장음표시 사용
691쪽
tunc concordium testium respectu concordia locum habebit, ut probatur indicto capitulo, cum tu,& facit tex.in dicto capitulo,cum Ioanes, ac sacit quodnot. in capitulo, series, extra.de testibus. ει tradunt Socan dicto g. creditum, sub dicto numero r . Dec. sub dicto numero 8.& in repet. sub dicto numero I9.&Cur. iun. lubd. numero I J. versicu. istam tamen conclusionem. Quarto, &3 ultimo i declara procedere, quando perte testium dicta partis dictis contradicunt, secus si ipla dicta dubia ellent; quia tunc interpretari secundum partis ipsius intentionem debent.l. si quis intentione ambigua, tu ibi Bar.ff. de iud..33 x t quia testium dicta ad articulum reseruntur, ut ex not. per Barto.in d.l. L
sor. s. qui interrogatus. st . de Interrog. action. Soc.Dec.& Cur. iun. in sepe cratis locis, de ad id vide Alex. conss.88.incip. quoniam omne datum, col.pen.circa prin.vol. 1.& d. Io. Fran. Balb.in rep. l.Cellus, in .parte, in c. conclus. num.
19. ubi δί cum ali)s ad hoc Alexan. in praedicto consilio refert . n. de usu p. Praeclicta igitur omnia colligendo, siue plures ex VIraque parte discordes fuerint testes, siue unius tantum partis plures dissentiant, siue unus mei testis in se discordet, & siue numero plures, dignioresve ex una p. Irte sint telles, ac de nique ii ad partem discordia reseratur; siue partis dicta in se contraria inueni tur, uel unius partis testiuria, & aduersari j dicta disserant, aut pro parte testes aliqui sint, seu testium unius partis dicta non sint producentis dictis contraria quidem, sed obscura, lilucidatio fiat& concordia, iuxta superitis distincta capita: sed iudici cautius erit, si t ex eius ossicio testes pro eorum dictorum declaratione repetat, ut per Bino. d. l. 37 creditum, tu fi te,& scrib. ibid. t quam sane repetitionem, ex identitatis rati nibus , in alijs quoque talibus facere poterit, ut scilicet testes ambigua e rum declarent verba, & probatur per
ea, que Bariolus tradit, d. f. creditum, ac ibi Decin umero I o. & in additione, numero a i. ubi etiam inquit Decius,t quod, quando talis fit repetitio ad par 3 3tis instantiam fieri non debet, & quod
testes denuo iurare no debet, nec pars citanda est,& hoc verum, t quando tan- 3stum ad declarandum recipiuntur, secus si ad aliquid addendum, vel cum ad dictui ai pilus alterandum admittuntur, quae Dec.in dicta s.creditum, sub numero decimo, & in additione, sub
numero ZI. authoritatibus compro
De teste vario ad concordiam reducendo, nec ne . & de variatione evitanda.
S V M M A RI V.M. Te iis ab eius dicto diariare non pol. Et varians νt falsarius punitur, nu-
Quod tamen declara, i num. 3. q. s.
Testis in eodem examine contraria sine iusta correctionis causa dicens, quando ad concordiam reducitur,
Pt probet, σ quando ut tantum falsitatem vitet, oesub nu 6. Et quid si in siecundo examine primo aduersatur, nec dicit in specie se in prima depositione erra', sedsimpliciter loquitur, num. F.
Si νerὸ in secundo examine primum eius dicta corrigere velle icit, qua-
Et si ex interuallo ad primum cormgendum dictum veniat, nunquidprima depositioniflabitur, nu. IO.
692쪽
Cautelarum Tract. Cautela. CCLXVIII.
An autem ,si in secundo examine cum tormentis deponat, primo, aut secundo dictosandum sit, num. 2.
Et, si aliud, o diuersum in iudicio dMcit ab eo, quod extra iudicium dis rat , cui dicto fletur numero ι 6. σ
cuique dictoὲ conuerso Ilandum sit, cum in rudicio dicit seum, mox e tra iudicium aliud dicit,nu. I T. Den q: si unum in uno iudicio , aliud in alio dix erit tulis, cui dicto nam
G Concordari potest omuir testis diactum plurium in uiceni discordantium, O quando concordia fiat, ut probetur quandouὶ Ptfalsi nota vi
1 Incontinenti eius dictum corrigere tenem quando dicatur, O quando ex interualla,sub num. 9. Testis ut eius dictum corrigere optim valeat, consilium datur, O nu. i s. 18 Tenis etiam si in ultimo vitae articulo constitutus, eius contrarium dicat,
quod in iudicio deposuerat, no facit, quin primum iudiciale dictum attendatur.
9 Testis dictum iudiciale diuersum ab extruiudiciali anteriori licet attendatur, debilitatur tamen. Tropterea consilium traditur qhid respondere debeas, quando extraludicium de eo interrogaris, de quo in iudicis deponere debes, nu. 2o.*0 Testis primum dictum iudiciale diuersum ab alio fecundo pariter iudiciali licet attendatur, tamen eius fides debilitatur,o' quo cUti tanquam falsarius punitur,ut nu. 2I.
Propterea consiliu datur, quado quis in uno articulo producitur, siser quo in alia innantia deposuerat quomodo respondeat, nu. 2 q.
Et quomodo se gerat, ybi consit. nu- me. 34. uti non sit ei permissum, nu.
Es et E s t siquidem ab eorum IT it dicto variare nequeunt , Ut per Bario. in l. quicquid ,
stringendae, num. s. n. le verbo. Obliga. &ibid. Alex. & Ias. ambo, num. Io. t&varians testis ut falsarius a
punitur, l.qui falla, cum ibi not. si detesti b. Ac l. eos qui, ff. de Dis. Sed pro 'huius materiae declaratione, ut scias , quando testis variare non potest, & de fallo punitur, nec eius dictis statur, aduerte ad instascripta capita. t Na quan- doq; quis in eadem instantia, de inter easdem personas varia profert testim nia, &tunc, Aut testis sibi est in eadem depositione contrarius, aut in alia depositione primae contradicit. Primo casu, Aut testis in eodem examine contraria sine iusta correctionis causa diacit , quo casu illi prorsus non creditur, probat text.& ibi not. in d. l. qui falsa, cum sim . quodq; passim omnes fatentur, ut ait Didac. lib. 2.resol. ca. 13 post num. 8. vers.Caeterum si testis, relatus 1 Iul. Claro in loco inferius citando. t ne 4 que etiam ad concordiam reducitur, ut probet, etiam si aliquo modo varie ias est et copatibilis, ut tenet Alex. in l. inter stipulatem. f. si Stichum, sub nu. I r. vers sed sit sinendo, ubi inquit putare se, quod hec opinio in practica seruare tur, & idem communem est istam esse
Clar. iii piact. crina. .si. q. y 3. Ver.QVartus est casus.sed circa hoc ego dico, ut de in prox. praeced. cautela quoq; dic bam in quod quando contrarietas etiam non facile concedibilis ellet, sed tamen
cocordari poster, licet no ellet concordada, ut probaret, tame concordari posset, ut de falso no puniretur testis, arg. l.interpret. C. de Poen. & ut semire videtur Clar in s.falsum,ue s. scias tamen,& clare dicit Alex. d. f. si Stichum, sub d. ni me. I I .idemque tradit Alex. ipse comunem proseres, in coi. i 9 O. in Prin. lib. c. que cum d. l. 2 9.allegat ad noc Eman.
693쪽
18 et Laurent ij Tennini Rodulphi
Soar. in suo Thesar. recep. senten. litte- xand.& Ias. dictis nu. Et i incontinenti gra. T. nume. I G. traditque etiam Boll. hoc casu facere dicitur, antequam testis in tit. de oppo i. con. test. num. i I. sed ipse partes alloquatur, ut ita comuniter si facile contrarietas illa concors fieri s eruati testatur Felyn. d. p terea, ni Posset, tunc ait Bolt d. nume. ii .etiam s. t secos autem ellet si ex liuemata cor squo ad probandum toleraretur, quod rigae vellet,ldest post qua paries allocutamen in pectore, & iudicis arbitrio tus est et, quia tunc non admitteretur, stare ibi declarat, Sc qualiter arbiti tum sed tanquam falsarius puniretur, & insat, indicat; Ideo ibi vide Bos l. ipsum hoc concurrunt omnes, ut per Clar. d. declarantem communem ipsam Ale- q. 13. l. vers. Quartus est callis de inhxandri opinionem. t Aut in diuersis teriam hanc latius tractabo insta cauta examinibus contrarium deponit , de r. So. ubi vide) subsequitur autem Cla- Iunc, Aut contrarium in secundo ex, rus in modo dicto loco, t Qq p hoc itamine deponit, non dicendo in specie se no fieret, quin prime depolitioni star errasse in prima depositione, sed simpli tur,ac commune dicit ex Dida.in lib. 2. citer loquendo, de eo casu si secundum resolui.c. II. post nu. 8.vers. Caeterum. dictu modo aliquo cum primo compa- Haec est Clari distinctio dicto loco. sed tiatur, quantu fieri potest ad concordia Bar. circa hoc idem caput, quando sciliredigi debet, secudum Iino. in l. qui bo cet in eadem instantia, & inter easdemna, f. si quis stipulatus, vers. No. ex tex. personas varia ab eadem persona ferunfl.de dam. insec. quem communiter in tur testimonia, aliter distingui videli hoc sequi Doct. attestitur Sigism. in cet, t Aut secundum dictum est cii tor- II cons. seud. Α'. mune. 6. in fine, de per mentis,aut sine:Prinio casu secundo di-Clar. d. q. y s. d. vers Quartus est ca- cto statur,& non declarat, an postea visus, qua Lane concordia, ut dixi, quoad falsus puniatur, sed secundum Clar. l. falsi vitandum crimen fit, non quoad q. 3 d. versici Quarius est casus. Ibi, probandum,ut per Bos I in d. tit. deop. Bene verum est, i videtur hoc in casu IIcon. test. d. num. I i. Ibique nu. io. Ii- de falso puniendus, ex quo talis testiscit, et In unomet teste, nedum in pluri- omnino periurus est. t Secundo modo i sbus discordantibus ad concordiam de- casu,quando sine tormentis secundum ueniri poste, contra Bar. in d. l. eos, in fi- procedit dictum, illa attenditur distin-N Haec tamen concordia attendatur,vi ctio utrum incontinenti,an ex interues
supra paulo ante dixi , ut scilicet non is, ut supra . Quod igitur ad hoc primit sat adprobandum, cum d shcile fit, se- caput spectat, nsilium erit,ut secure tectis si facile fiat; Quia dicit BosI . d. loia stis eius dictum corrigere valeat,t quod I
co, quod illa contrarietas, quae facilem incontinenti, idest, ut dictum est,ante- recipcret concordiam, in effectu conia quam partes alloquatur, correctione fa-trarietas non diceretur: nam & dici so- ciat, sed est ulterius aduertendu 4 quod II let, quod modica contrarietas non ha- testis ita corrigere volens iustam debet betur in consideratione, vi ego istud ait erroris correctionisq; causam allegare, thoritatibus probaui in proxima prae- & proinde significare animo se corrigo ced. cauta nume. I o. t Aut ipsemet is di aduenisse. Ita docet Bart. in d. l. eos,stis se primum dictum corrigere velle num . . ii uellagendo ut dicam ego in . . dicit, & eo casu si illud incontinenti fa- caul. 18o. nu.6. particularem ibi de hac cit, admittendus est, . praeterea, extra re cautelam tradens: Et hac quoad corde testib. cog. Barti& Doct. in . .l. qui e rectionem, quae iii eadem instantia bis
quid adstringendae, de maxime ibi Le- S inter easdem partes.
694쪽
Cautelarum Tract. Cautela. CCLXIIII. 18 3
1ς Quandopuet autem Sc est secumdas principalis casus in testis in iudicio ab eo varius est, quia extra iudicium dixerat,& tunc si primo extra iudicium unum dixit,&mox in iudicio aliud, se
cundum Bartol. in d. l. eos, nu. q. pi nitur tanquam saliarius, quae quidem Barioli opinio communiter damnatur, iuxta eas authotitares, quas late adducit Clar. d. q. s φ. versic. Primus' casus. quibus adde Pract.Papi.in sor. Vr. contra test. in verbo, ac etiam vari j, lub nu. 2.& nu. 3 .quem refert Laur.Chircou.in
clu.8 3. led saluando Bar. licit eius opinionem poste procedere Clar. d.q. & d. veta ad finem, quando etiam cum iura- meto extraiudicialiter primum dictum receptum ellet,quod Se dicit additio in meo codice a i eudem Bariolum ibid. littera E, Boss. in . . tit. de oppo.contest. subnu. 3. ad fi .ac ROl. 1 Valle poli eos, quos altriat cons. U. nil. 9.cu se'. vol.
1 x. t si vero postqua in iudicio quid dixit,aliud mox extra iudicium est, statur primo dicto, secundum Bariolum, d.l. eos,& d.nu. q. Prach. Pap.in d.verbo,ac etiam vatij, sub d. nu. 2.vers.seciindo autem casu, & communem sentit Granis
cons. 9.num. 26. lib. 2. Meiachi. contro
uerssusu frequentium,ca. I 2.post nil. 3. quos refert Iulius Clar.d. q. 13.vers. si
1 8 cundus est casus, i Quod dicto ic
procedere secundum communem sei tentiam ait Clar. etiam si in mortis artiaculo quis iudicialem reuocaret testati
Is nem, quae fuit Bartoli doctrina in l. si quis in graui. g. I .in sine, ab Syll. t V xum quatenus dictum est supra, quod ex primo dicto extra iudicium cia mox in iudicio aliud quis dixerit, non punitur de falso, sed iudiciali dicto statur,aduerte, quia illud iudiciale dictum d
bilitatur , ut communis est opinio per Bost relata in d. tit. de Oppos. con. iest. sub num. 3.& late quoque ad id alleg. aut horitates Rotan l. cl. consit.
dicium de aliquo facto, de quo in iudicio deponere debes, interrogatis, cautus sis, ut taceas, & respondeas, quod cum in iudicio fueris,dices id, quod tibi videbitur, ad quam cautelam Ba toti dicta conserunt in d. l. eos, nil. 8.Postremo i quandoq; testis in uno at
sudicio eius contrarium dicit, quod in alio iudicio dixerat,& tunc uti falsarius punitur, ut per Bar. l. l.eo, sub d.nu. . Se ident per Clar. qui rationem adducit ind. q. s s. versic. Tertius est insus, quia utrumque dictum est iuratum, ubi communem allerit. t Sed quaero, quod 1 1 dictum attendatur, primum ne, an s cundum Quidam dixerunt, quod ex quo apparet, quod in altero dicto talis testis est falsus,ei non creditur neque in una, neq; in alia causa, & hanc ait este commurieni opin. Ruin. cons.7 s. post
num. 8. lib. I. sed Felyn. in c.cum in tua, vers. secunda conclusio, extra de tes lib. quem resert Bollan d. titide oppos .contra test. nu. s. tenet, quod primo fletur
dicto, quod & visum fuit Claro d.q. 13. d.uers.Tertius sest casas,post Alciatum
depresump.reg. 2. praesump. 29. num . . communem asteretem, & rationem ibi
Clarus assignat.Quia cum ex primo dicto parti iam sit ius quaesitum, no debet illud ab ea sine eius culpa, vel facto at
ferri poste. t Dicit tamen primum iti r stud dictum quoad probationis fidem debilitari, quod ait Bol L .f. titu. de
oppos contra test. sub numero G. 4 Uerum ut quis in uno articulo pro- 24 ductus, quique super eodem artici lo in causa producitur , caute ab que falsitatis , de contradictionis timore deponat, consilium tradit Bar. ind. l. eos, nu. y.Quod dicat: Dico me tantum scire, quatum in alia causa alteriit.
vel, dico,quod in alia cau sa dixi; l sed si Iudex tale non admittit dictum, con- si tum tradit, quod testificationes primas sibi prius exhiberi petat, ut de diseo o 4 cenda
695쪽
cenda veritate informari queat; cauti rem in stiper testem reddit B.irto. dicta 16 l. eos lima. 7. tutetiamsi Iudex dictu legat, ipse testis addat, quod si apparet , se aliter modo dixiste, seipsum adfrimum dictam , quo tempore meius recordabatur, redigit, &ita eum sequitur Bos l. l. titulo, de oppos contra
De testibus secundum interrogatoria examinandis.
Cauti CCLXIX. De testium , qui inuiti icsti
monium dicere non compclluntur , depositione, ut eorum lcstimonium inuitum habitum non videatur. S V M M A R I V M., Testimonium qui inuiti dicere non cogantur , remisiu . Si autem tales ponth, volentesve δε- posuerint consetium datur,quomodo deponant, ne inuiti deposuisse videa
EsTEs t nonnulli inuiti testimonium dicere non compelluntur, ut i unt hi, de quibus in l. .ct in l.inuiti. U.de testi. sed si volentes deponant, ut fidem faciant, consilium illud adhibendum est, quod i scilicet in scriptis redigatur, eos ipsos voluntarie deponere, alias autem eorum non valerent dicta, quia praeiu- meretur inuiti testificari, ut p Nell.de testibus,ver.qualiter, num .96. Per teX. in l. non videntur data. f. I. fl. de reg. iur. quod etiam consilium tradit Bar. in auth .praesbiteros, num. R .C.de epit.& clerici quod de facto Pisis obseruasse dicit: supradictamque fiendam protestationem, quod tales testes sponte deponunt, tradit Io. And.m ad s. ad Species.s V M M A R. I V M. Testes super interrogatoi iis examina- iri debent, . se iuxta ea non responderint, quae ibi artuulantur, producenti non proderunt. Luod tamen artende ut in pro V. seq.
Ideo parti consilium datur, quod interrogatoriorum copiam sebi eriperat,postquam ea in actu ante intem rogationem redigi curauerat, ad hoc ut videri post, an secundum intem rogatoria fuerint examinati, nu. 2. Quod declaratur,nu I.
Interrogatoriorum copia partiferi η debet, ne testes subornet. - Es τε s t super interrogat r*, Ι P rijs examinari debent, & si
fecundum ea non respondem rara int , qtiae ibi articulantur, producenti non proderunt. t Ea pro- spter pars sit cauta, quod ante interrogationem interrogatoria in actis redigi,&copiam sibi fieri petat, ut sic videri possit, an secundum interrogatoria testes examinati sint. Nel l .de testi. versi. qualiter, numero 99. t Sed circa hanc in telam aduerte, quia pro parte testes producente cautela haec.Nelli non apponitur, t Nam ei interrogatoriorum copia fieri non debet, ne forte testes subornaret, ut tradit Panorm. in practi capitulo 8 . numero nono, glos.& C non. in capitulo, praesentium, extra detestibus,ta sexto, Imo. & alij in capitu. per
696쪽
Cautelarum Tract. Cautela. CCLXXI. 18 s
il per tuas, extra eodem .las in i .prima, numὼδ ig. certum petatur,& ibidem Rapa, numero o. ac Iacob. I.mdellus, numero 79.post alios, quos ibi allegar, idem tradit Maran. se Ord. ivd .par.1ex-ra,versiculo, septimum membrum iudici j, in fine,& in uersiculo, septimus actus est interrogatorioru productio , numero 3.& Franc.Marcus, decis. 7 8. numero 3. parte prima. Circa autem cautelam hanc attende, ut statim in sequenti cautela dico.
De testibus repetendis, qui se
cundum interrogatoria partis non sunt examinati.s V M.M R I V M.
. Testes qui fecundum interrogatoria non fuerint examinati pro non receptis habentur,non ipso ιure, sed parte opponente.
Et consilium datur parti ipsi contra quam testes producti sunt, quod te Iles ipsos tunc repeti faciat,quod Opost processus pubticationem fieri
Istud tamen consilium quando locum
. Delictum non maesumitur. 1 Lex multum de iudice confidit. 6 Testium examini si opponatur, quod omissa interrogatoriorum forma receptisint, σ ideo pars eos repeti dicat, quid agere ille debeat, qui
1 Actorum non praesumisur pluralitas. Et parti acta producentibuscis negare plura esse acta, si aduersa pars plura essepraetendatprobare debet.
Es T E s modo in praeceden r ii ii cautela dicebam superii
terrogatorijs ex ininari debere, alioquin, si in eorum interrogatione interrogatoriorum Ommittatur sorma,pro non receptis haberi . t Veruntamen id ita est attendendum, ut parte volente, cum ut dictuni est non suerint examinati, pro non receptis habeamur, alias au eloexamen non imi alii .itur, vir er Maran. deor. . iud. parte si . versic. incip. septimus actus est interrogatoriorum Prinductio, num . q.
Ideo consilium esse potest, i & pars,
quae uiderit testes iuxta eiuS interrogatoria non es le examinatos, repeti faciat
super ipsis interrogatorijs, quod etiam post processiis publicatione licebit, ex Maran. ipsis dicta par. versiculo, incip. septimum mebrum, M. nu. is.&dicto versi. septimus actus, licto numero Φ.t quod tamen declarat Nell. in eius tracha.de testi. versiculo, qualiter, numero 99.ibi, & est utile, ut heri possit, cum dolo, vel malitia, alit nestigentia interrogatio praedicta omilla sit, & id scitu utile est pro parte altera . Quiat cum delictum non praelii matur. l. merito. ff. proe si . cum similibus, de maxime si Iudex interrogauerit, i de quo lex multum confidit, capitulo, bone , infra de electi ille, qui repeti fac re voluerit , dolum , vel malitiam, aut negligentiain demonstrare debebit . t Ex praedictis igitur pro eo, qui
testes produxerit, consilium erit, ut neget, malitia, dolo, vel negligentia talem elle praetermissam interrogationem , nam ex hoc parti aduersae affirmativam probandi onus incumbet; sicut & t quia actorum non praeli initur pluralitas, ut per glos. in l. om-uium, in uerbo, comprobetur. C. detesta. Se per Salyce. in l. 2. C. de e rinaduoc. t parti acta Producenti ne- rgare iusticit alia elle acta,&, si aduersorius
697쪽
3 s . Laurentii Tennini Rodulphi
rius plura et Ie praetendat, id probare te Trincipium, a quo sit facienda dinumenetur, ut per glo.in l. cum de lege sside ratio gnorans, dinumeratam quo prob.& per Avin. Crauet.intract.de an que ignorat. tiq.tem. in loco, que ad lim supra alle- Testum dicta interigi debent, ne sibi
De aetate per testes probada, tam de ueritate, quam per aspe
ctu mas V M M A V M. Aetatem maiorem facilὶ testes deponere possunt,minor autem aetas discillimὶ probatur
se quomodo tenes in eorum examine se gerant, numero 8. 9. II. 1 F. Atque ex aduerso consilium tradι- contraria sint.
Vicini,ct consanguinei rectὶ non depo Isnunt ex eoru uicinitatis, uel consauguinitatis praetextu , si ageretur de probando uter ex duobus gemellis primo natus sit, quod benὶ obstetriaces probare possunt. Vicini ,σ consanguinei langὶ debente se aetate maiores eo, de cuius agitur probanda aetate. Vicini, O consanguinei praesumuntur iscire facta eorum uicini, O consa guinei. Limita non habere locum in his, qua
clam, secrete occurrunt. nu. I 2
ia tamen traduntur,quibus mi' Iunior quantὸ est aliquis, tanto minor tas per tenes probetur. nume- requiritur excessus, ct quatis Utali
I9quis senior, tanto maior requiritur ad eius aetatem discernendam esecesius. Iunior enim citius,quam senior sectum mutat, u. 2o. Aetatis modica distantia, quaesecun- idum communem hominum peritia
tur, quomodo ex praeiudicatis consi- percipi nequis udicis arb. vel eoru,
lium unum defluatur, nu. ITHaec pariter aetas siue maior,siue mι- nor quomodo per lectu probetur habes nu. I 8.M. O 22.
Non probat hoc esse, quod ab hoc contingit abesse. Natiuitatis punctus est primus termιnus, a quo aetas incipit quibus ipse committeret, relinquiis tur dignoscenda. E s T E s ' sep etate maiori facile deponere postunt, uidelicet, q, quis sit annis 2 s. maior vel similiter; nus,a quo re a1ιn. P . Nam si dicunt vidisse t Ob etricesse in examine dixerunt que lem viventem i,m sunt 21. anmcomesse i . annis minore, O interroga Pleti , & modo uiuat, de necessitatetae quomodo sciant ,rsonderunt, sequitur , quod talis ille sit viginti- quia eum nasci viderunt, oe a natiui quinque annis maior. Sed in minoritatis tempore, que ad prisentem probanda aetate ; veluti quod quis siti diem non cucurrerunt perfectὸ anni vigintiquinque annis minor , vel si- IA uerum interrogats quo anno na- militer, magna est difficultas, quia situs ille fuit dixerunt se nsire, An testes deponerent, se talem uiuentemetas talis probetur dicitur, quod vidis lea a .annis vel similiter tantum, se, ousilio dissutatur , nume. citra, non sequeretur propterea, quo lc. talis citet annis 2 . minor , quia pol-
698쪽
Cautelarum Tract. Cautela. CCLXXII. 18
set cile, quod & antequam eum viverea vidit lent, inhumanis suillet; t Vnde non probat hoc elle, & c. l. neque natales.C. de prob. &l. non hoc.C. unde
a legit. t Siquidem primus, , quo artas
incipit, terminus eii natiuitatis puellis, qui modicus est , & non clarus I actus enim parturiendi, ut neminem latet, in
occulto fieri asibi et, & ideo Bar. in l. de
aetate, sub numero 7.is. te minor. cons. tradit, quibus minor aetas probari tam per testes de veritate deponentes, quam per aspectum valeat: Per testes quidem
de veritate ; ut i sci licet per obstetrices, si potest, probatio fiat,que asserat, quod
partus tempore interfuerunt, & puerude ventre exeuntem viderunt, allegati. 3.f. duae. ff. de Carb. dic.& notari inquit in l. a. super verbo,aetates. T. leser. quam sane probationem indubitatam
inquit, si haberi possit; qua de re Bar.
sub dicto numero septimo, versiculo, sed iuxta hoc,quaestionem inducit, quas alias in facto habuit te alteri t. t Si in te rogatς obstetrices, de examinatet dixei ut quem esse quatuordecim annis min rem; Interrogatς aute quomodo sciant, dixerunt, quia eum nasci viderunt: & anatiuitatis tempore, usq; ad pr sentem
diem, non cucurrerunt perfecte anni I . Verum interrogatae, quo anno Ia
tus fuit ille, lixerunt se nescire, An aetas talis minor probata sit. prima enim Eonte videri, quod non, inquit Baris i Quia principium, a quo sit facienda
dinumeratio, ignorans, dinumeratione
quoque ignorat, & allegat Bar. l. non facile,in prima col. ii de grad. assinitised forsan Bar. allegare voluit l. Iurisconsultus, in prima col.ffeod. quae lex molius iacit in illis verbis, nam quoties uaeritur, &c. sed contrarium ipse Barieterminat. t Quia testium dicta intelligi debent, ne sibi contraria sint,c. cum tu, extra. de testi. & c. quibus, in prima const. Cod.& ad hoc et vide Ang. &MO. in l. r. f. ite Labeo.is de aqua plu. arc. quam tamen conclusonem intellige iuxta ea, quς tradidi in Cautela 267. cum se uen. Etenim cum testis dixerit, scio quod ab illo natiuitatis anno, usq; ad praesentem diem facta computati ne, non sunt I .anni elapsi, quotitatem anni intellexiste videtur, dinumeranda 1 dicto natiuitatis pueri tempore; Cum
vero interrogatus quo anno natus est,
dixerit, nescio, intelligitur, Nescio dinumerare quotitatem dicti anni natiuit iis pueri per dinumerationem natiuit, tis Domini nostri; Quasi dicat, nescio quot anni sint a Domini natiuitate, scio tame quotus est annus a natiuitate pu ri huius, de quo agitur; & breuiter Bata licere vult, quia illud scio,ad pueri r
fertur natiuitatem, illud autem nescio ad Domini natiuitatem, quae verba testem suspectum non reddunt, nec contrarium; porro cCmmunem este intellectum, & voum inquit Bar. vi quando quia interrogatur, quo anino quid factum cst, intelligatur quo anno natiuia talis Domini, ut in Ruth. Vt praesenOm. imper.in prin.& notiint .in cauli S.C.de accusat.&ideo facilis concordia videtur, unde etiam ad probandum admittendus est testis, prout ibi Bar. praesurponit, pro quo faciunt tradita per Bol LIn tit. de oppos con. test. nu. II .& quae
ego inpradictis meis cautelis dixi:ldq; maxime procedit hoc in casu in hisce mulierculis obstetricibus, quae ut plurimum hac a natiuitate Domini dinumeratione ignorant. 1 Cautius tamen erit,& omnino meo iud. tutum, si illi, aduorum instantiam talis de atate estetenda probatio, fu,qilo marino,quo natus est puer, notabile quid occurris- sit, obstetrices admonerent, ut de tali notabili eo anno secuto tunc mentione facerent, cum ita, ut supta dictum est, interrogarentur,licet enim anni Domini dinumerationem ignorarent, ex eo
tamen notabili non minuS,quam ex la-li, a Domini nativi tate, innumerat. aetas
699쪽
robaretur;Prout& in simili Banin d.
de etate, sub d. nu. 7.consilium tradit, de quo & Mar.de Fano in l.etiam .ss.deprob.ac Borgia. Causc. de tui. dc cur. 9 sub nume. 296. tqubd quando testis de pueri quidem nauiuitate recordatur, sed no de annoru quotitate, seu numero, aduertas, an notabile sid eo anno secutu erit, quia sic aetas facile stabi de hec quo aci obstetricii probatione sufficiant; sed si obstetalces liaberi non pinteriit, compatrum iuuabit testimoniu, ut habes penes Borgia. Caus .vbi supra:& Bar.in . . l. de etate,sub d .nu. 7.allud tradit consilium, de quo etiam idem
6.st. de min. de in i pro emptore. g. si a I o pupillo,subnu. 6.st. pro empt.t Quod probatio haec per consanguineos, uicianosue fiat,qui dicant, quod tali tempoi I re natus est talis; t & ii interrogentur, quomodo sciant,docet,qubd dicant,sescire, quia vicini, & consanguinei sunt. Ad hoc etiam vide Doci per Ceph .prestantissimum allegatos consit. 466.lNl. 4i . Qui etiam si tempore, quo in terr gantur, vicini non erunt, sed tamen tempore quo ille, de quo agitur, natus fuit, vicini erant, poterunt kc depono: re,ut quomodo sciant, interrogati, respondeant, quia. tunc uicini eramuS,cutalis natus est. Nam agitur duntaxat de tempore eo primo natinitatis printandar; Idque de responsione ista,quia sumus , vel eramus vicini, procedit in
Casu isto, de quo loquimur, quoniam
a communiter contingentibus consanguinei,&vicini talia scire solent, secusia autem ' ellet in his , quae secrete,&clam contingerent, quorum non prinsumeretur vicinos scientiam habere, prout tradunt Alex. in te. I. & ibi Dec. nu. i 6. in prima lech. & in vita lecti nu. 1 . si . si cer. per. ad quod etiam vide Menoch.& quos citat in remst. de reci I 3 per.rem. I 6.nu. 2. Ideoque t si ager
tur de probando uter ex gemellis duo-
bus Primogenitus esset, isti vicini, vel consanguinei recte non deponerent, cuadmodum dissicile sit cognitu ille prsemus parturiendi actus, primusque ad hanc lucem exeundi punctus, quem bene obstetrices noscere possent, & super
eo testari,iuxta tradita per Fran. Marcu decis. I 68. nume. r.parte a. & per haec
intelligit etiam , t quod vicini isti, de i
consanguinei longe debent elle mes res,& de cuius agitur probanda aetate, quia si ellent aetate minores, fatuum eos et eos ad testimonium produci . Similiter i dum interrogantur pariter, ut su- IF pra, testes vicini,aut consanguinei, a Gdant,postquam suos se esse consanguianeos,vel uicinos dixerunt, Sc etiam ante diem illum publicum, notoriumque inter uicinos, & consanguineos erat,
ruod talis filium talem non habebat,&lo tempore notorium elle in perit,
quod tali talis filius natus erat, & haec iusticere inquit Bar. d. in loco; t QM Igniam praesumptio est vicinos,& conianguineos id scire. l. filium. T. de his, qui sunt sui, vel alte. tur. & l. de tutela, Scibi Bar. idem. C. de in integ. restit. ac faciunt tradita per ipsum Bar. in d. l. I. nume. I .& per Docti ibi. st .si certumpet. Verlim ex aduerso, t ut isti uicini, i vel cosanguinei ad hoc in testes producti non probent, pars itulici notum facere potest, eos tempore, de quo depo- nut,absuille, ut per helvia. in c.quoties, post prin .ex.de testi.quem ad hoc ali sat addit .ad Bar. in d. l. de tutela,in uerbo,aetatem, litera. B. Bar. idem tradit in i is potest, subnu. i 6.st..te acq. haered. Doc .consi.6 .sub nu. I . versi. quod autem,& consi. F. nu. 6. Vbi num. tradit etiam,quod consanguinei prael muntur eorum consanguinei aetatis c
scij.Matris itidenti patris testimonia fili j probabit aetatem .d. l. etiam. T. de
700쪽
Cautelarum Tract. Cautela. CCLXXII. 18b
noch.de arb. iud. lib. t. casu II 6. nu. . ce procedant,cum uiuit is, te cuius aeta qui & nu. .ait patris librum in quo na te agitur.Quid nio id si forensis quidatiuitatis scriptus est dies, aetatem proba mortuus lit,& expediat, quod eius prore, ex Curi. tu; .consi. II 8. num. 8. Soc. betur aetas Iudexnon potest arbitrari tua.consi. s. iiii. ro. lib. 2. late Crau. de quia mortuus ille est. Nec alias habes in
3 . Et seq.qui declarat, quod si pater uiuit, libiti cu eius iurii semiplene prob re, si mortuus est, idem elle, quia mors loco iuramenti est; non tamen inquit Probat,cum pater contra filium litigat, ex Bal. cons. 19. lib. s .Declarat Borg.
id probari per tutelam,cum l. ram datam a iudice etiam contra tertium &per librum baptismi . Audistis igitur
quomodo per testes, de ueritate deporientes aetas probetur. Quas omnes praedictarum Petionarum, & formarum
probationes tu, si possibile sit, ad abundantem cautelam, & pleniorem probationem coni unge. Quomodo au te per aspectum probetur. locet idem Bar. inis d. l. do aetate, num. 3. Qui dicit, ' quod quando hoc pacto aetas in iudicium de Gucitur probanda. per Iudicem fiat hcc
enim aetatis per aspectum cognitio it dicis arbitrio multum relinquitur. d. l. minor 2 s. an. adito praesde. T. de min. M .an.& ibi esare Alber. ubi nec distentiunt Bar. & caeteri, Bald. in rub. C. deprob. in ii.&consi. l9. lib. s. Gram. l cis. 48. nume. I 8. Mar I. in l. quaestionis Imodum,nu. I. fisside quaest. Menoch. de
su. seq. mi. 2. qui ibid. subdit, quod ii dex hominis iacie diligenter inspecta,
considerata membrorum qualitate, parentum conditione,& loco, unde natus est, iudicabit cuius aetatis is est, de quo quaeritur: quod non modo locum liabere in aetate iuuenili est, sed etiam in senili, ut Bar.in l. 2. C.de men.ualid. lib. ir.& eum est: secutus Gram. d. decis. 8.nu. i alia circa id tradit consideranda ipse Menocid.casu II7. nume. 3 cseq. ubi omnino vide. Et haec de iudi-Promptu probationes, quibus de ueritate liqueat secundum ea, quae tibi si perius dixi, te obstetricibus, de de sit milibus alijs traditis probationibus; quid agendum Z Dic, itiod per testes, qui eucognouerunt, probare poteris, ut tradit Bacilia dct.de etate, sub nume. 8. uersita Quid enim .Vnde ipse nu. I .admonet quod testes, siue quem elle tot annis maiorem, siue minorem attestentur, eorum dicta ad eum referant excelluna, siue distantiam, ex qua concludenter appareat, talem tantae sui Ile etatis maiore,
vel minorem, M talis illa sit distantia, quae secundum communem horninii intellectum ab elate, de qua agitur,discerni possit: Ponit autem ipte Bar. ubi facile uidere potes, quaenam sit inter aetates illa distantia, siue excellus, qui communiter cognosci possit ; Atque breuiter docet, v t quanto quis est iu- i 'nior, tanto minor excellus requiritur,& quo senior est aliquis, eo nullor exigitur excelliis; t quoniam iunior citius, 2o quam senior aspectum mutat , allegat Bar. l. i. g. le inspiciendo. E. te uentre
insipi quem quidem g. longum ad in dum facit Bar. nam ad id probandum, quod ipse dicit, descendendum est in eadem i. I. usque ad g. is, apud quem educatur; Exemplum habes penes ipsum Bar.de ideo hic ego non pono; dccirca hanc per aspectum qtatis probationem uide etiam Beroum in consi. I 8o .nume. q.libro primo. t sit igitur riin his cautus, & circunspectus Ad uocatus, An testes in hoc casu probandet aetatis, inuenire possit,qui secundum distantias , vel excellus illos communiter cognoscibiles iudici notu faciat, quetani et suisse statis aut maior aut minOre: sit etia cautus, ne testes inducat, qui