장음표시 사용
321쪽
3o8 Instit. canon. lib. II. detur euidens Ecclesiae utilitas. 7. Excipiuntnr etiam. ibidem chis & bona , quae seruando seruasi non possunt pro instantis temporis exugentia , quales sunt res mobiles, quae modicum durant , & usu consumuntur, de non fructificante quemadmodum setiam in iure ciuili prohibetur Tutori-hus vendere bona pupillorum , e Xcep'tis ijs quae ruando deruari non possimi,
ut constat eX l. Lex ι quae Tutores 22. Iam ergo υenditio C. de administr. Τα-ior. iuncta ibid. glos. υ. exceptis ...ta Praeter. bona temporalia ab Ec clesijs immediate possessa considerari quoque possitnt ea bonorum generua quae a Clericis possidentur, qualia sunt in quibus fiundantur ipsorum beneficia,
aut etiam ea quae acquirunt eX red
ditibus Ecclesiasticis , & vocari so-Ient peculium Clericorum , de quo est expressus titulus in 3. Decretal. Omnia haec eiusmodi bona participant etiam a priuilegium inalienabilitatis , quatenus
nec testamentario, nec successorio iure cuiquam haeredum pro haeredumue rem
linqui possunt, sed Ecclesiae relinquen
supposito quod ex redditibus Ecclesiasticis acquisita sint, aut rationabiliter Praesumatur , ex redditibus Ecclesiae
322쪽
modum praesumi debet , si Clericus nuhil habens patrimonij promotus fuerit ad Ecclesiasticum beneficium, ac postea
emerit praedia, &c. eX c. r.eod.
V. Vtrum autem Clerici sint omnium reddituum Ecclesiasticorum perfecte Domini, etiam quoad illam partem , quae superflua eat necessariae eo rum sustentationi . an potius sint eiusdem partis superfluae solum administratores , itaui teneantur lege iustitiae ad illam erogandam in paupere S aut in salios pios sumptu. , est celebris quaestio a Theologis agitata a Uud quos eius redo tutio peti potest. Io. Quomodo autem omnia haec Ecclesiastica bona gaudeant priuilegio immunitatis a eXplicatum fuit in titi
323쪽
LIBER TERTIVS . T I T. I. Re Iudisiit , σ illorum diuisione. Ognita iam prima, &. altera parte tractandorii iuxta diuisionem a nobis indi- . catam lib. I. titulo troctem. n. 2. ad tertiam progredimur ,
videlicet ad iudicia, totamque iudici ni i ordinis formam , de qua potissmum 1ermo est in lib. 2. Decretal. a. Vox Iudicij multiplicem signific rionem habet, ut videre est apud Abb. aliosque Doctores in rubr. De Judicνs . Sumitur hic pro duridica i discussione
causae controuersae coram Iudice in fo- 'TO , Ut sumitur eX c. fotus Io. de verbor.
3. Ad iudicium hoc modo sumptum tres potissimum personae concurrunt Iu dex, Actor seu Accusator , & Reus. I
.deae est illa persona quae authoritate le-
324쪽
Τit. I. De Iudi c.σillorum diu V. a I tgitima preteit discuctioni causε , eamque definit iuxta iuris pret scriptum , Iudex appellatus ab eo quod ius dicat, iuste
ciudicando, ex cit. c. Fortis. Actor dici-.tur ab agendo, & est illa persona quae prior ad iudiciu prouocat, & ciuilem ctionem proponit, ex ι. in tribus 13. U a qui appellat. 29. V de Iudiciis. Dixi. ciuilem actionem: intentans enim actione . criminalem dicitur Accusator. Reus est qui ad iudicium ab Actore prouocatur , Reusque denominatur non areatu, cum saepe contingat ipsum nullius criminis. Conscium esse , si praesertim Iudicium sie. Civille , sed a re , pro qua ad Iudicium. Coram Iudice prouocatur a vi de ea interutrumque coram Iudice contendatur i unde Iudicitiin ipsum, imo & ipsum fo- xum, hoc est locus in quo iudicium agii tur,appellari solet contentiosum. constant
q. Hsc tamen, quae diximus circa interuentum praedictarum personarum ad formandum iudicium, intelligendat sunt regulariter. Contingit enim aliquoties iudiciu aliquod exerceri, in quo nullus proprie interuenit Actorbauinullus determinate certuSReuS Vt V.g. qua clo Iudex ex officio procedit per forma inquisitionis,motus ex publica fama alicuius criminis commisit a persona incerta ', quamuis etiam tunc per iuris ficti
325쪽
3 12 Distit.cansn.Lib. III. nem dici possit interuenire Actor, de Reus, quia publica fama supplet loco
Actoris leu Accusatoris I reu S autem sest aliquis, saltem indeterminate, ex facienda inquisitione certificandus c. λι- cet Heli. 3 e. de Simon. s. Praecipuae Iudicis partes numerantur tres. Prima est contestatio litis ,
quae est principium siue ingressiis litis, di consistit in narratione Aetoris, Reique
contradictione coram Iudice facta, ex l. s. C. de litis con esat. Vt inferius explicabitur . Secunda est dis silo litis iam contestatae. Tertia est conclusio seu sententia Iudicis . Reliqua, quae ad iudiciisum requiruntur de quibus etiam infra termo erit , sunt vel pri paratoria, ut citatio, oblatio libelli &c: vel inedia, ut
Probationes, testimonia &c. vel consequentia, ut executio sententiae &c.. o. Quamuis tamen iudicia omnia regulariter in praedictis conueniant, varia varie inter se differunt quoad aliqua accidentalia unde resultant plures iudiciorum diuitiones desumptae vel ex ipso Iudice, vel ex materia, vel ex fine, vel
7. Ex parte Iudicis, diuiditur iudicium in Ecclesiasticum , & saeculare . Iudic tum Ecclesiasticum est, quod coram Ecclesiastico Iudice agitur, saeculare quod coram Iudice laico
326쪽
Τit. I .De Iudic.σ illorum ditis. S. Ex parte materiae , diuiditur primo in possessorium & petitorium . Iudicium possessorium est, in quo agiturdo pollessione, vel quasi postessione siue adipiscenda , siue retinenda, siue recuperanda . Dixi de possessFone , vel quos possessione , ut complecterer non solum iudicium in quo agitur de rebus corporalibus , Suae dicuntur proprie pollideri; sed etiam illud, quod versatur circa incorporalia , qualia sunt seruitutes , & alia iura , quae dicuntur quasi possideri, ut patet ex b. I. Inst. de Intem dictis , iuncta ibid. glos. v. quasipossessis-ne. Iudicium petitorium est , in quo contenditur de proprietate , seu turtu , aut dominio alicuius rei is 9. Secundo ex Parte materiae diuiditur in Civile, & Criminale . Iudiaciunt ciuile est, in quo agitur de cauis ciuili, puta de aliquo contractu emptionis &c. Criminale est, in quo tracta- tiir de delicto. Io. Ex parte finis , subdiuiditur Iudicium criminale in iudicium quod cia uiliter agitur , & in iudicium quod criminaliter exercetur , & in mixtum etaVtroque. Iudicium criminale ciuiliter exercitum eit in quo agitur de delicto dumtaxat ad intereste priuatum accusatoris, seu eius qui iniuriam passiis est , cui Venit applicanda poena , ut puta sio ei-
327쪽
eidem Itienda sit poena pecuniari .&c. Iudicium criminale criminaliter tractatum dicitur quando tractatur de .crimine ad commodum , seu vindictam
publicam , puta si Reo silbeunda sit poe-Na corporalis, aut poena pecuniaria soluenda fisco &c. Iudicium criminale mixtum est , quando finis uterque concurrit , si videlicet de crimine agitur , tum ad aliquod interesseiriuatum eius a qui iniuriam passus est , tum ad aliquam vindictam publicam. Ita sumitur ex I. Praetor ait 3. m. de sepulcro violato , iuncta ibid. glos. v. centum aureorum a II. Demum ex parte formae , seu
modi , quo in iudicio Proceditur, diuiditur iudicium in plenarium , seu Ordi-
uarium , & in Summarium seu eλtraordinarium . Iudicium plenariuna, seu ordinarium est , in quo causa cognoscitur seruando omnes iuris solemnitates, quae ad iudicium pertinent , ut Puta cum citatur Rcus, eique offertur libellus , seu Actoris intentio scripto edita , fit xon- testatio litis, praestatur it ramentum calumniae , &c. Iudicium summarium seu extraordinarium est , in quo proceditur sine strepitu , ac si lemni forma iudicij, sed tantummodo substantialia seruantur simpliciter , dc de plano , Ut rei veritas innotescat. Videatur clem. a. ἀe υerbor. signis ubi declaratur qualiter
328쪽
Τis. 2 . De Itidice, eius ... 3Is iter procedi debeat in iudicio de plano , ac sine strepitu , de solamn is ura
De Iudice , eius iae incio . I. I Nter personas principaliter ad I iudicium concurrenteS primus Iudex , ut supra diximus tit. Praeced. n. 3. Duplicis autem generis ille est , videlicet ordina ius , & delegatus . Iu id ex ordinarius dicitur , qui causas cognoscit, & iurisdictionena eXercet competentem sibi ratione dignitatis aut ODnc ij, cui talis iurisdictio an ne Xa est a lege , vel consuetudine , cuius generis . est Rom.Pontifex per totam Ecclesiam, Episcopus eiusque generalis Vicarius per suam dioecesim , &c. Iudex delegatus est, qui causas cognoscit , non o ex x i ossicij , cui talis iurisdictio annexa sit , sed ex speciali commissione , unde
. iurisdictionem exercet non tam suo iure , quam eius qui demandauit , ut sumi-.tur ex L More maiorum, e . de iurisdictione, R tradunt communiter Doctores in rubr. De ne audicis ordinari' U .de . y potest. Itid. deleg. r. Omnibus huius utriusque genem ris Iudicibus id commune esta ut trans
gredi non possint limites iurisdictionis O a suae
329쪽
3 Institi canon. Lib.III. Rae, quae relate ad Iudicem ordinarium
Commensuratur territorio , & concessioni tegis aut praescriptae legitimae consuetudinis , c. Us animarum 2. de constitur. in 6., c. Du. simuls. de o . Itid. Ord. erc. Cum contingat I 3. de foro compet. relate autem ad delegatum commensuratur mandato , quo illi a delegante comissa oest, exo. Uenerabili 3y. de os steleg. c. Cum dilecta 22- de resce. Ur I. Diligente 's. S. GV mandara .
3. Sed & plures sunt inter utrumque Iudicem differentiae , quae desumunatur ex pluribus textibus sub rubr. de Ur pores. Iud. del. σ de Q. Iud. Ord. In praesenti satis sit tres differe utias recensere t reliquae enim quae concernunt particulares articulos iudiciorum , puta facultatem exequendi sententiam at tam , aut ius appellationis &c- e Xpo-i entur infra suis in lotis, ubi de eisdem iudiciorum articulis sermo erit.
. Prima igitur differentia est, quod iurisdictio Iudicis Ordinarij non eX,-
r it pcr obitum eius a quo Iudex constit itus est , xt sumitur ex c. Legatos 2. detis legati in o. iurisdictio autem delegati
cessat morte delegantis , si tunc res sit intepra , & nondum facta fuerit citatio Partium ; secus autem si causa incoepta sit saltem per citationem partis, in quo
casu iurisdictio delegati prorogatur Posi
330쪽
mortem delegantis , Vsque dum causa Rexit absoluta . Sumuntur haec ex ι. erquia 6. . de lupi μ. c.Gratum gerimur a ετ c. Licet υndique 3 o. de in . delet.
s. Ista tamen intelligenda sint regulariter & de iure communi. Coet rum pro aliquo casu Particulari prorog xi quoque potest, re integra , iurisdictio delegata post obisum delegantis , si pro eodem casu ita fuerit in iure stat tum, vel in litteris commissionis expresisum , ut est exemplum in Inquisitoribus. FideLquorum iurisdictio quamuis sit de- Iegata a Papa , ut coli igitur ex c. Vt Uia
cium II .de har ι.iπε. durat tamen etiam
post obitum Papae , quia ita eis expresse
6. Item praedicta intelligenda senade delegato ad iustitiam seu ad lites et aliud enim iuris seruatur circa Deleg tum ad gratiam , pro quo distinctione opus est, utrum delegatus fuerit ad solam executionem gratiae ab ipso delegante factae; vel vixum delegatus seerit ad ipsam gratiam faciendam. Si delegatus fuit ad solam executionem gratiae facta ab ipso Principe delepante ς tunc per obitum eiusdem Principis delegantis , etiam re integra , non expirat dele sata facultas, iuxta textum eXpressum in c. Si super armia p. de oes deleg. 3n 6.