Recensio croatico-glagolitici Fragmenti Verbenicensis : cum appendice et duabus tabulis

1쪽

Publicationes Palaeoslavivase Academiae veglensis.1903.

RECENSIO

CUM APPENDICE ET DUABUS TABULIS. VHGLAM. Tvos. PRETIUM: 1 COR. AUSTR.

3쪽

P. T.

kn novas publicationes plaeoliticast Notus eral omnibus tristis ille status litur icorum librorum gla oliticorum ultimis Saeculis: imo

decurSu Saec. XIX. res eo devenere, ut haud procul e ent ab in teritu.

Delectis vero novissimo tempore praetioSis codicibus ad novam vitam excitata philologma flavica apud ipSOS GIMolafas non parum valuit. CL Bercia de philologma Stavica bene merituS, Suorum animos ad antiquos convertit fonteS, ad quoS auctore fel. NT. S. P. Leone XIII. instauratum novum MisSale editum rat a. Ι F. Ne autem redinueratio haec media subsiste et via potiori aliquo opuS erat adminiculo, quo reS nedum in praesenti Statu Sustentaretur, Sed in dies princere posset. Vehementi stilur 5ummi Ponti is, linguae salaeos Dicae in s. litur ia ubi adhuc viret conservandae, desiderio Satisfacturus IIImus Dr. Ausonius Mahuic, Episcopus Ue Dusis, cuius dioec is sidelissima remanserat Hu- quae salaeosIanicae in Sacris peragendis, anno Superiore in civitate Delensi Palaeos Dicam conStituit academiam, quae eiuSdem lis uae in libris litur icis inueritati tuendae, porro libris ipsis imprimendis nec non antiquis eiusdem lineuae monumentis Scriptis conservandis invigilaret, clericorum in eadem inStitutionem, cantuSque ela olitici ad Greeorianum emendationem promoberet.

Academia i itur non id potissimum petit, ut cum scientisicis Societatibus vel institutis quasi certet rite sciens initio praesertim demere vires. attamen sinis praestiturus vix alia meliori ratione promoveri potest, quam publicatione fontium, qui nobis inexhausti

4쪽

Argumento quidem deficiens, forma CharaCterum tamen ipso antecedente monumento praeStantior est altera tabula glagoliticis literis orbicularibus incisa, quae in ip So Centro in Sulae, nempe in civitate Ueglensi, reperta, ibidem in pariete recentis cuiusdam aedificii conspicitur infixa. Τ) EX SeX Septemve mutilatis eiu Sclem VocibuS Concluditur, eandem probabiliter ad unam Spe CtaSSe eX monasti CiSi abricis Ueglensibus sancti Michaelis vel sancti Laurentii, quae ultima subiecta erat abbatiae sanctae Luciae de Besca. )Praeter erectioniS instrumentum ecclesiae sancti inti prope

Dobrinj a II . literis glago liticis exaratum, δ) a. 1576 vel 1579 a nedic o Glabia publico notario latine redditum, ) supereSt, ut de

altera minori inscriptione Solae Vegmensis mentionem faciamuS, quam L. Gettier Suis temporibus tabulae S. Luciae quidem iuniorem, reliquis tamen si agmentis Croaticis s. XlII. anteriorem iudicavit. Reliquis inscriptionibus recensendis, quae in insula Ueglensi vel eiusdem viciniis reperiuntur, non eSi Cur moremur, UtPote quae, angulari Charactere incisae, ad POSteriora Saecula pertinent. β)inter monumenta SCripta autem huius familiae primum tenet locum codex Closis, Patrum homilias continens, qui Cum eX bulgara sonte ducat originem repertus in insula Ueglensi ubi vero- Similius S. XI. tranScriptu S eSt), teStatur relationem aliquam inter Glagolitas Croatos et macello-bulgaros eXtitisse.')EX altera Parte e X Similitudine, quae inter fragm. VindobonenSta s. Xll.), Cum argumento Stricte liturgico, et fragmenta Kievensia intercedit, Cohaerentia eorundem Colligitur et relatio glagolitarum cum ipso Centro Stavi Cae missionis in Moravo-Panonia. Τ)Quibus proXime accedunt fragmentum homiliarii bibl. Labacensis , 2 si agmenta mi SSali S, unum Dderae, nerabiae alterum,

5쪽

fragmentum VerbonicenSO.

Spectant porro duo fragm. inventa Verbenici in insula Ueglensi)publicata a Bercia 1 quorum alterum sub n. 4) ibidem alligatum

croatico Lucidario Petri Siano invenitur. δ)Saeculum XIII. praeter minora fragmenta Breviarii inventa

Κurgulae, Thonii, Uglani, Birbinii nec non missatis Arbensis ε) digne

Latiaci, Lutetiae Parisiorum. S. Mariae in Capite Glavotoli insulae Vegi ), Novit, Pragae Boli., RhaemiS, Romae, Verbenici, Uindobonae,

Zagrabiae et alibi dispersorum. Seriem hanc Claudunt missalia et breviaria typis iam impresa saec. XU. et XVI. β) Missalia praeterea quae MisSam StriCte Spectant ad Calcem habere Solent adjectum parvum Rituale pro funCtionibuS magis obviiS; - Ritualia proprie dicta perpauca ad noS devenere, SegnienSe unum, alterum KlementoviCii ipsumque magis particulare pro Tertiariisq) - Breviaria Porro ita Sunt Composita, ut unam alteramve Specialem partem Officii tantum Psalterium, Lectionarium) Contineant, ut UerbeniCenSe I., vel totum officium in unum volumen redaCtum, ut ambo breV. NO-Viana. - POSt minus faustum digressum ab antiquis hisce textibus SaeC. XVII. et XVIII., Τ) novissimis temporibus ad eosdem rediit

editiones denuo typiS CXCUSAS.

6쪽

C. Parcic ' 25 12 1902) in exaranda nova editione Missalis Romani, ) praeparata Sibi via potissimum ab I. Berdic. )Dum literatura haec, quae inde ab altera parte Saec. XIII. post Solemnem eamque iteratam approbationem USUS linguae palaeoslavicae in liturgia iactam per Innocentium IU a. 1248., 1252), valde effloruit. tot tantaque poSt Se reliquerit monumenta, sere nihil, ut supra vidimus, ad nOS pervenit eX epocha terminum hunc antecedente, quae tamen literaritS monumentiS Carere non poterat, Sed potius abundare, nam illis SaeculiS notum illud diuturnum probationis tentamen sustinere debuit liturgia palaeoslavica. Quare laeto animo operam damuS recenSioni ac Criticae novorum eiusdem familiae fra mentorum, quae eX indiciis inserius adducendis ad istam epocham pertinere vel eidem proXime aCCedere videntur. 2. Omissis tantisper notis palaeograptiCiS CharaCter praelaudatae epochae sequentibu S punctis potest Concipi

srag. MiS. Zagrab. vel etiam pro lubitu inter conSonaS

7쪽

fragmentum VerbeniCenSC.

reddenS Cl. pros. Dr. Fr. Pastrneli et M. R. P. St. Ivancic, qui mihi in eis describendis consilium et opem tulerunt, neC non M. R. D. Jac. Dinini C, deCano VerbeniC., qui mihi eadem benevole Commodavit.

Fragmentum nostrum Constat quatuor foliis pergamenis scirca 35 25 cm), quae inde a saec. XVI. inServiebant pro theca, in qua religata erant doCumenta parochialis eccleSiae Uerbenici, in insula Veglensi. Quae folia, licet inter Se argumento Sint affinia - Continent enim officia de tempore AdventuS, - nedum omnia Ordine inter se Colligantur, imo nec ad eundem librum quondam perti

nuisse videntur.

Folium A et D hodie primum et ultimum) ad quoddam

Lectionarium SpectaSSe puto ex Lectionibus, de quibus inserius folia autem B et C in hodierno ordine II. et III. licet plena sint

8쪽

saepe saepius repetitis InvitatoriiS, AntiphoniS, VerSiculiS etc., nullam continent Lectionem, licet hinc inde eam indicent. Licet nonnulla breviaria glagolitica omnes partes divini officii contineant ut Noviana), Constat tamen eX inventariiS ecclesiae Uerbenic. saba. 1550, item l 557.) eandem poSedisse Separata a Corpore Breviarii Psalteria nec non alios libros liturgi COS; imo breviar. Verbenic. I. sic inscribitur: IIoHεuετ' uuis' MATOTun a. Poterant ergo pertinere ad quendam Ordinem et amplectentem reliquas Officii partes eXceptis Lectionibus et Psalterio. Opinio haec confirmatur eX nota, quae legitur in 2. Col. sol. III. h. l. 5 uis o mo ho/'liliam), poSi quam ordo officii progreditur. Similes enim notae generales leguntur in antiquioribus ordinibus. Sic eX. gr. in Ordine Romano I. pubi. a Mabillon similiter legitur: Leeuntur homiliae sanctorum Patrum ad ipsum diem pertinentes 'Momentum quod nos ad ea publicanda inducit palaeo raphicum est ac ortho raphicum, quod nempe ipSa Cum fragmentiSSuperius indicatis tanquam pontem inter epocham fragment. Vindobonen Sium et monumenta Saec. XIV. angulari CharaCtere ConScripta considerari liceat, cum de uno aeque aC de altero termino participent, licet ad posteriora propiuS accedant, Sicque noVum Sint Cf. Suiueri munier Ges ictu des meoiers. Freiburg 1895. Fol. Ab, Col. I.

9쪽

fragmentum VerbenicenSO.

9documentum stadii quo literatura glagolitica ritus OCCidentalis sen-Sim Sine SenSu a CharaCterum forma or inartu semiorbiculam) ad posteriorem saneularem) gradiebatur, Comitantibus etiam vicissitudinibus orthographiCiS.Claritatis gratia prius ipsum textum cum analysi eXhibebo, deinde eius lingua, orthographia graphici Sque proprietatibuS diSSeram.

Textus ordinatus est in duabus Columnis sca 10 Cm amplitudinis), quarum quaeque 25 lineis Circiter Constabat, nun C aliiSin superiori, aliis in inferiori parte deficientibus. Argumentum fol. Aa decis rari prorSus nequit, eoquod frequentiori uSu prae omnibuSest detritum. Idem fere dicendum est de folii B posteriori, potiori autem ratione de fol. C anteriori paginis, quae priuS inter Se iunctae erant, deinde iisdem vi disiunctis Characteres unius alteri adhae-Serunt et vi CiSSim, sicque lectio eorum perdifficilis vel omnino impossibilis evasit. Posterior pagina solii D tandem ab inferiori parte

PraeSertim de CuSSati, quo totum Claudebatur volumen, frequenti manuUm taCtu valde inquinata, praeter alia vestigia orationis de Dominica III. Adventus ostendit. Quibus praemiSSiS ad ea, quae attentionem magiS attrahunt propero. Textum adduCO tum Charactere glagolitico sic dictae croaticae recensionis) tvm literis CyrillianiS transcriptum, quem hinC inde manCum Supplevi eX breV. VerbeniC. I. De Cetero quaesivi teXtum fideliter referre. Fol. Ab, Col. I. ue ... ε Ο Η Η ΚΕc)Ko tu PH

89 10

10쪽

1 l .

. R.

13 .