장음표시 사용
411쪽
De Rei ampubliearum formis variit. Dissensio later Platonem, er Aristotelem circa hoe . eone dati hi 'terse. Triplex Reiρublica bona fornia. Triplex eoranstra. Monarebis Ari βο eratia, Democratia quid. Reipublica forma qua pellima. BGι, pacis tempore quo duce regenda. Laus Monarchia, oe. Laristocratia . Tyranxidis vituperatio. De origine, progres. i, fu, sine Rerum isticarum. De Rebus publicis mixtis . Lans veneta Retpublica perfectisma . Regni , γ Monaνchia exempla. Rerum publiearum forma varia. Deforma Reipublica Iudaeorum. Deforma Rerumptibiisurum Albentenis sit , Spartanorum, ta Cretensem. Dc illarum legislatoribus. Postremὸ de Reιpublica Romana verus formis, O mutatιonibus, Ac, De Republita domestica, O interna.
Ongredior mecum aliquando, &de tergo in pectus mantica revoco. com
nil dulcsus,quam omnia scire, lautii me deficere,quamdiu in l: tteris nil, ilproficio . In Poluicis hoc ego re ipsa expertus; tu de hoc testis locupletissimus. Ad illata. F i mei
412쪽
inter 'Arψ . Plato de Rebus publi-
publicassi disinstione. Aristotelis
men animum meum , tam male seriatnm mlaxisti. creuocasti,quae vix olim extremfi lacinia, &intra niscursu tetigi; nudiustertius 'mecum itim acute, ram prompte, do rerum Istablicarum formis dis rens, Almiumque figens gradum mi Altogradi πιλιτακατατρὶ ut mihi haesitanti, nutanti manus porrexeri S, Mercurialium custos virorum. Extra curriculum s reor me dinertisse deli rasso,tunc mihi visus,ideo mihi metitb imisus', quod cum Peripatetico sensire, a Platone dissentire de rerum publicarum distinctione ego ausus. quae distensiones, repensitatius discussa, &examinata verbis raotum deinde a me existimatae, revera autem consensiones habeo ηα Plato externas, notiones,&magis populares. Arist. internas magisque genuinas rationes tequutu S. Vterque metam assequutus triplicis Reipublicae rectae, i Cum plicis, cum iam stis non me misceo in A numero imperanti una sic Platoratiocinatur. multi, vel unus d 'minatur; si unus bonus. Monarchia si malus Tyrannis , si pauci boni, Aristocratia: si mal i, Uligarchia; liplures botri,populi administratio: si mali perturbatio popularis consti tui tuta Aristotelesaute III Politis non a numpro vi a condition & fine venatur .. siquidem numerus ex eventu potius long etltu S,& fortuito existimandus Finis auterer, A quae ad fine faciunt, publicae rei naturam rimantur, & perscrutan tur. Esse plures, aut pauciores,prorsus ab re,nec ad re.. E re autem .&ad rem publicam multum conducunt virtutes; nobilitas, diuitiae, Si pauperes ignobiles,quvad Reipublicae clauum assidenr, et pauciores, popularem constituunt administrationem. Si nobiles diuites studiosi, etsi plures, paucorum seu optimatu pauicis enim plerumque diuitiae, nobilitas, virtus conlin- sunt hinc sortasse Platonis petitae rationes; Aristotelis inde . . ,
Triplex igitur cvivi res se habeat) Reipublicae administratio bona quae bono publico consulit, & mala triples,male consulens populo, quae defectio seu R ei-publIcae
413쪽
publieae Iabes nuncupatur. ltaque si untis omnium
optinius uni omnium saluti prospiciat, Monarchiam. Moxnchissi pessimus, suae an rum saluti, Tyrannidem consti- Τμώ- uir. Deinde stratici nobilitate , virtute E insignes, Aristocratiana. Si vero pauci tribus superiores, inse- 'tiores autem virtute,Oligarchiam etfici uti Domum, Oluarchiα eum multi legibusfreti communem inquirunt utili. qμε,
talem; Democratimn ,seu communi non ine, Rempu Demarem blicam: sin autem ex leges licentiam usurpant; Timo tia qua. cratiam, Anarchiam, seu Och Iocratiam, labefactatam Timocrati scilicet Rempublicam, intriad Inr. Tacitus lib. Iv A al. ham triplicem administrationem tacitus non praeteriit. II meunctus nquit nationes, ta urbespopnius, aut pr-reMantsinguli regina t. Tyrst nisitaque regnoopponitur 3 Paucorum potentia proce is, n=a i. arum Iniperio ; Populi furor, iustae multitudinis pote' inquo, statio In his Magistratres boni, mali in ilIis. In his com aqcrepat. mune bo radii oprium instiis inquiritur. In his ci--uium libenas, seruatus in illis. Prudentia, Clementia, Iustitia , coeteaeque virtutes in his; In illis temeritas, saeuitia. iniustitia grassantur. Haec attende, aequa ita dici j lance perpende is
Αρι -κιατία, quasi μυλ No ων ηt VF D ,ὰ is iis optimiselectum Imperium. τοῖ .s φ., scilicet populi , ως δε μεν communi quasli xx T1k iis, ταtis,uinculo colligati, honestum olim apud de octa- Ptilcos vocabulum,&ae διαγορον. indifferens apud Ι ni losophos: at Romanis maxime odiosu ; a verbo τρν ω scilicet, vexo, exagito, ut diitur quasi τρυανος, vel, Tyri henis , latrociniorum infamia maxime labin o Mei, iis
rci at, cuius nullo pacto pauperes, etsi boni participes
414쪽
Timocratia tuae dicta. Anarchia unde uicia.
sunt. ά- τῆ τιμ α, scilicet, censiUIn ouo a centu, id est, diuit ijs, magistratus creantur,nec virtutis rati opublice habetur, contra optimates; su ita tantum locupletandis censibuS student. Alijsiortasse melius dicta , ανα α, idest populus sine magistratu , ciui tas sine Imperio, vel φηρηρ-- απο 6 ἰχλου, quod turisbam, tumultuumque populi innuit. Optima omnium Vulgo censetur regia , seu Monarchia vi quae valde similis diuinis actionibus humanisque maxime consentanea. hinc dictus Rea viva Dei imago,animati imago Dei Rex. Homerus subscribit, Claudianus, dc alij. Non bonum es multorum imperiam Sit dominus unus.Fastuur,egregis quisquissub mincipe eredit' Sexuitium; nusiuam libertas gratiον earat, Quam sub rege pia' ina propter antiquis sepe in ore, quibus , quia Optimis , imperium iure debetur.' Ex Democrito Natura imperare proprium practantiori . Eloquentissimus, & sapientissimus Isocrates non refragatur. Pon immerit4 Mouarebiam tanto facitiorem 6- se iudicauerimus, quantὸ facilius en animum sunm rmius viri instith t 3 accomodare,quam multis, variiseque opinionibus place re conari. At optimi corruptio, quia Pessima . de regni labes tyrannis, quae optimae adminiurationi ex aduerso Opponitur. ubi nequissimus, funestissimus,ex libidine, imperii habenas rapit, tenet per fraudem, & saeuuetiam sibi, diuina, & humana iura perturbat, virtutes
conculcans, seruitutis iugo pressos confici t. odolat, dum metuant, clamat, τυρὰ sia η ας κητηρ, drannis mater
iniustitiae. Demostenis diuinu de hac elogium, τι i De
nis hostis libertatis, ac legibus aduersatur. Issorum exitus attende, qui nunquam senescunt. Seneca. sui sceptra doro mus imperio regis, Timet timentes, metus in auctorem redit. Claudianus. Qui terret plus isse timet. Sors ista Drannis Conuenit, inuideant clarissortesque trucident, Muniti gladiis vivant , septique venenis, Ancipitis babeadi acies, trepidiqtie minentur. Optu Diqitigod by Cooste
415쪽
Optimatum administratio, ut quae bonorum,optima jure putanda, Ob virtutum cumulum, Senatus magnificentiam, consiliorum vim plurimam, qui ad imperia , ad sceptra nati, ex Aristotele, propter υπεροληνι& virtutis excellentiam videntur.ita ille. stui mνMaer sum vitae degenda scientiam est assectitus, qurd aliud ei messe oportet, nisi rectorem,oe dominum e numque discissimum ,πnutantum omnium mus virtutes nancisci. Ideo ille optimus consultor monet, προ της, &icaetera. la tine refero
apud latinos. Et Mus Princeps urbi periculosus, adiungi vero ct alium, non malum ciuitati. At linistra avis Tacitus lib. I v. An. occinit. Dilecta ex his, constituta pubia forma facilius lau lari, quam et ei. ire, aut si eaeuerit baud diuturna esse potest, qua, vel illo reclamante, Crenissimus, atque sortunatiuimus Senatus Venetus, & Luca mea dulcillima patria iactat; illa ad Italiae; haec ad Etruriae inuidiam; quae quia rara ideo praeclara. Multitudinis legitimum imperium humanae naturae legibus noni multum videt ut distentire, cui, virtutibus nempe e ornatae, libe: e vivere naturae iura pe mittunt ab ipsis incunabulis, ad quod naturae impetu 1ertur. Plautus ait, omnes profect) liberi libentius sumus, qua seruimus. Illud enim verillimum. Quid o timura bominibus, ille interrogatuS,Lιbenas, respondit. Senecam at di. Iuaestimabile bonum suum fieri. Sed post vindemiam racematio, post segetem spici legium superest. Enspicarim racemi. Marie furente. tumultuantibus populti, unus imperi j habenas moderetur. bellabit: debellabit; sortior unita virtus vehementiu S uno ex capi te erumpit. Pal lade in urbe su rente,optimates Rempublicam administro, ut virtus ye turbatam integrum testituatur, felicillimaque pacta, ciues perfruantur: ita iam togaque,domi, Sc foris recta aequitatis lance rcs peragentur. Sed, alitus rem totam publicam indage mus, origi nem, progressirin, & finem rerum publicarum excutiamus. Laertius in Platone quinque magistratu meta genera adducit; Legitimum; naturalinaequam,seur cium,
416쪽
ctum; per sit essionem generis; violentum, seu tyrauLegitimum nicum. Per Drimum imperant quos ciues initis suffra-Imρο Μ g ijs creant. Per alteru mares 1Ueminis in omnibus anie mantibus. Per tertium Rectores Academicis, di Prae-R Cis copiores discipuli S. Perquartum Lacedaemoniorum νὸν Reges, di Macedoctum, & quotquot haereditaria tu
Sisee mnis cessione ad magistratum perueniunt. Per postremu, Imperium. qui inultis, coactisque ciuibus imperant. Hinc a na tu-Volentum ra ex Aristotele iure imperare, re obedire ortum du-Immη - cit; alii enim nari imperio, quibus ingenium liberale, Imper. ' &excellensi alii seruituti, quibus ingenium seruile Quare in domo uxores,mariti,palentes,si ij OEebis,mia, heri i& serui , aborto usque hum genere reperti. .
cr Potitia or Uxor siquidem marito, filius patri, seruus hero; lambὸ o. lia denique patrifamilias naturali impulsione obsequium praestat. Ex familijs compluribus vicus 3 e ubcis pluribus pagus; ex pagis pluribus Cluitas constat, Ciuitas magistra tu regitur 3 si bona ,at, optimo; opti-Homines mus enim natura imperare debet. Socrates apud Plato creaticu me nem ri I .de Rep. homures a Deo ita creatosasserit, ut,
tui qui essent ad imperia futuri idonei, ijs aurumue qui eo
'' . rum curae participes suturi. iis argentum ι Agricolis eis km fe autem. R isici a suturis, aes, ferrumhdmiscuerit.:um qu bis Magistratus, cui in perium traditur,vci Iuccessione, hominitas vel Torte, vel suffragio eligitur. Vel sunt plures, vel contigit. unus de bonis loquor9 si plures, aut omnes, au i mu l-
- Rr tui ti.omnes constituunt politiam,in qua viget turlS aequa
elutio tr - bilitas,quae ἰσονομiae dicitur. hinc leges condiriatur; maia cis gistratus crea iur; in medium contulitur; alque utin- is sit. iri ' commodorum a sic vicissim commodorum, omnes .lὸχ. participes; si multi imperent, Aristocratia vocatur, idest, optimatum,cum optimi prae sunt caeteris, qui ve-Juti oculi plures .plus vident, prudentius constillant. de his a me paulo superius) si unus imperat, Mona
chia, cuius praestantiam nobis astruunt, eli , elementa, animalia,quaecumque in Orbe latent,ad unum, tam Maneresia quam ad caput leseruntur. Finis horuolaim est bene,
prastumia. beateqi viuere inter is ciues, felicitateq; frui politica.
417쪽
Tres igitur tantum' species rectae Reip. a qua defle- Finis R. .ctentes totidem non rectae; Recta quae dirigitur ad ho MnηM.trum commune , aut Per Unum, dclic est Monarchia, talis olim apud Persas. aut per paucos, eosdemque binnos, &sic est Aristo cratia, talis apud Spartanos; aut per multos,& sic est Democratia, talis apud Athenienses. Non recta, quae detorquetur ad bonii priuatu i auther unum. . ndς xyrannis; aut per paucos,unde Oligar ehia i aut per multos, Vn ς AHψxςhiδ n- ςςtur, RH, mirio
appellatur, qualis nunc Veneta Haec in Eum btana- ires. rarum ad in inistrationem in se continet. nam Regiam Resp. mixta maiestate in Ducis unius capitis ciuili ordine tuetur; φp Rristocraticam sapientiam in optimatu administratione; Uinuetium populi consensum in magiata illo 2 .,--
Senatu, consilioque, ubi aequE sorte, atque electione omnia cententur, suspicit, dc veneratur,& suos habet Tribb. pl. pop. quos vocant, Auriadores. Haec Rei p.
mixtio videtur felicissima,in qua Regia dignitas; optimorum prudentia; vis reipublicae ita fulgent, ut sint laquam multi Reges in uno Duce iuncti, multi duces in uno Rege , quibus co spirantibus in finem honestu. Regia dignitas in tyrannidem labi non potest. De hac forma Plato in lib.de Regno disserit, vocatq; septimae speciem,eamque omnium Optimam cunctis numeris amoliatam, diuinitus institutam, mixtam ex omnibus trib. administrationibus. t Regiae, ob munus Principis. Aristocratiae, ob munus maiorum Senatorum .potissis morumque Magistratuum,quibus tant lim seniores, dc prudentiores praesunt. Demum Reipublicae ob munus pene innumeroiu nobilium publico consilio pro publico bono conspirantium. Caeteras Rei p. mixtiones vide in Francisci Piccolomine i scientia de moribus, Gradu. x. ex Aristotele in Politicis,&aliis.
Monarchiarum , dc Regnorum passim cXen' pla ν ω. . .ppud A myrios, Petias, Aegyptios, Macedonas, deinde ψὰ ia. 'ε Romanorum Imperatorum, aliorumque Regum habemus. Rerumpublicarum Iero praecipuarum. Anti qua celestra',
418쪽
Solon legistator Athenis .eptimus. Democratia Athena Seuatus
quarum , Iudaeorum, Atheniensium, Spartanorum .,
Cretensium ac demum Romanorum . .
Apud Hebraeos primu penes optimates posita fuit administrati quae dicta Aristocratia, sub Mole, iosue senioribus,qui,Viris bonis, sapientibus lectis in consi- .li um ex diuinae legis praescripto,uniuersam gentem illam gubernarunt sapientissime sub regibus vero Monarchiam, seu Regnum obtinuerunt.omnis Respublica Hebraeorum triplex, nimirum uniuersi populi; singularum tribuum; &snsularum urbium; propterea magistratus in varia distributi genera fuerunt: Magistratus uniuersi populi primum fuere Iudices; deinde Reges; tum Principes; denique iterum Reges. In sinu gulis au tem Tribubus, Philarchi,& Patriarchar.In sinigulis Vrbibus Principes Ciuitatum; sive . Iudicum x. nempe Tribuni, Centuriones, Quinquagesimatij, sic Decani: de quibus SigoniusAlijque consulendi. Atheniensium Respublica regnum prius habuit, venotat iustinus .lib II, ante Deucalionis tempora, fue- runtque non ex populi colluui ut alia regna,aliunde asciti, sed incolae, & Indigenae a Cecrope primo Rego
ad Codrum usque xv I I. post suem nemo in thenis r gnauiti Subsecuta est Anamiua, seu Ochlocratia, mi ta cum Oligarchiat quam corrigere conatus est Draco saeuetissimus legislator; deinde Solon omnium opti-mEleges sanctilitanas instituit, veramque statuit bonas Rei p. Democrati caesormam; ideo non immerito Ro , mani , ex tanti viri legibus suas decem tabulis exaratas Athenis Romam per Decem viros exportarunt. Athenis ergo sortiebantur, qui Senatores, aut magistratus fieri cupiebant . populus eligebat per. suffragia eos. Quare alii sorte, alii suffragio alii delectu creabantur: Sortesvi Iudices; suffragio , ut Imperatores; delectu, ut Aediles. Areopagitae, sit De senatores quingenti capitalia dumtaxat iudicabant. Archontes. Iummus magistratus Athenis, sicut, Susses apud Cartaginenses, R imae Dictator Fuerui, teste Suidaὶ Archontes nouem,
419쪽
hantur; unus Rex, idest sacrificulus; seu Rex sacroru; vitiis Polemarchus militiae;& praeter hos unus,qui per excellentiam Archon dicebatur, a quo anni numerabantur. de quo a me alibi. Prytanes, potissima Rei p. sustentacula, erant quinquagent, decimam partem Senatus facientes, qui eius munera omnia per staccessi nem sortito obibant,in loco dicto, Prytaneo, ubi publice alebantur; qui honos maximus Athenis9& de R sublica bene meriti. Sortiebantur, qui Senatores, quilagistratus sieri cupiebant; quae sortitio, ex Aristote. Ie, est popularis; dum omnes pares volunt esse. Ante magistratum, in vitam.eorum, inquirebant, & post etiam in eorum gesta; quibus probe perfuncti in Senatum Areopagitarum lecti, sin male, repulsi. Quonia sortitionis Atheniensiumetio facta, de hac
cum Rhodi g lib.XxI I. p. v I H.quaedam recensenda. Athenis plura erant Dicasteria, seu loca iudicia tia. Sstationes iudicum. In alijs expendebantur, quae .p καGraeci vocant, ubi agebatur de vita: In abis ciuiles tractabantur lites, hocest περιή οτικαν. Unicuique stationi de elementorti serie appellatio indebatur: erat enim quae diceretur Alpha,quae Bela, quae Gama.dcita deinceps, usque ad litteram Κ, quippe decem suere stati nes. Ianuae porri, uniuscuiusque coloris rubri superpictum erat eae metum,ex quo loco nomen foret. Quo quot erant Athenis, qui iuridiciali munere fungerentur , pro stationum ratione pugillare habebant singuli, in quibus exaratum seruabatur , tum ipsorum, tum stationis nomen: habebant & virgulam inscriptam pariter. Vbi igitur iudicandi appeteret tempus, in forum commeabantomnes iudices coniectisque i n vas sortibus,qui sortitus mox foret eam, quae praeserret, Alpha, in stationem pergeba t eius litterae cognominem, atq; deinceps serie eadem . Quod si quis ad iudicandii nulla sortitionis habita cura perrexi stet, grauis irrogaba-:tur mulcta. Quum vero foret Athenis x. tribus, ex Omnibus seligi iudices, mos Irro rarat. Ex Unaquaque
cergo quinque secernebantur illustrissimi; ex quibus
Polem inctus Anna n merati per Archontem. Prytanes quia Prytaneum
Sortitio mag Π=atuum thenis. Sortitio iudirium Demsis
420쪽
unus modo iudicaret,quem sors selegisset. Celebratur quoque a Luciano consimilis inter athletas, &pancrapAEu cratiastas sortitio. In argenteam sinquit) Calpin,id est, ς -- -I vi nam,conficiebantur minutulae sortes, faba non ampliores. Eo semper ordine seruato, ut binis eadem inscriberetur nota elemeti, pro athlctarum numero, sortibus item auctioribus. Quum impenderet certandi tempus, prodibant ex athletis singuli sortem educturi, . nec inspectandi productum ius erat, quando id prolibberet assistens Mastigophorus. Peracto autem orbe, ambiens Alytarches, inspectbat sortes, atque ita di specisabat, ut qui Alpha et set sortitus, cum eo componere tur,qui eamdem esset sortitus litteram,atque ita deinceps, homogrammi certaturi prodibant. Quod si quinque,seu impares essent coni j ciebatur in urnam solitaria littera,quae antigraphon, seu antlgramma non ha- i i heret. Qui vero eaeduxisset residebat expectans quarta diu certarent alij, congressurus mox cum satigatis, vigens ipse, atque integer viribus, quod era i fausti omianis, hic dicebatur Ephedrus. Epheήθης Sortitionis aliud genus peractum Syracusis, eoru,
τ μ. . . in concionem erant prodituri, suis litterarum Iacia
ρΠ 'R FI tis designati. hae ducebantur serte ac ubi quis litteram ημ ν 'in' suam solet indeptus,alloquendi populum potestatem nanci ebatur. Vide eumdem Rhod. eodem libro capite XVI P.
Lycurgui Lycurgus Graecorum sapientissimus , institutis op. L ceram imis. Reipublicae sormam Lacedaemone positiit,& ex - - pessima optimam reddi dur vlula quamdiu leges illius Laceram . Viguerunt, per D. amplius, annos tamdiu viguli Sparnioria Re p. tan Oru Res p. quam in Democratiae sori nam, seu Rei. CDrtanoru publicae redigero tentauit legibus optimis Quare ro- Democratia tus ad militarem disciplinam collimauit, hinc scuera π* Cy r puelorum institutio; quare ad bellum gere sum, quiat se inhvsi optim dabuno administratur, Regem eligi voluit, sicu lam, inbis Imperatorem perpetuum ex familia Heraclidarum :Sparianoris qui, & legum custos, & iustitiae vindex perpetuus, le- qtua,. gibus tamen populi obnoxius; Populus leges lancie