Praxeos medicae universae praecepta. 1826-43

651쪽

FOUnx IER et V Λ in Ysi δ), NAυ,14 s δ') , H uru' )certis sub conditionibus admittunt, quae in gradu ac specie morbi, in dispositione singulorum hominum aliisque in caussis, quase forte simul egerint, latent. Etenim dysenteria simpleX, benigna

4 l) Bal. med. T. IlI. c. S. P. 328. 42) L. c. P.503.sε Vindobonensi in noso lochio per decem annos

ina Contagiosam non obstruassμ testatur, in schedis Vero ma-

nnscriptis exemplum hujus vis refert, quod in ipsa riusdem domo, Bruch aliis dum vixisset, accidit.

652쪽

multo minore, si ulla vi conlagiosa pollere Vide tur , quam maligna, nervosa, putrida luculenter edit. Praeterea dispositio supra descripta incenSum Vocanda est. Denique aliae CauSSae BC

cedunt , quae quidem Vigente epidemia , alius Vero Tarius , si umquam dysenteriam excitant. Ad has vero caussas primum referenda e Si per frictio corporis si ') vel perspiratione cutanea iar tuito aut vicissitudino caloris diurni et frigoris Vespertini nocturnique suppressa, vel potu frigido hausto. Praeterea cibi vel nimii, vel incongrui accusandi sunt; his adnumerantur poma, imprimis immatura si Τ) et male comparata, aquOSa, aci da spruna, pira, baccae vibium), Olera, CuCum ereS,melones, fungi, tubera solani tuberosi immatura et male comparata, nuces iuglandes β'), cruditates β'),

653쪽

cere visia' ') acida, aqua impura' ). Sunt, qui corini Osivo rori, rubigini' δ) ot mollioni' δ) inultum

tribuant. - Nec non animi commotio '' et venus nimia β ) morbi obiginem accelerare potest. 3. Dusente Piae caussam proximam alii in tubo 'u fa

intestinati, alii in lab se universali quaesiverunt. Illi intostinorum rheumatismum' '), eorum Catarrhum '' , crassorum spasmum' '), erysipelas' 'i,

654쪽

inflammationem 'q), ulcerationem yy accusaverunt. lii febrem ad intestina conversam' ), bilem a Crem y δ), Systema nervosum' ), gangliosum ' ). Venas' '), vel sanguinem yy) primario modo.aTecta esse puta Verunt.

f. LXIX.

Diagno Si S. Genera- 1. Dysenteria cognitu facilis est. Quamvis s

his Occurrant, nullus tamen datur, in quo conjunctR sinit

Ta) 8ΡΑΤΗ med. Corre/p.-Bl. 5. Dd. P. 285. - HADFF l. e. P. 369. 76) LRUBE med. Corrsρ. - Llati des murtemb. ctrati. Veretris. 4. Bd. no. 23. 26. Ti) Sanguinem natas male primario modo inquinatum et quodammodo venenatum in intestino, imprimis colo et xecto, statu in singularem, qui quidem cum Exanthemate compa raxi, sed in inflammationem, ulcerationem, indurationem et gangraenam abire possit, aeque ac sebrem vel simplicem, vel itissam maioriam, vel nervosam, vel putridam ciere putassem. Sud lub sinis sis leor, hanc quoque opinionem, aeque ac nitas, minus ipsis observationibus, quam Potius li conclusionibus inniti.

655쪽

DE DI SEXTERIA. 645

sint omnia , quas dysenleriam constituant. In morbis intestini recti topicis mucosa, cruenia et

ichorosa quidem excernuntur, sed magna COPIAE, sin se torminibus, nec constanter Cum tenesmo.

Hic quid om ab ascaridibus excitatur, sed reliqua dysenteriae sympto mala deficiunt. Haemorrhoi des eo insignes sunt, ut cum doloribus mucosa vel cruenta dejiciantur, sed dolores neque torminaneC tenesmum aequani, et ea, quae Peddita Sunt, a dysente rico muco et cruore discrepant. Nec, di-arrhoea cruenta insantum aliave haemorrhagia anicum dysenteria confundi facit se potest. I ormana frequentissime obveniunt sino aliis dysenteriae signis. Praeterea recens nuptae ), gravidae foeminae 3, eos, quibus calamenta fluunt' , infan

les sub dentitione '), advenae Parisiis β), aegri, qui phthisi, hydrops sero consumti sunt, qui sta-

SeS venosaS Patiuntur, sympto mala dysentericissimilia exhibent; eadem quovis anni tempore Per frictionse corporis, cerevisi a malae notae, Vinoso Inaceo, aqua peioris indolis hausta, vorinibus intestinalibus, arthritido, hasmorrhoidibus, cata mentis, lochiis, lactis secretione suppreSSis, ex Citari possunt et sporadice obveniunt. TaleS ca

656쪽

sus, faciles cognitu, ViX ad Veram dysenteriam referri possunt, contra vel dysententa spuria vel dia

Phoea dysenteroides nuncupantur. Dysenteria enim vera ut plurimum epidemicum et Constanter primarium morbum sistit. Utrum haec una Sit, vario que modo Sese prodat,inan Plures dentur dysent seriae' in,'pro varietates caussarum diversas, haud satis constat ). Sed multum inierest, has Varias atque diversas vel dysenteriae unius ejusdem qu species et formas, vel ipsas diversas dysenterias rite cognoscere, et monuisse jui abit, eas ita constitutas esse, ut alia in aliam transeat eaeque sub indo levioribus tantum minusque claris, 1ino quo

dammodo compositis indiciis sese prodant. 2. Dysenteria simplex ') sola dysenterias symptomata et vel levissimum, vel graViorem morbum sxhibet. Mitissima dysenteria, quas itidem diari hoea dysenteroides dicitur, correpti aegri ne in lecto quidem retinentur, sed negotiis Vacare solent. Subinds dysenteriam simplicem di arrhoea

7)'Si quid recte video , dysenteria varium gradum adfice uindit, quorum inferiorem diarrboeae dysen ieroides, summum dysenteria vel putrida vel nεrvosa exhibent. Reliquas sp cies vel rheumatismo, vel statui pituitoso in membrana mucosa ilsi intestini haerenti), vel vermibus, vel saburrae, usi insanimationi serosae, vel hepat itidi, vii Polycho Iiae, vel febri intermittenti, vel typho, vel Scorbulo, sortuito accedentibus , morbum quq complicantibus tribuen

das es88 Censeo.

657쪽

nquosa, muCoSa, Serosa, Catarrhias '), Coryza, angina praecedunt aut una adsunt. Febris mItis, sitis Vero ingens ; lingua lenui muco obtecta; de jectiones alvinas satis frequentes in '); muc OSa, Cruenta torminibus Praegressis redduntur; praeter tormina abdomen ne sub tactu quidem rudiore do let. Praeterea dolores vagi extremorum, regionis Sacratis, Cephalalgia, nausea, ruotus Non raro obveniunt. Vorbus benignus et simplex, utut paullo graVior, tamen tertio, septimo, decimoque quarto dis sub sudoro si fodimento in urina decerni solet, sed neglectus et male curatus pejor fit, aliam que formam induit. 3. senteria rheumaticax ) dicitur, quae DysentΑ

doloribus Osrvicas artuumque et horrIPI latΙone matiis.

iam stadio prodromorum insignis, eosdem etiam postea exhibet; insimul sudores copiosi et milia ria erumpunt; tenesmus Et tormina Vehementissima; febris eminet, pulsus frequens, duriusculus, urina rubra, sedimento rubro praedita. Morbus gravior et longior, quam dysenteria simplox in rheumatismum articulorum transire, rheumaticas inflastases exhibere, similes assectiones relinquere, Vel cum iisdem alternare δ) potest. 4. 'S-

658쪽

4. Dysenteria Pituitosa s. mucosa I ) prae gresso Stata pituitoso erumpere et lento passu decurrere solet. Postquam gustus Vappidus, lingua muco oblecta, Papillis prominentibus insignis, tu mi dula, ita ut dent ess impressiones in ejus margine relinquerent, plenitudo ventris , b Orborygmi, ejectiones muCosae per OS et anum Praeces Serunt,

dysenteria invadit, quas sobro mili, do bili si lenio pulsu, mitioribus,torminibus4 et lenesmo insignis

est; mucosa et cruenta ejiciuntur. 5. Dysenteria Nerminosa multitudine ascaridum lumbric., et o Xyuridum Vermi c., qui eXCernebantur,

insignis est; id quod in quibusdam epidemiis y

Iroquentius accidit. ΟXyurides tenesmum ad Summum gradum evehunt, lumbrici dolores periodicos, a torminibus distinguendos, nauseam, Vomitum, Convulsiones, aliaque Symplomata nervosa ex Cilant. Mucus et cruor copiose dejiciuntur. - Praeterea a lumbricis, ') di arrhoea dysenteroides excitatur, utpote dysenteriae spuriae Vel secundariae spe

6.-Dysenteria saburratis inde oritur, ut aegrivst ante initium morbi major m ciborum copiam

659쪽

assumerent, Vel ea, qua θ intestinis insunt, spasmis retineantur. Quo facto lingua crasso muco ob te gitur, gustus depravatur, nausea, Vomituritio, vomitus ipsse, sensus molestus in regione ventriculi accedunt, abdomen inlumescit; sae cibus voro ejectis morbus insigni modo emendatur. T. Di sente iam biliosam hyi ut plurimum PlureS Dys6nis

pressionis et tensionis in praecordiis, ructus Amari, in appetentia, gustus amarus, lingua flava, Vomituritio et vomitus, cephalalgia frontalis, faciei et r0- liqui corporis flavsedo, sitis, alvus vel tarda vel viri descens, lassitudo, horripilationes. Jam invadunt frigus, sequente calore, tormina graViora, vomitus biliosus et tenesmus; Pul SUS Plen US, Ce lor; sacies rubra et flava, sitis insatiabilis, Ventor turgens. Per anum ab initio copiosa, dein parca cum tenesmo gravissimo redduntur, flava, Ia Et evel obscure viridia, fusca, cruenta et leVamen relinquunt. Urina rubra. Febris remittit et exa

Cerbatur Vespertino tempore, continuo tamen in crescit. Denique herpes labialis, sudores set saeculentae ex Cretiones crisin saciunt. 8. Primum symptomata dysenterica ad fe-Dysente

ibris intermittentis, utplurimum tertianae insultus die. ' 'l accedunt febris into mittens sonterica '), ut

660쪽

650DE DYSENTERIA .

plurimum perniciosa). Ex altera parte dysenteria primarium sistit morbum, qui febris intermitten iis, ut plurimum quotidianae, paroxysmis ') insignis est, quive alternis diebus , , gravior Et laboriosior apparebat q). Denique dysenteria h) sobrem intermittentem aut haec gy) illam excipit et Sequitur. Quid quod opi domi ae febris inlormittentis spide

mi as dysen loriae antecedebant δ), Vel sequebantur, Vel comitabantur q).Dysente- 9. Dysenteria infaminatoria si) rarius inte

maioria. gram e PIdemiam ' ') SI Stat, frequentius In spademia alius characteris passim occurrit; vel primario modo oritur, vel dysenleriam simplicem, Theu maticam biliosam aliamve, utpote malet Curatam