maxime hic custoditur,ne regia uinae, editarium fiat. Tum si rex etiam maxima prae se erret aequitatem nolui ei totu licere: quadragin Quadragu a ergo rectores accipit ne in caussis capitu solus a iudices ludicet. Quid si ipse etia in peccato aliquo argui Thr ce natur,morte mulctatur:non tamen ut cuiusqua ma duς μ' nu attrectetur sed cosensu publico rerutiminii iri .e., initestate interdicta ipse tande fame pereati Optima maduersiores ita sepeliunt,prolato traduum cadauere,maeta acerba. tisci; omnisariis hostiis couiuantur illudclidesse sepelienditum prius, deinde combustu sepeliunt, aut aliter ritus. humo contegunt: adgesto desuper tumulo quualia omnis generis certamina proponui tum praecipue certa cuiatione Monomachiam lio est singulare certamen Armatura qua Ut Herodotus Armatura

scribio in Dariana expeditione usi sunt,talis erat Thracum. E pelle vespina cassides gestabant, tunicis induti, Scinsuper circudat variis sagulis, pedibus cais biis indutis caliga e pestibus hinnulorum, iacula pestas cpugiunculos: arcu Ualde pugnaces sunt Thracesis 6 exercitatissimi, quem apud se repertum Volui cus inuen- Unicu Scythis lingua,tebatur. Scribit Plinius totes. tota Thraciam in quinquaginta stratageas diuidi solita. Sed ea Thraciae pars us Gethica olim di Valachi, cebatur,vhi Darius Hidaspis filius pene periit ho 3ppςb die Valachia appellatur, a Flaccis Quiritu gente i tiQ.

162쪽

DE EUROPA

Romani enim Gethis superatis c deletis, Fla cuiusda duetu eo Coloniam miseriat:Vnde prinFlaccia dein corrupta voce Valachia dicta. Aipulatur huic opinioni Romanus sermo u adhin ea gente durat, caeterv adeo ex Omni parte ceruptus Ut vix Romano homini intelligatur Rmanaria literarum,sus, elementoria sorma aliqtenus inuersa Sacroru ritus.quid Graecis ta Valachi postea eam terra occupauerur,a quibus aliquadDaci V etiam Dacia dicta fuit, nunc Teutones, Siculi, Valachi tenent Teutones sortes viri ex Saxor illuc a magno Carolo transmith. a septe urbibi deibenbur quas habitat Seibeburgenses patrio sermone,

Nam Gethre dc Daui servorti nomina inde oliprosecis Graecoru quidam prodidere. DragulDanis impares, Turcas nostroru patrum memiria in eam terra induxerunt quoru armis Dani a Ioanne ii internecionem deleti sunt.Ioannes Huniades V

Valaehiors Rcer D m demia auxilio fuit. terram ab hoste exercitia. ceptam sibi Vendicauit Agriculturae relin pecu riae Valachiit plurimu student, quod originei

gentis arguit Tributum Regi pendui, sed semiantia ac id cui Regum d confestim ab eius dclaratione tum singule familiae dant bovem tribiti nomine, sexaginta millia numero Ec amplius se tradu tur Iussi ad bellu exire capitale est non pValachie ruisse. Est Ualachia Trans sylvanie contermina aeuo latera occasu.ad ortum in Euxinum excurrit ad boreal septentrionem Russam attingit alluitur ad n ridiem Istro: circa que quicquid vagaru gentius occupat perpetua illis hyems triste celum premit

Maligne olim solum sterila sustentisat, imbres

culta

163쪽

LIBER TERTIUS.

imo aut fronde defendebat In coelo super dura CRes Min lacie stagno prosultabant, in alimentum seras accolentes. tabant: nulla illis domicilia nullae dedes erat. si quas lassitudo in diem posuerat. Uilis Schisirerendus erat Uietus, quod horrenda iniquitaseli.intecta capita.

thenia dc recentibus Russano. rum moribus.

Usa,qus etiam Ruthenia dicitur c Podolia Rusita fines

tripartito nominatur Alba uperior& inseor, pars Sarmatiae Poloniae praetenta, Peuce fluoio ad septentrionem includitur, ad orientem scio m Moscus occidua illi Livonia 6c Prussa extrere Germaniae partes. Patent hodie Ruthenorus Rhoxolanorum nam Z hoc nomine appellanar fines ocito dierit itinere a Tanai ad septentrioalem oceanum habet ad spatium nonaginta et inplius dieruiter rursus a Germanico Oceano.

uem Halteum vocat, ad mare Caspium 'ςgi T. tabis deo sertilis est ut agro rude culto frumςxo in s filii a

perso tribus perpetuis annis fructum ferat nec pus est agru quotanis inuertere, sed inter metenum segete leniter excussa alia in sequente annuua sponte crescit Gramen adeo proceria produo it,ut pertica transcedat: Unde ibi apum tantaso Apsi copia. 1ia,ut mella nedii in alveariis aut arboribus Ierun rupium&terrs cauernis reponant Optimus nedo, hi grandes ceterarii orbes, qui ad nosti. Jue aduehuntur ibi fiunt. Non impiscantur piscarae&stagna Russorti, sed ut aiunt pisces ex coelinquentia succrescut.Sal quoda in lacu ΚatΣibeio docato siccis temporibus colligitur pro quo geri dat nil cum Tartaris crebra bella Mirum est quod di nMM-citur

164쪽

citur in solo Chelmensi desectos pini arboris uCa Iamus o S truncOSVe, duos aut tres annos super terrararomaticus iacentes in saxa indurari. Est ibi optimae creta cc

in Rusia. ita Versus Tanaim Ec Maeotim calamo aromasco reupontico abudat pluribusui herbis ndicibus aliis alibi non visis Urbs regia Moscoui est ad Molata amnem sta quatuordecim miliunt

..hizuii, RiIVum circuitu. Nullus hic signati argenti usti .su, Lapi est in medio foro quadrata forma, quem

quas ascendit,nec inde Videturbari possit, princi patu Vrbis obtinet ingens de ascensu loci de deis Rus,ti, si ex dimic/xio intc indigenas saepiuscpob eam potentia. pugnRx inter ciueS. Gens adeo valida est,u supriori anno quod a bellico tumultu i regis castris centu Uiginti lia equitu recensa sint, quoru stiam . guli ordine ducerent Arcu in belloitu tur,quo sinoesum Ἐς 'xile Vetu est illis. est&lancea in via duclisma denum pedum cataphracti equites supra hamat

Iorica' ferreum thoracem induunt umbilicis spculoria modo prominentibus galerii gestant pricassideon conum fastigiatu:equite libentius Vtuturin bello u pedite:pedites alii scorpione ututul

balistam Itali vocant alsi plumbeas pilas sulphi

Restiario re puluere e aenea Sexcutiunt machinis Teutclmen Ruthemico more Inuisum genti Regium nomen idcilius tuisum c ducis 3ppellationem libentius, surpant Vimigis popularem qui ibi erit potitur, dux dicitus inui in totam gentem Imperium obtinet. Huic plleus paulo elatior si caeteris proceribus, caeter,n v viis Ru i ii in baltus disterens. Omnis color in usu pridie anorum. Vigrum Viris minae lineo amiciuntur indilso, eoquenuissimo ac ad crura demisso auro clica coliti rubent, serico excolui id amiculumdaxior vestis ac nihil sere a Graecis disseres, qualen Turcs quoiu Sc totus septentrio usurpat: manicet

tantuin

165쪽

LIBER, TERTIVS so

tum laxiores Ruthenis aurocli fimbriatae a pe/- Sc humeris Lutrina pellis ambit ζηxζrius Luctussu stem. Sola Uxor luget Virri obduetoc pixeat nebris., linteo dc ad ulnas deiecto:quibus fortuna amio est quadragesimo die a funere couiuantur in functi memoriam: quo res angustior est quinties hoc temporis interuallo solenni modo epu atur, obseruantur dies obitus, quem anniuersaos quom celebrant epulis, quando ex ea stirpe sumst aliquis custoditatur nomina defunctorumonumentis literar ut sciri possit quo cuiquam parentandust,planci id lamentatione funus hicut Patrri moris est mulieres gemasic unio. mex auribus suspendere: decorum maribus. d adhuc pueris. Quc iteru nupserit alis castam

acut auersantur Ut impudicam tertio nubente, arin maribus offensa Puellae a tergo capillum romittut ceterum matrimonio locate edulo ab ondunt Uiri supra aures tondent datur probro uic sexui omnis capilloria culius Gens Universa a Venerem pruna ac bibacissima:hoc laudis locoonuiselleru licere arbitrantur modo id fieri coningat citra omnem connubri offensam Foeneratule nec fraudi cuiquam, ne sacerdotibus qui Ruthem tem Pars multo maxima Rusanorum seruitu plurimumem seruiunt, nec inuiti. Multi quidem Scin his rivum. ObiIes etiam se coniugem c liberos venditant: ut quia sic maiore ociofruutur,aut in maiore UOuptate. Antistites sacroriim Graecanico ritu, ni Sacerdotii ro amiciuntur pallio: horum primores albo habitus.

erunt hi bulbam ad pectus suspensam Sc tabuoam praeceptis diuinae legis inscriptam Minoresacerdotes capsi Graece vestiuntur. Sacrae viro gines, quod Unum genus in ea gente est,ex An

tonii abbatis instituto nigrastes miciuntur. α

166쪽

sermo Est Ac suus sermo genti, Scythicus vero an aliti

parum compertum habeo. Sunt Iiters nomMustia tum a Graecarum figura abhoirentes Musicen Grammati Grammaticen discunt, tranis Graeco, Geteras: catanta di tes vulgo aspernatu de summa fidei cum Graiscuntur sentiunt: par in cultu caeremonia, in coeli testneratio Iudicia exercent duodecim numero viri Vnus aliquis e collegio cognoscit caussam . Caus, duo qn ς, cognitu ad collegas desere, interdit hia mono Regem Si res maioris est ponderis, uvi procmachia pro legio Vindicari possir, si reus nequeat conuinci. batur umVeliqueat faetiim,cum accusatore cogitur

vita dimicare atq; ita victor duplici pecuniad natur qualis fuerit aestimata. Agrorum cultu oCervisiato pido exercet equis aran trage seracissimus pretitius septen qua vini Cervisiam potu ex millio, hordeo attridis of humulo decoctum potat. idem sere totus septrio. Ex canapi papauere Ec nucibus oleum conciunt oliuam non fert Russana regio,neque ex arbore liquor aliunde inuehitur. Uaria alit an in lium genera de in his plera telIium restimati he nobilia quaru alioqui a Veteribus celebrata:

scium ingens copia dc in his Seldis nobilissimile Parestausto lacu perquam similis iis.qui in Inaco capiuntur Lacus in Rullaenia illustres ptem flumina insignia nouem: S in his que B rysthenem esse suspicari libet ob ea que de ipsi

magnitudine Sciatura praedicanti

DE LITH VANIA ET

Lithuanorum vita

CAP. II. Lithuania est Polonie ad ortu conexa noningitoru millium passuum circuitu magna sui pre palustris plurimuin nemorosa: Sc ob eam rei difficilis aditu, ac quodammodo inaccessa aqupalustribi

167쪽

LIBER TERTI Us. si

sustribus cuneta obtinentibus hyemee5mer Lithuamata eum Lithuanis habiliora paludibus de stag tota paluis alta glacie concretis niueo superinfusa sunt stris. ia mercatoribus peruia: ut velut alto mari quan Regio hyedio nulla sit certa viaaut semita,*dera signet iter me antunatara in Lithuania oppida, villarum incolatus in accedenda.

equens:Accolarum diuitiae pecora pellesin mul ta genum serarum. Ut Tobellinae sunt, x Maxm thua: fanat quibus regio insigniter scatet cerae ac melli raru pel

bundans: usus pecuniae genti nullus:inter se ma Ies. onae palam concubinos habent Ustoria permus PecumenuIa quos connubri Vocant adiutores contra pelli ius usus. atus Viris probro datur. solutitur facile matrimoia mutuo consensu Miterum atq iteru nubunt, deo gens una caeteris mortalibus diuerso Uiuiel tu Vt non absurdumvit illud Aristippi Honestuo natura sed consuetudine constare. Vini raris, imus Uius: panis nigri caninon cribratus armes a Vietiim praebent mulio lassi e tentibus.Sermoeci. Ut Pesonis, lavonicus: hicen sermo quam

ill si me patet, ac plurimis quidem gentibus cooaunis est:eκ quibus quaedam Romanae ritum Ecles e sequuntur,ut Doloni sunt, Dalmatae Croa ii Carni in Aliae Graeco ritu sacra peragunt, t gari, Rutheni ex Lithuanis plaeri . Non ule ab his diuersae proprias haereses habent Ut Boeni sunt Moraui, Boisienses .Hussiarum quaea iam obseruant delirium pars multomaxima Maiicheum quaedam adhuc etiam gentili cscitate terentur,idula colunt, quemadmodi multi ex Diohuanis. Hieronymus Pragesis qui Eugen*quar i pontificatu in ea terraeuangelium praedicauit,luic pueris illius ritus et mores ad id lepus minus Serpstes dolotos nostris hoib dem 5strauit dicebat Lithua me ς 'myprii quosda,ad quos primuiuenisset domestica Venς RU. aim sero

168쪽

DE EUROPA

tim serpetes habuisse quibus per se quis ut dii

penatibus lacriecabat:caeterv tenuisse se,Ut prete unum qui cremarito potuit a suis cultoribus stiterficerentur,ald ignem colui captant ex eo ausoIsub guria Solem non ulli mallei ferrei specie immanniallei spe magnitudine,proprium ducem habent, que Malcie Venorλfinum vocati perippe tamen regi Polonoru subsiti Caput regionis Uilna est Episcopalis ciuita ranis magnitudinis est quais racousicii sububiistibus. Domus cotiguae in ea no sunt sed, luti in rure horti intermediant, de pomaria. Dufortissima castra habet unum in monte situ inscius in plano alterum. Distat hsociuitas a racula.cxx. milliaribus Tartari quidam circa Uilfio assignatis pagis habitant qui agros nostro mcre colentesaahorant Sc merces vehunt.Tartariclingua loquuntur, Mahometum desectam Sarn

cenorum profitentur.

DE LIVONIA PRUSIA,

de militibus Marianis. CAP. III. LIuonia vere fidei cultrix Rutheniae ad septet

trione praeteta, ct ipsa Sarmaticis finibus TM tari Scuthicu hominu genus crebrius incursant Duonianos ad Christi cultu milites nostri trarre,quum antea nullia nisi malorum daemonuioire. Saepius vario eventu de regni possessione in terra hellatu.Sarmaticu mare ab occasu snusq; incoperis magnitudinis cuius ostium ab occidite est non procul a Cymbrica Chersoneso, qua Daciam hodie vocant. Circa sinum ad septetrnem semifere gentes sunt,cum quibus nullum linguae comercium nutu Ed signis permutat m Prusia ces Prusia, Unde Prutent, terra hodie Germand Sarmatiae particeps a meridie-Occurrit.

Cymbrica

Chersone.

sus hodie

Dacia '

169쪽

-am terram, si Ptolemaeus Uerus autor est,Vistu vistula perluso orno oppido Gedanum usque,quo a loco Baltheo mari insunditur ad Sarmaticumceanu extensa citra istula ultra Germaniae est: d oriente solem Sc meridiem Massovitae sunt, c)oloni accolui:ad occidentem Saxones .Prusiae soam serax est maxime irugiferum .irriguum reuens cultus. Regio amoena iecoris abundas, is catus venatio multa. Ulmerigi eana terram Imerigr.enuere, quum Gothi ex Scandi nauia insula egres Gothi ex sunt in continente, ut Iornandes laripsit Ptole o cadinauia Is Arnaxobios, Alaunos. Uenedes Sc itho es penes Vistulam habitasse autor est. Malorum

hec cultrix fuit daemoniusque ad secad Fedeici tempora Deiparini milites quid Mariani Deiparini licutur, post Ptolemaidem in Syria amissam, in milites. aermaniam reuersi Uiri videlicet nobiles re res

nilitaris periti ne per ocium macerent eunde,ac

ederes,Prusiam Germaniae coterminam Christi Piusianus ultu spernere dixerui: saepe illius gentis homine ab ordinea Saxones caeteros in Uicinos excurrere,ingetem Teutonico impecoru abigere esse in animo sibi copescere acquisita. arbara gentem,annuat tantu Imperator,prouiniam fratribus permetuo iure possidenda tradat, eam armis acquirant. Iam enim Massovise duὸ es, metus se terridominos affirmabat, us suum ratribus concesserant. Grata oblatio Federicouit, qui collaudato proposito, quas voluere stas res sub aurea bulla literas cocesila Lli sumptis arnis breui tempore quicquid Prutenici iuris citra vltra Vistulam fuit subegere: subactam ac bel. o questa funditionis fecere Victa gens Christidem complexa est de cum fide Teutonicam lino uam.Fuit ad istula amne quercus,vb Utetrixeny a principio castellum erexit, mox ut sunt res L E homi

170쪽

DE EUROPA

Μariaebur hominu quae tenui principio in maius augentugum oppidii frequenti cuItu adoleuit Mariaebur dilordo mili erunt. Caput gentis est,atq; sedes eiuS,qui multum Teut si ordinis magisterio fungitu Sacrae huius militnicorum. origo Teutonica est, nec usu nisi Teutonicus hsacris initiatur:at idem claris ortus natalibus luestitus mi cui proponitur ut aduersus sacratissimae cruclitum Tein hostes paratus sit omni tepore dimicare:albo pa tonicorum lio amiciuntur,nigra cruce insuta omnes aluti bam, Praeter eos qui sacris operatur, et sacerdoti sunt dominicam orationem milites ipsi pro carPotetia odi nici horas Usurpant nec literas discunt:diuiti dinis Teu abundant: nec minor quam regibus poteria. illionicorum cum Polonis de regni finibus acceptis tu illacci Adibus contendere nec totis viribus belli sors inam experiri recusauerunt.

De Samo Est Prussae alui Lithuante cotermina regius gixhia re e cula,qus Samogithia dicitur sylvis et fluminibi ris moribu circuncepta, quinquaginta miliari u longitudii cuius getes procere dc pulchrostatvrs agrestesmen moribus in Inculti Matrimonia plura celhrat Ec abici sanguinis respectu patri mortuo lius nouerca,fratre frater lotaem in Uxore accisunt. Es nullum habet, humiliter aedificat ex lineulm 6 juguria in carinarum aut galearii sorrein quorum culminibus seneseram una faciunt pstentem Vt toti aedificio lucem superne praehel

Focus perpetuo igne in singulis Unus, circam' familia Universa sedens, non solum Ut cibos cquat, Verumetiam ut V MIemens frigus, quos Diuinatio 'd Qxisenna parte terra nae cogelata constridia ni ucat Rcet,propellat. aporaria seu stubas habent nimostilli las. Gen Sad diuinatione cauguria inclinata pIgnis iacio cipuum ei numen ignis quem sacrosanctum pisanctus petuum iu esse persuasum habuere,quod in dilcol