장음표시 사용
31쪽
mca,hoc quoque confirmet in Capitulo Episcopus, qua mone prima, septimae distinctionis dum dicit Episc
Pum non debere ambitionis causa transire de loco , aut ' Ciuitate ignobili ad nobilem.Et Simonides,aliique ci scriptores felicitati attribuerunt natiuitates in Ciuita tibus nobilibus,& gloriosis, & Cicero in tertio libro Rethorices, reposuit inter bona extrinsica fortunsequia laus hominibus prouenit a Patria illustri, & clara . Et certe postquam aliqua Ciuitas celebris, ac splendida roddita est qualibet ratione, affert splendorem cuique, ibi natoa ideoque ille redditur laudabilis a patria. Bene verum est, quod maioris vilitatis culpandus est ille , ac vituperio dignus ostenditur,qui per socordiam,aut alijscriminibus . a Me Patriae magnitudine; aut a suorum progenitorum a '
virtutibus degenerat. I . . D .
6 Igitur si loca dicta sunt nobilia, quaero,cX quo acquirunt nobilitatem Θ certe, ut opinor,alium splendorem,& claritudinem cumulare non possumus, nisi quae a natura,clectiom,artificio,& a contingentia,diuersimode illis donata est, uti dicebam; licet sit verum , aliquos effe-etiis iape non uni huius occasionis debere attribui; sed pluribus; & multoties omnibus uniformiter, sicut in diascursu alterius prsludij videbitur. . 7 Nec mihi paruar intelligentiis imputetur,si naturae dotes potius nobilitati, splendori, & magnificentiae attribui,quam commoditati,aut utilitati, prout sitnt territorii fertilitas,aeris salubritas, situs felicitas ad aspectum praeclari, maris venustas, & similia: nam qui bene perspicit, iudicabit, has dotes clamorem facere, ac famam, cogni- 'tioncmque dare locis;& si nobilitas consistit in eo,ut quis
cognosca tur cum laude: certe nobilem reddunt Patriam hae naturales conditiones.
8 bi igitur aes nobilem reddidit Ciuitatem Corinxhi, apud
32쪽
apud Ovidium in sexto libro Metamorphoseus , & apud
Plinium capitu I8. te iiij libri,i'armor mlulam Pari,' vinum Castrum Bucin &ciuitas Lis nae in Portu galia ab eodem nobilis appellata,ob equas , quae ibi nascuntur in quarto libro capite a T.& in quinto libincapite i i. nominauit Arabiam nobilem ob montem & Vtica capite I9.ob purpuram,&Civitatem Zcogmar fb rem situm fluminis Euphratis : ubi in sequenti capite appellat Ciuitatem Palinicie nobilem tib sitiam p& antea iri quis tocapite tertij libri Castrum Liuij nobile ob portum de no
io Et si apud Martialem Apulea est reposita in primo nobilitatis gradu, & Ciuitas Parmensis in Gallia CisPIpina in secundo ob pulchras pecudum lanasi. quis inficias ibit loca appellati debere nobilia ob dotes a natura rc
1I Et alia ratione quoque quid dicendum ob hominum nobilitatem , familiarumque indo originem tra-lientium ρ quid inde ob virorum illustrium escistionem qui ibidem domicilium habenti' diuersaque opificia qui μhus assidue Patriae illustrantur, quam magnum dant clamorem,ac famana locis 'ia Ita quoque notabilia,quae in dies absque cogitatione emergunt , sunt omnia rationes eorum maioris cognitionis cum laude: pathi videtur clarissimum , i& in omnibus, qui sapiunt optime cognitum; ac plura verba erogare, superuacaneum. Quando igitur vere natura,&siij tres fontes iam dicti,loca,& Civitates nobilitent,pro Ecedamus ad alia.
33쪽
De Nobilit. Orig. cui Nobiles noui, oe ignobiles fuerint.
1 , T obiles,apud Romanos dicebantur, qui maiorum suorum imagines habebant: qui suas ta-
tum, non autem maiorum etiam suorum imagines habebant,noui: qui vero nec maiorum,
nee suas habebant,ignobiles appellabantur. a Italat ius imaginum nihil aliud esset, quam ius nobilitatis,sed ut clarius intelligatur,quid sit habere imagunestrius quid imago fuerit,declarandum erit. 3 Imago, ut Polybius libro sexto inquit, est insignis alicuius viri simulacrum , oris similitudinem artificiose effetam coloribus,pigmentisque adumbratam, referens, quod in insigniori, & celcbriori domus parte,ligneo armario includebant. Haec ille Non autem omnibus imaginem sui ponere licebat; sed iIs tantum,qui magistratus curules gessissent: curules magistratus appellati sunt, quia curru vehebantur, Fest. in ver.curules fol. s. quales fuerunt primum 2Ediles curules,praetores,censores, & consules.s Cumque hi magistratus primum solis patricijs patuerint, sequitur etiam patricios primum solosius imaginis habuisse. Postquam autem hi honores plebi communicati sunt, eos ius ponendi imaginem simul accepisso,
dubium non est. 6 . 'terum &hoc obseruandum de imaginibus Romanos festis diebus, apertis armarijs , illas exornasso icumque ex domesticis,quispiam esset mortuus,eas in funere extulisse: addito ut magnitudine, quam simillimae apparerent , reliquo corporis trunco : vcstibus autem exornatas: si Consulares,aut cum imperio fuissent, praetextis:
34쪽
textis: si censorij,purpureis: si triumphales,auro intertexatis; atquc curru, fascibus, & securibus, alijsque magistratuum insignibus prauatis in rostra esse perlatas, ut Polybius loco supra citato adnotat. Cum quo consentit Plinius,cuius insignem locum ex libro 3 3. capite secundo, quia hunc Polybij cleganter explicat etiam adscribam, sic autem inquit: Aliter apud maiores in atrijs hae imagines erant quae spectarentur nosigila externorum artificum,nec aerea, aut marmorea CX-
pressi cera vultus singulis disponebantur armarijs, ut essent imagines,quae comitarentur gentilia funera, sic inpemque defuncto aliquo, totus aderat familiae eius , qui via quam fuerat,populus, stemmata vero lineis discuirebant ad imagines pictas.Tablina codicibus implcbantur a mo. numentis rerum in magistratu gestarum. Aliae in foribus,& circa limina animorum ingentium imagines erant aia fixis hostium spolijs, quae nec emptori refringere liceret: qua etiam dominis mutatis domus ornamenta erant. Haec Plinius. 8 Et eiusmodi maiorum imagines cum titulis suis in prima aedium parre,poni solitas,ut eorum virtutes posteri non solum legerent, sed etiam imitarentur, docet Vale
9 . Ex his intelligi datur nobilos cos dictos, qui maiorum suorum imagines haberent, id est quorum maiores magistratus curules gessissent: nouos autem,qui suas tan- νtum imagines haberent, hoc est quorum maiores, nullos magistratus curules ipsi gessissciit: quorum autem,ncque maiores,neque ipsi magistratus curules gesserant,io igno. hiles erant,& dicebantur. ν1o Et idem Plinius libro trigesimo quarto, capiti sexto scribit, statuas circa forum omnes, quae non essent populi,aut Senatus sententia positae, per censores subla-
35쪽
eas suis te,ne scilicet quis temero sibi honores, & cortum, insignia vindicaret. 11 Et hic ex ista Plinii sententia colligerem Inscriptiones quoquc,& Epitaphia omnia ante quam incisa, α in publicum apposita,percen res,obseruari solita, quod si teporibus nostris, & apud nostros Christi fideles in Sacrosanetis Ecclesiis,publicis in locis, ac priuatis,ubi maiorum imagines splendide cu inscriptionibus, ostcnduntur,essent quoque hodie.censores, optimum Reipublicae
11 Utile est homines nobiles in Ciuitatibus es si , quibus & domi dignitas , & foris auctoritas retinetur; αdecorum est, ut iuuenibus clarissimae gentis, quos hominum opinioni ipsa blanda conciliatrix nobilitas comme- ea ridebitorum gencri honorum aditus sintdaciliores: si tamen quod alibi monere meminimus a Valerio Maximo libro tertio, capite quarto Accepsam a maioribus lucem in tenebras non consertant:.sid cogitent qui sint, quo loco na-lhquid reddere maioribus His debeant. 33 Qua propter qui nobiles sunt i ad maiorum suorum imitationem honoribus mandandis Oxcitandi sunt, ut non diuiths,aut superbia, scommuni nobilitatis malo sed bona fama fictisquc fortibus, nobilis ignobilem antecellar,iuxta Sallusti; sententiam; qui vero obscuris orti maioribus , ingenio & virtute nobilitatem possunt consequi ad eam rationem , in qua multi homines noui, &honore,& gloria floruerunt cohortandi sunt, ut per virturem nobilitatem anicu cniant : ita vivant , ut familiam suam Obscuram in lucem vocent: sint posteris suis nobilitatis initium, & virtutis cxcmplum, ut Tullianum illud merito suo usurpare possint: meis maioribus ego virtute mea praesuxi, ut si prius noti non fuerint a me accipiant initium memoriae suae: non omnes possumus esse patricis:
36쪽
sortimur genus,non eligimus,luxta inintilianum decIaamatione tercentesima noringesim octaua, & haec ex R sno, Dempstero,& Brantio obiter tetigisse,seu descripsisse sufficiar.
De celeberrimae Urbis Neapolis Orion
1 T Eapolitana Ciuitas,uti splendide ab eius prin- . cipibus,& primordio aedificata, ita nunquam L descia erado a primo splendore sub quocunq; regimine, non solum in prisca nobilitate permansit; sed quod magis mirum est, semper visa fuit magnificentijs, magnitudinibus innumerabilibus repletata, omnibus illi&conditionibus, quae ipsam sublimare poterant; itaut nil aliud desiderari queat,quod maioritatem ,
aut splendorem clariorem afferat, mutua contentioni quotidie consipicitur maior colluctatio naturae, cum ele-
ilionein illius cum artificio, & horum omnium cum c tingcntia,qiis maxime valeat illam illustrare,ac in splendoris vertice reponere, ut posita quasi speculum aliarum nobilium Guitatum se ipsa sola,suam nobilitatem exprimat: cum quod sparsim a praedictis quatuor rationibus donatum alijs aspicitur,totum in hac una compendiatum reperiatur, tam egrcgic, ut simulacrum nobilissimarum Ciuitatum omni iure dici possit; ac illa urbs nobilis quoque appellari debeat, qua huic proximiorem se habeat magnitudini,ac excellentiae. . a Sed quamuis celebris sit, & ab omnibus co ita . Neapolitana magnificentia, siue velint, siue nolint citis aemulatores veritatem confiteri cogunturi attamen in quibus praecipue conditionibus magnitudo, ac splendor huiuS
37쪽
ius Ciuitatis existant, non ita cognitum, nec omnes scilitquot gratias superassi uentes receperit Neapolis ab Omnium Molorc.
3 Hinc est, ut multum debeatur lauic Ciuitati, semper Ili ustrissi mae, quae solo nomine honorona toto Regno
tribuit: siquide m si bene consideretur, duo tantummodo sunt Regna celeberrima, quae a C iuitate sunt appellatae :de alijs bene dicitur,Regnum Hispaniae, Regnum Gallis,& similia, sumpto nomine a Prouincijs,aut a toto Regno; sed a Ciuitate,denominata sunt tantummodo, illud Hierusalem, uti ab urbe tantae existimationis, in qua mundi Dominus dignatus est pcrambulare, salutemque humanam operari;&istud Neapolis: praerogatiua singularis,&consideratione digna. Nam considerandum est, quod nostrum Regnum, siue Regni Populi statim a quolibet cuiuscunque nationis pronuncietur, de isto nostro quasi per excellentiam ,& antonomasiam,intelligitur, id quod nulli concessum est; & usus iste progressiis est multis rationibus; ac inter principales erit,quod nostru Regnum in se continet Prouincias, quae alias fuerunt Regna,sicuti Apulea,Lucania; ideoque dicta,Graeco Idiomate,Basilicata,&alia. s Ulterius si communi omnium opinione Italia est optima uniuersi pars: ubi assidue continuata naturae colluctatio cum fortuna cernitur, Regnum Neapolis prς te
quamqu0d deliciosissimum totius Italiae, & postea solum
Ecgnuin' illa, dum nemo enim ignorat , non adesto aliud Regnum Italicum nisi istud; unde magna ratione quando dicitur Regnum , subintelligitur hoc nostrum uti inicum, maiorisque qualitatis, quia Regnum est Italiae. 6 Hinc est, ut in communi ,& vulgari hominum sermone aspiciantur sere naturae ordine, ac veritatis impulsu
alia Regna,humili,& obsequioso recessu ,hnic Neapolit
38쪽
no Regno cedere tantum Regni nomen ; unde dum officia suprema nominantur; aut alia illorum; dicitur Admiratus Castiliae , non Regni Castiliae: Comestabilis Galliar,non autem Regni Galliae;& sic de reliquis,at dum loquimur de nostris dicimus : Magnus Iultitiarius Regni, Magnus Cancellarius Regni,Magnus Siniscalcus Regni,& sic de singulis, quasi tacite in hoc demonstrando huius
nostii maioritatem , &sicuti ei conueni .it ratione primatus,ita splendidum,ac honoratum Regni nom Cn. 7 Sed ut exordiarine plus aberret oratio, iuxta iam
dicta principia; naihi sane videtur natura mirabiliter illustrasse Neapolim , quia aliqua dos naturalis in alijs Ciuitatibus non aspicitur, quae in ista non reperiatur; quaeque est ita foecunda, tam illarum rerum, quae delicijs fauent; quam illarum, quae necessaria fouent, nec credo, quod sub coelo sit locus, cui ita uniformiter natura omnia sita Opera,sic eleganter ostenda sicuti in Neapolitana Ciuitate :vbi potimur, tam pnlchra coeli salubritate, ut potius perpetuum ver,quam diuersitas temporum esse videatur.
8 Nec ego veredisse cruore possem, qua do sit hyemsssicuti multis aliis in locis contentione, molestiaque habitantium agnoscituri nec id solum vcrificatur,quoad qualitates,prout sunt extremum frigus, aut exuberans calor; sed etiam quoad effectus . Vnde non ost mensis in toto anni curriculo,in quo non aspiciantur flores; & Multi iam hyeme, magna coeli temperantia visuntur ita illa fructus cuiuscunque temporis, res certe magnae admiratio-
nis,& alibi vix cre dcnda. MR Vnde ego ignorarem , an Astr ogia discernere posse quis planetarum aspectus, aut stellarum fixarum cceteris melior sit generationi , & rerum conseruationi
saper ista Ciuitate, quia in hoc est quasi semper unif*
39쪽
1 o Additur postea maris opportunitas venusta,quod ob eius admirandam qualitatem descriptum dignoscitura multis illustribus Scriptoribus;& cum sit tam amplum, placidum,& circulare appellauere naturae cratera; Vndi. Crateram Neapolitanam indigitarunt Strabo in quintostae Geographiae, Polybius,& alij. II Elcst ita pulchrum , blandum in omnibus suis partibus circum circa Vrbem,mare Tyrrhenum,ut si mihi poetice hiciloqui liceret,& non historice, demonstrarem aliud clarissima experimenta ostendere se amore pulcherrimar Virginis Parthenopes esse captum, quae dedit nomen, siue numen Neapoli.
De Obertate, ac felicitate Neapolis. Praelud. V.
I Errae fertilitas est plusquam nota, tuta Plinius in secundo capite lib. I . cum admirationανα de ipsa loquitur,quando de uvis scribit,& vini copia.Admiratur Leander Albertus in sua dialiae descriptione,dum considerat in his locis, & in eisidem agris adesse tantum frumeti,ac fruguum ubertatem simul cum vino,& arbores tam proceras,sublimes tot Vites substinentes aestiuo calore umbram gerenteS, ac summam vini copiam vindemiarum tempore producentes. Vnde ille,qui utrumque ignotabat,huc veniando,effecti bus obstupefactus remansit , ac admiratione attonitus,
uando de Neapolitana Ciuitate loquitur, large scribit,ac agnouit Plinium egi: vcridicum iudicantem hic magis , quam alibi naturam hilarc in esse, ac suis operibus gaudere: ideoqueposuit licem illam altercationcm o, quem hic faciunt ceres,& bacchus, cum illa uti fruguum
40쪽
lentriκ,& isse tanquam vini repertor ad inuicem armuia lentur, ijs in loeis uter magnitudine artificis praecellat
a Vnde ante Plinium admirati simi Dionysius Ali ea sensis scriptor Graecus in primo libro historiar Roamanae,Liuius, Strabo, & alis, ubi has plagas,tam frugife ras aspexerunt, quae eodem in anno ab eodem agro tres fructuum specicx collisuntur, ac omnes differenter: alii ab ineunte vere,alij ineunte aestate; alij que iii auctum noti aut omnes unico Ure concludant,istum esse nobilissima, uberrimam,pulcherrimamque mundi regionem. 3 Et Lucius Florus in primo libro describendo bellam Samniticum estatice dixit: omnium non modo Italia, Iγέ toto orbe terrarum pulcherrima Campaniae plaga est,nihil mollius coeti i innique sis floribus ferem, nihil uberius solo,rihil hospituluι-ambic illi nobiles portus,Caieta, mi sinus,
Num ob hoc veteres Romani arbitrati sui Cereris Sacerdotidias fuisse Neapolitanas ut scribit Cicero lita Oratione, pro Cornelio Balbo; ideoque appellabant hos agros arx, di refugium vectigalis Italiae,prout idem Ma tus t ullius declarauit in octaua Philippica. I Hinc postea recentioribus temporibus seripsit Io annes ι Antonius Campanus Epistopus Interamnensis, siue Aprutinus in octaua epistola primi libri: Neapolis una eu totius Italiae Ciuitas abundantissima , maritimis importationibus,& Qti bcatitudineot qui eius urbis delectatione non capiatur, coeteras possit reliquae Italiae fa