Isidori iunioris Hispalensis Episcopi prologus in librum De responsione mundi & astrorum ordinatione

21쪽

m communione fabrice natandi constituerunt. SiquIdem grece munduScosmo S homo aiarem microcos mos id est manor mundus appellatur. Licet M pro mundo nonianum scriptura peccatiores insinuet deabus dic tam est. Et mundus eum no cognouit. Ormatio miadi ita demonstratur. Nam quemadmodum erigitur munda S in septentrionalem plagam , ita declinatiar in aut ratem. aput autem ei HS M incleS Orientalis regio. Ultima parS septentrionali Ses .Nam parteS elu S quatuor sitiat. Prima

parS iratandi Orientali S eii. Secunda meridiana.Tercia occidentalis . Ultima Ucro atq; eXtrema septentrionaliS. Virgilius. Qtia circum Mirema deXtra leuacta trahuntur. Iercilea Sc glacie conlcrcte atq; himbribus atriS.Ht lucanuS. Sic nauat pars ima iacet qtiam Nna nivaliS. Perpetiaeq; premunt hiemes De. Circulis mundi Ca X1N diffinitione aut mundi circulos aiunt philosbphi qumque, quOS Sreci p3ralelol S adest NnaS vocant. in quibus diuiditur OrblS terre ria SVirgilius in georgicis offendit dicen S.Quinque tenent ione celiam quarum Una ct rusca. Sed fingamuS ea S in modum deXtre nostre, ut polleκ sit circiatus articu S primuS frigore Inhabitabilis. Secudus circulus terinus habitabilis M teperat S. Tercita S torridus inhabitabilis. Quartus circuluS eXemerinuS teperatia S habitabilis. Minimus circulus antarticu S frigi dii S inhabitabiliS. Harum primus sep tentrionalis es h. SecunduS solsticlah S est. Tereius cilnora talis. Qtiarius hiemali S. Quintia S australis est. De quibus Varro ita licit. A quinq; etheret S ῖOni S accingitur Orbis. Ac Vas at imas hiemis mediami caloriS. Sic terra eXtrema si inter media i colluntur. Q iam solis Ualido nunqm ut auferat ignes. Quorum circulorum diuisiones talis distinguit figura

22쪽

Ideo autem Nili nodi talis circiatus inhabitabilis est qasbi per medium ccliam curreris nam nim his locis facit ruorem, ita citiae fruges ibi nascantiar- propter eXustam terram nec homines p pter a Pio ardorem habitare permittantur. At contra septenstrionales australeS Rrciali non habitantur, quia a cursu solis longe positi nimio celi frigore Ventorumq; gelidis flatibus contabcscunt. Solsticialis utero circuluS qui in Oriente inter septent trionalem Sc cistitialem eth collocattas Vel isse qui in occidente inter estiuum et australem pCsitus esit ideo temperati sunt.eo ex Uno circulo friguS eX altero calorem babeant. De quibus Virgiliu&HaS inter m iamq; diae mortalibuS egriS.Concesse sunt

munere diutam. Sed qui proximi sunt estiuo circiato ipsi sunt ethiopeS nimio calore pertasti De. PartibuS mundi Ca. xii

23쪽

Artes naiadi stant quatuor igniS aer aqua terra quat rum haec est natiara. Ignis tenuis actitia S ac mobili S. Aer mobilis acutus bd crassias. A qua crassa obtusata naobilis.Terra crassa obtusa immobilis. Q Liae Miam ita sibi mulcem comiscetiar. Tcrra qHidem crassa obtusa inani obilis cum aquae crassitudine obtusitate conligatur. Deinde aqua aeri in crassitudine Sc mobilitatc coni tangittar. RUrsiis aer igni communione actate mobili conligatur.Terra autem et ignis

a se separantur sed a duobus medii Saqiae M aere iungiant. Hecitaq; ne confusa minus conligitur subiecta eXpressa stini figiara Ceterum sanc tus. Ambrosius hec clemeta per qualitateS Abus

sibi inuicem quadam natiare comm Unione comiscentur ita his

verbis distinguit.Terra inquit arida cic frigida est. A qua frigida atq; buniada est. Aer calidus ec humidus. Ignis calidus est

24쪽

atq; siccus. Per bas enim in nertibiles qualitates sic sibi singula

commiscentur. Terra enim cia sit arida coitangitur aque .Ppter cognationem qualitati S frigide. Rrarsus aqtia aera per humore quia humida est. A qua Vero qMasi qbusdam duobus brachiis frigor:S atq; hia mori S altero terram altero aerem Videt coplec hi frigido qtaidem terram aerem humido. Ipse quot aer meditas inter duo plagnantia per naturam hoc est inter aqtia uec ignem Utrumque illud elementiam sibi conciliat, quia aqUis hiam Ore Migrat calore cottangittar. Ignis qcioq; cum sit caliduS siccus callore aera arane fritiar siccitate autem in comunione terre sectatur atq; ita sibi per hunc circialtrim qMali per qMandam horia conIcordiam icietate concietillant. Vndeo. grece cona dicitiar qtae latine clementa Vocantur, eo D sth: coia ueniant uec cinnantiar cioru distineta smunione stibi ecci circiali figura declarat ista

25쪽

UIum est: spirataliter ecclesia que in lautus Vite noete sanctorum Uirtutibus quasi claritare siderum fulget Pluraliter autem celi nomic omnes sancti Vel angeli

intelliguntur. Siquidem celos Miam per Ophetas M apostolos accipere debemus de quibus scriptu es h.Celi enarrant gloriam dei Utiq; quia ipi aductum uec mortem ipsi quoq; resiarrectione

Xpi Uel gloriam mundo an nunciata erunt. De celi aute nomine

sic dicit sani fus. Ambrosius in libris quos scripsit de creatione mundi. Celiam grem Vocabulo ranos dicit. Apud latinos auteri opterea celiam appellatur Q impressa stellarum lumina velut signa habens tanqm celatum dicitur sicut argentum quod sis

nis eminentibus refialgens celatum Vocatur. Huius enim esse

subcilem naturam scriptura etiam demonstrat dicens Ra firma

dinoe convexa poli hemisperia. EouS est quo celum continetur Vnde ennius. ViX solum complere eo tam terroribus ceti. A Xis linea redia que per mediam pilam spere tenditiar. Clima cardo

Vel pare caeli ut clima Orientali K ee clima meridiana. Cardines eXtreme aXi S partes sunt. OniaeXa eXtrema celi. Poli ex coles ilbus circulis cacumina quibHS maXlme spera nititur RHOriam.

alter ad aquilone spectanS boreuS alteri terre oppositus avshro nothus dic tus est. Hemisperia duo sunt quorum alterum est: super terram alterum sub terra.Celum autem ab oriente ad occidentem semel in die ac noete Volui M vesti sapientes naudi estimant.Hoc autem rotundum Volcibile atq; ardens esse dixeriat. Cuius spera super aquas esse posita fertur ut apa Voluat, bc eius incendium temperet. Speram autem confirmant nec principita habere nec terminum pro eo is rotunditate sua quasi circulum Unde incipiat vel Vbi desinat inori facile comprehenditur. Equalliter enim ex omni parte fert esse coniecta 5c ad omnia similiter respiciens atq; a centro terre spacris equis dis hincesta ipat siti egitate ita stabalis ut eam nulla parte declinare Undiq; equalitas collecta permittat ac nullo fulcimento stibiaedi a sus etetur. Cuius perspeetione spere vel circuli multis argumentatio ibus traetas rationabile plato fabricatoris mundi opus Insinuat. Primus αclimatum quil anguli S 3Odiacus destias ex Vna linea conssat.

26쪽

Secudus Q sine initio est sine fine. Terciti S Q, efficit a pricto

denuo P motum ex se habeat deinde is careat iudicio angulo Q in se figuras omnes stellarum includat Ee is motu inenarrabilem habeat. Siqiaidem alii seκ motus errabiles sunt. ante-a tergo dextra leuaq; sursiim deorsum Φ Dos remo que uec quota necessitate efficitur ut hec linea Ultra circulum duci no possit. Duo stant autem ut diximuS aries quibus celum voluitur. BO reas qtrem aquilonem Vocamus hic arctoe sunt id est septentrioneS- quia nobiS semper apparent, cui contrarius est nothuS- ilaustralis dicitur hic osis qui terra tegitur ut ait cicero Sc effanes a grecis nominatur. Tanta autem .polias celeritate ferri dicitur. Di nisi aduersus precipite eita S cursum astra currant mundi ruit nam faciat. Fertur enim eiu S preceps Volubilitas ctirsu siderum

temperari. Unde iurantis. Sideribuq que sbia fuga moderantur Olimpi. Occurrianisti polo diuersa potentia cursu. De. Septem planetis ceti H eorti conuersionibus. Ca-Xiii IMbrosius sanetus in libro eYameron sic loquitur.

Legimus in david. Laudate eum celi caelorum. Utruenim Vniam caelum sit an plures contentio est, dum aliqui multos esse asserui. Alii autem preter Uritim alio Sesse ne

gant.Philosephi autem naudi istem celos id est planetas glos

horum consonanti motri introduXerunt. Quorum orbibus Gnera memorant OIa qtro S sibi Innim sis Uelut insertos Versari retro in itinere M contrario ceteris motibus ferri arbitrantur. Si

quidem in ecclesiasticis libris caeli caelorum leguntur. apostolus paulus Vsq; ad tercium celum fuisse se raptu memolrat. Sed de numero eorum nichil sibi presumat humana temetritas. Fecit autem eoS detis non informes .el confvsbs ta ratio equadam ordine suo dis mctos. Nam superioris circuli celum proprio discreto termino M equalibus Undit spaciis collectum

e tedit atq; In nim Virtutes spiritalitam creaturarum constituit.

Cuius qriidem celi naturam arti X mundi deus aquis tempe rauit ne conflagratio superioris ignis inferiora elementa succe deret, deinde circulum in 'ioris celi non informi sed multiplici motu sisticlauit nunctipans eum firmamentum propter sustentationem multarum superiorum aquarum

27쪽

De. Aquis quae super celos sunt Ca κυAec est .Ambrosii sententia. Aquas super celos sapitenteS mundi aiunt esse non posse- dicentre igneum esse colum nec posse concordari cum eo aquarum naturam. Addunt quoq; dicenita rotundum ac Volubilem atque ardentem esse orbem oelia in illo volubili circuitu aquas se a re

ne quaqm posse. Nam necesse es h ut defluant labantur cum

de superioribus ad inferiora orbis ille detorquetur, ac per hoc nequaqua eam sta posse aiundi cum aXi S celi concito se motu torqciens ea S uoluendo effunderet. Sed hi tandem insanire desilnant atq; confusi agnosceret quia qui potuit cuneta creare eNDIchilo potuit illam aquam naturam glaciali seliditate statbilire in celo.Nam cum Ipi dicunt volui orbona stellis ardentibus refulgentcm- nonne diuina .puidentia necemrio PspeXit ut inter orbem celi et supra orbem redundaret aqua que illa feruenti S aXiS Incendia tempera rei

Telle quidem cum mundo Vertuntur non mundo stantes helle Vageieruntur. HXceptis enim hIS que Vocantur planete id est erranim quae Magi S mouentiar Ordinibus cetero qtie a planetis Vocantur Uno loco fixe cia mundo volvuntur. Ideo autem plancte id est errates dicuntur, quia pcr totum m dum Mario cursu et motu discurrui. Partibus

autem diuersis inter staras uentur sidera.Nam quedam superiusquessam inferiuE discurrunt. Inde que terre Spinquiorastini quasi ma ra nobi S Videntur, qm ea quae cIrca celum voliarantur. Longinquitate enim locorum Visus languescit. Hinc accidit ut interuallo Onge distantia inter se circulorum Mia cclerici inalia tardit ad cursiaS sui e taliam reuertantur.Nam quedam sidera cellarius Gorta serius occidere enim antiar. iuedam ctiam tarditas ceteris e orto citius ad Occisiim perueniunt. liedam Vero pariter emriuntur,et iapia simul occidunt. Omnia autem sito tempore ad cursum proprium reuertuntur. Radii S aultem sistis prepedita sidera aut anomala fitat- aut retrograda aut stationaria iuxta quod M poeta meminit dicens. Sol tempora ditiidit eui.Mutat noctem diem l radii si potentibus astra.Ire Uetat cursu si vagos statione moratiar

28쪽

De. Positione septem stellarum errantitam Ca-Xx II-N ambitu quippe septem celestiunt Orbium prImUSmfer oras sperae est circulus luna constituta ideo aestprOYima terre posita est ut noeteilobis facilius lumee hibeat. Dehuac fretando circulo mercurii siclia est collocata-solis celeritati par sed Vi quadam ut phi losephi dicunt contraria: est. 4 eicius circulus liaciferi es h circumiretro-que mae a gentilbues Venus est dicta is inter quinq; stellas plus luciΗ habeat .Naut prediXimus quemadrnodiatra ibi A luna ita hec Umbram facit. tiario c1rculo soli Scursus est collocaicis qui proinde RaomnibuΨ lucidior est medius constitutus. ita ut tam superni Sqm inferioribuS lucem pres et Ratis ne autem dicima sic constritatus e t qa preclara omnia in medio esse debent:Pori ' qta lato circulo ucsper sidas dicitur collocatus quia illud marti actignates to vero phetontis stella est quam iovis appellant.Ιam summo colo id es h in naudi vertice stella saturni posita est que qUildem dum scimmum celxim teneat stablimior sit omnibias natiara tamen eius frigida fertur approbante Virgilio. Urigida salini ni quo sese stella receptat Ι qaec autem stacta errantia appelliantiar scilicet non ipa errant sed in nos errantes faciunt que sidera grece dicuntur planete .In sole eni nivet luna omnibus no

tus est Ortus M occasus asco quia Qt M Irina dith to cursu crit Ista vero ut prediritiam est retrogradiuntur es in m ala efficiutur id ess quando partacusas addunt 8d diffrahunt. Ceterumqtiando tantum distrabunt retrograda diciantur. Stationem abitem faciunt quanso stant Anni autem singularia stellarum hi sunt qui in spera sit cilia continentur quibus peradii S ad retaersionem circuli sui bis signis partionibus conuentiant. Natrina m quatiadrdecim annis fertur emplere cursum statim. MericiaritaS AnnIS Uiginti I Ucifer annis nouem Sobannis decem Mnotae: n. Vesper annis qumdecim. Phetontis anni S dtaodecim.

Nattarnias annis triginta qctorum Orbium atq; stellarum posititioncm subdita demonstrat si Stara . i

29쪽

. OeLumine stellarum , - .

Tellas non habere .pprium lumentaeda solis initiminata dicuntur. Nec eas υnqua de celo abscesseres Sed Ueniente Qte celari. Omnia enim sidera obstarantur sole oriente sed non cadunt. Nam dum sol ortus sui'ssigna pnni serit omnis stellaria ignis stib ei9 luminis fulgore evanescit: Ita iit pter solis ignem nullius sideris spicndor Uideatur.Hinc etia i appellatus eo Q selus appareat obscuratiscuetis siderib9Nec mirum hoc do sole intelligere cum liana pleria tota noete fulgente plera si astra non luceant.Esse autem s bellas P diem in celo Fbantur solis deliquio. Qqsi sol obtedes orbe tune misit 'bscuratus - clariora astra in celo ideantur. Stelle aurem scam misticu sensum sancti viri intelliguntur. De quibus di diu est Qui numerat multitiadine stollaria: Sicut eni omnes stelle a solle illuminant.Ita saneti a cristo gloria celestis regni glorificant Et sicut p fulgore sdbs-vim maxima luminis ei 9 sidera obita duntur ita oras splendor sanctoria in es paratione glori e X piqUOdam ino obscuratur, quemadmodu stelle sibi desserunt

30쪽

in claritate. Ita visitaria diuersitas meritoria curn discretione erit De.Lapsus bellarum ca .XINAlia autem Vulgaris opinio est nodie stellas cade iam sciamus ex aethere lapsos igniculOS ire per celuportarich Uentis Uagiaque lumen sideris emitti. Stellas autem Inmobiles fixas clis,manere in celo. Nam illud quod ait poeta. Sepe etia stellas Venis impetenti videbis r recipites e celo labi nosse si Vmbras flamaria longos a tergo labescere tradios Miteria lapsa P altum aerem dispersim traditam cadentia solui sidera dic summis etia que fiXas tenent astra polis. Sed hic poeite Voluntarie ad opinione Uulgi cotulerunt. Ceteria philosophi quibus cura est mundi querere ratione, illa assci ut questiEius

Hgitur in iob dicente do ira ino.Num qia id coitangere .ales micates stellas pliadas aut giru arcturi poteris dissipare.Num quid P ducis luciferia intcmpore suo A ut Uesperia sup filios terre costargere faciS M iterum alibi. Qui facit arcturia orionem ethiades taec nomia stellaria dum mscr ipturis legimus UaniΨ deleramentis poetaria ad sensum non p bemus Aa falsis opinionib9 vocabula ista in astris eX homi

D tam nominibus uel aliarum creatura* Vocabuli S imposuerat.

I shaeni stellaru quartadam gentilita sapientre nota sicut dieμ

indideriat. Qiuod eisdem coibias sacra Utitur scriptura.Non αν Idcirco Uanas adprobat fabulas, sed facies α rebus visibilibus anUlsit altu reriami figuram ea nomina P cognitione hominum

pes 'it que Jace sunt cognita .Vt quicquid iri cognitia significat. P. id quod est cognitu humanis sensibus innotescant facilius.

. Rcturus est ille que latini septem Onale dicunt. Qui

. stella F radiis fulgens in Dapso reuolutus rotatur ut ideo plaustria Vocat ila in modia Vehiculi MoliaItur: de ria o tres ad summa eleuat modo iri anclinat. Hic autean celi aXecos itutus senap versatur bd nuquam meigit. Sed dia in semetipso reuoluit nox sini E:Oer hunc aesturu ia e septetmoi nalem ecclesiam septinaria virtute intelli nimia S Llgetem. Nam sicut in axe celi ard ur9 semp inclinat misia'; etigit. Ita ecclesia diraei sis quide adHersitatibus humiliatur. Sed in OX cos urgenS- spe et Virtutib9 eleuat. M sicut cx tribus stelli S M iiii septetrion