Pontificum Romanorum qui e Gallia oriundi, in ea sederunt, historia ab anno Christi 1305. ad annum 1394. ex mss. codicibus nunc primùm edita, & notis illustrata. Opera et studio Francisci Bosqueti Narbonensis IC

241쪽

GREGORI Us XI. bus dictum conclaue circumdabatur, δρpraesertim illis, qui de directo erant subtus ipsum,in quibus fractis portis, dc --ro violenter subintrauerunt: alij vero ab cxtra circum circa dictum Palatium, remanentes , silc & taliter ipsum circumdederunt, quod illud vel exire nullus poterat nisi incideret in manus ipsoru . Dictis etiam Cardinalibus intra conclaue existentibus, ac in propriis logiis seu c meris iam reductis, custodibusque comclauis ipsum claudentibus contra morem solitum, qui est, quod nullus debet, ad ipsos in conclaui inclusos ingredi, nia si post electionis Papae celebrationem S publicationem, de hoc certificati, ipsum intrauerunt duodecim capita regionum, cu aliis pluribus ipsos concomitantibus, petentes quod statim simul omnes in alio loco congregarentur, quia ipsi eis loqui volebant in Communi, de quo ipsi valde

turbati fuerunt, dubitantes tamen Corum indignationem ipsosque contra eos

amplius irritari, si in hoc non facerent quod petebant, licet admodum displicentes omnes in capella conuenerunt,

ubi ipsi affuerunt, dicentes, Domini, pro parte Romani populi alias vos sepe ret-

242쪽

GREGORI Us XI. 23rquisiuimus ut velitis eligere in Papam aliquem, qui sit Romanus vel ad minus Italicus, & quia usque nunc quid super hoc facere intenditis nihil nobis clare respondistis,ideo iterato vos de hoc nunc

requirimus , volumusque ut modo expresse nobis dicatis voluntatem Vestram,

ut ipsam dicto populo nos mittenti referre valeamus; quibus dicti Cardinales di- erunt, secundum quod alias in similibus requestis per eos ipsis factis fecerant, quod non erat de hoc tunc hora faciendimentionem, tamen auxiliante Domino

in hoc facere proponebant, illud quod

videretur eis esse utilius pro bono regi- .mine Ecclesiae, ex quo Vt sperabant, totus mundus, & ipsi deberent merito contentari . Qui hoc audientes, Ut male contenti quia non clarius exprimebant eis mentem suam, ipsis dixerunt, & nos clare dicimus vobis, quod si non faciatis illis quod petimiis,dict' populus de vobis ni

te contentabitur,& Vt tenemus cotra Vop

c5mouebitur,ex quo sequentur scandala M pericula maxima, quibus de difficili poterit obviari, & ita praedicimus vobis, vi bene deliberantes in agendis prouideatis circa securitatem personarum Ve-

243쪽

S; i Gnrco Rivs XI. strarum. Ad quae dicti Cardinales respon

derunt prout etiam ali s in verbis simili- . bus responderant effectualiter protestando, ista verba manifeste sonant minas clare indicant, quod impressio, violentia per Vos, & illos, pro quorum parte ea dicitis,'contra nos procurantur, dg machinantur: Et ideo expresse nos dicimus vobis, quod si per vos aut ipsos

aliqua contra nos attententur, prout sonat verba vestra, & Contingat vos talium occasione aut timore aliquem credetis

habere Papam& non habebitis,quia non erit, & sic ipsi conclaue exiverunt. Regans vero officium Camerarij qui pro tunc territus iusto timore ipsorum, qui cum capere vel interficere fuerant in chinati, in castro sancti Angeli reclusus ad hoc vacare non audebat prout moris est , ordinauit quod partes conclauis Eccaeterae partes palatij fortiter clauderentur, ne aliqui ad loquendum cum ipsis Cardinalibus contra iuris dispositionem, aut pro ipsorum inuasione ad eos defacili pertingere possent. Sed deputati ad c stodiam palatij, qui erant de officialibus

eorumdem haec: fieri minime permis xunt, immo ex ipsorum ordinatione,aliar

244쪽

Gllico RIVS XI. 233 partes omnes ab illa hora in antea ex toto aperi remanserunt,illam autem conclauis portam vix ΔΓ cum magna difficultate claudi permiserunt & hoc etiam tarda hora 35 inordinata, cum iam fere omnes Cardinales lectos intrauissent. Praedicti insuper palatium occupanteS,Mab omni parte circumdantes tota illa nocte non cessarunt clamare, & Vociferare vocibus altis, & terribilibus, aliqui Romanum vel ad minus Italicum volumus, habeamus vel habebimus, aliqui vero moriantur,moriantur, illi verb qui de directo erant scibius conclave, cum gladiis, de lanceis, ipsius solarium fortiter concutiebant ad eosdem Cardinales per amplius terrendum & molestandum : ag gregarunt etiam arundines, siue cannas Dccas, &sarmenta in grandi quantitate

ad supponendum ignem solario ante diu cho. Propter quod dicti Cardinales nec

immerito turbatissimi fere totam noctem illam duxeriit insomnem, qui dum de mane essent congrcgati in capella,su asque audirent Mi as, Romani praedicti, ipsi in Ioeo capellae contiguo, soloque tantum pariete ab ipsis distante, adunati,

voces suas terribiliores ac altiores quam

P iiij

245쪽

234 G R E G o R I V s XI. prius exaltare coeperunt in tantum, quod vix audiri, aut intelligi poterant Missas ipsas celebrates. Campanas insis per grossas campanilis Ecclesiae sancti Petri Palatio contigui, ac etiam illam Capitolij ad Martellum seu modum quo pulsari,

seu percuti solent, cum adunatur populus ad rumorem seu hostium inuassionem, indesinenter uno impetu eodem Contextu pulsauerunt , ad quarum sonitum populares alij velut furibundi cu- Currerunt ad Palatium, ut plurimum armati ipsum intrantes , quotquot intra recipi potuerunt , aliis ab extra manentibus ipsum undique circumdantibus , qui omnes una voce tumultuose, & horribiliter clamarunt &vociferarunt, se omnino habere velle Papam Romanum vel ad minus Italicum , venientibusque ad portam conclauis, ictibus, Mpercussionibus validissimis ipsam percutere coeperunt, alta Voce ab extra petentes , ut ipsius fenestrae per Cardinales a parte interiori confestim aperirentur. Quo facto petierunt ut ipsorum aliqui ad eos ibi venirent locuturi, ad quos de

aliorum mandauo iuerut tres Priores cuiuilibet ordinis, qui ibidem viderunt,

246쪽

GREGORI Us XI. te inuenerunt multitudine innumerabilem armatorum paratorum ut euidentis.

sime demonstrabant statim in eos ir le-e hie, ipsosque interficere; clareque δί in-eotu ρο- telligibiliter eis dixerunt, quod statim &bael xesine ulteriori mora eligerent in Papambine.

aliquem Romanum, vel ad minus Italicum, haberentque pro firmo, quod nisi ita facerent, confestim , dc inditate, ac absque quocumque remedio omnes inciderentur per petias siue frustra, dc hoc idem eis dixerunt dc super eo aduisserunt λ bipsos aliqui Cismontani, qui eos diligebant , ibi tunc existentes de eorum intentione iam certificati. Dicti autem tres Cardinales conati sunt ipsos cum bonis, S blandis verbis retrahere , sed tunCvnanimiter fortius infremuerunt, &Voces suas exaltarunt, quae cum per ipsos aliis Cardinalibus reuelata fuissent, omnes nec immerito attoniti de stupefacti Cogitare coeperunt, dc inter se mutuo loqui quid facturi essent. Sed cum clamor dc tumultus praedictorum augerentur, dia de subito insultu timuerunt, fuitque do Voluntate aliorum, quod dicti tres Cardinales, qui prius eis locuti fuerant, addictam fenestram redirent, causa ipso.

247쪽

13s cnrcon 1 v s XI. retrahendi si possent, quod si non possent

aliter eis dicerent, & promitterent pro parte omni, quod haberent Papam Romanum vel Italicum prout petebant, ii fra horam tertiarum diei subsequentis, sperantes quod sub huius promissionis praetextu a suo dicto furore retraherentur : quod de dicti tres fecerunt, sed nec

sic alij se retrahere voluerunt, immo neCcessare ab incoeptis : tunc iidem tres ad alios redeuntes , & eos de praemissis ii formantes, ad inuicem conferre coeperunt,quid Ecclesiae & eis foret expedientius , in praedictorum manus incidere, aut Contra conceptum, seu velle proprium, aliquem ipsorum eligendo inordinatae condescendere voluntati. Sed Propter augmentum dictorum clamorum, & fortificationem percussionis ad portam aestimauerunt ipsius subitam se cturam, & sic mortem iam propinquam ipsis imminere, cuius timor adeo cordaeorum Conturbauit, quod citra ulteriorem deliberationem insistere nequiuCrunt', sed solum ad haec declinauerunt, Vt omnino ad mortis euitationem, totis Viribus, & viis omnibus intenderent, MVacarent. Et quia visum hoc fuit eis non

248쪽

GRE CORIUS XI. 23 esse tunc possibile , nisi iuxta praedicto-irum petitionem, & voluntatem eligerent Romanum, vel Italicum ad sic faciendum descenderunt &vt instans periculum euitarent, alias tamen minimet .

facturi, si tunc ibi, vel alibi, in suis debutis libertate & securitate fuissent, secundum quod aliqui eorum prius secrete in praesentia testium & notarij fuerant protestati, & fere omnes saltim Cismontani duas partes facientes effectualiter dixerunt in communi. Qui de mum sunt angariati, angustiati, & molestati circa qualitates, & merita personat eligendae debite deliberare non valentes , tandem aspectum habuerunt

chiepiscopum Barensem natione Itali- Pxinha-, Cum, Ut pote de Neapoli oriundum, ip- '''sumque subito & ex abrupto elegerUnt, credetes firmiter quod statum huiusmodi, & si forte pro eorum in demnitate ad

tempuS acceptaret, ipsum tamen cito prius dimitteret, cum de voluntate Corum, quae ad haec libera non fuerat existeret informatus , praesens enim fuerat in consiliis dictorum Romanorum, litquibus violentiae praetactae, ordinatae eX-

249쪽

titerant, & cum illatae fuerunt, occulat fide prospcxit. Et cum inter alios prael tos tunc curiam sequentes aestimaretur bonae conscientiae aC timens Dominum, essetque etiam informatus in iure, cum doctor in iure canonico existeret,ac stilo curiae, cuius Cancellariam unc regebat, i&sic sibi clare constare poterat, talem electionem , factam per tam notoriam impressionem subsistere non debere aerat verisimiliter sperandum , quod statum praedictum, cum sua, & aliorum damnatione , nullatenus retineret. Et ita expresse eo tunc di ctum fuit inter dictos Cardinales, qui demum dictis Romanis praesentibus , sicque cum instantia fieri poscentibus, ipsum intronizauerunt qui ab inde nomine proprio derelicto, Urbanus sextus voluit nominari, nec fuit fas aut securum remedium dictis Cardinaliabus Romae existentibus, quominus paulopost coronauerunt, ipsumque in CariCris actibus tanquamPapam tractauerunt, attento quod Romani in suo priori peruerso proposito persistebant. Circa haec

etiam multa mala interuenerunt , qua temeritatem & violentiam ac impressio nem Romanorum eXaggerant , aggra

250쪽

GREGORIus XI. 233Mant, Sc clare demonstrant quae recitare omitto gratia breuitatis,&quia ad eorum onerationem satis credo sufficere, quae iam scripsit. Et etiam quae extra conclauciat tentata sunt, ego ipse tunc Romae existens, ut plurima vidi,super his vero, quae intra conclaue gesta vel dicta sunt,me liquide informarunt dicti Cardinales, cum quorum pluribus super his saepius sum locutus, & prout ea ab eis didici in

his scriptis redegi, ut ea nescientibus nota fiant, veniantque in memoriam aliorum qui de ipsis mentionem iam fieri audiuerunt, vel audient in futurum.

CLEMENS VII.

Ex eodem M. S. Regiae Bibliothecae.

L E M E N s Papa VII. frater Comitis Gebennensis prius Robertus nominatus , fuit electus modo sequenti. Post mortem enim Gregorij Papae XI. Bandarenses de duodecim capita Regionum , cum caeteris ossiciariis qui pro tunc Romam, & Romanum populum regebant, manu armatorum,& cum pQ-