Dactyliotheca Smithiana volumen primum secundum Volumen primum gemmarum ectypa et Antonii Francisci Gorii enarrationes complectens

12쪽

IOHANNES BAP. PAS QUALIUS. OUOD olim a Suetonio memoriae proditum legimus, C. Iulium Caesarem , etsi belli artibus , ipsaque Imperii administratione distentum, ita eruditae vetustatis studio, atque amore flagrasse, ut gemmas, rboreumata, signa, tabellas antis i operis semper avidissime e parameris ci ; hoc ipsum nostra aetate laudi vertendum est optimo Magnae Britanniae

Regi GEORGIO III. CANADIANO , quem inter

armorum strepitus, praeliorumque discrimina his ipsis studiis deditum cum multa patefaciant , tum quod insignem hanc veterum gemmarum supellectilem Ga-Eae suae adjunxerit. Scilicet dum alter hic Caesar regni fines novis adquisitis provinciis amplificaret, dum imperium pelagi iteratis triumphis suis Britannis asisereret, dum hostes ab avitis Brunsvicensium sedibus propulsaret, & commercium, florentis Reipublicae basim , ac crepidinem constabiliret , suam de antiquis monumentis, doctisque operibus conquirendis cogitationem ex animo numquam deposuit, ut deinde pace terra, marique parta, cum mansuetioribus Musis libere ageret , mentemque his cimeliis tranquille depasceret. Oh beatam, sortunatamque Britanniam, quae GEORGIO auspice, ac sospitatore ad tantum splendorem evecta est , ut numquam antea felicior , ac

13쪽

beatior fuisse videatur l Ille nempe postquam magna Anglorum ingenia ad liberales artes impensius excolendas omnimode excitavit, illustrium artificum opera, praesertimque excellentium pictorum graphides ex Italia accivit, ut praesto essent absoluta illa archetypa, in quae Angli intuerentur , dc ex quibus exemplaria depromerent. Et ne quid splendidi suae pinacothecae deesset, eamdem elegantissimis hisce Geminis

auro contra aestimandis, & longa aevitate venerandis cumulavit.

Gemmas porro ejusmodi sagaci, diuturnaque inquisitione , S pro ea , qua hisce in studiis pollet doctrina , collegerat IOSEPHUS SMITHIUS dudum

jam apud Venetam Rempublicam Anglicae nationis Consul, negotiorumque publicorum procurator. Sane quum Smithium nomino , Virum clarissimum appello Omnibus optimis artibus imbutum, cujus domus, ut illa Messenii apud Ciceronem, ob lectissimarum rerum copiam, ubertatemque, non tam ipsi, quam Urbi nostrae est ornamento. Quis enim est , nisi in literaria republica hospes sit, ac peregrinus, qui Smithii bibliothecam eximiis codicibus , membranis , librisque repertu dissicillimis assatim refertam omnium sermone celebrari non audierit 8 Catalogus nostris ex typis prodiit , ab eruditis viris multa cum Smithii laude exceptus et . Quis praedicari ignorat praecellentium pictorum tabulas , mirandasque graphides , nummOS

14쪽

Graece, vel Latine loquentes, signa , anaglypha, &quicquid est veterum elegantiarum a Smithio incredibili impensa conquisitum, atque comparatum Z Quamquam vero ejusmodi gemmas, ut par erat, permagni faceret homo eruditissimus , nosceretque vix aliquid In eo genere elaboratius, aut absolutius reperiri poce , Mile tamen a Smithio nostro impetravit celsis-1imus Rex, ut haec praeclara collectio in Angliam adnavigaret. nihil enim est, quod optimus civis patriae commodis se debere non persentiscat , nihil in quo Regi Restitutori libenter non morigeretur. Ut plane incertum Videatur, cui primas hac in re An liebeant, num Regi suo, qui gemmas illas domesticis opibus addidit, an vero Smithio, qui postquam cougerat, in patriam ad sportandas contradidit

Itaque non privati hominis, sed Regii Cimeliarehit

opes in publicum damus. Diu, multumque est ex quo Principes rei literariae fautores lapillos ab experientissimis caelatoribus affabre excisos ingenti sumptu redimendos censuerunt, indeque aeneis sibulis reddi os, cta viris ingenio, doctrinaque praestantibus illastratos evulgari secerunt. Regia Palatina stirps pri

ma fuisse videtur, quae doctis his lautitii, oh '1

eramum ditaverit , Thesaurus enim Electoralis a Lau gero uberi satis commentario explicatus, an caeteros id genus libros in Iucem emissus est a Diuili od by Corale

15쪽

iv P R Α Ε L O . U I U M. Sed Gallorum Reges, qui post FRANCISCUM I.,

quo literae postliminio revocarae, mirumque in mo dum auctae, amplificataeque sunt, quid est, quod ad artes locupletandas, sive ad Gallici nominis gloriam nobilitandam Lutetias invehendum non curaverint ZTeruntur doctorum manibus commentarii, quibus vir

summus Petrus Mari et tus Regii Cimelii illius gemmas eleganter enucleateque illustravit, tantamque his studiis lucem affudit. Atque utinam illas quoque opere , & eruditione praestantissimas suscepisset explicandas, quae in Dactyliotheca Aurelianensis Ducis ue

novimus adservari l Uerum praecipuam in his rebus commendationem nemo audeat Italiae praeripere, quae nullo non tempore artium altrix, ingeniorumque parens exstitit, quaeque Veterum monumentorum copia tanto antecelluit, quanto ad reliquas gentes serme id totum transmisit, quo superbiunt transmontana Musea. Quid memorem Medicos Principes, a quibus literae Graecia eX torres in clientelam susceptae 8 Nihil elegantius, aut praeclarius his gemmis, quas Antonius

Franciscus Gorius in lucem extulit, sive in Musto Furentis , sive in protegomenis ad Insiriptiones Etru-νiae ), sive inter Gemmas Apriferas 8 . Mediceos aemulati lant Atestii, atque Farnesii Principes. Adhuc aetatem ferunt, & Mutinae visuntur lapilli versicolores, affabreque exsculpti ab Alestiis olim empti , ae

16쪽

comparati. Farnesia autem Gens, quae cum Romae, tum Parmae magnificas suas aedes omni erudita supellectili ornare consuevit, gemmas quoque, easque, &numero, & artificio mirificas , atque lectissimas habuit; inter quas praedicatione dignissimae sunt, quas Cardinalis Odoardus, Fulvio Ursino proxeneta , domestico Museo adjecit . Harum omnium accuratam delineationem Parmae apud Matthaeum Aloysium Canonici S. I. Praesbyterum, eximium antiquitatis cultorem accepimus exstare , & quantum conjectura augurari licet, eae ipsae sunt, quas Dux Franciscus abs

diligenti pictore penicillo reddi jusserat , publicique juris facere, si fata tulissent. Nihil jam est , quod strenuissimus Angliae Rex ,

Galliae, Italiaeque Principibus invideat, postquam gemmarum Smithianarum thesaurum Londinum advehi secit . Non sum equidem nescius, fuisse jam Anglos reconditioris eruditionis, atque doctrinae praeconio clarissimos, a quibus instructissimae, &copiosissimae Dactyliotheeae in insula illa constitutae. Celebrabuntur hoc nomine, donec antiquitatis studio suus stabit honos, magna nomina Comitis Arundelli, Ducis de Devons-

diis, atque studiis delectantur, facile intelligent, quan-

DACTYL. . . y DelineaWerat Cosmond, ineidit Claudius duBoseh. to XL. Tabulae circumseruntur; nec praepropera Possessoris mors plures vulgari passi est. iεὶ Monumenta vetustitis Kemplana Londini t et . in Collectiouo Gemsδce. Tahen frumcte classi is George Ogle London a r

17쪽

topere Regia Dactyliotheca caeteras omnes, quae illic sunt, hac nova accessione vincat, atque antecedat. Sed ad Italos Principes, quorum munificentia , ac patrocinio haec studia propagata sunt, nostra iterum se reserat oratio. Illorum sane exemplo tribuendum est, quod ad privatos homines sumptuosa gemmarum inquisitio dimanarit, eisdemque haec cogitatio injecta sit. Prosccto quantum in his pretiosis monumentis insit praesidii, sive ad artes perficiendas, sive ad veteres auctores interpretandos, sive ad rerum praeteritarum historiam pernoscendam, primus inter Italos vidit Aeneas

Viciis Parmensis, qui cum universum antiquitatis orbem esset complexus, tum primus Cameos, ut Vocant,& carneolas delineavit, ac Philippo Thomasino vulgandas concessit i3 . Postquam vero haec studia paul-lisper confirmari coeperunt, nullus fuit elegantiarum disciplinarum cultor , qui sibi ad ea non enitendum putaverit. Hinc visi sunt in palaestram prodire Fortunius Licetus r , Leonardus Augustinus cxs , Sanctes Barioli iis , Marius Piccolomineus ir , Alexander Maisejus i8 , & nostra aetate Antonius Borionus is , itemque Antonius Zanetius cro , qui hoc genus antiquitatis potissimum excoluerunt, & ad

tantam celsitudinem evexerunt. Quemadmodum autem

i3 Romae editae duobus abhine retro saeculis, forma, quam vocant in . sed absque anni nota. r Antiqua Schemata Gemmarum annularium. Patavii i633. t 3 Romae itis . t 669. Amitelodami ι683. is Romae 37or. 37ὶ A peritioribus Calchographis, qui Romae erant, aeri ineliae habentur illius Gemmae . i8 Romae iro . & tribus sequentibus . i'. Romae 17ῖα interprete Rodulphino vestini. ro) Dactyliothera ipsius prodiit cum commentariis Corii r73 . .

18쪽

PRAE LOQUIU M. vij

artes omnes, scientiaeque in Italia natae, ex Italia ad transalpinos migrarunt, ita etiam Glyptologiae studium a nostris illi acceperunt. Testes cico Abrahamum Go

laeum N , Iacobum de Wilde ar), Iacobum Bayerum 13 , Guillelmum de Crassier r . , Michaelem Philippum de Gravelle crue , ipsumque totius antiquitatis decus, & columen Comitem de Caylus et σ), qui nobilissimos, eruditosque lapillos in hac nostra felici Europae parte e telluris gremio copiosius emergere, ac prodire senserunt, ita etiam a nostris apto commentario explicari consuesse, inficiari minime ausii sunt. Antequam vero gemmaria supellex in doctorum hominum aedes traducta literis juvandis, oblectandisque animis deputaretur, aliquo certe in pretio habebatur. Nam Canaei Regum vestibus, coronis, calceis ad splendorem aptabantur; imo vero ecclesiasticis indumentis, ipsisque sacrarum Reliquiarum conditoriis ornandis , decorandisque inserebantur. Quare nullum est Sacrarium , sive Scetaophylacium antiquitate venerandum , in quo non Mitrae, Lipsanothecae, Imagines gemmatae ostendantur.

Ut autem ad gemmarum naturam, proprietatesque sermonem aliquando convertam, missa vulgari partitione, quae ex nationibus ducitur, illas intres praecat Delphis Batavorum Idor. 16 q. aa Amstelodami r op. a i Prodiit Norim inae 1722. Ioh. Martini ab Em mayer Gemmarum The laurus a Bayero explicatarum, quae tamen magna parte supposititiae creduntur. 14 Leodii ir o. 23 Rec ii de Pierres gravἡes par M. I'Euesque de Gravelle Paris i 31. 1737. 26 Perfrequenter in ipsius antiquitatum Collectaneis sex voluminibus comprehensis .

19쪽

cipuas classes dispescere , ac distribuere placet . Sunt quae magicae nuncupantur, arcana, sed perridicula Gn sticorum, ac Basilidianorum aenigmata reserentes. Ejusi

modi sunt, sive, quae Iohannis Macarii, &Iohannis Chi fletii opera v , sive, quae ex Musto Antonii Capello Veneti Senatoris Σ8 prodiere. Sed postremum in locum procul dubio rejiciendae, quippe quae nihil certi praeseserant, Sab infimis rudibusque Lithographis sculptae appareant. Sunt aliae, quarum aream nihil occupat praeter nudos characteres, S sententiolas, indeque gemmae limi atae dicuntur, quales celebris Romanus propola Franciscus Ficoronus collegerat ; illo autem vita functo, interpretari nequicquam nisus est Nicolaus Galleoltus as . Vanis porro, ineptisque conjectationibus plerumque indulgendum est, ut quid sibi

vellini literae eliciatur, interdum vero nil nisi ignotorum hominum nomina, eroticas salutationes, aliaque id genus exhibent; quapropter vix invenias doctae vetustatis indagatorem, qui haec curet. Denique

sunt, in quibus Deorum imagines , aut antiquorum theologumena, Heroum, Ducum, Sapientum capita, vel illustria illorum facinora expressa visuntur : quae rursus duplicis sunt generis. Vel enim thema insignitori propositum solitarie reserunt, & tunc ex lapidis qualitate, colore, duritie, ex operis clegantia, venu-

x Antumprae iis 7. 28 Prodromus Ioenicus Seulptilium Gemmarum Basilidiani, Amuletiei, & Talismanni generis. Venetiis tro1. 29 Romae 1 38. Alias id genus Gemmas vulgavit, explicavitque Philippus venulus Tomo VILActorum Reademne Cortonensis. Romae ITIS.

20쪽

stateque, ex eruditione , historiaeque iconismo gemma suum indipiscitur pretium . Vel Glyptographi nomen additum legitur ; tunc vero in praestantissimis recensetur. Philippo Stoschio, qui grandia in his re

bus semper animo agitabat, hoc primum in mentem venit, ut gemmas artificum nominibus insignitas , a Picario aeri redditas, unoque volumine comprehensas ad posteros transmitteret 3o . Cujus consilium, quoniam viris eruditis magnopere probari vidit Brasthius Florentinus, aliud similium gemmarum volumen a multis annis pollicitus est i datam tamen, obligatamque fidem nondum liberavit. Quoniam vero exploratum, compertumque habebat Smithius noster hoc episem te pretium gemmis, laudemque singularem accedere , idcirco nedum eas nancisci studuit, quae miram a

tificis industriam testarentur , sed quae ingentia SOLONIS, CNAEI, ADMONIS nomina ostentarent. Non ergo in hoc libro Abraxas , & Talismannos ,

non literatos lapides, non proletarias Carneolas, non

Aegyptiaca portenta, non informes Etruscorum scara-beos reperies , sed elegantissima quaeque ex Graecorum, Latinorumque scalptorum officina profecta. Quamquam vero illud Lectorem praemonere intexerit, quod etsi isthaec nostra Dactyliotheca exquisitissimas gemmas a Graecis insignitoribus scalptas complectatur, nonnullae tamen in ea reperiuntur , quae novitii sunt operis, nempe duobus abhinc retro si

DACTYL. ...