장음표시 사용
281쪽
uili sancitum est,qtib d si quis in causa capitali, & in capi tis supplicio falsum testimonitim dicat, si alius falso te stimonio poenas, criminis causa pati debear, sit biicietur eidem, poenam talionis pallii rus. ut probatur in l. I .st adleg. Cor. te sica r. ibi. Quive falsium testimonium dolo malo dixerit quo quis publico iudicio rei capitalis damnaretur . & ibi renet idem Bar.& Bald. in cap i . in princi p. se
pace tenen.& eius uiolatoribus. Ias .in l.& si legibus. nti- me. 6.C. si contra ius uel utili. publicam. Cassan. in consuetu. Burg. in titui. defretraicts.M. 2. nume. 39. I Odoc. it' praehi.crimin. cap. 7O. nume. I. 2. 3.& q. Couarru. in 3.7 primς partis relectionum . nu.6.& Gregor. in Syntagma. lib. 36. cap. I. nti me. I 2. super quo etiam in hac Prouincia legem scriptam habemus in capit. I 3. curia anni.
Is z. qua lege sancitum est, quod qui falsum in causis criminalibus testimonium dixerit, tam defendendo, quam offendendo, eandem subeat poenam , quam pal-surus fuit let reus contra quem falso attestatur: si eius dictum uerum fuisset . Qtam legem interpretandam existimo, ut procedat, nisi testis false m d ixisset in his , quae accestaria sunt, nec ad substantiam actus pertinerennia, quia tunc falsitas, poena extraordinaria punienda est, quemadmodum notat specula.in titu. le teste.f. l . versi. Item quod aliquid desito. nume. 87. & ibi Ioan . Andr. Angel. in l. Lucius. ff.de his qui nota.infamia.Ηyppoli.in singul.76.Innocent.in cap. ti aternitatis de haeretic. Cui sententiae suffragatur, quod falsitas minime punitur, si contingat in his, quae siue uera, siue falsa sint nemini nocere possunt.glo.in l. lamus. C.ad leg. Cor. de sal.quam
Docto.ibi sequuntur. dc Socyn.in consi. loq. lib. I. Hyp- pol l .ini. I. g. praeterea. nume. Iq. Lad leg. Corne.de sicar. de Socin. in consit. I 8 . lib. 2. qui hanc opinionem attestatur
282쪽
statur communem esse. Et ad hoc ipsum est glos. Abb. I mola. & Doctoi es in capit. quanto. in uerbo. nomine patris. de iureiuran. Qiando uero dictum salsi testis est circa substantialia in quibus proximo nocet, tunc ea dem poena ipsae testis puniendus est, ut supra dictum est. Et sic intelligendae sunt leges falsos testes punientes.
Hocque modo admittuntur poenae aduersus eosdem ut attestatur Couar. in prima parte relectionum. 3.7.nu- eme. 6. uersic. Poenae uero. Et secundum hanc theoricam
suit in Regio concilio conclusum die s. Aprilis . I I 8 r. in facto fisci Procuratoris Regiae curiae contra Michael lem Vtrolis balnerium ciuem Barcinonae delatum,& ., inculpatum, quδd in crusa, quae in Regio concilio ducebatur inter dictum fisci Procuratorem Regiae curiae ex una, & Petrum,& Franciscum Cassadors fratres partibus ex altera, ratione processus regaliae sermatae in is iuim usatici Barcinonae incipientis aut horitate& roga- tu, & alias su per crimine laesae Maiestatis testimonium perhibuerat, & post modum medio iii ramento in uilla Tam eriti de litera Regni Aragonum a s endo falsunt e testimonium in Regio concilio protulille contrarium assirmauerat, falsa etiam crimina diu ei sis personis im-
ngendo, & quod eaprus post praedicta, falsa esse, quae sin uilla Tam eriti de litera dixerat, medio etiam iuramenro consessirs fuit, asserendo , se spe promissae pecuniae, di alias , ea omnia dixisse , qui ob eam causam , & eius falsi testimonii indicta causa capitali criminis laesigmaiestatis fuit declaratus reus mortis, dc quod suspendere- itur in alta furca laqueo per collum taliter, quod natu- .raliter moreretur,& anima ab eius corpore separaretur. Et ita fuit executunia.
283쪽
An a marito debeantur uxori extra domum alimenta, quando uxor rein eius domo propter malas tractationes, &eiusdem mariti saeuitias.
x Alimenta non sunt uxori praestanda per me ritum extra
a Alimenta in domo mariti uxori debentur et rationibus hie insertis.
domo mariti sine illius voluntate se absentat. 4 e limentasunt praestanda a marito uxorι extra domum, quando ipset recessit culpa mariti. s Monachus litigans cum Abbate,debet at eodem Abb te habete sumptus litis. 6 Alimenta legata alicui quoad cum aliquo morabitur, si legatarius non potest morari in illa domo propter aliquam iustam rationem, nihilominus debebuntur legatario extra illam domum. 7 Alimenta debentur uxori de redditibus dotis in domo mariti,etiamsi non astendant ad quantitatem alimen
s Uxori licitum est fugere, quando ipsa acriter a marito verberatur, ct tunc extra domum ei alimenta debentur .s culpa quando dicitur esse mariti, quod uxor is eius do
a o Timor iusius quis dicatur. ar Uxori bona mariti sunt tacitὶ obligata pro alimentis, debitis.
284쪽
Erta uxor Titij ad Prouinciae praesidem accessit, in effectu coram eo deducens, Ti tium eius virum adeo eam odio prosequi, quod a multis ab hinc annis, nec dormiendo, nec cC medendo, nec alias mi maritus&,xor conueniebant, sed quod illam mu itis malis tractationibus , & saeuitijs oppressam habebat, pluries eidem mortem varijs & ex cogitatis modis machinando, supplicans propterea, ipsam a viri saeuitijs, i furoribus, ob imminens vi et periculum releuari,& in loco tuto,&honesto sequestrari, ac dictum uirum suu ex dictis machinationibus debite puniri. Praeses autem causam ad se euocauit dictamq; Beriam causa cognita, in quodam monasterio sequestrare secit. Et quia durante hac lite,ac sequestro, dicta Berta petiit alimenta sibi a dicto eius viro iuxta personarum qualitatem, & bonorum iaculiarem praestari, fuit dubitatum , an dicta alimenta extra viri domum praestanda essent' Et quod maritus alimenta praestare no teneatur, probatur primo per tex. in cap.significasti. iuncta ibi glo.in verbo.materiam adulterandi. te diuortijs. ubi, uxor qui notorie sornicata est, petens mariti restitutionem repellitur.& plo.ibi in dicto verbo. materiam adulterandi. nil quaestionem nunquid talis uxor possit petere expensas quas fecit a miro, postquam ipsa recessit ab illo 3 Are ondet dicta gl.dictum maritum non teneri, cum ipse illam non expulerit. Et sic patet, maritum extra domum alimenta uxori praestare non debere, quando ab eo recessit . Vide quoque Guido Papς in q.q39.nu.6. Minconsit. I 27. Secundo constat alimenta uxori praestanda esse in dimo martia,Se non extra eius domum,ex his quς decidio
285쪽
Specula. in titul.qui filii sint legi. nume. 3 r. qui adducit
text.in l.si cum dotem. g. si vero dotem.st. lui. matrim. bi patet, uxorem debere permanere cum eius viro, &familia, licet vir esset peruersus, ut cum minori viri incommodo alatur in eius domo. arg. l.si ita stipulatus fuero decem. ff.de verbo. obligationib.& l. si ita relictum. f. s.ff.de leg. 2. Probatur etiam ex eo, quia viri, & uxoris, unica est domus.l .aduersu S.C.de crimi.ex pilo .haeredi.&una familia.l. i. g. si vir. ff.ad Syllanian.&eorum usus de bet esse promiscuus. l.quam uis.C. de fur. Quare concla ditur, maritum non teneri extra domum xorem suam
3 Tertio, quod non debeantur ei alimenta probatur. Nam myxor, quae sine viri uoluntate ab eius domo se absentat, non debet ab eo percipere alimenta.arg.text. in l. testamento. fide alimen.& cloar.lega. accipiendo illumiteX. a contrario sensu .idem Specula.in tit.qui filij sint le- t. nu. 3 i. At dicta Beria decessit a domo uiri sine eius uoluntate,& consensu, & sic eo inuito, quia inuito marito fit quando ipse non consentit. l.in eo. g. r. T de ritu nuptiar. Ergo sequitur, dictam Beriam extra mariti domum non esse a marito sustentandam, atque alendam . 6 Contrariam tamen opinionem in casu nostra: qu stionis ueriorem esse existimo. uam quaestionem breuib. uerbis. Iacob. te Are. Cyn. & Bal. lecisam relinquunt.in. l. quod in uxorem.C.de negoc. gest. ibi resoluente S,maritum teneri ad alimenta uxori extra domum prςstanda, quando ipse est in culpa, quod uxor recedat ab eius domo. Quos ibi sequitur Salycet. nume. 3. & HyppOlit. le, Marsil.in l. i. g.cum quis latrones. nu. 8. ff.de quae litoni b. Qui Doctores hac ratione satisfaciunt & iel pondent arSRmeniis pro contraria parte supra adductisiui scilicer, illa
286쪽
illa procedant, quando uxor recedit a domo mariti culpa sua,& non ipsius mariti.Casus uero nostrae qhi stionis est, quando ipsa uxor recellit non sua culpa , sed potius ipsius mariti: in quo casu ut praedicti fatentur Dolliores,
sunt uxori a marito extra etiam domum alimenta praestanda. Hanc confirmat sententiam Matth. de Amict. ins decisio. nume. I. & et . Et probat arg. eius quod dicitur de monacho litigante cum Abbate, qui debet habere adicto Abbate sumptus litis. ut notatur per Docho.in c.ex parte.de accusationib.& est glo.in l. si instituta. g. de inoia jicioso. ff. de in officio. testa.& glo. in l. fi.C. de ordine co - yni. in uerbo. litis sumptus. tuae notat illum tex. pro subdito contra pr athi m litigante, qui interim debet ab eccletia expensas habere dc not. Arcitidia. in c.quanquam. 2 3 .diit.& in cap. si sorte. de electio.lib 6. 6 Probatur praeterea arg. l. legati alimentorum relicti alicui,quoad cum aliquo morabitur,es legatarius non potest morari in illa dona o cum haerede propter eius malos mores, aut sieuitiam , vel propter su spitionem honoris, vel alia iusta ration uia tunc extra domum haberet legatu dictorum alimentorum .italas in l. r. num. 3.C.de te Lgat.& Bal in auth. hoc locum .in fi.C. si mulier secvn.nu -
pser.& Paul. le Cast.in cons. 3 87. incipie n. t uxor quondam .circa fi . Pariter etiam videtur dicendum,qubd cum alimenta debeantur uxori in domo mariti de redditibus dotis,etiam si non ascendat ad quantitatem alimentoru. vi refert lacob. te Pu .in l. si cum dotem. in s. sin aut in sae ivissimo. E. tu. matri ita etiam, & eodem modo debebuntur ipsa stante seorsum a dicto eius uiro culpa ipsius viri,ita expresse Guido Papae in cons. I 27. Min decisio. 69 2. num. .in quo loco dicit, licitum esse uxori susere, quando ipse acriter a marito uerberatur, tuncque dictae Vacri It 3I It Π Il
287쪽
uxori alimenta a marito extra eius domum deberi. sequitur etiam Ioannes Nauiga. in silua nuptiali. colum 4 circa fi .& te uel Bal.in l. i.nu. 9. C. de legato Culpa autems dicitur marita, quando ipse metum in qUamlibet con-ltatem mulierem cadentem uxori intulit, aut inferri conletalit. Et quod in ipsam Beriam metus c-dete debuerir. ratio euidens est, cum ipsa esset romota I patria, &suis, exaltereique oppressa, suorum exilio destituta,&in maximo periculo vitae r ideo quCd maritus in eius peribro nam mortem machinabat.Quem iustum fore timorem conitat in l. metu quod ibi notatur. R ex quibus cati. maior.& in l. fi. g. si iusto.& g. se. Tquod mel cata.& l. I.&l.nec timorem .il. se bon eorum qu ς sibi mor.consciveri ide Cuma.in consi. ip .nume. i. a & 3. qui etiam ob eam caulam , uxori per maritum alimenta extra eius domum esse praestanda fatetur. Saeuitia enim uiri praebet uxori iustam causam separationis ; & denegationis restitutionis. cap.literas .in fi .de restitutio.spoliat. facit tex. in cap. I. quod met. cau. Est enim talis metus habitu seni per instans,& continuatus: ideo tuos. l. nouissa me. quodi i cum sal.tu. tenet Anchar.in consi.qo8. in ptrinc. Et ad ebhanc partem existimamus esse ueram, quod pro dictis alimentis debitis uxori sunt tacite bona mariti oblistata. per Bart. in l. si cum dotem. g. sin autem in s uisii in o. ff. Iolu.matri.& Speculato. in titu. de donationi b. inter x ita& uxo. in I. fi.veis Sed nunqn:d bona.
i , Quare secundum hac ultimam opinionem suit in Regio crimin i concilio concitistim die 1 9. mensis Octo- 'ris r s 83.in facto supplicationis oblatae per nobile Ma-
.riam de Homs uxorem don Honost ij de Homs, quae tuc ei at sequestrata in monasterio beati Hieronymi pi arsen. tis ciuitatis Barcinonae cui pro tunc fuerunt adiudicatae
288쪽
quinquaginta librae ratione victus. Et quia fuit dictum causam diuortij pendere coram iudice ecclesiastico sui tremissa taxatio simentorum ad dictum ecclesiasticum iudicem. An ex insultu,& sola inuasione proxia. a l . ma maleficio, censeatur pax, di treu-
r Pax non dicitur rupta fecundum unam opinionem ex solo insultu, ct inuasione ,l in qua non interuenerunt tardias corporales.
a Pax dicitur rupta ex sola insultu, ct inuasione secundum veriorem stulentiam .vide hic rationes. 3 Insultus dicitur in alium saltus. Metum inferens dicitur rumpere pacem. 3 Pax rumpitur ab inferente iniuriams ita in lauru me
6 Verbum directh vel indirect quomodo,σquomodolibet semper debent aliquid operari: ne frustra censeantur apposita. 7 Pax firmata rumpitur ab eo, qui alium cum quo pacem habet persiequitur taliter,quod ex eiuspersecutione posset adteri damnum a liquod inferri. 8 Conclusio R concilj.
oannes Bosch alias Rouis ex una,& t. Rod reda partib.ex altera, cum instrumento treugarum promiserunt, se adinvicem sub certa poena non offendere,nec alter alteri iniuria anserret.Euenit, ψ suadete diabolo dictus Ioannes Boselialias Rouis una cu alijs armatis arcabusis manualibus vulgo i
289쪽
uulgo dictis predenxilis, iniuitatiit S linia sit dictium
RoUorecla pacifice . in eius domo commorantem,& existentem. Sed non fuit transitum ad tactus & osse. sion es persona les,seu in personam,cum ianuae lust domus clausae essent, tum etiam,quod quidam superuenientes obuiarunt ne ingrederentur domu ne ue personae tangerentur, suit propter hoc solum.dubitatum , an pax & treuga inter dictas partes firmatata sub certa poena rupta esset, Sc poena commissa λ
Et primo, quod ex solo insultu& inuasione non sit pax rupta probatur ex doctrina Iacobi Marquit.in viati. Treuga .sata colum. f. inerentis, non dici pacem
ruptam, bi non interuenerunt in uaso corporalis, nec tactus corporales, seu reales barbae uel crinium expilatio, seu vestimentorum allegat. tex .in g. si quis homine.et g. siquis altu.&I. si quis aliquem ceperit. insevd. pace tenen.& ejus violator. cum ibi notatis per Bal.qui-Dus iuribus probat,quod per tactus reales & offensione in persbnam fictas rumpitur pax. Confirmantur praedicta ex his quae adducit Deci. in consit. Αο9.nume. tenens, quod nisi persona tangatur& corpii percutiatur, non dicitur ostensio facta inpersonam, quia proprie offenso in personam dicitur neri, quando persona tangitur,oc ipsum corpus percutitur,ut ex prelle dicit Bal. in I si qua per calumniam.C. de episcopis S clem. bi post Guliel. de Cug. inquit, qu bd siquis tangit vestes clerici iniuriose, dicitur iniuria personalis sed con in personam , ex 'o , quod corpus non tangitur . Et idem Bal.in Rubri. ff.solu. matri. colum. i.&probatur in t .sed quaestionis .f. te inluxijs. bi expresse aicis,qiidd iniuria illata vestibus non dicitur illata cor- Cp bili, & per consequens promissio de non offendet. lo
290쪽
dendo adinvice sub poena, non diceres ueri sic ta e et solq- insultu ira ut poena comittatur.Nam iustilius tan rum eisset medium ad offensionem personalem quo tu, poena litae opponitur offendenti persona non habet locu in insultu. Accedat ad hae a Bal.in l. penul.3.dece.insi. ff. nequiseu. ubi inquit, si statuto cauetur, quod 'si quis uiolenter ingrediatur ecclesiam puniatur in mille, nunc quidam armata manu ita erunt usque ad mediti iter, uel ultra, sed Do intrauertit fines eccletiae, licit, illos inchoasse delictu sed noc5su malle,& per coseques statuti pςna no incurri. Contraria tamen opinio in cald nostro nerior est aci licet, quod promissio facta de non offend endo sub poe- na,uerificata sit ex solo insultu &inuasio ne commillia' per dictum Ioannem Boschalias Rouis contradi stum Rodo reda, ita ut poena committatur. Primo , quia non poteli negari quin ex insultu uideatur offendi persona, ideo quod insultus dicitur in altu saltus.ut notat Barto. in l. respiciendum .g. delinqyunt,ffde poenis.in l.poena. Dcum arietes. E. si quadru. Dauper. fecis dica. Bal. in cap. r.f. similiter . qui b. mod. feri .amit. Ahiar .in capit. l. pi aecerea. quae fuit prima. cau. bene fi .am mitte n. idem Aluaro. in capit. I g. similiter. quibus modi .seud. amitra . ubi dicit, insultum dici , impersonam fieri quando polliunt se percutere,&quod tali casu illa dictio imponitur pro contra. Cumque in instrumento treugarucontentum sit adinvicem de non offendendo persona , neque bona, & insultus dicatur in alium saltus,atque in personam quando pollunt se percutere, concludendum salie est ex solo insultu,& inuasione , pacem rupta fit ille, dc sic poenam commillam. Corroboratu laaec docti ina ex adductis per Angel in l. si cum exceptione. g. satis. T. quod met. cati .ubi tener, quod