장음표시 사용
191쪽
bitum a Iure positivo e sed requiritur ut sciat, cognoscat, & advertat achii opus esse pronibitum , & praeterea si ib tali poena: idest, cognoscat,& advertat actu, & prohibitionem, & poenam Iuris positivi . Quando ergo Duellatores nec sciunt, nec cognoscunt talem poenam Duello impositam sequitur,quod Duellum ineundo excommunicationem non contrahant , excusitate eos ignorantia poenae.19o Quarto habes iisdem rationi bus, percutientem, vel Occidentem Clericum, qui scit quidem prohibitum este ab Ecclesia percutere, S: occidere Clericum , & scit etiam hunc quem percutit, vel occidit, esse Clericum , sed ignorat prohibitum esse sub excommunicatione hanc minime contrahere. Et ita de omnibus cenitatis in communi loquentes, asiarunt, Doctores allati superius in Pri uigiis capitis quarti,prςcipue 'O-
marrus is Man. cap. 27. 274. Versi.
Decimotertio : ubi sic : fgnorantia probabilis excuset ab excommunicatione profa-Eto damnabiti : quia licet non resurratur consensus delinquentis in poenam , ut obligetur ad eam , quia obligatio non nititur eius consensu, sed potestare legislatoris imponentis eam : requiritur tamen consensus in causam , ob quam imponitur , Et dixit S.
Tho. I. L. qu. 6 F. ar. 8. O' ut quis dicatur
consentire in causam alicuius, non susificit,
quod consentiat in eo quod est causa , sed requiritur , quodsciat, aut scire debeat,id se eas am : qui scit aliquid se malum, in ignorat paenam ob id impositam,scit quidem id quod es causa tutus, non tamen causam
illius : ita 'Na arrus i. c. ubi extendit suam doctrinam paulo infra, nedum ad censuras , sed etiam ad alias quascumque poenas exorbitantes,& extraordinarias . Quia poena proportionari debet delicto . minus autem delinquit, qui nescit poenam appostam esse tali delicto , quam qui illam novit : igitur qui nescit poenam appositam csse tali delicto, non incurrit eandem p nam quam
incurrit sciens esse talem appositam. hyi Limitans tamen ' marrus suam huiusmodi doctrinam, non esse extendendam, inquit, ad poenas mediocres, in ordinarias, atque iuxta prudentis Viri iudicium accommodatas delicto: Nam delinquens, aut novit poenam mediocrem : aut scire debuit, & potuit, saltem lumine naturali dictate , Dclicta medi criter saltem punienda esse: L lia mutineratus Ad leg. Aquit. Unde ignorans poenam delicto injunctam non excusatur a mediocri,& ordinaria poena ; excusari vero potest ab extraordinariata , qualis est censura,vel irregularitas ex de licto : sic marrus Le. cuius limitationem, & sententiam, probabilem existimant Sanchetam Suaretiquos refert, &sequitur Bonacina De Censuris in communi disput. p. quaest. 1. punct. 8-proposit. 3.
Ignorantia in iuribilis iniustitia Seiati , excusat mutem ἀ culpa.α α T TAbes hoc privilegiti apud
TR Acilinam de Iust. tom. q. tractatu 3. aio. Is numer. 7. quod etiam
approbant praeter alios Soto de Iust.
lib. q. Τι est. p. art. I. eodem lib. F. Τμα 6. art. 4. . Franciscus a Victoria Re=Aione s. De Indis , quinta propositione- , n. s. prope finem. Et Relectione 6. De Iure Belli. Hemu artum dubium est n. 32. dum asserunt, Bellum esse quidem nore posse iustum ex utraque parte . iuste tamen ambas pugnare posse ex ignorantia : quando videlicet utraque pars putat sc iustam defendere causam . Item , --quire Bellum esse trinque iustum, nisi ubignorantia alterutram partium excusaret . Insuper, Non esse inconmeniens,quod cum ex una parte est ius ex altera ignorantia an vincibilis, quod sit Sellum iustum ex utraque parte . Tandem, Posita ignorantia probabilifacti, aut iuris siliquit Vi
192쪽
ctoria ) potest ese ex ea parte, qua mera iu- - : in ratione talis praesumptionis potest stitia est, bellum iustum perse ; ex altera ille actus ad mirtutem iustitia pertinera. autem parte bellum iustum, idest, excusa- Nota tamen quia supradicta ignorantiatum a peccato bona fide . a ia ignorantia facilius habet locum in subditis , ermititi in incibilis excusat a toto. Item saltem bus, qui causam Legi tanto examine discu- ex partesubistorumsepe potest contingere . tere non tenentur a Si autem occasion Maro enim quod Princeps,cuigerit binu in- hujus Gianaei notabilis r Quaeras hic:
i um sciat iniustitiam belli, tamen sui An Milites rum subditi alicuius Princia dictum est ) subditi bona με sonisqui pis, tum extranei, teneantur justitiam
Principe uum : o'sic ex utraque parte belli inquirere, & examinare ut licites diti licite pugnant. Quod totum, ne- possint militarer Vel tantum extraneidum authoritative , & extrinsece, ve- Milites ad id teneantur. Item: An Milixum etiam intrinseca ratione probat tes, sive si abditi, sive non ,dubitantes de
privilegium propositum : Cui ibbscrin iustitia belli, sine peccato bellare poLDit etiam P. Diana to. 7. Coordinato,tract. sint Vide eundom P. Dianam To. 7. Coo P. res. 4. Ex par. 4. tr. . res. 14. dum ibi din. est. emtrarit. eodem 7. res. G. 3 7. 3 8. sic in fine: Dicendum s igitur aliquando 39. o. r. In hac ultima quaerit, An bellanter non peccare,q ia ex ign/rantia in- M lites, si e subditi sints enon, tenean - uncibili procedunt: non tamen sequitur ex tur examinare Iastitiam belli Et respon-hoc,ex utraque parte dari iustum bellum y . det neg. ative. sed ex una parte dari; in κtia praesu-
CIRCA SEXTUM, ET NONUM DECALOGI PRAECEPTUM,
Non Moechaberis: Non concupisces norem proximi tui. N Decalogi Praecepto, quod habetur Exodi Lo illis verbis: n Maechaberis: probi tur nedum adulterium Uiri , quod proprie Moechia dicitur, ted etiam foeminae, ikquaevis alia carnalis copula extra legitimum matrimonii usum: imo quicunque alius actus illicitus ad rem veneream, S voluptatem libidinis spectans, alliciens, & pmmovens, ut taehus,amplexus,oscula,delectitio.& intuitus turpis,locutiones, ornatus lascivi, litterae amatoriae, &c. Et nedum in hoc eodem praecepto actus exteriores luxuriae prohibentur,verum etiam actum,& a Metiam, seu desiderium interiorem,& voluntatem inordinatam rei venereae: prohibito enim usii alienς Uxoris, cognoscitur lumine naturae prohiberi etiam ipsius cupiditate mi, quae ad illum viam parat IMatth. 3. 18. Ego autem dico mobis,quod omni qui mi derit mulierem ad concupiascendam eam , iam moechatus es eam in corde suo . Hinc est quod ad hoc Sexnim Praeceptum , etiam Nonum reducitur De non concupiscenda muliere, de marito alieno ) seu quod Nonum, in Sexto imbibitur , ut docent communi-Y ter
193쪽
i o De Privilegiis Ignorantiae
ter Doctores, apud , dccum Bonacina tom. 2. in Deca L praecepta disp. 8. qu. Vnica,
prope'. prima . st hinc insuper est , quod & nos hic , siab unico, & eodem Capite,
Ignorantiae privilegia ad utrumque praeceptum,Sextum videlicet,& Nonum speciatantia, promiscue , & unitim asserenda proponimus . xy4 Licet autem Nonum Decalogi praeceptum ad Sextum reducatur, & in ipso imbibitum agnoscatur , eo quia, quando prohibetur objectum, quia de se malum est , consequenter etiam dosderium illius prohibetur: non inde tamen sequitur frustra esse additum Nonum praeceptum , Non concupisces: magna enim cum utilitate positum fuit: Tum quia prava qualitas, & morbus pessimus peccati adeo male intellectum , voluntatem affecerat , ut plerique Iudaei, falso
existimarint inforte, addit Traiaench in De l. tib G. cap. Huco n. p. nunc ι dem atqui nastri in Le errore et ersantur solii actum externum esse vetitum,& peccatum: Tum etiam, ut clarius, distinctius apparet i, concupiscentiam, desiderium,& a istum rei venerear vetitum esse. Clamis Regia lib. S. cap. p. n. 2. Sonac. propo-'. cit. in fine, & alii. r19 1 Et si obiter hic quaeras An ignorans invincibiliter actum internum eia
se peccatum , contra praeceptum ut supra , cognoscens tamen actum externum peccatum este,excusetur a culpa solum actum internum admittens Res indeo assirmative cum Sanctit Tomo p. Operis Aviratis lib. p. cap. 16. an. IT. 'Bonao- nato. L. De Triccatis do. a. qu. 8. punc. 3. proposit. 2. n. 27. ubi ait, ad casiam huius quaesiti e Eum qui Iornacationem externam n mi esse peccatum ; sed re incibiliter.ignotat desiderium fornicandi esse peccatum,non peccare issiderio fornicationsseeccare mero exterius fornicando:pro qua re alios D. D. citat. Hinc sit huius Capitis .
PRIVILEGIUM PRIMUM vult. Tertio: Quia cum sit duplex ma-. litia, altera actus interni, altera Vero ex-
ignorans inmiscibiliter desiderium forni- teriai cuni illa solii ignoretui voluntas
candi esse peccatum, excusaturά cutii admittendi actum . externum n erit pa , solum actum internum , libera a culpa . Quarto: quia voluntas
in desiderium ad- haec repugnat actuali amori Dei. Qui p- mittens . pe hic includit essicax propositum iur- , vandi omnia praecepta : Quod haec foras 6 Robatur: Quia ut optime nicandi voluntas non admittit, sed ex-
etiam J eum cludit. Tandem: quia ad peccaturr
proxima regula bonitatis,& malitiae hu- non requiritur, ut quis stipra suos actus manorum actuum sit conscientia,nullux internos refleetat, agnoscendo illos esse riccare potest, quandiu eius conscientia peccata , sed sussicit externam obiecti prudenter dictat id quod agit non esse malitiam nosse . Verum , respondeo eccatum; quod in ignorante invincibi- cum Sauchet r. i T. cit. nostro proposito iter contingi typrii denter enim sibi per- privilegio non obstare primum, nec se suadet actum illum internum culpa, cundum oppositum: Quia libere volcns vacar . actum quem novit malum , & praecel 297 Sed contra cum aliquibus apud tum transgredi, tunc peccat, quando ut l. c. n. i s. obiicies primo: Quia sic cadit sub illam volitionem , novit este desiderans, S actu internu habens, vult peccatum, & adversari Divino praecep- obiectu externit, qu ad esse peccatu no- to : secus vero si nosset este peccatum, &Vir. Secundὀ: fila volens furari, subinde adversari Divino praecepto si ab una ra- praeceptum vetans furtum transgredi tione, & tamen ipse libere vellet sub alu
194쪽
tera. . Nec etiam obstare tertium t Quia tunc ea altera malitia non ignorata imputatur ad culpam, quando ita est voli ea , ut peccatum sit, quatenus sub illam liberam volitionem cadit. Quod in nos tro casse non procedit: Quia malitia objecti externi dum in selo actu interno stitit, excusatur per ignorantiam. Nec etiam obstare quartum: Quia haec Volonias per ignorantiam invincibilem excusata non repuginat actuali amori Dei. Hic enim amor includit essicax propositum servandi mandata , quatenus transgressio alicujus, ita sub voluntatem cadit, ut non excusetur invincibili ignorantia.. Neque tandem obstare
Hltimum, quia quamvis illa expressa reflexio necessaria non sit, necestari utritamen prors is est, ire homo sibi prudenter oppositum perstadeat. L 8 Hinc deduc a pari, eum, qui
invincibiliter ignorat, peccatum esse internam voluntarem furandi, occidendi, M. dum haec in externum actum non prodit, excusari habentem illam , ratione ejusdem ignorantis a praecepti transgressone. Uti excusatur etiam per Fomsmn. l. e n. 21. cum aliis; is,qui licet sciat furtum esse peccatum, ignorat tamen furtum imperarς peccatum esse,& sertum imperat.
aut ad feminam scedit credens ectsuam orem , seu in incibiliter indirans esse alienam, excusatur a peccato Adulterii. 199 T Ta etiam Noacina Tomo L. I disp. α. qu. 8. punc. 3. n. ΣΟ.&. ratio est clara: Q ita is habet ignorantiam invincibilem facti. Secus esset si ignoratia vincibili laboraret, cu qua stat voluntarium sussiciens ad peccatum, eo quia praecedat ipsam aliqua cognitios eccati, seu obligationis, quanquam ta- is etiam ignorantia diminuat peccatum, ut docent communiter Theologi.
Glutus Vir, 3M ad bberam, o solutam feminam acredit, in incibiliter ignorans id esse sub lethali reatu, in postimo etiam praecepto prohibitum,
excusetur . peccato simpliacis fornicationis.
3oo Implex fornicatio est concubitus Viri ibluti,cum frimina se luta ; tales autem soluti vid licet intelliguntur ii, qui a Coniugio, Voto, Ordine Sacro, Religione, & gnatione sunt Iiberi. Sili ster Verbo Lu
plex fornicatio dicitur, quia est Viri
cum foemina carnalis copula nulla gra- .viori alia luxuriae circunstantia assecta,& associata; & ita ob id , commune nomen, nimirum simplicis semicati
nis, obtinuit: Atyr. to. 3. lib. 2. cap. q. ira princip. Certum autem est em simplicem sernicationem esse pecratam, .&adeo certum, ut haereticum sit contra rium docere: Clem. - stram, de Hae rei. uti & damnatum ab Innoc. XL. Pont. Maximo gram'. damnata ψ8ὰ asserere, Fornicationem secundum se nullam in mia mere malitiam, solum se Malam, cuia
interdicta. Est enim mala sernicatio sinapi ex secundum se, & intrinsece,ut colli
in Caiet. ibidem. Soto de Isit. M. F. qu. 3. art. 3. Contendente else errorem in fide, asserere simplicem fornicationem non esse malam ex lege naturali, & intrinsece) 'Diana Tom. 8. Coordin. tract. 6. res p. ex p. 9. trin. 9- ω' a celi. 4. ref 6 o. alias s9. Atyris e. Vale