Dissertatio iuridica de damno fatali in caupona contingente occasione ... illustris Ictorum ordinis in academia Lipsiensi consensu praeside dn. Abrahamo Kaestnero v.i.d. et p.p. eruditorum examini subiicit Io. Albertus Seyffarthus Leucopert. a. et r.

11쪽

Versa, si contra exercisorem agatur actione de recepto, cessat actio furti contra furem 'mons de B ERGER et LYNCKER III. Plura de hac aestione poenali adducere non lubet, id quod instituti ratio nec patitire, nec postulat Cum enim Damnum Agitum fatale in caupona datum, paulo accuratius considerandum mihi sim ri. Proposuerim, hoc vero ex prima edicti parte, quod I. ad Gu ἶ-z- ductum est, sit derivandum, ordo exigit, ut quaedam de natura membri primi praemittantur, priusquam ad damnum fatale

perueniamus.

oritur itaque ex prima edicti parte actio in factum de re Misae. Ne ceptis, quae est Praetoris, ' rei persecutoria, perpetua, et da TMs i i tur vectoribu et viatoribuό, contra naurin, caupones, et sabularios, ad repetenda res inuectis vel itatas Dicuntur autem dieantur nautae, caupones et stabularii, qui navim, cauponam vel sabulum A exercent, s. e. ad quos quaestus et reditus praecipui exinde perueniunt Exercere enim est, quaestum ex rei alicuius exercitio facere. muta itaque traiicit veciores cum merci muta. hus Gupo viatores manere in caupona patitur; tabularim cium. permittit iumenta apud se stabulari vi NNivs adu-,2ΣΣIum pro diuersorio seu Caupona, aut πανδεχω saepe accipi, ex Lexico ALvi Ni asserit. Et THEOPHi Lus stabulum quoque vertit. Itatuunt interim haud pauci, stabu 2 M--'larios praeter iumenta homines non recepisse, nisi sorte agaso

12쪽

me vel aurigas Id quod sorte elitin innuit uspi Asus . dum scribis oui s pabulum, quod ero doum iumentu et carrucu vacans, pistrino locaverit.' . . ., ' - . s. V. I vostra, Missis vero nautisin stibulariis, crum erit, de quo Vs in subsequentibus conirnuabimus Quae autem de hoc pr

feruntur, ad illos suo modo applicari poterunt, Ouuna enim finim reliuquimus, non rem ipsam.

Caupone ei ho Cauponem in iis quae sequuntur, etiam hostilem, cabu, - - - V Mς uitandam confusionem obseruandum -- distinguendum esse inter hospitem activum et pag uum H simhses Mesoruus est, qui alvi in rccipit, et grae Ce πανδενοe, germ nice in Sirt ' vocatur . Quam vocem alia a marten eripectore, curare, alii a Derth. i. pretio deducunt. Muam litem tamen nostram non facimus, sed cratici hanc penitus relinquimus Denique communiter etiam dicitur de Sasiges Hospespa r' Hospes passivus autem aliquando dicitur diue, r. Hinc -- ci CER Caupo, ait, non multo post clamat, hominem esse se-cisim et cum ouibωdam diuersoribus Eum, qui ante exi rati consequisur. Germanice hunc vocamus tinen Sax Vnde

a . .

13쪽

vox Gosoldus, a Gosi ethol an, quod interprete SPELMAN-N custodire significat. Alias vocabulum Sast, olim fur Decialis fio patum de homine is virtutem vel vitium aliquod raro, prae cae-ta 'v' turis conspicuo et insigni. Sic apud auctores Legis Salicae, I-so GAsTus, idem est ac prudens homo; oso G As TvS, idem ac sui me astutus. Hinc hodie tritum illud; tr si elii Iosed stlinime Sali Huso GAsTus, i. e. bono oeconomus. SAL VOGASTUS, i. e. rerum proletariarum, et ad intimam plebem pertinentium, studiosus. -

Hospitaturi, quam hospes actiavi pro tuetur, variis diui m totvr ditur modis. Est enim i vel publica vel priuato Illa pro se in prie ad Politicam pertinet, de qua itaque nos hic nomagimus.

Conferri litterim de hac poterit Trio Los ς et APER. 4Haec autem, priuata, iterum est vel gratuita vel mercenaria Privato vel

Gratuita est e soluntaria e nec/Furia . Voluntariae Ezriis.

est, qua quis ultro hospites aduenientes iii domum suam rect Gratuito vel

pit, et necessaria gratis praebet. Haec voluntaria, quia ex e ea '

liberalitate proficiscitur, virtutem illam parit, quae proprie Voluntaria. hostulabia adpellaturi Quam virrutem sacer codex plurib locis exigit, si et Scriptores profani commendant. ε Hanc prisci Germani pracprimis coluerunt; minc AclTus, quem-

l a - .. ii utinae ipsi Romani di 1 de M.G. Cap. XXI.

14쪽

6 DE DAMNO FATALI

quemcunque, inquit, mortalium tecto arcere nefas habriur. Pro fortuna quisque a paratis epulis excipi ne notum ignotumque, quantum ad tu hospitii, nemo discernit. Abeuuiis quidpopinc rit, concedere moris D poscendi inuicem eddem femitas. Gaudent muneribvi, sed nee data imputant, nec acceptis obligantur. Insigne exemplum hospitalitatis ostendit eandri. in verbis:

areu nili. De Saxonibus veteribus igitur constat, sancte apud illos obseruatum suisse, quod LAT scribit: cum pregrinis unumquemque Hi fedo esse sancti mum cogitare, here. ConfHEi Glus ii Et Caesar ' Hospites, inquit, violare fa non putant, qui quaque de causa ad eos venerunt, ab iniuria prohibent, sanctosque hab eis, ias omnium domu patent, vis QPque communicatur. . VIII. Permulta alia exempla ex LL. veterum Germanorum, si de his in specie dicendum esset, adduci possent. Nolumus vero diutius his insistere, sed potius L. B. ad alios, qui otium

atur Gry- nobis fecerunt, ablegare. Peculiarem augem hic industriam collocauit io AN GRYPHIANDER tam in tractatu de Insul. quam in Oeconomicorum legalium libris Conserri etiam mea eanorum retur ALEκANDER ab ALEXANDRO qui de Lucanu scri-

Oresteret, ut κα-νωα teneretur Varia etiam huc pertinentia, collegit POL AC, P in Sastemate aruprudentiae Gem

15쪽

IN CAUPON CONTINGENTE.

anιiquari Hoc interim hic adhuc monendum: Ex

hac volumiaris et gratuita hospitalitate, non acquiritur hos iit' -' pa ocius hospitandi, ne quidem ex mille aestibus. Qui enim z-ιῆia

ex liberalitate, sicque ex gratia magis quam ex debito aliquem multis annis hospitio excepit, non te praescriptione quadam obligatur, id in posterum quoque facere, M quia res merae facultatis, nullo unquam tempore praescribi potest, cum in iis, quae facultatis iure naturali et Gentium liberae sunt, et a nostro pendent arbitrio, nullo ex tempore, quantumuis diuturno, prae

scriptio competat Ps. IX. Diuisa sui hospitatura gratuita in vos tarpam et neres

riam is VII. De voluntaria actum. Posterior species dici .go istinatur, quando quis tenetur ratione ossicii hospitem suscipere, v. g. voluntaria magistratum, militem vetaliam peregrinantem eie quod est mu '

nus patrimonii et onus reale, quod quilibet Pater familia ra iis, no remtione domicilii aut patrimonii sui subire compellitur ' Cum auunvero nec de hac agere nobis animus sit, etiam quoad hanc I Grem ad Graphiandram et quos ipse adlegat, remittimus. l. a. Sermo igitur nobis principaliter hic est, de eiusmodi ho Miseisinisspitatura, quam mercenariam vocant, ubi aduenae cum rebia suis tantum e m ro iv. - μ

re id. e. l. n. aa mi G, confis . p. n. an. De rebus merae facul ro Lib. oeconomimram Iemo eati peremadire uti solar, disserit isi is tum, cap. a1. n. ro fe p. m. 73 . ΙωLET EQUOl. VII. x Ec. cccccxv. qui ter remedia scit pareendi publicis omnino tegi meretum. Confisrus de rebus merae amitatis. omnino tegi meretur cin eoeest sumtibus in utilitatem aerarii Rei rus de rebus merae saeuitatis. Vol. I. blicae refertur et tale, uod subditi reis . 6. E ΕΩ de abusu rerum merae eantur aliquando hospitium praeb Lacultaticla sors Germanico, praeser re, et priuatis sumptibu Principem tim eudali tis. γν. ETκvs de vel ministros ilIius excipere. v moen i, Lais, in collectaneis Groening de aerario lib. V. cap. /ι. n. δ

16쪽

pro mercede suscipiuntur. ae iis quae ad vitam sustentandam ex II necer quietem capiendam, necessaria sunι, seruantur, Publaee autem F - interest, patere peregrinantibus hospitia, in quaς noctu diuo libere diuertant.' Nemo enim diuer rium secum portat, eti

vulgo dicitur Sinaii tannii disti iit id Mingen, ut ea

propter omnino utile pariter et necessarium sit, peregrinorum habere curam. Quam ob rem caupones in quavis Republica bene constituta, non tantum tolerandi, sed his etiam, uti ex insta o. XVI. dicendis adparebit, ob ossicium quod viatoribus praestant, subito succurrendum. πο-caupones cum lio nestum, licitum atque Reipublicae utile ossicium exerceant, si, ut quemlibe conscientiosum hominem decet, vivant, de bene. dictione divina dubitare non poterunt. Audiamus GERBE- xv et de hospitiis ad usum licitum et necessarium erectis, sic

disserentem Solle ast Sirite sitir, die die Jreniden aus,hmen lannen id auch ines redim fige meruis glirhsten, denisi dienen in threm Stande threm Ula sien. Longe aliter

autem sentit; ubi dicta ratio cessat minc pergit 2ber die

bus Romae artem cauponariam exercens infamia notabatur, iusque ciuitatis amittebat. Vnde Duram es is si x DC AR N. lib. IX.

eiu Roman aut cauponara, aut manum ia arte victum quae. rere. Feminae etiam operam in cauponis praestantes pro infamibus iure Romano habitae. v. L 3. de R. N. Lap. C. Od. L. Luc

17쪽

L. de duis. l. 4. g. a d his qui not ius. Quae iuris dispositio adhuc hodie in halia usu stequentatur, ut ea propter neque ob stuprum, neque ob adulterium, intuitu huiusmodi ministrae, aestio locum habeat, se Trio Los AN in Syntag. iur. Lb. X. c. a. monec iure Alamannico in dictis mulieribus poena specialis constituta, . lG ANG. NAIMMERGER in collatione coindicis tiro lamcnnici p. v. 3pya .Hyε vhi sequenti modo di

s. XL

Cauponeis, de quo hic disserimus, describimus, quod si pH μά-lersona, quae oe tibi Agno aliquo ad o, iter facientes od ibi com-- μ

morandum, tibiandum, comedendum inuitat Ius crigendi diuersorium a nonnullis ad Regalia refertur. I EVERVS πω Ῥε- pinio

originurn hospitiorum, quoad sum liodiernum, sic describito origine o Ita, inquit, niihi videtur Nosdes, potiores, Comites, quin et M st ' 'quando ipse Principes, primitm eiusmodi hostilia publica extruxisse, et priuatst hominibvi locasse, neque hae aedes publicae in fimum priuatorum deιrudantur, atqui ut commodo peregrinamium consulatur, signia sua iisdem ad isse. Postmodum, pergit, prμuotos in oppido, et cumprimis in urbibin hunc morem imitatos, ex facultatem hospites recipiendi iure proprio aeder editario obtentam, quolibet fgno arbitrario, et aliquando non satis congruo notasse. Confire t BE YEn opinionem, praeprimis quoad posterius, usus 'et obseruantia locorum in ciuitatibus. Nec ver ea propter adi loca

18쪽

loca axtera instituendum. Videat aliquis et numeret singuli, quotquot hic Lipsiae deprehenduntur hospitia, omnia vero, quantum nobis constat, priuato arbitrio sunt instituta. Nec opus est, ut Magistratus adhibeant consensum, si ciues aede suas priuatas ad sum eiusmodi publicum adplicare velint, cum quilibet rerum suarum liberrimam administrationem habere debeat; 'Nisi alicubi contrarium sit introductum. In quibusdam etaim locis die Tericitans da Tabernen, i. e. locorum, ubi vires eipiuntur, pro actu iurisdictionem probante, habetur; Imo variis in locis, hospitia, singularibus priuilegiis donata,reperiuntur. Ne itaque eiusmodi priuilegiatis hospitiis praeiudicium inseratur, prohibetur iure Saxonico nouae cauponae erectio in pagis sub poena C aureorum. b

Dum vero I. praeced. diximus, cauponem signo ac dibus . nMufa suis adfixo, viatores hoc modo ad intrandum inuitare, non in pq m ea sumus opinione, quasi praecise ad indagandum 'hospitium

cete, quae adnotauit isti de LVDEWio milien Caeterum quillam putant, in Reha MDorum Tom. VII. lib. II. quod tabernae adpellatione proprib Cod. Legum Norma in c. XVI. f. r. p. veniat locus, in quo venditur panis, ni iv. Sic autem ille, Clarum .i vinum, erevisa et caro cocta. ιαbit, es, oridie de taber is, in quibus lusa in vera Tabernariorum, ad ta toti re bladum exponitur venum menta de vita et horrestat Her. Tu scin autem, pergir tabernasium idem, 'in Conci sit Tisonet. r. v adeo auod vernacula dicim Taberneti tabernarii essent, qui talia vendunt hecit i. e. - nonsium insituendi et et comedentes recipiunt non nitido ruperrendi tabernas, sed etiam taberna. pitamur. Multi tamen adserunt,utio et cauponins I fulsim men ram quod et domus, in qua taberna exemhabuerint, pu1ιiendi. Imo fatuendi L cetur, hospitium dieatu on quo lis inodum et pretium Varia huc per sgniscar et a nobis aeet r. tinentia, et praesentem materiam n bb , Ordin Prouinciat d A s. r. Iustrantia, refert Idem eap. CXXVI. BEROER Oecon iur edit non p. m. in denen elehrsen instiMn ad au. 7αι. no=. a. Conf. O . Pol Saa. d. A.

19쪽

signum aliquod requiratur ignis l. a cauponibus ex libera

Voluntate, quaecunque velint, eliguntur, hinc etiam ex libera Voluntate omittuntur, ut adeo certo certius sit,signum cauponem non facere, cum videamus multos priuatos aedium possetares, aedibus suis ex certa aliqua, vel etiam sine ullis causa, certum nomen imponere, vel certum signum adfigere v. g. hic Lipsiae:

die leuer.Auget, die hos illi re ubi aliquis, non nisi inepte

inferret, qui a signo praefixo ad hospitium publicum argumentari vellet. Suruit itaque si aliquis in aedes suas recipit ad-Uenas, viatore , aurigas, etc. illisque hypoeausta esculenta et Potulenta, et quae pro conditione cauponis hospitisque aduenientis necessario requiruntur, vel pro certa mercede, uti regu-kriter moris est, vel etiam, si sibi praeiudicare velit, gratis praestat, sicque ipso sueto pro caupone se gerit Sane hunc caupo uena dici, et ad viatores recipiendos cogi posse, dubitandum non est, nisi iustam non recipiendi causam habeat. Nec ob RVponderis stat quando Lpi AN v scribit, in arbitrio cauponum esse, ne quem recipiant Lex enim haec merito nerti ne is principium professionis, ubi liberum omnino est, erigere hospitium, vel re cipere hdspitem Vbi vero saepe et promistue receperunt, ne Ex fresaem. celsiriaque ad lenientibus praebuerunt sicque ipso facto artem et Foepi facta

cauponariam professi sunt, merito ad recipiendum obligantur. 2: ca:

Hi caupones, ex prima Praetoru edicti parte. v. f. I. actione de receptis conueniuntur, quam supra o IV. destripsimus Cur vero haec actio a Praefore sit introducta, cum a suare praetomen actiones ciuiles adsint, quibus caupo conueniri possit p

20쪽

quaerunt aliquando cum ipso LPl Aeso. Seu locum habet mntra cauponem actio loca in merces interueneris Si vero gratis res ab eo receptae, iure ciuili instituitur actio, possi, ut igitur necessaria non videatur haec actio. Sed respondeturtVtilior longe censenda est honoraria nostra actio, quam Prae4tor supplendi iuris ciuilis causi introduxit In actione enim L eat tantum ad damnum Dur, et hi depositi duntaxat ad clam riuintita culpa datum agitur Caupo vero in hac honoraria etiam de leui malu a tenetur Quid quod etiam , uti infra s. XXll. seq. ostendemus, intuitu periculi obligatus sit r

' Adiecimus vero etiam limitationem, hi

eos neqkiι. cipient cousum obeat. Qualem adesse putamus, si h M pis tum morbo conrogios Laboret Sane hic audiendus erit vim Cum nequidem, i CARPZOVIO, ' is, qui aegrotos recipem debet, talem in hospitium recipere obstrictus se. Idem Mimnebit, si caupo sciat, eum, qui uti recipi, enescia ratum, ban nisuin, luxurissum, etc. quoniam diuersoria saltim necessitati in seruiroe debent. P . herius excusatur Caupo, ahi hoODrium occupauerint, qui enim sume recepti sunt hospites, illi a cedentibus aliis honoratioribus, iterum expclli nequeunt. Nomtus est huc pertinens versi tus u Iu encytur, quam nouis utitur hosfer. Non enim hic obtinet regula conuiualis Dasicam diniori et sed potius qui prior es tempore potio iure ' Et qui prius verat, prius etiam molit Nisii prior posteriori ultrocedat, quale

. . .