장음표시 사용
501쪽
A Duertedum 1 est.quod interdum se . a L per matrimonio requiritur dispensatio,aliquando nun . si fiat secundum formam a iure praestitutam, non requiritur.
si vero contra iuris prohibitioncm, tunc requiritur dispensatio, quae postulari debet interdum a Papa, aliquando ab Imperatore,seu a Rege.
1 Tunc a Papa impetratur,quando prohibitio ab eo emanauit.& imminet peccatum, ut in gradibus consanguinitati .ani nitatis, publicae honestatis,& alijs prchi bitis a iure canonico, ut in c. non debet,&per tot.de consangui. & aisn. di insta di
3 Aliquando facta est a iure ciuili prohibitio propter aliquam caussam hone ita: utpote ius ciuile tutori prohibet, ne nu bat cum sua pupilla, vel adulta, nee filius eius,aut nepos .l senatiis coluito,&sequet. V. de ritian: ρtiarum. 5 quae personae sub illa proli: bilitae comprehendantur, probatur in I. si quet, tu cor, & l. non solum .ibidcm.
Et hoeius ciuile ex caussa prohibuit, videlicet ne pupilla vel adulta circunscribatur in re familiari ab his. qui rationes
eius gestae tutelae, redder e compelluntur. Hibertus. s.senatus onsulto. is de ritu nuptiar.& ne matrimonia se coacta sant. Et tunc ibi et Imperator , vel Rex in hoc Regno, vel alius in suo luperiore non recognoscens dispensare super hoc matrimonio contrahendo: vi l.si tutor. C. de interd. matrimo. ubi sunt haec verba, si tit tota vel curator pupillam,vel adulta qua .
dam suam sibi, vel filio suo, nullo diuino
impellato bene sc io. in matrimonio collocauerit,manet infamia contra eum, veluti in confessum de tutela: quia huiusmodi coniunctine fraude administrationis tegere laborauit: vides ergo quomodo Imperator super hoc dispensat. 6 si interdum audiui factam huiusmodi dispentationem a Rege cum nobilibusti diuitibus in Francia. quae pauperes su per hoc dispensari non petunt. 7 Idem ii magistratus lepore sui ossicij velit nubere cum aliqua sibi subiecta,quia ius hoc pluhibet timore impressionis rideoque solet hoc princeps permittere. l. na. . si quacunq; praeditus potesta. quod limie non seruakur.
8 Idem si velit mulier nubere ante an nu luctus r5 ne infamiae vita dae, solet hoci petrare ab Imperatore, vel Rege l. si qua
mulier. C.ad Tertul .l. i. ubi Bal de seorn. nupt. hoc tamen non solet impetrari in Francia, licet matrimonium cotrahariar. 9 Idem ii mulieri velit impetrare nu- ptias ad retentione pi loris dignitatis, ut- Mutiarpo e quia fuit nupta senatori. nunc vult fini inferiori nubere cum retentione dis nita- b n, ditis: hoc a principe impetrabit: iuod rarii inita gest tame,nuptiq. aede senator. prohibetur prioris
tame ne mali imoniunt contrahatur per matria
rescriptum subrepticium principis: necti . monyeet alicui. impetrare nuptias a principe imp/tra sub deportationis poena,& alijs postis in re toti rubr. C.s nuptiae ex rescripto petantur. Io Imo im est rapere puellam, quantum Regis beneficio illam postulare. c. nul lus. 6. l. 2. contra quosdam nobiles qui mulieres inuenire nesciunt, nisi eaς prin- 2 'si'. cipis literis,& praeceptis impetunt:hae tamen leges mattimonium prohibentes de iure canonicv, sunt cor ect . c. pen. & vlt. ρ ς ' de secundi nuptiis: quia matrimonia re guntur hodie iure poti, non iure fori. ca. Euphemium. t. q. 3 . Pederic. cons. 3 6 casus talis. Lucas de Pelina in l. s.col. 4. C. de inccl. lib. lo. ii Potest tamen princeps in iuramentodi aliis, cuae ius diuinum non destruant, sed iuuent, constitutioncm super hoc edere, non ad ann nullandum matrimonium. sed ut honestius contrahatur,& sine co Oione.& scandalo: qua constitutione tras gressa, de sic honestate violata poterit iu-cex huc transgrestarem mulctare, vel binis priuare,quae mere temporalia unt. &non subiecta ecesese: quod ii principis interuenerit dispensatio, non erit locus i m. politioni in uuiae.
ix Etate videmus hodie et quo ad matri mmonia seruari leges inponentes mulcta . GDρη aut bonorum priuationem , sed non illas furequae infamiam irrogant. c. s. de secund. ηυμtri rupi. c. cum secundum lepes. de haereti li. M G q6. per totum tit. C. de incest. nupti nee frui si seruamur leges ille quae matrimoniu annullam, cu illud sit iuris diuini. quae sunt notanda, quidquid dicant canonissae: quia
principis est continere ciues suos in honestate cum praecepta iuris pretes pila sinelio iste vivere alterum non ta de re, ius suum nicuiq; tribuet e. l. iustitia ae de iusti.& iur. Paris. cons. I .conliderata, in s
502쪽
Regula de dispensan gradib. prohib.
G Radiis in consanguinitate vel assinitate dicitur ad similitudinem scala rum,graduum, vel aliorum locorum, ut siciu de uno gradu in gradu ascendimus, vel descendimus, ita per gradus consanguinitatis de una persona in aliam, l. Ai-risconsul. 6 gradus is de gradib.& eil hi-bitudo personarum,qua cognoscitur quota agnationis vel cognationis distantia duae inter se per nadidisserant. Ioan. An. in declara arbor. consanguinita. Aduertendum est, quod cum in starii-tis vel consuetudinibus fit mentio de gradu, ut tertio, vel quarto gradu , seu alio :tune fiet computatio secundum ius ciuile, tum quia recta est computatio: tum lstatuta magis accedunt ad ius ciuile, finiquod persona quaelibet faciet gradum. ψ. h. institi de gradib. ais ait a. l. fi. ubi doct C.
nili consuetudo vel statutum aliter disponeret. Bal. in l. vlt in s. C. de successor. e. dicto. Deci . cons. 44 . concurrit,col .r. &cos. s 6 s. dno, in s. vel esset in terris ecclesiae quia verisimile est. stadius suum sa- tutum reseratur, id est ad ius canonicum.
Item sallit qn primum habita sitiiset
mentio iuris canonici,uel ageretur de co putatione gradus quo ad matrimonium . Ias.cons69 statutum, in 3 .vol. quia praecedentia declarant sequentia. l. ii seruus plurium, in Lisde leg. i .alia tradunt docita decla.arboriconianSuinita. Consanguinitatis.
Onsanguinitas est attinentia diuer sarum personarum ex eo proueniens quod una descendit ab altera, vel ambet ab eadem. teste Ioan . And.in declara. a bor. consanguia. ubi plus addit, et consanguinitas dicitur a cum ac sanguine,quia a communi sanguine descendunt et ut Prae. pol. & alii declarant ibidem. Notandum
quod licet olim prohibicio us'. ad sep
tiquitus vivebant diutius, ut septimum eis gradum videre contingeret: hodie au- sescente m1litia populi & diminuta deuotione,diminuta quoq; est aetas & quia dissicile est peruenire, & videre quartum gradum : quamobrem hodie usq; ad eum quartum gradu inclusiue prohibetur matrimoniu quis contrahere eu consanguineo, vel consanguinea. c.non det. de consangi lini. assinit . ubi aliae assignantur ro. nes sed si unus sit in quinto gradu, & alius in secundo vel tertio, pol inter illos contrahi matrimonium sne dispensati ne,ῖ reg. Collateraltu in linea inaequali. quoto gradu distat remotior a stipite, tato distet inter se.d. c. non det. de cosanguini.& in arb. cosanguinita declaratur. Petr. Pariccosue 2.dixi,i 4.vol.& cos seq ibide. Ves Unitatis.
Affinitas est personaru proximitas ex
conia proueniens inter copulatum , & cosanguineos copulatae 3c inter copulatam,& consanguineos copulati, teste Io. Andr. Sc Praepos in declara. arbor. assinitat. ubi dantur descriptiones: ut ibi ipse scripsi. Et sicut in quarto consanguini. ratis gradu prohibitum est matrimoniu. ita in quarto assinitatis gradu: ut est notatum in arbor. cosanguinitatis, Si alia quae dicuntur in consanguinitate,& in taxa,&in expeditione illius, seruari solent in ases nitate: nisi procedat assinitas ex actu sornicario praecedente, quia tunc nulla est copolitio: quia datur litera clausa, & tmtaxatur quo ad expeditione, ac si aperta:& in primo gradu assi nitatis datur dispensatio, quod remaneat matrimonium obscandalum vitandum, auore. s. matrimo nis de ne super coitu credatur partibus ad separandum matrimonium : & quia hoe impedimentum est a iure canoni eo Pin. uentum; ut docto. scribunt in declara. arbor. assinit a. & Prouinciat. l.6s. in no. super dispensa.matrimo. vers item pol. In quin
moniu,qui bis uersibus continetur,
503쪽
ti', disparitas,uis,ordo,tiram8.λουras, Hippolytus consit. 186. & in hoc eas usi si a ii, si forti coira nequibis, non video dispensationem exigi, vel raro. Me sociada vetant conubia. iacta r/t c f. s Sexto votum solenne impedit ac diri- Ioannes Andreas in tracta. de sponsal. dc . init matrimonium,ut votu in professione religionis emissum, aut votum in suscipiedis ordinibus sacris c. uno, de voto, in λεινον quando
matrimo. glo. in summa 27. q. l.
1 Hie duo exprimuntur gradus prohibiti, videlicet con inguinitatis Se ais nita tis addit glos tertium. videlicet publicae honei latis, de qua infra. 3 Quartus est ratione erroris videlicet
personae: ut si cui, putet contrahere cum Catharina. & contrahat cum Rerta, qui error pei sonae vitiat matrimonium : quia non est consensus ubi est error. Di per errorem fide iurisdict. Onan. iudicum. Sc errantis nulla est voluntas. l cum tet amentum, & l. non idcirco. C. de iuris & iacti ignorantia. Idem in errore conditionis, ut si contrahat cum serua. putans contrahere cum libera, & hi impediunt matrimonium. Error vero qualitatis. utpote quia Putabat eam este virgine, vel error sortunae, ii purabat diuitem puellam : isti errores non impediunt matriinonium, quia non res se ciunt iubitantiam matrimoni j et alioqui omnia sere irritarentur, cap. I in 19. q. l.
s Et super hoc impedimento non quae ritur dispe satio,& habita non prodest, altera parte inuita : sed partis errantis postea contensus interueniens matrimoniuratu facere potest: sicut dicitur de Iacob. qui volebat contrahere cum Rachel, de luit et data Lia, quae lippis erat oculis, a men cum ea poli ea consensit et ut patet Genes. 10. & sequent. 6 Quinto conditio apposita in matri-mcnto ut si puella contraxerit ea lege, si
pater voluerit δε si pater nolit consentire. non valet matrimonium. c. super eo,de coditiin appolitis. Si tamen a conditione recessum .s et it valebit matrimonium, utpote si pater permiserit, ut alius illam taliam ducat. cap. per tuas, de conditionibus appositis. 7 Item si non valeant sponsalia, non teneor sponsam accipere. c. de illis,de coditio. appositis , & melius esset non contra. here, quam contrahere, & in hoc contractu rapere mulierem, di processus infini tos ad illam promissam pecuniam habendam excitare. a Si vero conditio fuerit contra substatiam matrimoni j vitiat contractu secus si
alias fuerit illicita,quia tuac habetur pro
si vero fuerit simplex votum, ut regulari. ter est ouodlibet aliud. tunc impedit quidem matrimonium, sed non dirimit conistractum .c meminimus, & seq. ac per totum. qui clerici vel vovcnt. io Et super hoc voto etiam solenni potest Papa ex caussa dispensare. c. veniens. qui Aerie. vel vovent. Γlo. in c. proposuit. de concess. praeb. & in c. cum ad monaste rium. ubi lyanor.& alij, de statu monach. Aret. cons. l. s9. in tacto .idςoque potest ex magna cauila dispensare cum monacho, ve I sacerdote, ut contrahat matrimonium. ut docet Ioan . And. in resul. semel Deo. de teg. iurisin 6.& in Mercurial. resert multos huius scntentiae Deci . consi. i ta . in praesenti, col. 211 Aut fide tacto quis iam post votum
contraxerit, absolutionem petere debet a transgressione voti, di quod in matrim nio remanere possit: verum super hoc, occum Votorum commutatione non solet
Papa dispensare sine compositione . quaest secundum personae qualitatem, & illius substantiam, quandoque plus,quan
i 2 Septimo cognatio impedit matrimonium, de intellige cognatio carnalis, id est consanguinitas: ut supra dictum suit in floss. 3. vel de cognatione spirituali: ut inferius dicetur. scribit Burchar.in suo decreto libr. 7. c. 2 2. si quis neptem suam in coniugium duxerit, an thema sit: & siquis de propria cognatione, vel quam cognatus habuerit in coniugium duxerit, anathema sit. 13 Sed miratur staphil. in tract. de lite. ris gratiae 3 iustitiae,quomodo Papa recipiat pro illa dispensatione compositione rnam aut est iusta caussa dispes undi, de tuedispensare det, iuxta no. it c.b ae. 2. de postula praela. dc in l. i. s. p muttitur. de aqua quotid. & aestiua , dc iusta caulla ei ldispensandi in gradibus prohibi is etiam a iure diuino, videlicet ob bonum. pacis, dc quietis inter principes , & homines sibi subditos. cap. a. de despontatione impub. si vero non est causia, dispensationem abiucere debet.
504쪽
inter mi Tatum lc uxorem baptrantis prius eo gnitam. interba pria intem Ic parentes baptitti, inrer parentes bai3 i Ea i. dc uxorem ban: rtis prio cognitam, in cr leuatum Sc leum tem, inter leuatum Se filios leuantis, inter leuatum Sc uxore leuantis prius cognitati , inter parentes leuati, & uxorem leuan is prius Ggnitam, interl eu tum Sc parentes leuantis.1r Et totidem sunt personae in confirma
37s Regii l. de dispensi in gradib. prohib.
1 sed deSnet mirari, si consideret qua bati et itum, Et silios baptizantis multi dispensationes huiusmodi impetrarent . si gratis concederentur, qui saltem impensarum e mare deterriti non χudent, . dc sena er in se starent auret Ponti scis, pe. tendo secum dis enserit dareturque materia delinquendi. contra l. conuenire.Ede pactis dotal. 1s sicut dicimus de statuto, et si imponit poenam pro homicidio pecuniariam paruam non ualet, quia daret materiam delinquendi, steus si magnam: allegatur1 tex. nO. in I. pqna. de iniur. in inlli. quem
te. qu 1 et 2. dc Ludovic. Roma. ingui. 7os. dc Lochiis Curtius in c.s.col. 1 r. de consueti id. Sc Hippolyt. in l. t.nrit'. s deli. . ideo necesse et . ut mali ia hominum comprimatur, Sc ut compositio soluatur.
Clau- is Et quando Papa dispensat, se in naria in his ratione dicere solet, Iulius, dcc. dc si iterat p. s. illos, qui consanguinitatis, aut assinitatistio ibus nexu iunguntur,instituta sacrorum cano. sua . num matrimonialem copulam interdicant e summus in Pontifex ex potestati plenitudine, quam non abhoie Obtinet. sed a Deo personarum lc temporum qualitate pensata utiliora inspiciens, nonnunquam iuris rigorem, maxime circa subli. mes personas, ex regali prosapia descen- . dentes, mansuetudine comparat.
x et Et quod negat iuris seueritas, beni. initas dispensationis indulget. Sane, dcc. postea narrat factum, dc demum disperit. ac non obstantia tollit: haec est huius dispensationis sena ma: ut superius scripsi intract. de dispensat.18 Secundo cognatio spiritualix impedit matrimonium .ac dirimit contractu.c. I.& per . totum. 3O. q. I dc in tita de cogna. spirituali, nili necessitatis causa bapti Ea ue sit.c ad limina. so.q. l. 8c ista contrahitur per baptismum,dc confirmationem. cap. I. dc Κ de cognatio. spirituali in 6.i9 Omnes etiam quos an poenitentia accipimus, ita filij noliri sunt, ut baptisma- CUM
ς te suscepci,c.omnes 3o.' l. dc ideo de in c-' u natur presbyter, Sc duodecim annis pinniteat, qui cognouit illam , quam in consessione au diuit, c. sin. ibidem. Cognati nis huius spiritualis viginti sunt personae
prohibitae, quas scribit i anor. in c. Matrinus,de cognat. sp ritual ta in baptismo. quam in coiirmatione . zo Prohibetur ergo primo matrinronta
inter baptizatum α baptizantem, incer
a ..ua. tione, super quibus dissicilias papa dispe- sat de solet esse taxatio sicut in consanguinitate: non ueto ibi et fieri compositio in hac cognatione ,secundum quisl sam. ι22 Tamen super cognatione spirituali Aad contrahendum non facile dispeliat Pa. pa. sed super contracto sic, licet pollit in his omnibus dispensare , veluti quia sunt iuris politivi. Ad mirimonium igitur et contrahendum dispersare poterit, siue sit
paternitas, siue fraternitas,aut compater- nitas: ut tradit Panorm. in rubri c. de cognatione spirituali. 23'verum inter leuant ex nulla contrahitur cognatio. e s. de cogita. spiritualii lib. 6. ideo non opus eli aliqua dispensatione: aut declaratione.
14 Idem si puer in domo fuerit baptitatus sine solennitate, Si postea ad ecclesia delatus, ubi solenitas baptismi fuit obseruata . Sc ibi aliqui tenuerunt puerum , ut nulla contracta sit compaternitas , qui non est ibi baptismus, sed solenitas baptismi,ex qua non contrahitur cognatio sipi- - .ritualiς, de data fuit declaratio in plubo , ut testatur Protaiciat. sol. 18 . ergo ipse etiam aliam uidi declarationem , quam obtinuit quidam ex cons. Do. Philip. Probi doct egregij. 2s In cognatione vero letali, ut si per
adoptionem soror mihi esse coeperit ,qua- tio leg diu durat adoptio inter me Sc ipsam,nuis lis ani-ptiae consistere non possunt. c. uno. de co- ρε iat gna. letali Et super hic non vidi impetrari dispensationes: quia pater potest illam dissoluere emancipando , ideo non est opus dispensatione ra6 Octauo incellus impedit matriminnium line dispensatione , sed non dirimit prohibuiam contractum . c. transmissae,de eo qui mat i- cognouit cosang. uxor.suae. Et an Episcin monium
505쪽
natu in cus scrimen esset commissum cum conmertem sanguinea sponsae:& se non esset vere cri- virinrn men incestus c.2. illo tit
ox,stae 27 Notandum est etiam alia duo esse lincipere it pedimenta, quibus impeditur matrim
litis com nium, id dirimitur iam contractum: pri-1Nam. mum est, si alter coniugii in vir aut uxor Dispen. machinatus fuerit in mortem alterius cusatur in effectu adeo quod mors secuta suerit, &conscio tune iste nunquam poterit cum adulteraria cil eo contrahere, nee in contracto matrimonio fui ma- remanere e. i. di per totu. de eo qui duxit chinas' in matrimo. quam polluit per adulterina. μιι mor I .de diuor. e. liquis vivente. l.q. l. ιι m. 2 8 Idem dicendum est & multo sortius, Promit - si uter lite in mortem machinatus est eum tens vi - eslactu .doct. in c. super hoc .de eo qui du-
ιμίη eou 29 Limitatur in conscientia, quando mat hera trimonium est contractum . & negotium cum T. penitus est oecultum: tunc Papa dispensa rio nou bit ut remanere possit cum adultera ad poteris vitandum scandalum ob dissolutionem cum eo matrimoni j cap. quia circa,de consanguieontra . nitate, de laxa sigilli diminuitur in soron O conscientiae, & bulla clausa mitti solet rm ratio quod secus est in aliis bullis,quae non co. coniuge. ceduntur in soro conscientiae.
3o Secundum impedimentum est , si
vivente primo coniuge alter dederit fide de matrimonio cum altero contrahendo mortuo suo coniuge, de ea post promissionem cognouerit. tunc illa fides data cumeoitu sequente impedit matrimonium cotrahendum,ae dirimit iam contractum, c. relatum, di c. seq. 31.q I. cap. I.&fi. de eo qui duxit in matrimon.
3 i solet tam n Papa cum his dispensare, dummodo neuter eorum in mortem alterius mortui machinatus suetit:& dabitur leωitimatio prolis susceptae post obitum alterius.& exinde suscipiendae. P ' 3 1 Tertium est,quod in pedit, sed no dis tur cu quis de facto duxit,quana pol ς' g luit per adulterium,S: ex qua suscepit li- ρίηρπιι beros,uxore sua prima vivente dispensabi Ἀγβ prima mortua cum eis: ut scripsi
prius ad tempus separati dum neuter isto omne. rum in eius mortem machinatus fuerit possint matrimonium inter se contrahe re de nouo: & de ex pretio v. uti, quan do legitimatur proles coacepta , & Ω- scepta post obitum primae uxoris. d. cad. I.ubi docto.
a 3 Idem ii quia late ecerit uxorem ne
spe enim eoniugii absque dispensatione Intertia
sibus positis in c. hoc ipsum .s de poeniten se simatibus. 33. q. r. ubi sto. no. θν eam 3 Nono, culius disparitas. Christianus tu Are-
enim cum Iudaea, vel sarracena contrahe manε re prohibetur. e cave. 23.q. t. ia in hoc ea Lit.
su non solet Papa d ispensare, nisi infide- Iud si is ad Christianismum perueneriti, ut noe . cu CHι doct. in cle.i. de conuersi in fide l. silana 3s Decimo, vis compulsu a impedit ma . non 'matrimonium quia ubi est vi ,non est cosen. trahit sus,e. cuin locu , de sponsal.& matrimonia matri debent esse libera,e gemma, d. ob id et ni mometus qui potest cadere in constante vir si
impedit matrimonium,c. venies. a. de sposai. xl. in c. Abbas, de his qiuae vi metus vecaui fiunt. Ias .in l. Titia. ff. de verb. bl. ca.
de illis, E &e.ex literi .de de si os impub. Vis e 36 Nec superhoe matrimonio so' et Pa- memipa dispensare, quippe sibilatia deest, vide imp dia . licet consensus .eap sui sciat. 27. t r. sit per unι main qua subflantia Papa non dispensat. docto. 1ν im/in c.cum ad monasterium , de statu mo nomiam. nach. Angel. de Clauas in summa, An - su νgel. in verb. matrimonium, I. in ultimo vi oema impedimento: ubi dici Papam non pos tu Papa se dispensate in his impedimentis, quae re non diis mouent consensum, ut conditionis , erro' stanseat. ris personae impedimentum metus, &pri era ali uationis sensus, ut in furioso. hie ris31 sed si hie coactus postea consenserit criptis.
carnali copulae, matrimonium ratibabitione conualescit. cap. insuper, qui matri. mo. accus possunt, nec hoc casu egemus
dispensatione. sed consensus postea superveniens conualidat matrimonium: ut praedixi.& docto.in l .interpositas.C.de tran-nct. Petrus. Parisenscons s 3. quamuis,
38 Undecimo,ordo sacer impedit & diri - .
mit matrimonium,per cap. secundii. qui clerie. vel uouent. minor vero ordo non , . m
ut ibi,& cap. qui uero, & cap. seruauim . V 3 r.distin. sed ii bresbyter de facio cotra. xerit, dispensat interdum Papa cum Regi bu ,& ill ultribus, ut uxorem retineant,scin matrimonio de iacto contracto rema. neant: vel si aῖeretur de pace publica R gni, rei ex separatione graue scandalum immineret,cap.quia circa. in R de consanguini ta. vel quando longo tempore in eo matrimonio perseueratum fuerit, & inde suscepta proles. cap. de gradibu 3 s.ci. 2.c.non debet de consang. Roma. consta oraa cis
506쪽
39 Dispensat etiam in foro conscientiae, quamlo quando receptio ordinis fuerit occulta, uis; Uu cum limitatione tamen, quod si ille pre ,-- pro. byter uxori suae superuixerit, perpetuomatis sne spe coniugii se contineat, & quod ose ut ma- ficium beat.e virginis Mariae saltem die-rrim 1- bus dominicis, & sestit per modum satis. nisi eou- factionis, quo ad vixerit, recitare teneatra it. ruta & ita de facto vidi cum quodam suis. se dispensatum. iam is q. Di odeclino ligamen, nam ligatus eu. M A pri Τὸ non potest cum secunda contrahe- diis se re; qui non potest quis duas uxores, vel , ., spons s habere, nec quidem praetextu cu -υ, b usquam dispensationis. 6.assinitati . inst. de nupt imo duas habens sponsas,aut uxores, vel uxorem cum concubina , essicitur
infamis, i. eum qui. C. ad legem Iuliam. de adulter.I. l. in s. it. de his qui no insani. 6. si vero effusa, in authent . qui bina d. naturai. efficiant sui. Rauen. in Alpha. in
i Et aliquando vidi oppositum contra
quentam mercatorem habentem uxorem
cum concubina . N hoc factum a d in illum ad reprobationem illius adducti in testimonium, c. nuper de biga.
r I mo ii quis contraxerit sponsalia per verba de praesenti: ut est solitum seri in iurisdictione Senatus Tholosani, & in prouincia,& postea contrahat matrimonium etiam in iacie sinctae matris ecclesiae cum altera, tuam cognoscat tamen prim adhaerere tenetur, e. si inter. de sponsal. c. i. εc per totum. de sponsa. duorum.
3 Hem si quis in longinquis partibus
AH .ua existens audiuerit uxorem suam mortua. G ,,l , α sic probabiliter credens alteri nupserit. y'μ dabitur eide dispentatio, P cum secunda' remanere possit eu absolutione ab adulter.j dc incestus reatibus: Sc quod credulitate huiusiriodi durante exactus debitum coniugale reddar,non autem exigat. prouiso tamen, quod si primam ad eu redire contigerit, amplexibus eidem reiecti p primae adhaei e re teneatur, e. in praesentiam despons. e. dominiis. de secun .nuptij'. Si vero maritus vel uxor tuerit cer tior factus per nuncium specialem ad hoc missum de morte alterius, tunc non solum dabitur, quod in matrimonio contracto remanere valeat, verumetiam si nondum
contractum sit, quod contrλhere possit : M ε fit per viam declarationis, seu dispensationis ad cautelam. vel per modum licen
Regula de dispens in gradib. prohib.
se, oss- γῶ .an adulteri j: vide tex. in authen. hodie..an distrC. de repud. ubi Bald. θ ali; tractanti omnδ s Decimotertio honestas, quae vocatur patiar. iustitia publicae honestatis: quia in conuentionibus,non solum quid liceat considerandum est sed & quod honestum sit. l.
semper. q. de ritu nup. unde dicit tex. in c.
si quis uxorem despolauerit, vel eam sub
arrauerit, quamquam postmodum, praeueniente die mortis eius, nequiverit ei ducere in uxore me tamen nulli de consanguinitate eius licet accipere eam in coniugio: quod si inuentum iverit factum, separetur Dino 27. q. a.& c. ssosam, despoce accessit, & e. dilo, de delponsa. impube. 6 Etiam si sponsalia iiiit nulla, utpote
contracta inter consans uineos,d. c. ad audientiam, de sponsal. secus si essent nulla ex desectu contensus,c. vino. de desponsa. impube . in 6. Et super hoe dispensat Papa et in secundo gradu : & bon uni esset Episcopos super hoc tam leui impedimeto posse dispensaret imo, ut dicunt doct.
in e. non debet. de consaneu init. honum esset si tolleretur hoe impedimentum. 7 Ego tamen putarem non ei Ie tellendum : quia honesta seruanda sunt & non tollenda. Maximum. n. est iuris praeceptu, honeste vivere. g. iuris aut praecepta . de iussit. de iure. in instit.& l. iiiititia. st. illotet. & maius est honestatem seruare. 8 Decimo quarto amnitas impedit matrimonium: ut declaraui superius in verbo, Assinitatis.
9 Decimoquinto si vir non possit coire ratione frigiditatis naturalis, vel accidentalis,l quia castratus, aut ex debilitate, vel im' secitate membri, vel quia non potest e' aimittere semen: tunc illa frigidita perpe' i im tua, vel in muliere si sit arcta quod rarii Haest impedit matrimonium , de dirimitur
iam contractum c. I, c. laudabile.& c. fraternitatis. S per totu, de stigi d δέ maleficiat. & Host. in s. fi. in summa illius titu. so Et in his nulla postulatur aut datur dispensatio: pote it tame remanere mulier tanquam socia , si velit, ut vidi apud Ca. thurcos. c. consul rationi, de fri dis, , biqui scit impedimentum,& contrahit, non poteti dein se conqueri si si tamen frigiditas superuenerit post
consummatum matrimonium , non uirimer ipsum : ut not. in c. fraternitatis, α
ibide,& in c. i.& per totum 33. q. I. quia nihil tam humanum est , quam for tuitis calibus inulieris maritum, vel uxorem
507쪽
rem viri participem ere: l. si cum dotem. s. si marit us .ff scitu. mair. sa Et ea sus in quibus sponsalia de sutu. ro soluuntur, tradit glos. in c.sit quippe, 27.q a. scribens hos versus.& in c. quem ad idum,de iureiur. 13 Lura seu eruenum, furor. ordo, sena
Lasaq; vi nisas. membri damnum,
unum generale, tuo prohibetur alicui, ne clam matrimonium contrahat: dc clandestinum dicitur matrimonium tribus modis: Primo quando telles non adsunt, c.
ruod nobis,de clandest. desponsa. Secuno quando non fit cum solemni late requisita. e.aliter.yo.qs. Tertio quado praeter millis publicationibus quas banna voeat) celebratur, c. cum innibulo. de Mandest. despons & super duobus vltimis eps dispensat. doctor. in d. e. eum inhibitio. sue Aliud speciale dicitur impedimentu, quod est vel a iure, vel ab homine:a iure, utpote prohibetur tempore quadragesimae, & alio tempore prohibito contrahi matrimonium, e capellanus. de ser. e. non oportet. 23 .q. q. quod est intelligendum, ut conuiuia & solemnitates nuptiaru fieri prohibeantur, sed non sponsalia etiam depraesenti. gl. & doct. in d. e. capellanus. 16 Ab homine interdum sertur impedi. mentum: ut si iudex prohibeat ob aliquam
caussam . ni pars contrahat, antequam de matrimonio fuerit cognitum si iudex iste habebat cauilae cognitione matrimonis.&. tune si caussa sit perpetua, propter quam interdicitur,& eo casu peccat, qui contra talem prohibitionem contrahit: & separabitur matrimonium data sententia diuortis, εἰ probato impedimento coram iudice ecclesiastico, c. vlt.de matrimo. contra interd. eccles contract.1 Si vero impedimentum erat temporarium. tenebit matrimonium. sed in poenain det iste contrahens ad tempus separari, c. I.& 2. de matrimo. contra interd. eccles Angel. Clauas. in sua summa, inuem matrimonium,3 .versi impedimentum primum,& seq.s 8 Vbi dicit quod regulariter non potest episcopus dispensare in impedimentis matrimonij, ne contrahatur, nec contra con
cilia. sed in criminibus impedientibus
matrimonium solum contrahendum po terit episcopus dispensi re vide eundem Angel. in verb. dispicatio. β. s. & per docin c. at si clerici.I. de adultei iis, de iudicrinatur elausula,si mulier rapia nοῦ fuerit
GLOSSA SEXTA. ET sic Papa quoties dispensat super co
sanguinitate, vel amnitate, solet ad ij cere hanc clausulam , dummodo rapta nosuerit: quia super hoc non intendit dispe-sare. etiam si expressim pemetur dispensatio: nam de iure ciuili raptor no potest contrahere matrimonium cum rapta, quinimo surca suspendendus est,t una, C. de raptor. virg.tex. in auth. de raptis mulierlbus colla. 9. Secus .inde iure canonico , cui statur per tex. in c. pen ta s. de raptor.
tex .in c. tua.& c. denique. 3 6. q. . requiritur tamen hoc casu voluntas parentum. secundum Barba. conii l. vltim. infin. in a. volum. quod impraesentarium non discutio, sed dum operaepretium fuerit: de seripsi in l.Marcesius, Tile verbor. ligniscat. t test tamen Papa, si velit, non obllanteae regula dispentare, sed non solet, quia res mali est exempli. D siscimur ponatur causula addita in
contraxerit cum rapta: & petatur dispensatio a Papa, tune apponetur clausula in quinterno apposita, ut separentur ratione delicti pro tempore, quousque ad arbitrium commisiaris congruam egerint poenitet iam,e. ex literis,de eo qui cogno. consang. uxoris. & postea dispulsetur cum illis :& sacta dispensatione omnes pcenae legales cessabunt: ut videtur innuere glo. in e. de puellis 3 6. quaest. 2.1 Ultimo figendum est menti, quod ialiis matrimonijs contrahendis erant olim Romae diuersae laxae : nam si agebatur de contrahendo in quarto consanguinitatis, vel quarto assinitatis gradibus, taxa erat ad x . Iul. & 28. cari. Et pro bullae expeditione dabantur regulariter. 3 . cari. 3 Si vero ignoranter cotractum fuerat,& scienter consummatu in quarto gradu, taxa est ad y. cari. dc zz.Iul. dc copolitio so
508쪽
a 8o Regii l. de dispens in gradib. prohib.
Iebat esse ad ducatos Io. vel 1 2. Sed inter spons in a 4. ccinctu ut asserit. tio pradu conpostio ad 2 s. porrigebatur
Idem quando erat scienter contractu, εἰ consummatum e eo enim casu eum Datario componi solitum erat ad io. duratos, & hoc temper in gradu. De matrimonio etiam scienter contracto, sed non conium malo non est cona polit io, sed adduntur quatuor calleni pro ablolutione .s sed ii agebatur de tertio gratia, siue
scienter matrimonium contra iuni esset, vel alias:aut si agebatur de illo cotrahendo, senapcr taxa augebatur de cari. r. salte plusquam in quarto.Et plus taxatur quando scienter contractu ni est. qtiam si ignoranter: plus quoque ii agebatur de impedimeto coi,nguinitatis & assinitatis limul, u li de altero titi r quia duo uincula sunt sortiora, c. I .de treuga, εἰ pace . 6 Si autem petatur dispensatio super matrimonio ignoranter contracto,& consummato in foro conscientiae: tunc non datur copositio, cum occultum est imped inentum. At solet impedimetum limitari,quatenus cosanguinitas, vel assinitas penitus occulta existas, dc cum claus. in foro con
scientiae tantum, ut nullis super his testi bus adhibitis aut literis datis, siue pio cessibus factis, seu praesentibus.1 Et in hi, duob' gradib' videlicet quasto, Sc tertio silet facillime papa dispensa re cum praedictis compositionibus: oerum quoad tequentes gradus est aduertendit. 8 In secundo autem gradu papa uon solet dispensare inter ascendentes de descedentes. sed in colla teriaibus dispensat in linea aequal ,nun autem in linea inaequali, uidelicet quod patruus posset ducere neptem in uxorem sunt enim isti in 1.
gradu in linea inaequali. si Sed cum fili s duorum fratru poterit dispesare, licet sint in i. gradu, dc in linea
aequali. g. l & I anor. in c.proposuit, de concessi rab. 8 in c.literas,in vel b diuina,detesti. spolia. dc Anch. iis 373. rc catur. c. de ii fidelibus. de consanguinita. Et quias trum di neptis sunt de iure diuino pro.
ibiti, non fili; diror u fratruui, sed de tu re canonico tisu de quia non reperitur hactenus cum patruo ec nepte dispensatum , ideoq; prohibitum cc setur. c. inter cor .ralia, de translat. Episco.hoc exprese tractat Anto. de Rosellis in suo tract.de potesta. Impera. vers. Sed in hoc est notandufol. 83.co L . tan E in Regno Franciae invenit dispeasatum Io.2ruaci. in tract. dei o Etiam inter ascendentes 8c desceden tes papa non dispensat: nam ascendentes sunt descendentibiis loco parentum ν. ergo, de nup in instit.& quandiu est notitia parentelae coniungi uon debent. c. progeniem, cum seq 36.q. Praepol. in c. no debet, de consanguinita. 3c pluribus hoc pr. --bat idem Ioannes Bruael. in tract.de sponsalibus. in viges matertia conclu. ii Limiti nisi in foro conscietiae, quia solet absoluere eos , qui lic occulte peccauerunt,uidelicet in actu fornicario, dc in matrimonis s ad euitandum scandalum, si separarentur. ia At in primo gradu nunquam dispen. satur,nili in soro conscientiae.& in matrimoniis iam contractis: prohibetur enim In pria hoc lege naturali, ec diuina na dicitur, mo gν ρνopter hoc relinquor homo patre o matr6 non dc sic relinquendus est pater, dc malev ,ut is,spe non cum illo contrahatur. seimsis/3 Sunt etiam duodecim personae diui- ID, o sna lege numeratae, cum quibus non di pen- sutia. sat papa , quae conscibuntur Deuteron. c. papa - 27.εc Leuiti. 2 o. personae uero sunt lix:pe dis barier de mater,filius, ror, neptis, amita ima cci I agtertera,uxor Patrui, dc uxor fratris, nurus, seno osocres, uxor patris. plos .in capitu. literas, Diade restitutio. spoliato. de in capitu gaude a promus, de diuort. Guisi Tamen de uxore fratris mortui reperitur dispensatum cu Rege Anglo. Consiluit Aegid. Bellam .coni 28. Sc Pari cos.
68. in . . Vol εἰ Mantua. cos. I ai .q sunt cintraria consilia. veruntamen e O crederem
papa dispen sare posse ex caussa super hoc,& dispensationem ad hoc faciam tralere. Et in Euagelio prohibebatur adulterium de incestus uxoris fratris uiuentis. is Sed cum apud Biturires suissem uocatus in consilium harum rerum, de quidam Theologus me praetentasset , quid mihi videretur, cum semetia depromi sulcm,nosui postea vocatus: quia non obseruaram doctrinam a pecula. in titii. de aduocato quando interrogaberis tace, & eris in coinsilio: sed qui quaerebant consilia, non ueritatri quaerebant sententiam, sed adulationis: ex quibus multλ. fuerunt exorta
INsuper alia sunt quaedam scripta.
509쪽
dam: sed ego ecimunia dicerem,quia com--4 muniter impetrantur & a Papa, 6c a prin. eho apis c Pibu, secularibus,& quaedam habent e5ha f. . myini ut docet imperator in titu. eom. ιa, i ta muni λ vitiusque iudicii .de legati , de sueri emi. lia nempe religiosus testari noudii test, capitu. 2.de testimen quia ingres.sus monasterium dedicat se Sc sua omnia Deo ititur nil habet, te quo testetur. authen. ingressi, C. de sacrosanct. eccles. Scquia bona quaesita ex ecclesiis, dicuntur esse de patrimonio Christi,c.comm issa, de electi . mino. x Ideo vicarius eius videlicet papa p terit ex causi concedere, ut religiosus testetur de his bonis , luae ex fructibus beneficii, aut alia, ex industria quaesierit: ut do. 'i' cet Bald. in i si .col 6.C unde legiti. & in authen. nisi, ad Trebel. doct. in cap. in praesentia, de proba.3 Exteri autem seculares quicquid ae. t m qui reant in huc regno,ex bonis regni prae-δεέμυ- sumuntur acquitiisse , sicut uxor de bonis res ἀο mariti .l. Quintus, fide dona. inter vir. ac MI uxo ob id de his testar i, vel disponere non
si e pols int: led Rex in hoc regno bona illa iuras u re quod voear albinaetii occupat: ut stri-
M'. bit Bened. in repeta c. Rayautius, in vem.& Uxorem. num . to 2. de testam. &Chasta. in consuetud. Burgimd. in rubr. Des em
interella vertitur: ideo ipse locedit, ut exteruet etiam clericus testara de illis acquisitis, si icquirendis possit, .si quando, C.
de inoiscios testainen iuncta i vacantia . de bonis vacantib. lib. io.& Fel. in c. t. nu. 9 verti. declara de rescri. & Alberi. Brian. in tract. de sorma te solenita .actus. l.6 svi Et qui non potest iudicare aliquem . non potest dispensare cum illo. teste Spe Hus 6 eula. eo. titul. 6. postremo, vers Sed illud quaeritur: & ita secundum uniuscuiusque iurisdictionem tam Papa , quam princeps
seculari, concedunt rescripta. Et hae cocessiones quaedam tedunt ad acquirendum , aliae ad coseruandum,aliae ad utrumque :vr inferius de rasistrabimus: ideo ea rescripta tractare hic volui, ut hanc materiam.& hos tres modos compleam.
nai. .s s i ςm solent dari extraneis ele ... , . iςi Papa, Vt liceat eis beneficia habere,. .. in Regno, qu muis non loquantur idio 3 . ,. Mὸ ς p/tri , Otra capitilla neminem, o. bis lina in rςgui Cancellariae patet.' 6 Tamen propter Regis Franciae priui- ' ' legium adhuc opponere ut ea teris talia
bilitas rob id etia Rex istas naturalitatis literas illis eoncedere soler, quibus indulget, ut beneficia possint in regno habere usque ad talem summam. & bona possint in regno acquirere. perinde ae si nati in regno,& regni Oi iginarii essent: veluti Romano etiam quibusdam prouinciis olimeoneessi se reperimu , n i. f. aede censib. Ω-arar praefatum autem Regis Franciae priui cibi legi uin. ne quis alienigena beneste ium in . he.
regno suo ac Irat, aut teneat sine eius per b.
missione, secundum glo pragma. sanct in cproaem. in verb. exterorum . firmatum fuit Misis.
lege regia a Carolo septimo edit :q'N P b. ramis
hibitum fuit exteris, ne in regno lienen .ficis ecclesiastica, nec dignitates, maxime spontificales habeant, & teneant. tum fieregni secreta revelet, teste Bened in repe.
de testamen. ubi dicit illam suille. publieatam die S. Aprilis in Par limento Paris Pictavis tune sedente. 8 Tum etiam quia non valent propter idio ma diuersum,docere p 3pulum tibi co- missunt, quod maxime interest, c. inter cae- tera, Ostic. ordinan. etiam quia in fundan. dii ecclesis isti extranei nil dederunt, ne que illorum parentes : io dicitur Deute ro. I s.c. ρυμ tam de Mnue tua. i. stat ri tute sitiscuabit ibi dominus Dens emur .ipsum auies. iacit i in ecclesiis ibi. in viconatus, C de Episcopo. de cleric & in l. una, C. no licere habita. metro lib. I t. iacit c bonae, L .de postula. pr lator. in s. e. nullus inuitus,6 i distinct. c. neminem, ci. dili.
y Quod tame a minime procedi inprq Peteo praceptoriis sancti Antomi, x Hierosolymi ries. Anta uis: nam eum homines & exteri, si Gai io ιν σli, εt omnes nationes in illis deseruiant: Misisse& ex antiquitate temporis istae commen- θ εα-d , sine praeceptoriae passim antiquiori ni ab aebus coserantur,& s extraneo collatae lint, ter bis valet collatio nec super hoc vidi dispensa iuraritionem obtineri. quia sic in laudati a ne eo possunt. cinetur: bonum eiset tamen ut Hispanieax, quae in Hispania sitae sunt . de Gilli
eas, quae in Francia, haberent. io Quia uidelicet exteri exhauriunt ros num pecuniis. quas ex regno extrahunt: eoium t Oscientiae relinquo , ad quos usus consumist. I em nascitur scandalum regni colis, ut ignotus bona filiorum deumret,ut nue fit: quia silii regni foras eiiciuntur,& extranei panem filiorum de luti utili Et hac de causa male ae pelliine in quibusdam ecclesias regat videmus ossicium
510쪽
38r Regula quod quis intelligat Idioma.
culm celebrari: quia extranei multi non ei conservi in vim mandati ecclesia patio qu.erunt nisi lac,& lanam,& non commodum sui, dirorum: ut dicit glo. in clem.dudiim in L huiusmodi,de sepultur. & quia super hoc extat regula caneella. eam hic subi j ciendam duxi,cum aliquot elucida tionibus.
Item voluit, P si contingat ipsum alicis personae de parrochiali ecclesia prouidere, seu manda re prouuleri,vel gratiam expectativam concedere.
Tatuit haec regula prouisonem non valere,vel glatiam depari rochiali ecclesia facta ei, quia non loquitur, aut no intelligitidio ma patriae etiam si in ea Papa diceret pro expressis habentes .de qua elaus seripsi in glo. Concorda. in verb. pro expressis, in forma manda. Et superius in signatura gratiae Se in bulla. Fundaturq. Eχechiel. ἔ. c. in prin ibi: No enim ad populum profuissem uir, et ignou lingus m mitteris ad domum Israel. quorum no possi r audire sermones. ω. quia papa intendit unicuique in sua patria prouidere;o dicit tex. in c. bonae, circa L de elect quod nec vellemus ei praeficere alienum. facit e.nullus. 6 I. dist.
l. in ecclesis.C.de episco.& cleric.c. s. de Her peregrina n. e. sanctorum. 7o.d illin. dc se expressio nationis requiritur in I iteris gra tiae,alias sui subreptiliae P supradicta. Ratio est, quia curatus pr sectus ecclevatio sae parrochiali, tenetur audire eofessi mr non nem suorum parochianorum , dc illis preonranei nitentiam iniungere pro qualitate pecca Hi ijs ti .c.omnis,de poenitent.& remissio. εc t riguiprs netur eos docereae praedicate.e inter,defci non ossi .ordi. 5 c.ecce,9s .distin.quae praestare valeas. non posset ignorans illorum idioma: quapropter id prohibet iste text. alioqui a. lium habere qui intelligeretur cap. quo nam . de ossi. ordin. Ideo non solet in hoe Regno exteris prouideri,nec quidem per Papam, aut a liu cui mandaretur de prouidendo; imo si mero mandaretur prouideri, no poterit chialis, per hunc tex. Et si e non recipitur Papae dispensatio in Francia contra ista sisti, bis regulam quae est iuris diuini,adhac ratio . ,Σ ne priuilegii dati Regi Fraciae. ut nullus alienigena sine literi, naturalitatis possit in Regno benescia obtinere quamuis in j. iii-- patria obedientiae, soleat huic regulae Papa de togare; imo inter Dei maledictiones 'reputatur habere hominem ex aliena gente, qui non intelligatur . Deuter no. 28. capitu ubi dicitur. Adducet dominur super re se .um de longisquν, d. exIν emis terusnibus in similitiainem aquila vetitis eum imperitu, tui' lingua intemgere no possis tr. Et Hierem. 3 .capitu. idem dicituri ideo requiritur & a papa, de a Rege concessi nem habere. Et nee ordinarius, nee legatus in Francia post et alienigenae conferre,qui si con- .is erant illud beneficium, a regnicola potetit impetrari: quod est notandum. Quoapriuilegium regni nedum prohibet exte- ro habere ecclesiam parrochiale ; de qua haec regula loquitur,sed etiam alia quae μ' niscunq.beneficia,ac alia bona, etiam si illi
fuissent Cardinales,sine Regi, tam D. .is D neplacito: luamuis dictus Gomes. hic. q.
r. volens Cardinalibus sauere, multa pro ipsis adduxerit: tamet,in Francia sematur quod dixi: si tamen post adeptionem benefici j exterus Regis literas obtinuerit, valebit adeptio, de benescium retinere poterit, ut fuit in enatu iudicatum:prout scripsi in tract. de pacifi. possesssin. 2 II.
Nisi dicta persona intelligat, ocintelligibiliter loqui sciat idioma
loci, ubi huiusmodi ecclesia consistit, prouiso seu madatum,& gratia desuper quo ad parrochialem ecclesiam, nullius sint roboris,vel
GLoss A SECUNDA.ET t so requiruntur sequentia, primo Pori a
quod papa conseret, ibi ipsum : nam com a. hie per excellet iam inteli igitur,f. sed ius h. is quidem ciuile. inst. de ii ire natural idem .itaram tamen in alio,cum sit eadem ratio, ut sum mιpra dixi:videlicet, quod non valet praesentatio, institutio,collatio, electio, vel alia dispositio: m ver in prouisionis. sit generale.flos .in clem. s. de elea. scripsi in veta.