장음표시 사용
401쪽
di quasi medius. Quo circa quartus hic color non exi. stit, ut alij ex reflexione nostri visus ad Solem, atquθideo non dicitur proprius Iridis color, ita ut cum aliis numeretur. Quod autem ex iuxta positis colorem rein serat asparentem,apertissinὰ cernitur in texturis, i ccollo columba rum. Haec ex Aristotelis penu Alii ali-Ier, nec pedarii scriptores; ideo quidni tergiverser, neque ad decretorium sylum me conuetiam 3 Carceres operiQ; equos alios ad hanc palmam emitto.
A Sole radijdn nubem oppositam gemini; directus alter ad Perpendiculum E Solis centro recta ad iridis
Centrum protenditur. Alter obliquus ad illius latera infirmior, qui ob triplicem ab axe recessum ..pe rm LX tionemque luminis cum opaco,triplicem in Iride efficit colore ra, puniceum, Viridem, purpureu, sdu vlGIaceum. Directus, seu rectus radius,ut qui sortissimus, nubem penetrat, neque reflectitur; hinc in medio Irtidis nullus color ; obliqui vero, qui reflectuntur AO lorem tantum reserunt duci di cum, ob exiguitatem materiar,figuram non possint. Puniceus color supremus grani punici maturi simi lis) quia maxime a perpendiculari radio recedit, maxime reflcctitur, colore. que lucidum maxime refert similem Solis. In infima Vero nube , quia radii. propiores recto Qrtiores sunt , magis nubem penetrant, iminusquh reflectuntur , ac propterea videtatis aspectum minus mouentcs, m ino in rem repraesentant colorem; violaceu Alu Num, phoe ni ceu,puniceum siue purpureum,ex Gellio pei sectissima enim reflexio periectissime rem resert) Medius viridis, cum medium inter utrum que teneat locum, Vtriusque coloris quodammodo particeps fit. Sed hic haerebo, de qui vadum hoc transserat, opperiar. Corollari j vice addo,tris no nisi in nube opposita sit, ventis non inagitata; rorida,& in ininutuni IOrc concreta cadente, oculo interposito.; quae licet discretae sint; quia tamen ex sensus iudicio indiuiduae , dc continuae, no Solis figuram, sed colorem laquam continuuicserunt. Semicircularis tantum assaret, quia centru
Alias sententia de Iride, Radu Iolis
R. Hs r ius fortissimus. Puniceus co
Viridis lor m. aius. Iris in moerorida, opposita. Sem eis taria Ins cura
402쪽
I MA ma solis, Iridis, & horizon tu conueniunt ad amussim in gnitudo. eode tu,si Sol in linea horiZontis: & quanto magis Sol
attollitur dum non vltra x L I I . gradus, tanto nobis minor Iridis a rcus apparet. Strabus in hoc san e nainim ε Strabo, quia ocula tis Cariae , et simus, & lynceus, duos potissimu iit Tride animaduereneu 'tor tit colores, coeruleum videlicet, Signeum, qui duo cur in i nobis diuina indigerant iudicia. Caeritaeus aquae, quod C. uis, e, iamina primaeus terrarum eluuio neptiae teriit, dictum ιον quid M. - Α λ' ς, ex quo h si signum. alias naturale volunu .. . tarium, diiunitus effectum, foederis symbolum,& palamus eoiον cis, Igneus futuram consagrationem, hoc torrarum, quιu notet.. Orbe corruente postremum , qui dicitur ἐκ mhari; incendium.
De Iride , eiusque colorum formatione, varia a Va- Γι Iride a rijs,eaquε inter se valde discrepantia ex variis,diuersis Πο se que optices principiis. Vt veritatis studio sis compen dio satisfaciam, paucis multa volui complecti,&qua's succum exuluet sis herbis expromere auctorum, do Itide, tractantium. Hιιgionis Primo vitellum addo et Utellion , qui ita disserit ,
sententia ae de ridis coloribus emcntissime; Eeacutissimε, teste ario. m. Sed prius derisio, ex quo itis, quaedam praemitto
Haz, T iuwst splendor a lucido emicans. Radius, rectus,
q' ab uno puncto res visibit A progressus, qui ob corpora. Rauius νε- perquax, vel ad quae incidit triplicia, triplex e st.. Dirmi usquia: ctus, quando absquE angulo in petspicuum sertur Raaius rese Reflexus, quando perdia phanum corpus in Opacum Νηiqκ a. impactus, in idem diaphamina reuertitur. Refractus, quado ab uno perspicuo in aliud diuersae naturae pro uehitur,&imhozcasu, post punctum incidetiae, linea recta radὶosa progressa angulum facit cum priore ad punctum sincidentiae; quod appellatur punctum restactionis,quia in eo primus radius incidentiae est anui lintumiisis ei, siis adirecto suo itinere.& quodammodo fractus. Iris μα-dana fit ex Vitellione)ob multitudinem luminis,cuius co
scaturia pia, dc vigor nascitur ex radiorum aggregatione,qua αaggregatio. cum non nisi per renexionem, , aut refra -
403쪽
ctionem fieri possit; patet Iridem fieri per alterutram
illarum. Clarum autem est, seri per utramque; nam, Dissit perre
cum Itis nil aliud sit,quam solari, radius; manifestum sex ouem, cst,huncad visum a te auersum, ad Itidem vero co qu sum, non aliter posse peruenire,quam pei flς io- tis nem. Rursus cum Iris fiat per radios in diaphan si aere I ij ὰν sadensiorem, nempe in nubem immitas, cumque cOC- xisne ctr
pora diaphana medio diaphano densiora, non solum factione. Tadios renectant, sed etiam ad perpendicularem refrangant, uti videre est in lymphis tranquillis, quae radium solis, ad fundum usque admittunt,& simul alio Teuerberant, necesse est,r idium in nube frangi ad re pendicularem. Fit igitur Iris per Iene ionem, dc refractionem ; qui b. radius aggregatur,& inualescit. Ex hoc patet, materram Iridis esse in profundo irradiatam,cu Matdria fritus rei signum esse potest, quod natura Iridis talis sit, et s. 'p ut fugienti, insequenti,& quocumque se confercnti oculo, senarei aliqua Iris appareat , noccnim QCcidit Iri, oujs cpropter diuersas reflexiones luminis, a diuersS Parti' gientem secta Dus, ac si perficiebus materiae Iridis ad visus diruersos tutioractio in diuersis constitutos puncti ad quae reflexi radii con ιem Diar. currunt, & propter diuersiaru pyramidum axes, diuersos a centro Sciis per puncta diuersa suae superficiet Irti u vapo-C eunteS.. Iridem vero ne cellario in vapore rorido ge rρμος onerari palam est , nam cum fiat in aeris regione, cum
que ibi nullum ex planis i olutis esse possit, non generabitur, neque in assii continua, a cenim, ut grauis, ad centrum mundi ruens Iridis imaginem diu permanere non sineret,sed aliqua ndili durat Praeterea ex ipsa totum umen inIUrum restristeretur propter fui ipsius. conso uita aem,'uod salsum apparet; neque nascitur in aere crasso, hic enim nullos color enormaret, sed certam quamdam albedinem proderet. Vtapparet in crepusculis matutinis; neque tandem fiet in vapore continuo, huius enim superficies, utcumque . disposita, nunquam radios reflectere ad oculum posisset, neque propter continuitatem Permitteret ipsilm - .inpiosiundum vaporis penetrare. Eigo sit in vapore
404쪽
rorido, in illo nempe, quem frigus incipit condensa.
re,de in formam propriam,scilicet, aquae reducere; tuc enim densantur vaporis rarae partes, quae distare in terst qui dem incipiunt, nondum tamen propter agentis debilitarem ad propriam forma m redache de reum tendunt; tunc autem illae vaporis parti culae sunt,quasi quaedam parua specula sphoerim,radios solis reflecten
Iris cireul tia, & refrangentia. Videtur porro Iris circularis, con-ri , concaua, caua; quia cum secundum angulos aequales incidant. -- &reffectantur radii, non potest in omnibus corpusculis praedicti vaporis, talis seruari coditio, & idcirco in
teriores, & exteriores radii ad punctum unum in axe radialis pyramidis, nempe ad visum concurrere, Sabillo percipi nequeunti qui autem radi; talem conditio
nem subeunt, in circulo dispositi sunt, id quod apud
Mathematicos demonstratione non indiget. Quod vel . - ro tricolorappareat omnis Itis, nepe in exteriori lim-rat.=. bo color buniceus, in medio viridis,in intimo alurgus reis G. haec potetriadnassignari. Lume induit coibre reru, a lares ex resis quib. resectitur, vel a quibus aliquo modo recipitur. xione, σνε- Lumen ergo natura sua fulgidum,dum se in suam su- frui mustra' perficiem vaporis roridi, natpra sua nigri. immittit , inor- πη colorempnniceum , quasi rubeum quemdam comis Misis is ponit; ac tali imbutus colore ad oculum tenectitur,d Git colojam puniceum' praefiniat. Quoniam vero lumen pen ea Hrum ρὸν trat vaporem, di a diuersis interioribus superficiebus. . qum transit. inuicem tamen, istexteriori quoque ex qua fit primi
reflexio, parallelis ad visium resectitur; accidit, ut radii reflexi ab interioribus superficiebus frum quia ex medio rapore, qui, ut semotiora Sole,densior, est nigrior, di magis riseus i multum nigri recipiunt, tum quia intefllis,anores ingredientes u remotiori viden in iis antem4remotiori videntur debiliores videri
Euνὶ tribus tur: accidit, inquam, ut tales radis . obscuricires appa- coistri liu= reant. His accedunt allar cauta, nam radii ab intimi ut . OMN a vaporis superficiebus sub maioriangulo ad visum re-
flectim tuu νnde; ut minus lumini uniti, sunt debiliores. Praeterea subminori angulo a visu per iuratur,
405쪽
3rideo minus videntur ir lumen enim per angulsi minorem comprehensum aliquantulum suae lucis anultu, id quod candelam, stella S, & caetera, contractis, leust mi clausis palpebris intuenti, parere potest. Clatum autem est, tales radios ab interioribus superficiebus vaporis reflexos efformare limbos Iridis interiores & arcus viridem,S a iurgum pingere. Quare, quo magis radii nubem penetrant,eo nigriores evadunt, & limbos arcus Iridis interiores sex Polluce hi colores coinci-
medius illius color fit viridis, nempe puniceo obscurior,&intimus alurgus purpu reus,nepe viridi nigrior, qui tamen tres colores non sunt praecise distincti, sed in extremis terminis alter cum altero sensibiliter immiscetur; ex qua mixtione alij inter tres dictos medij colores resultanr . Vetum huius colorum phoeno me ni totalis causa videtur esse immixtio umbra rnm cum fulgore luminis ; cum enim vapor roridus sit materia Iridis, a culus corpusculis fit rei lexio luminis ad visu; cumque Cinnia corpora densa,in partem Soli aduer. sam,vmbras proijciant, hinc accidit,ut radii a remotiorum corpusculorum si perficiebus reflexi umbras an rariorum incurrant, & illis se immisceant,quo autem a profundiori vaporis parte radi j reflectuntur,eo ma ior umbraru in multitudo illis occurrit; & secundum quod plus vel minus umbrarum nigredine permiscentur. Secundum hoc diuersificant actum suae ut ita dicam luminos talis in varios colores. Quod alitem una brae,&lumi his mixtiost colorum Iridis causa, haec si qna babe. Primum ad radios Solis oculos obverte, in. dς palpebras contrahe, illico videbis radios Solis pilo. rst palpebrarit umbris immixtos, colores Iridis e fibra hiare; & si tales oculi, vel lacrymis, vel aqua sin i madefacti,certiorem habebis calisam. Alterum signum erit nigredo maris tranquilli,quae accidit propter multiplicationem,& mixtionem umbrarum cum lumine penetrante, & umbras efficiente, cum e contr*mari perturbato, & procelloso, cuius aquas lumen non penetrat, a
406쪽
ntarat nec umbras ideo evicit; non nigredo, sed virid, ias quaedam insit. Tertium collo a natum, Pavonum,& columbarum inspice, in quibus diuersi semper c Iores apparent; hoc enim euenit, quod ex motu colli. plumulae illius modo crispentur, modo eleuentur, Rumbras hinc inde proiiciant, Raodo in nitidam planitiem deprimantur,idcirco modo umbris mixtum, modo purum reflectimi, & varios colores spectantium oculis obiiciunt. Tandem aspice vel Solem, vel co
pus aliquod fulgidum , postea sortiter claude oculos, quod prius fulgidum vidisti,puniceum videbis,deinde prasinum, postea purpureum, tandem in ni Mum c iorem forma lucis desinens exterminatur. Qu*d vero Iris meridio Iris meridionalis ab oculis septentrionalibus conspicinatis cur non possit hoc ex praedictis sitis patere potest,cu enime' ' M' debeat esse oculus coosti tuuis,ad hoc,ut Iridem me . qua principalitet hic est sermo videat, interi nubemo ius mὸ rs ridam, di solem, Palam est I si nubes meridionalis aius inters soli opponatur, radios reflexos non posse ad oculostem, s Iri- nostros,qui septentrionales stimus, peruenire,cusem ac , per Sol sit inter nubem, & oculum; Sive dicas, id potius euenire, quia Sol nubi proximus illam resoluit, vel in pluviam .vel in aerem lucidum, qui Iridem camsare non valet. Dixi autem Me qua principaliter hic est sermo in nam aliae impressionesJridis colores simulantes inueniri possunt,quae per alios modos emciuntur,quandoque enim ex sortibus radiis Solis reflexis a nube aquosa, integra ad locum, in quo est vapor rotitius a latere aliquo Solis, possunt colores Iridis generari incompletis circulis, vel circulorum portionibus, . . . &sic per duplicem reflexionem videtur in rorido v Iras a L iridis. Non autem a Sole tantum, sed aqqqs' ' Luna quoque Irides possegenerati manifestum est; a Sole quidem propter emcaciam raditu, idquod omnibus constat; a Luna vero propter vicini tate; id quod his a Iuliis sepe apud Septentrionales contjngit. semel, & bis io
ιur non sat. anno; cstera vero astra, tum propter radiorum debilitatem respectu Solis; tum propter nimiam distan-
407쪽
nam respectu Lunae, nullam Iridem efformare valen RSed Solares & Lunares trides in hoc differunt, quod Didum illae obscuriores, hae vero quodam modo albiores vi- ris ct Luna dentur.quod euenit in illis propter tum diei, tum niti m a feren- his maiorem circumstantem claritatem , in his vero ua. propter dc noctas de nubis maiorem circumst iam Obstucitatem; intensior enim fit omnis color medius inter extremos post tus. Ex Ioannis Archiepiscopi Canruatiensis Prospectiva communi , haec perspicuo. In generatione iridis Io C lamincertum est , radiationes trium generum concurrere. ne pe recta S, reflexas,dcrefractas. De radio recto pa- 'ter. quia iras generatur ex opposito Solis. De reflexis,
quoniam stillae sphaerulae quaedam sunt speculares, leuis superficiei, in modum aquae radios reflectentes. De fractisquoniam lumen, solare intrans in profun--3. ardum aquae simul refrangitur, de reflectitur. Causam Didis gen autem rotunditatis Iridis ita demonstrat. Quando nil rationem des regulariter suspensa ,est terrae aequidistans, certum Rectas, R est,quod roratio regulariter descendit, & hoc ad cir- flexus, Rς cularitatem sussicinaquae enim nebulota suspensae.& f iμε irregulares non habent in se impressionem regulare.
Nil ponunt eausam exparte radiorum, asserentis,lu' I - . - .men radiorum penetraps nubem roridam, inde Virra P., .nde illam concurrere,in macto uno; post concursum au ex νto nurem , ipsum lumere iterum dilatari in pyramidem cu- ωα ius medietas cadat in nubem,& faciat pcr consequens e x parte rAE impressionem semicircularem. alia med etate in ter- arorum ram cadente- Sed experie ita obstat, nam radius solaris ' per foramen rotundum cadens, rotundus est opponatur dc lapis hexagonus genera ins colCres Iridis . certia
est, quod generat tridem dedno in figuram radii quae est orbiollam, sed in figiatam lapidis, quae est collinaris . Praeterea tris generatur e Sole sine aliquo inter, posito, in nubem roridam radiate ut patet sensui. Alii ponunt rotunditatem in ramo ex seipso .dicunt enim quod radii pyramidaliter egredjuntur a Sole, ut me
dietas eius cadat in nubem dc faciat d;ctam figura m. Sed
408쪽
Sed hoc nihil est i quoniam si de toto Iumine foraris
ςrg, quilibet punctus Solis implet totum hemisphae. cum lumine suo, si de particulari aliqua pyramide τigitur pyramides non sunt a sedistinctie, & ab imilae
diuisae; sed unum est corpus continuum lucis in se potentiali ter infinitas py ramidescian tinens, quaru quet Mam habent conum in luminois, sc quaedam in sabae.cto,vel medio. Sed haec aliis discutienda relinquo. Diuersitatem vero colorum Iridis , tam ex nubis. quam luminis variatione prouenite, hinc patet. Siquidem nubis variatio ex .hoc accidit , quod roratiod escendit ad centru m,& angatum. Est igitur per consequens inferior strictior,& superior Ia tior. Certum enim est, quod omnia grauia desced unt ad angulum, di ita non potest esse pyramis rotunda, quae habeat conum sursum, & latitudinem deorsum. Superius ubtur est lata,& paulatim descendendo densior; tum prinpter pyramidis coangustitionem descentu ad anguluprouenientem; tum propter hoc, quodcrassiores parata citius descendunt, aptius est si aperius ad coloresaeobiliores, & luci consormiores, α inserius minus. Potest etiam esse diuersitas a parte luminis directa in nubem cadentis, ct magis facti in singulis partibus nubis. Ex Iosephi Blancam Ioela Mathematicis Aristotelis haec noto de Iride. dicentis,uia ad iridis visione ense necessalia, Solem,oculum,& nutiem tenuem, ac roscidam, quae scilicet minutis guttulis iam scateat; hac euim ratjone guttulae illae innumera erunt veluti parua specula,quae lumen Solis ob paruitatem, imperfecto quodam modo repraesentare polIunt; ex tala enim repraesentatione Iris apparet. Quae tria debent esse ita di iposita,ut Sol, oculus, ct centrum Iridis, in eaderecta linea constituta, oculusque medium locum in ter Solem, & Iridis centrum obtineat. Quod autem necessaria sit nubes roscida, pulcherrima hac experieuria comprobatur.
Si enim in Sole positi ore aquῆ efflantes leui aspergine
409쪽
gine aerem Soli, nobisque aduersum irroremus,acturum Iridis arcum,guttulis illis,quamuis volitantibus in lirerentem, summa voluptate spectabimus. Haec de Iride, ex probatis scriptorious . Ex hoc .labyrintho lo-lus Pedalus effugeret, tot, tantisque ambagibus,vijsq; caecis impedito. tua iudicij lance aequissima perpende, S in tuam rem vindica, quaecumque tuo ingeni j acu mini perspicacissimo arrident. multos flores legi , ut ex his unicum sertum tibi conseras , Matheseos studiosissimo,quam scientiam certissi inam,nobilissima, quia Vix a primo limine per negocia grauiora salutare potui, tetabundo passu,& Αndabataram more haec Ioca perepta ui- sicubi ego lapsus,venia dignus, & manu tua auxiliatrice, quam imploro. Addo. Prognosticum Iridis signum,plerumque, pluuia at i cubi jam cadens, & iam iam im mi nens. Pocta Ita vaticinia passim decantata de hoc, Planius Arcus ab Ho
IaIlo nuncupatur. Virg. . Georg. Bibit ingens arcus. Plautus. Ecce aut m bibis arcus, pluet, credo,herclὰb Odiρ. Propertius lib. D I. Cteruleus pluuius cur bibit arcus aquas.
Quamuis praetexens picta ferrugine coelum, venturam admittit imbrifer arcns aquam. Lucanus lib. I v. Phar. Hine imperfecto complectitur aera gyro Archs, vix ulla variatus luce col orem,
Oceanumεbibit, raptos' ad nubilastuctas Pertulit, oe Caelo dissusum reddidit aquor. Seneca in Ced. Imbrifera qualis implicat varios sibi
Iris colores parte, qua magna poli curuata pino nunciat nimbos sinu .
Ammiani,de hoc, mirum Elogium. Iris indici m es
permutationis aura a sudo aere nubium concitaηs globos, aut contra , ex concreto immitans in serenam latitiam Coelam .
Ideo legimus passim Irim missam de Coelo, cum fra
vaticinia vitiivi. Iris mutationis aeris si-
410쪽
sentium status fit mutatio. Serenitatem innuit apud
Flaccum. LEmicuit reserataries, coetuin q, resoluit
Arcus, S insummas redierunt nubila montes.
Sed in his,nuhi Pyrrhonia hassitatio' potissimum
de coloribus , quare ego cum Academicis inter idest, haesitantes, meum nomen profiteor,grestuque tituba n te in hac tanta caligine repto, nisi facem mihi praueras, scipionem mihi porrigas mi Scipio eruditia limo manumque supponas lapsanti. Facies, quae tua benignitas, si qui νωνα&μβίζ.ιν, Stituo Se calumniari,audebunt, te Irenarcham appellabo. Si quid extra circinum, dc regulam Philosophantium 1 me dictum celsi illis ad libellam non sum soluendo, stylum conuerto; ne isthaec turpiter atrum desina trapisce, i aliquis trudat κέ ος ει Ho , Laru S partarit. Haec ad te verecunde quidem, sed t/men liberer, quia tu humanissimus,& amicissimu meque mordicus t neo,quod vix primoribus labris libaui. Talum, si opus, Ieponam: vereor enim, ne quod Olim cancro a vulpe mihi obi jciatur, Maritimus cuin sis ne uelis 'sieri terre stris. Humaniores profiteor, Philosophum, Mathematicularaia gere dedecet. ego sutor tantiinrite crepida; tu Apelles de tota tabula,
inter litteratorum procereS, non postremo recensenue. Dissiligod by Corale