Monumenta Vaticana antiquarum artium versibus illustrata cum notis inscriptiones alique et prosa et poetica Francisci Massii ..

131쪽

MVSIVUM VETUS

LEONIS X. REGIAM

A COLLE LATERANO TRANSLATUM

PII IX. III.

No to servida distrahat voluptasVisendi cupidum. Tenere gre8Sus Parumper moneo. Iuvat lapillis Instratum variis solum tueri; Iuvat flexilis ordines acanthi, Nymphas purpureo colore pietas, Masandri et faciles obire ludos. Opus pulvere squalidum vetusto Nonias restituit Pius, deditque Hic in divite regia Leonis Ρulcras inter imaginos beata Solis luco frui, decenter aptans, Fulvo gemma Velut ligatur auro. At tu, si sapis, aestimeS utrumque, Laborem artificis, Piique munus: Dein quo te rapit impetus Volabis.

132쪽

IV. Quales puniceis ubi florent arva rosetis Hyblaeum gaudent carpere nectar apeS, Attica non alio pubes praegestit amore Noscere doctrinae germina palladiae. Socratis hic facilem sermonibus applicat aurem, Hunc rapit inscriptis circinus in tabulis, Arduaque invitant socrota Matheseos; illum

Dolectat blando Teius Ore SeneX. Pectora plebeio cinguntur Stoica Panno, Et cynici nudo procubuere Solo.

Αltius heroes fulgent, quos nobile silvis Exercet studium docto Academe tuis. Non tamen ille Plato est, quem cernis fronte SeVera Prostantem gratis imperitare sophis ;At missum Coelo fulmen, venerabile cunctis oraclum Europae gentibus atque Asiae, Paulus at est: solem portans per achaidas urbes Dissipat ignotum quae tegit umbra Deum.

133쪽

HELIODORUS

Ecco volat divinus eques: tu barbare praedam Redde; procul sancto limine carpe fugam. Dic regi, qui te scelera haec admittere iussit: Est Deus, est vindex; laedere templa cave.

134쪽

INTER THEOLOGOS

VI. Civis e o sum Roma tuus. Miraris in aula Ma nanimi Dantom cernere Pontifidis pNon hic vulppis iners, non atro sordida limo Pectora, sed procerum docta eorona sedet. Salvoto illustres animae, sanctissima t0mpli Lumina carminibus concelebrata meis lVos poeo stellanti meditans affabar Olympo ;Vos mihi nune comites vita secunda dedit: Et merito; nam quae Vestris Sapientia chartis Fronte micans rigida diva severa tonat, Floribus hasio italis varios induta colores Facta mihi est patriae rara magistra lyrae ;Virtutemque docens cantu, qua Vividus ardor Ire iubet, mecum per tria regna Volat.

135쪽

VII. Arripe vicini mecum saestigia collis. Torquati cineres angulus ille tegit. Da lacrymas vati; tumulum nec despice: vinuit Exiguus regum magna sepulcra lapis sin

136쪽

QUERCUS EIUSDEM TORQUATI o

Quis te sacra ilex memorantem prisca Quiritum Secula, quis longae deiecit honore senectae, Pulvereo quo solo fruncum damnavit insertem pNuper ab aerio surgentem culmine montis 19utea pingebat radiis aurora, l0Vesque Cum κρphyris imbres et mollia riira fovebant. Tu vaticanis nidum praebere columbis Suota prius dulcemque choris iuvenilibus umbram, Nunc desp0cta iaces, immani pondere terram Amplexa, et Vasta ramorum S lunlida SylVa. Luget nudus apeX, moeStae fugere Volucres, Flent quoque subiectis Tiberinae Naiados undis. Corto aliquid laovum Romae portenderct Visa ΘS, Armaque, funeStamque luem, propiuSque ruinae

lὶ Hoc nomine appellata est quod Torquatus paulo ante obitum in divi Oituli prii coenobium se Mons sub ea consederit. Vi turbinis Geidit monassoplombri an. MDCCCXLII.

137쪽

Imperium, et fractos damna inter mutua cives. Nox illunis erat, pennisquo humentibus auster Volvebat densos tyrrheno eX aequore nimbOS, Cum me nec solita vigilom dulcedine Musas Lactarent, nec blanda quies, Sed tectus amico Limine, quo pario de marmore spirat Apollo, Mugitus Venti tremerem, saeVaeque fragorem Grandinis, et crebro labentem fulguris ignem. Horrebant simulacra deum nunc abdita nigris In nebulis, nunc flammato rutilantia Vultu ;Ρerque caVM aedes misceri murmur et altos Audieram gemitus, Vocemque ululare profundis Porticibus ; laureta sacro circumsita luco Funereum dira sub tempestate sonabant.

Vix primum rubuit depulsis imbribus aether,

Ausus mane novo Spoliatos Visere campos

Te procul abrupto delap8am ex aggere, late

Saxorum cumulo radicibus incumbentem

Aspexi, laceroque sedens in cortice fusis Haerebam lacrymis, uda ceu plorat in alga Fluctibus hibernis demersam nauta carinam :Cum iuvenis dulci frontem mihi perculit aura Caeruleis fulgens oculis : Viridissima pulcro Serta inerant capiti, atque acies divina micabat Ingenii; Volucremque pedem qua ferret, obortae Florebant violae. Paulum suspensus in ipsa Strage tui, gelidoque locos horrore sepultos Circumiens tremulas decussit vertice frondes. Ast ego iucundae rapiebar imaginis ore ;Incertusque animi divum Sectarer an umbram, Tu-ne sacer Torquate venis 3 tu-ne optime vatum,

Clamabam, cineres et limina nota reVisis,

138쪽

Exuviasque tuas p Nec te secura piorum Gaudia, nec carpunt humani oblivia luctus pRestitit, et blandis adspirans flebilo dictis,

Noscis, ait, noscis quanto dilectus amore Hic mihi mons olim,quantum haec foret hospita quercus Eridanum fugiens, passus crudelia vincla Carceris immeriti, silvarum per iuga praeceps Iam deflorentes annos et amara potΡntum Praemia, regales fastus longumque fremebam Servitium indignans; nec libertate recepta, Aethere nec puro laetabar, Mantua doneo Acciperet sessum gremio. Lustrare iuvabat Virgilii natale solum, gratissima Minci Flumina, et Aonidum myrteta Sonantia cantus. Cura sud infelix tristem per inania mentem Somia raptabat furiis; iamque ire sub Alpes Impulerat, iam strata gelu castella videre Allobrogum, et canas mixta inter nubila rupes; Hinc Apennini transvectum saxa relabi Ad mare Parthenopes desertaque busta parentum, Atque exoptatae vultu pendere Sororis. Cara sorori tegeres miseri tu lumina fratris; Tu caput Oxtincti lacrymis complexa rigares. Cynthius haec inter Capitolia ad alta vocabat si Pollicitus colebris decus immortale coronae. Arma pii celebrata ducis, Solymoque tyranno Libera visa mihi tantas adscribere laudes. Aeger eram, cum marmorea Clementis ab aula in Grandia mirabar frondoso haec robora trunco

i1ὶ P. Cardinalia lanthius Aldobrandinus. 23 Clemantia VIII. Ponti Max.

139쪽

Pandere se contra Tiberim : placuere beati Otia tuta loci, collesque et lucidus aer. Ut veni, ut facies antiquae apparuit urbis Desuper, et moles Vidi squalere Superbas, Hinc disiecta Foro ruptis delubra columnis,

Caesareaque domo nigras creVisSe eupreSSUS,

Inde novum tolli radianti culmine templum, O Mortalis fluxit nubes; coelestibus alis Ipso etiam tollebar humo; rerumque fugaces Cernebam formas simulacraque turbida vitae Sub pedibus fugere, et densa caligine mergi:

Non aliter quam si celsa de rupo viator Prospectet ventosam hiemem, Strepere Omnia SaeVOTurbine, porque imas Volitantia fulmina valles, At silvam supra coelumquct sileScere et Rurm. Ante tamen quam membra sopor lethalis haberet, Illo idom fulgons ostro sanctissimus heros, Cynthius illo aderat, magno coeunte senatu Romulidum, lauros promisSaque munera portans.

Aspice et haec dicons placidum subrisit) amici

Serta mei, non ignotis abiecta sepulcris, Non corrupta situ aut virides oblita colores: Scilicet aurato cingit quae sidere crinem Musa, mihi quondam divini carminis auspex, A sitsernum frondere iubet. Felicior arbos Haec quoque apud memores vixisset sera nepotes: Procubuit dirae vobis heu nuncia sortis lExtulit hΙc soso templi ad fastigia vates Ardua, purpureoque volans eum Sole resulsit.

il Petri. Altera pars collis Urbem prospeetiit, altera culmen vaticanum.

140쪽

At tibi, sparsa licet tellure miserrima quercus Fortia demittas indignae brachia morti,

Neo furor insultet boreae, nec avara bipennis Diripiat. saevo laniatum Vulnere corpUS. Germen adhuc superet matris de stirpe, Virenti iii Quod nemore et campos et amoenum flumen inumbret. Nos quae fata manent humili cervice feremus. Omnia dura pati iampridem assueVimus; omnes Nitimur in fluctus. Iampridem sontibus instat Poena vigil, longumque tonans horrenda minatur :Immemor at scelerum torpet gens impia Somno, Nec coeli flammam repetitave murmura curat.

1 Non fallax augur haec cecini; siquidem e vetori cortice nova arbor tam Iais auecrevit ut vero dici possit Remula matria.