장음표시 사용
11쪽
Mercurii diversas esse in diversis regionibus haud longe
digitis, quantumvis neque iidem venti, neque eodem gradu in singulis illis regionibus eodem tempore dominentur. Pauca haec de Halleyana atque Ramaginiana hypo othesibus adnotabamus, ea una de causa, quod nostrae huic assine aliquatenus sunt; non enim nobis est animus, hypotheses singulas super hoc sententias, ac controversias expendere sed principium superius indicatum proponere solummodo, quod quidem utpote verum a Mnerale, considerari tuto poterit tamquam principium unicum alterationum omnium in aere, si quando phoe- nomenis omnibus Barometricis explicandis sutriere de
Ac primo generatim diversam Mercuri altitudinem in istulis Torricellianis, veluti sub initium adnotabamus, naturaliter protiuere polle intelligimus ex di-Versa proportione inter numerum ac pondus exhalatio. num atque vaporum, quibus tunc temporis atque in zolumna aere tuba superincumbens Atque 'adeo quandoquidem omnibus suasum est, ingentem particularum numerum sursum per. petuo, item deorsum descendere; tunc Mercurius in eadem continebitur altitudine, cum aequalis eri tum adinscendentium , tum descendentium particularum propor tio praeponderantibus vero quoad numerum atque pondus corpusculis elevatis majori vi atque antea compres.sus Mercurius ad maiorem elevabitur altitudinem, Qui CisIim. Et quoniam ex numerorum ac ponderum diveris versa illa proportione naturaliter profluunt, aut explicantur saltem diversae in tubo altitudines, non est ut obscurius investigemus principium in alias inquiramus sen etiam consociemus causas, frigus puta , calorem , ela sic iratem in alia hujusmodi, quae melius fortalle conlideranis tamquam flectus aeris gravioris faeti per accese sonem corpusculorum heterogeneorum, quam causae gravitatis in aere eodem.
12쪽
Inter particularia vero phoenomena, quae in Baro metro observanda occurrunt, principem locum illust ne , quod Mercurius depressior sit nebulosa, pluvia,
nivola tempestate sublimior autem puro coelo atque sereno; cum tamen ex principio proposito contrarium prorsus
videatur concludendum 'nubibus namque aere obducto, maiorem exhalationum copiam in atmosphaera sustineri concipimus. At phoenomen illo nullum fortasse melius descendit ex eodem principio. Et sane observabamus superius, datos quosdam coeli tractus repleri non raro, occupari atque oppleta magna copia, quandoque etiam visibili corpusculorum jusdem generis saltem quo ad majorem ipsorum
numerum Firmorum exhalationes, ac fluidorum vapores in sublime seruntur vel subita explossione, vel, quod frequentius accidit, regulari,in sensim facta adscensione. Si lubita explosione illud fiat, momento temporis atmo. sphaeram eo loci graviorem fieri nemo non adfirmet, atque ex inde non explicet phoenomenon illud per raro utique observatum , observatum tamen, Mercurium nempe brevistimo temporis intervallo ad eam adscendere altitudinem, quae pluribus lineis excedat illam ad quam paulo ante sustinebatur. Quod si paulatim, ac regulariter laventur corpuscula illa, sentim sensimque gravior fiet columna atmosphaerica Mercurio insistens Mercurius vero Mipse elevabitur in eadem proportione, atque in ea persistet, quoadusque nullae accesserint novae causae , quarum concursu elevata corpuscula ad id tandem redigantur, ut deorsum descendant. Quandoquidem vero pluvias, imbres, nives cc. nihil aliud esse intelligimus nisi deficcntum particularum s sub qua vis serma, quomodocumque condensatae , coagulatae , ac modificatae
descendanto quae prius in sublime elevatae memoratos coeli tractus opplebant minc necessario concludimus, Mercurium in tubo ad majorem altitudinem sustinendum esse sicca tempestate deciduis autem pluviis esse illi descendendum, quia deorsum decidentibus tot corpusculis
13쪽
atmosphaera fit levior & minori pondere Incumbit Me
curio, atque antea Generalis ea est phoenomen ex olicatio, sed ipsa vel semel admissa, intelligimus utique descensum Mercuri dum pluviae acti descendunt, non autem patet ratio, qua fit ut Mercurii depressio praecedat particularum descensum t observatum quippe omnibus est, Mercurium paulatim descendere priusquam decidant imbres, quin imo plurium horarum seu etiam dierum spatio depressio ejusmodi pluvias praecedit, adeo ut Baro metris vulgo utamur ad divinandas proxime futuras coeli tempestates, atque imbrium veluti praenum ius habeatur Mercurius depressior, contra Quamquam , sit primo intuitu non patet ratio effectus ipsius, fundamentum cipse habet in eodem principio. Praenotabamus si quidem. ex diversis atmosphaerae regionibus aliquo loci convenire posse diversorum generum particulas, quae datas regiones quietae,in sibi in unaquaque regione ferme simillimae, occupabant. Convenientes autem atque invicem occurrentes commiscentur ex hac permixtione iidem exoriantur oportet flectiis, quos in artificialibus permixtionibus exoriri observamus. Inter e flectus illos praecipitatio vulgaris connumeratur, segregatio nimirum particularum cujusdam dati generis, earumque descensus ac deturbatio tum facta, cum quorumdam generum corpora simul commisceantur, Win liquido dissolvantur. Si igitur atmosphaerae diversas portiones diu occupaverint corpuscula similia in singulis , diversa auten in diversis regionibus, non poterit quin Mercurius in datis adscenderit proportionibus Commixtis autem quacumque de causa atque occurrentibus corpusculis illis, ex iis quaedam praecipitari posse concipimus. In hoc enim occursu nitrosas exhalationes, vitriolicas, acidas, at halicas fixas, salinas, terreas,in alias ejusmodi longe plurimas, diversimode combinatas non solum licet imaginari, sed revera existentes debemus considerares Quemadmodum &,aporum copia consideranda est veluti liquidum, in o
14쪽
distat vi possint orpora ipsa, ex quorum dita lutione exo
ritur necessario decompositio, separatio principiorum quorumdam, praecipitatio eorumdem versus terrae superridiem sub forma pulveris tenuissimi. Etiamsi vero eorporeis organis in se nubilis lit plerumque s non raro enim sensibilis adeo est nebuloso tempore corpusculorum
ad terram praecipitatio, ut marmora, lapides, S corpora omnia densiora madeant non secus atque maderent
exposita decidentibus pluviis Dparticularum illarum lapsus atmosphaerae tamen pondus sensim fit levius, Mercurius descendit. Et quoniam reacipitationes fiunt statim atque etherogenea corpora in datis constituta sunt circumstantiis hinc est quod praecipitationum initium,& Mercuri descensus pluvias praecedunt atque i m. bres, coagmentationem scilicet condensationem &c vaporum atque exhalationum necessariam, ut vapores ipsi atque exhalationes superata aerei medi re fistentia guttatim possint decidere. His ominbus autem probe perpensis manifesta eratio, qua fieri possit, ut pluvio tempore, ac Mercurio vel maxime depressis Mercurius ipse paulatim adscendat, .serenitas subsequatur. Et quidem imminente, ac decidente pluvia piaecipitatas vidimus cujusdam dati generis particulas, quarum lapsu levior effectus aer miniis mi nusque comprimebat Mercurium . Infinitas haud quaquam fuisse particulas illas adfirmamus modo, nemine
repugnante, nec perpetuam adesse causam, quae novas
illuc advehat particulas ejusdem generis, advectas vero non in iisdem semper esse circumstantiis, quarum Concursu praecipitationis phoenomenon obtineatur, praecipitatio haec igitur cessabit tandem Mercurius ergo in infinitum nequaquam descendet. Quinimo praecipitatis ejusdem particulis omnibus, neque aliis denuo illuc advectis, Mercurius ipse necessario adscendat oportet. Cum enim ex dictis, vaporesin exhalationes innumerae, cejusdem serme naturae perpetuo adscendant ex data te
15쪽
rae superficie ipsarum exhalatione gravior utique fiet atmosphaera respondens, quin pondus hoc deitruatae
per descensum atque praecipitationem alioruna corpusculorum mercurius ergo elevabitur Elevatio autem illa tunc primum observabitur, cum partium praecipitatarum pondus ac numerus minora fuerint relate ad pondusin numerum particularum, quae tunc temporis vel ex subjecta terrae superlicie elevantur, vel ex aliis regionibus eo loci deferuntur, atque adeo Mercuri adscensus per ristulam praecedet serenitatem, seu illum armo. sphaerae statum , in quo vapores, exhalationes libere sustinentur ab aere , neque ullae adsunt causae, qua ruia Concursu condensentur, coagulentur, ac deorsum deturbentur corpuscula illa in vaporum igitur . exhalationum exaltatione , atque descens phoenomenon illud peculiare Barometrorum profluere polle de monil ravimus; Whanc unam putamus eis causa in qua impulsus Mercurius serenitate adventantes sudo coelo in illula adscendat, decidat vero , atque decumbat cum pluviae aut tempestates vel instant, vel acrem jam tum occupant
At quoniam multas patitur anomalias Barometrum nec semper decumbit Mercurius udo tempore, vel sudoelevatur, non ideo corruere principium propositum est adfirmandum. Et si enim puro aere atque sereno descendat quandoque Mercurius,' plurium dierum spatio in inferiori maneat statione, quin pluvia subsequatur, id fieri ex eo arbitramur, quod corpusculorum numerus datus, ex causis adsignatis, sub forma luidi sicci tenuissimi in terram deturbetur, corpuscula vero reliqua in aere suspensa libere permaneant, donec novis accedentibus causis, seu diversorum generum delatis illo vaporibus coagulentur,is guttarum induant formam Particulas
namque diversi generis, quas in dato atmosphaerae spatio convenientes contemplabantur, simile haud semper esse concipimus quoad numerum, Proprietatcs, ac Pr
16쪽
utique potest, coeteris in quiete manentibus , imo vero sese mutuo repellentibus, atque ita imbrium efformatio-tiem impedientibus. Quemadmodum ex natura diversa. ac proportione particularum simul convenientium illud accidere potest, ut nulla chymica praecipitatio praecedat coagulationem coeterarum, sed statim attrahantur adeo, uniantur, atque permisceantur, ut in graviores guttas rediatae in terram continu delabantur ex quo
siet ut Mercurii depresso nequaquam praecedat imbrium descensum quod quidem phoenomenon annumeratur Mipsum inter arometri nomalias. Quod si instantibus pluviis, immo etiam deciduis, Mercurius stationarius apparet, altiorem quandoque peti stationem, Win ea diutius pertistit, nulla facta spe serenitatis in aere, pendere hoe arbitramur ex diversa proportione inter numerum pondus particularum sub pluviae specie tunc temporis
decidentium, relate ad numerum' pondus coeterarum, quae per idem tempus superiorem occupant atmosphaeram Deturbatarum siquidem particularum numerus atque genus instaurari potest, vel etiam augeri tum ab exaltatis denuo vaporibus di exhalationibus, tum accessione eorporum quae ex contiguis atmosphaerae plagis eo devehuntur. Eo ferme aut non ablimili modo explicare licet memoratas. 4 quae aliae sunt, Barometrorum anoma-lias. Ipsae vero nullatenus adversantur principio proposito, sed vincunt potius fallacem esse usum, cui Baroscopia vulgo destinantur ab altitudine quippe Mercurii
in tubo diversa nullae certae regulae tradi possunt prae-Dgiendi suturas aeris tempestates, quemadmodum ex multorum annorum observationibus inter se tallicite comparatis colligere coactus est Musschenbroerius in Physicorum omnium celebratissimi. Verum ad alia progrediamur aroscopiorum expendenda phoenomena, quae ex codem principio orta de monstrare contendimus, obser Diyitia i Corali
17쪽
Observantibus itaque M. de la Hire, M. Amon tons, Maraldi, aliis, majores habentur Mercurii depressiones in quibusdam datis regionibus,m generatim in septentrionalibus potius, quam in meridionalibus, considerata quippe altitudine majori, ad quam adscendere solet Mercurius in quaque regione, spatium illud ubi, quod metitur Mercurius maxime de premas usque ad maximam adscentionem , spatium illud inquam in vetia
adaequat decimam tertiam partem altitudinis memoratae cum tamen in Gallia decimam septimam, citra Tropicos vero versus Aequatorem vix umquam excedat quinquagesimam partem respectivae altitudinis, atque ita
Horum omnium ratio in promptu est, si quando lubeat considerare solarium radiorum vim eo elle maj rem, coeteris paribus, in data quavis regione, quom gis accedat ad perpendiculum ipsorum directio. Sub Aequatore igitur, atque inter Tropicum Cancri, Capri corni, tum subjecta tellus, tum atmosphaera respondens
maximam experientur radiorum actionem, utpote quae solem recta aut sub angulo minori habeant imminentem. Hujus actione diurna, atque ea regulari exhalationes uti isque atque vapores innumeri,is ramores elevabuntur,
qui quidem si diutius in aere suspensi possent consistere,
novis semper particulis accedentibus, gravior atque gravior fieret atmosphaera in Mercurius ad immensam adscenderet altitudinem. At longe calefactus aeris rarefactus minus resistit descensui corpusculorum, tum rati ne suae minoris densitatis, tum ratione magnitudini corpusculorum , quae eo loci ex tellure nimium calefacta exploduntur. Quantumvis igitur intra Tropicos potius, quam in coeteris terrae plagis plures numero, pondere majores in sublime ferantur particulae, quae aerem efficiant graviorem, plures quoque numero, c pondere
maiores descendunt, atque ita impediunt quominus Perstantis columnae aereae pondus in immensum augea-
18쪽
rur. Praeterea solis calore rarefacta columna huiusmodi lateraliter perpetuo premitur a contiguis densioribus ac
minus calentibus columnis, quae nocte praesertim adventante magno impetu diriguntur versus columnam rariorem, atque ad eam tamquam centrum se recipiunt. Exinde constantes venti in memoratis regionibus, hethe rogenearum particularum assiuxus, earumdem praecipitatio, imbres ac pluviae. Necessario id fieri non est qui non videas observationes autem ac relationes in eo Omnes conveniunt, quod nimirum sub Aequatore, & ad plures hinc inde gradus, requiares a dati semper spirent venti quotidiani vero sub datis horis decidant imbres, procellae dominentur , fulmina , atque tonitrua corpuscula namque diversorum generum a ventis illis oppositarum directionum in mediam rariorem columnam adducta, recepta a condensata in pluviam subito coguntur, quae densissima tum fit labiturque cum fulmina nubes vehementius adhuc conqua flant, & in densas moles compingunt, quae jam gravissimae, ne amplius ab aere sustentatae, quasi agmine facto deorsum ruunt, atque ita imbres urceatim e coelo demitti videntur Uorum de his omnibus fusius Halleyus in philosophicis
transactionibus num a83. et Dianiplarius dans se traiiades euis. Quandoquidem vero dietim phoenomena
haec renovantur,is eorum ope innumerae ad terrana
quotidie deturbantur particulae hinc est quod ingens exhalationum vaporumque numerus, nec plurium dierum lapsu praeparatus accumulari nullatenus possit in superincumbenti aerea columna quae ideo pondus non magnum adepta, minores quoad pondus ipsum experietur alterationes, atque iliciet ut limites variationum
pliores vero ultra Tropicos, atque eo semper majores in terris magis magisque polaribus. In his nempe ob exiguam solis actionem exhalane quidem e terrestri superficie B in aera sursum feruntur
19쪽
particulae, sed massa minores, volumine majores iiiis, quae elevantur in Zonis torrida ac temperatis. Ejusmodi autem corpora facilius ideo sustinentur in atmosphaera, atque eo facilium, quominus calefacta ipsa fuerit, ac rarefacta a radiis solaribus. Plurium ergo ac plurium dierum spatio elevari poterunt atque in aere accumulari corpora innumera, quin deorsum deturbentur, proindeque augeri poterit longe admodum pondus atmosphaerae; ex quo fiet ut in regionibus polaribus limites variationum Mercurii in Fiitula non sint adeo angusti, atque in plagis quae ranae torridae subiiciuntur. Eodem ferme modo possumus ratiocinari ad determinandos mediocres variationum limites sub onis temperatis. Ex his autem omnibus coniicere etiam licet, cur apud nos,& apud Incolas Polis propiores, majores plerumque Mercurii adscensiones contingant hyemali potiusquam tempore aestivo Hyeme enim obliquiorrum solarium directio, Sc diuturnitas noelium illud em ciant oportet, ut majori copia sullineantur exhalationes in aere frigidior atque vapores, qui quidem tenuiores atque adeo majori superficie donati tunc temporis exaltantur. Cum autem ex praenotatis superius, atque uti adtendentibus patet, innumerae in natura in causae, quarum concursu deorsum praecipitari possint, sub qua vis forma depelli corpuscula in altum elevata, hine est quod columnae atmosphaericae alterationes, quo ad pondus, sensibiliores erunt in locis illis, in quibus columna ipsa latet magis praegravari per adscensum particularum, eumque non subitum ac violentum. Ac re- quidem vera sit nee multhetherogeneis corporibus susten tandis aptus sit aer, suppossitae telluris ea sit constitutio, ut copiosas perpetuo explodat sursumque emittat Particulas, per hujusmodi exaltationem facilius instaurari posse intelligimus quidquid ex atmosphaera quacumque de causa deciderit. Ponderis ergo alteratio in aere eo loci insensibilis serme erit, tantum namque exha
20쪽
Jationum vaporumque adscendit sursum, quantum deorsum delabitur. Contrario prorsus modo se res habet omnino, si columna atmosphaerica in magna corporum hetherogeneorum copia abundaverit. & decidentium co Porum numerus instaurari neutiquam possit in eadem proportione a particulis, quae leviores ac paulatim adinscendant, seu etiam adveniant. At quoniam ex praemisess sub Aequatore, intra rupicos, atque aestivo tempore atmosphaerae ut plurimum minor insidet corpusculorum numerus , Qterrestris superficies multis multinque elevandis particulis est aptior contra vero in hy me, Win regionibus a linea remotioribus sensibiliores ergo erunt mutationes aeris quo ad gravitatem hyemali temporeis prope Polos, minus autem sensibiles, quo magis accedamus ad Aequatorem, Maestate adventante. Atque ita explicatur phoenomenon illud in Baroscopiis observatum, quod nempe Mercurii mutationes crebriores
fiant in hyeme, in terris quae longius distent ab Ae.
Ad diversas quoque altitudines elevari Mercurium in tubo, pro ventorum dominantium diversitate, observatum est omnibus Physicis, atque Halleyo praecipue,
qui etiam ventos censuit eila primariam causam mutationum in atmosphaera & diversarum altitudinum Me
curii in Baroscopio Uerum quidquid sit de illius hypothesi, mutationes Mercurii eaeque constantes ut plurimum, quotiescumque datus dominetur ventus non minpediunt, quominus hoc phoenomenon explicari posist quin ullatenus recedamus a nostro princimo Ven eos quippe consideramus cum praeclarissimis Physicorum tamquam tmosphaerae partem cum omnibus contentis ex loco in locum delatam Generatim igitur ventorum ope advehi possunt, imo advehuntur aliquo loci vapores , exhalationes, vel alia quaecumque ruerint in aere, quae cum particulis locum datum obtinentibus concurrentes, vel analogae sint vel contrariae. Ipsae vero si ejus