장음표시 사용
191쪽
Iii A i Puniatur iudices,& officiales omnes, qui impediu t
naues portantes publicas species, asserentes esse te-pus hyemale cum sit aestiuum,d. aptum ad nauigandum. Item p niuntur naucleri, qui patiuntur se decipi, participantes fraudem
a Ualor reicemiscitur ex prasimi aestimarunt,noti praurita,vel futura . 3 Vasallus tuus non sum,eo quod rem emerim a tho visalla: res enim obnoxia tibi est,ruitio, ou persan .
Ad euidentiam nota, nauicuIarii patrimoni st VI II MII l. est obnoxium functioni nauiculariae: na dicitur hic ad quemcunque fuerit alienata re, mitacularij, etiam si ad fiscum, sile, in quem facta est alienatio,debet deseruire oneri seu fu aa ctioni nauicularie secundum existimationem rei alienatae. Et nota onus comitatur r8, nec perit priuilegio noui possessoris . Aduerte φ est lex,que incipit,in his,quam auctor legit, cum l.domum,tueam diuidet in his tria dicuntur in liv. si nauicularius alienavit mihi aliquam rem patrimonii sui,res illa est obnoxia nauiculariae mctioni, non persona mea non residuum patrimonium meum. S eundo dicitur in versiculo domus , q= si domus nauiculari j ad me peruenit pro ea aestimatione erit obnoxia functioni nauicii lariς, qpoterat haberi, percipi ex ea tempore factae alienationis, cum pecimia mea mutuarem r, idest vicissim daretur pro re illa. Tertio dicitia r. p s in loco vel area mihi donata, vel vendita a nauiculario, ex qua modica pesio colligi poterat,ego cdificavi opus sumptuosum ex quo non habetur augmentum pentionis, puta quia feci ibi turrim, non debet mihi augmentati pensio, sed tenebor pro illa modica pen si one, quae tem pore alienationis ex ea colligi poterat, subaudi ide si fuisset pensio augmentata,ut supta prox.dixi, quia debet industria cuilibet prodesse,quod notari supra de alluvion l. fi cu sim. a item notaq=colligitur valor rei praesenti assiimatione non praetetita,vel sutur ,viff. de tur. fis l. 3. diui fratres; v facit contra insatiabit prelatos ecclesiarum, qui si alienaverunt tem ecclestrae modici Valoris,ota, clo Turni rainosam, postea videntes rein preciosiorε effectam,dierint ecclesiam deceptam,quia tunc per Listam haben- . Κ a da est
192쪽
da est conscieratio aestimationis, quae erat tempore alienationis quia tempus contractus inspicitur, ut supra de rescind. vend. si v luntate,&extra de contrah.emptic. 2. Item nota onus nauicul riae functionis comitatur rem tanqua lepra, ut onus tributi, vel pignoris,Vt T de publican. Imperatores,&supra sine cens. vel reliqu.pe.& fi.& ita non immutatur ex persona cuiuslibet successoris etiapriuilegiata ,. ut supra I. prox. ad idem facit supra de ann. Zc trib. l. r. cum simit.&supra de impon lucr. descriptil. via. Item not. Faedificia sint decus urbium,concor. ff.de nou.Oper. nunc.l. praetor. 3. hoc interdictum. Item nota magna aedificia fiunt cum magna difficultate , & sumptu,& iudicatur magnanimus,qui fecit ea. Ita nota arg si emerem a vasallo tuo, non propterea sum vasallus, ted res est tibi obnoxia seruitio, non persona: nam iste, qui emita nauicula- rio, non est navicularius. S U M M A R IU M. t Factum priuaιorum non valet in natu dicium iuris priuati.
I Il-l Qui emit fundos a nauiculatio secudum praesentem, ιι ut Ul- aestimationem huius rei,quam emit, res erit illa obno xia nauiculariae functioni. Secundo dicitur si conuenit inter nauicularium,& emptorem, P ipse nauicularius teneatur obnoxius ducta functioni, non valet illud pactum in praeiudicium eius functuis Dis, sed couenietur emptor no obstante illo pacto. Tertio dicitur φsi emptor non est idoneus, tenebitur in subsidiu nauicularius id L neus etiam postquam rem alienavit,& h.d. Nota no valet pactu Privatorum in praeiudicium iuris publici,vt ff. de paci. ius publicu,
R ubr. de nauibus non excusandis.
I Titulum mel nomen alterius onere sua res qui'ue probibetur .a Priuitigia dignitatum non de hint pAblica utilitati obesse P.
' Aliqui sunt, qui habent naues, & respublica egeat 1V1 UILI. eis subtrahunt naues,ne deserviant publicae utilitati,dicendo nauem esse alicuius potentis. prohibet ergo l.Ista hanc framdem fieri reipublicae lub poena nauis: Mutarullus locus fraudibus reli
193쪽
relinquatur, madat, ut nauis cuiuslibet in dignitate positi a vectio ne publica non excusetur,cum omnes conueniant reipublicae obex dire sine alicuius priuilegio dignitatis, S h. d. Nota prohibetur quis rei suae afligere.titulum,uel nomen alterius ut supra nem. pria uat. Secundo notampriuilegia dignitatum publicae utilitati obesse non debent,ut supra de an.& trib. l.obsistere, cum simit. SUMMARIUM. I priuilegium non valet contra publicam militatem obtentum . . a velictum putuati nocet interdum ecclesii .
Ii ite Prohibet Ina perator, ut nemo excu set naue sua, I UUII icio, quominus vadat ad exercitum siue dignitatis, siue religionis contemplatione, puta quod nauis est alicuius Ecci siae. SecundΘ dicitur pnecpriuilegium ualet,quod excusationem indulgeat, quia in nullo casu valet priuilegium contra publica ut, I litatem,circa quam uisus est suam nauem excusare, S h.d. Nota Ῥvalet priuilegium contra publicam utilitatem obtentum, Ut supra de pretaimper.osse l.nec damnosa,S si cotratus,vel viii .publ. l. ii. a &supra depet. bon. subl. LI.&a.cum simit. Item nota quod det, ctum priuati nocet ecclesiae.argu. contra supra. Vnde vi, l. meminerint, in si. sol. ut in Liubemus supra de sacrosanaeccles ubi est l. ista ide uerbo ad uerbum.
Rufri ne quid meri publico imponatur.
I Occasionem damni qui dat,damnum dedisse videtur. 1 ri se Imperator,ne aliquis priuatus aliquid impo- - 11Cil. nat de mercibus suis naui Oneratae publicis speciebus,& imponit poenam contrafacienti, quia erit obnoxius periculo naufragii, si nauis naufragium fuerit passa, quia illa occasione imiuncti oneris, naufragium incurrerit,S nihilominus vult eun-I niri poena extraordinaria. Nota hic, qui occasionem dat,idi dat, damnum dedisse videtur,ut ff.ad Livius. qui occidit.f. in hac quinque action in fin.cum simit.
194쪽
Fisci iuri etiam detrabisurrat iuri,ct commodis subueniatur singulorum.
C; milam Am si aliqua nauis patiatur naufragium, fiscus n5
ol UaIlui I. occupat res naufragij. Sed dominis reseruatur uia non debet fiscus ex aliena calamitate, luctuosa copendiaconis .: equi,& hoc dicit. Et nota quod fiscus no intendit facere lucrum cum dispendio subiectorum, immo detrahitur iuri suo,ut iuri subueniat,& commodis singulorum,ut C.de cad.toll. l Vn.infin.&deed diu. Adr.rop. I. fin. in princ. & facit contra'dominos christianos, ut subditos amigunt indebite. Item nota,* non est addenda af icto amicti ut supra de episc. aud l. rani dementis qualiteraute,& per quos dominus debeat probare suas res,dicetur infra eo quo ιties,& insta quod tempus,dicetur in l. SUMMARIUM. I
ynnantia estusa nauis pasti naustagium darat per simum, regia riter per trien
l. Ille qui dicit res naufr*gij esse luas, debet hoc prob
oi ut talo. re insta annum &si probaueriti res ei restituenturi si infra annum non probat, perit initantia illius causae,& hoc dicit. Nota speciale,quod instantia causae nauis durat per annum, reg- latiter pet triennium,ut in l. properandum.
sVM MARIUM. Collegium probat per eos, qui sunt de collegio Sis per domesticor μοιantur ea quae
ira ςst supra lege prox. si aliquis dicat res nain ilia, fragij esse suas,debet hoc probare: in hac l. dicitur Per quoetestes, & quales probetu r, & dicitur qx sufficit per tres t nes. Secundo dicitur quales testes admittantur ad hoc probandu, α dicitur,quod primo magistri nauis sitsupersunt,si nonsupersunt alii, nautae, sed omnes Petierunt, Per libros ipsorum nautarum,. ius
195쪽
obatur.Vltimo dicitur quod non debent na-ui3are naues,quae dum publicas merces, nisi in Kalendis Aprilis, usque ad Kalen. Octobris. Nota primo quod in ore duorum, vel
trium statomne verbum,ut extra de testidicap. lice in quibusdam causis plures requiruntur,quod dic,ut not. is de testib. l. testium.Vni autem non creditur, nisi in casu supra de fata. si quis decurio. Secu-do nota quod de his que fiunt innavi melius potest sciri veritas. per eos,qui sunt innavi, sicut ea,quae fiunt domi probantur perdomesticos,ut supra de diuortl.consensu, in fi. unde est, quod collegium probat per eos,qui sunt de collegio, ut extra de prouatio, Tertio, Mae testi, veniens. Item nota, quod iudicis ossicium est inquirere veritatem,ut supra de edendo. l. a. cum simit.&quibus veritas assistit, Vt hic,& . q. 3 .lestis.& extra de testib. testimonium, ut hic in gl. fallit in casu. Equemad.testam. aper. lsiquis,dic, ut ibi. Item nota ἀγsecundum Romanos duo sinetempora anni aestas,& hyems. Secundum leges sunt quatuor,quod dic,viff. de aq quot Maest. I. I. astat SI secundum Hippocratem,S Galenum,& Avicennam.
Pera i te Prouinciales siue erant priuati, siue senatores solue-A IU 1io. runt tributa exactori tributorum,& dum veherentur, perierunt in mari; dicitur quod nullum est periculum delatoris,MQicetur infra eodl.prox.s V M M A R I V M. x In Rammariis an sit opus lιbHIo,discutitur.
siilrim Duo sunt dicta huius i. Primo dicitur
IUUIIICι lla. q, qui aliquid de nauseagio abstulerunt
criminaliter acculati,&Conuicti infra biennium damnantur pena extra ordinaria pro qualitate personarum. Secudo descitur,.si a cusavi criminaliter nauicularium, quia diripuit aliquid de nau fragio, dc accusaui cu libello;& stetit per iudicem quo minus illa causa fuisset finita insta biennium,&. ita nauicularius fuit absolutus ab obseruantia iudic j, iudex,& eius ossiciales soluent mihi, quae lae- 1 TUnt ablata,&h. d. Nota * dicitur summaria cosnitio sine libello, unde quaeritur hic an in summariis sic opus libetho, hic videtur innui, inon,alibi autem dicitur,* de plano.libet Ius offerri potest. Fcie adulter. miles.f. sexaginta,& alibi op in summaria cognitione serriatur iudiciarius ordo,utff. ad exhi nactione enim ad exhibendusiam marte cognoscitur, ut eo.tit.l. 3. & sic sunt iura pro . & contra.
Circa quod ita uidetur distinguendum, aut summaria cognitio, i Κ incidens
196쪽
incidens est, aut principalis. Si incidens,ut est exemplumisupra ubi
in rem actio.l. a non est opus libello, tum quia nec in non summa riis incidentibus est opus libello,ut arg. supra de ord.i .l. r. tu quia ea, quae post litem contestatam emergunt &zvt ff. de aedil edi.l.ediles. 9. ite in sciendum. Si autem summaria sit principalis,ut bonoruposi essio, quae non tribuit ius, in qua sumimari Ecognoscitur, ut is quis ordo in bon possi seruet. l. r. 3. I. aut apparet contradictor, aut non . Si non apparet, puta quia non peto bonorum possessionem gratia agnoscendae litis,hic non offertur libellus,quia no est italudicio litigare,quia non est actus trium personarum,aut apparet comtradictor, ut in carboniana, S tunc est offeredus libellus arg.supra . de carbon ed.l. i.S de edicto diu. Adr.toll.l fi. Et tangitur hec distinctio in praealle. lege,quis ordo in bo. si seru.sed fallit in l. ista, ubi apparebat contradictor, S non offertur libellus, quod est speciale in fauorem, naufragium passi,uel quia quaestio erat breuis,ut supra de sent. ex breu. recitand.auth. nisi breuiores,& is de accusat. l. L uia. Et prodest hoc scire, quando Princeps mandat, ut procedatur summarie,vel sine strepitu iudiciorum. Item nota P summaria cognitio dicitur hic a libelli oblatione, vel astentione,idest quia fit aliquid iudice non sedeure pro tribunali, ut in l. praeall. quis ordo, re sic immarie,aut sedente,&sic non summarie, ut supra de dilatio. l.a procedente. Item nota,quod punitur in delictis secundum qualitatem personarum. quod dic,ut Teolpedius.sVM MARIUM.
Nauicularius mus tenetur pro delicto alterius.
ii sest Si aliqua summa publici frumenti perit in naur culpa
-- nautae,periculum est totius corporis nauiculariora, Mnon fisci. Prouinciales vero, qui soluerul,liberati sunt, ut supra eo. l.pro his. Et nota S unus nauicularius tenetur pro delicto alterius, iciem in fabricensibus,ut infra de fabricensi iure, & dic ut ibi.
sυMMARIUM. ueratarisis dieitur,qui metalli venam inuenit, tractat: θ quid co rediat. a Scrupuli quot requirantην ad Mutin . Perpensia.
197쪽
i tu Quicunque vult esse metallarius, idest inuenire
A UlYCHI M. uenam metallorum, libere potest, dumodo pro qualibet uncia metalli,suae inuenerit,det fisco tertiam partem, Mquod superest uendat fi lco iusto precio, & hoc dicit. Et sic nota innaci I. casum, in quo aliquis uenait inuitus contra regulam supra de contrah. empl. llaudum,S supra de iur, deliber. l. nec emere. fallit etiam in ali is casibus ibi notatis. viginti quatuor scrupuli faciuta unciam, Mino scrupuli faciunt decem. Item nota quod baluca, idest publica utilitas,& chrylamos utilitatem fignificat.
Λ a ,--fulli in Plando est consueto,ut metallarius
I HELQIII ia III. soluat metallicum canonem, no pes scrupulos,sed per libras,nomine librae soluet nouem venetos,quia tantam pecunia debebat multiplicata per multos scrupulos, quod faciebat vera libra,vel multas libras, quanti ponderis debebat esse libra hic dicitur,& nota quod attenditur hic conluetud concord. supra com.delegat.uenditor.*. si constat. sVM MARIUM. I tauetalli inuentor debet meo portionem non autem thesauri. o MetalIarijsdqui inuenit meralia in loco alieno prae- ia1 Uul, ter illos scrupulos,de quibus dicitur in I a. soluet decimam fisco,& decima Domino loci. & nota quod potest aliquis Iocum alienum ingredi,causa inueniendi metalla, sed non inueniedi thesaurum, ut supra de thesaur.l. una.& est ratio,ut dicit gu quia metallum labore,thesaurum casu inuenitur. Uel ut credo est ratio melior,quia ex metallo sem per fisco debetur tertia, & decima ut hic,& in prin.l. in quocunque loco inueniatur, ut hic apparet, sed de thesauro non habet fiscus aliquam portionem, nisii inueniatur
in solo publico,& ita est hic fauor publicae utilitatis.s V M M A R I U M.
x Pre ei debet,quodineu tumen. a Procu rationem semel acceptam ab aliquo,compellitin is consumare. 3 αὐ-utrunquestuinar,neutrum bene peraget . - P., .mo L ista tractat de ultima parte ru
tum procurator . boeae, & dicitur hic quod pro
Curatores a curialibus creabantur, qui mittebantur ad insulas, M/ - ad loca,
198쪽
ad loca,ubi Metalla fodiuntur, ut eis procuratoribus instantibus. ἰmetallari j soluerent debitum Canonem scrupuloru, & decimam, de quibus dixi supra.l. prox. Isti procuratores simulabant hostilem metum,& a causa procurationisollicentiato hospite nulla petita licentia recedebant, uolentes forte promoueri ad aliquam dignit, a tem,dicitur eos non pota,nisi procuratione finita. Nota quod debet aliquis perficere quod incepit, quia nihil actum credas &c. ut supra ad syllanian. l. peia Et qui ponit principiu, supplere debet&c. ut in decreto,de confdist et nullus, bc alibi non sequitur integra priuilegia qui stipendia non compleuit,ut supra de his, qui no impleta stipen l. a.&ioide hoc ego notavi. Secundo nota quod Compe, litur quis consumare procurationem semel acceptam, ut ff. mand. si naandauero M. sicut,& maxime hanc procurationem,quae inuito 3 confertur,& ideo proprie dicitur procuratio. Ulterius,qui ad utruque festinat, neutrum bene perageti ut supra de assessor. nemo.6. I. DD.- mmcie Aurileguli, qui aurum fodiunt, degent soluero I EI Hal IlUo. fiscra de prouentibus septe scrupulos,&sic minus quam alij,quonia metallarij soluunt quatuor,&quid est scripulus dixi supra eo. l. 2.sVM MARIUM a Iuctat lam inueniri poten in alieno βω imito domino.
y Oram Critim Prohibetur,quis ingredi fundum alienu tausa Mia UI GHI I l. inueniendi marmora,vel metalla, si pericul
sum sit aedificiis domini loci. Ergo a contrario sensu colligitur, in potest quis inuenire metallum in alieno,inuitis Dominis,quodest propter publicam utilitatem,ut inglo. sUM MARI U II. E Nasuill us ubieunque migrauerit,potest a domino reuocari.
I fulltimi Metallai ij, dc metallariae qui effodiendis thesau
ris deseruiunt,non debent deserere Prouincia, quam habitabat, & si deserant, & ad alium locum migrauerint in c1ua Iobole reuertant, nec fisc rariudiciu generetur; subaudi,quin possint reuocari ad opus metallioumfuinis is, qui recesserint, ad aliud opus se dederint,& hoc dicit. Et nota an in pena possit quis damnari,ut sit de aliquo corpore, velut inlatur de corpore'u-- Plenc,
199쪽
a plene ut in gl. Item nota quod ciuilibet potest reuocare suum uae 1allum ubicunq; migrauerit arg. huius. I.& infra. de agr. &censi cum satis,&facit in ud I .l. I.& supra de decurion. l. si quis decurio
IVLVII LOI UIo- debent semper esse in hoc artificio, nec libellantur praetextu alicuius dignitatis. Nota contra rusticos,qui diuites emciuntur,quod non debente δε immemores pristinae conditionis. nota quae not.supra tin I .I.cum procuratores,& facit infra. . de cohortes.lsi cohortatis,cum similibus.
D ril Alias bamphij seriuntur vltore gladio, qui per inqui-
.m IiΙ - natae ambitionis suffragia eligunt baphios,aut gyne-ciarios,idest tinctores,seu textores pannorum, quaa per tales coniueuerunt species publicaecorrumpi.Not'quod non est aliquis elicvndus ambitiose,ut corrumpat, seu fraudet publicam rationem ..sUMMARIU M a Lmalim sequitur uiri conditionem .. T re ρώ- - μ Oes isti,de quibus loquitur haec rubrica,sunt serui,. U- & artifices palatii ipsi,& liberi,& uxores, modo dicitur,quod si ingenua mulier nubat gynectario, si praecedente mo, nitione,a modo ab eius noluit recedere contubernio, emcietur co, a ditionis mariti. Et sic nota quod mulier cum nubit clarissimo em-citur eiusdem dignitatis,ut fide senator. l.fi ita,& sequitur eius uilitatem,ut hic. Item nota de vi denutiationis,utinfra eo.h adiximus,. Ee supra de epifauci auth captiui ..S, UMM A R IU M. x Tenini, quod erat oscium.
sco pro reparatione Gregis dominici: ac haec animalia exigenda seviant im positi bestiarij
200쪽
i cui lia 111. iii punitur in quinque libris auri, s uero textrini mancipia sumpserit,quae erant in loco,ubi texunt gynecia trij, punitur in tribus,& noc dicit.l.ista,& seq.
Qui textrini. Dictum est supra lege proxima de hac lege.
SUMMARIUM. a Drii sui persequutioncm perdit quis etiam propter uallentiam modici temporis,albitrio iusicis natuendi. Σ Uendicatio rei longo ic pote regulariter tollitur.
L A ,-He instuor dicuntur in hac lege. Primo consu-L Aal IIIlia a. hi imperator quod nulla mulier ingenua se iugat contubernio monetario, ut sic non perdat propriam ingenui talem. Secundo dicit, quod si speto isto consilio, adhaerebit ei, dc post praemissam legitimam denuntiationem, noluit ab eo recedere,quod tam ipsa quam filij ex illo suscepti,contubernio,essit minnetariae conditionis. Tertio loquitur de mulieribus ascriptitiae condi tionis,qui si scienter,vel ignorate domino,cuius fundo sunt ascriptae,se coniunxerint monetarijs, nisi domini admoniti retraxerint eas, insta certum tempus,arbitrio iudicis statuendum,de cetero recuperare non poterunt, ut pote effectas monetariae conditionis. Q arto&ultimo dicitur, quod sicut nolumus aliquam extranea copulari monetario, ita nolumus filias monetarij copulari extraneis,sed hominibus eiusdem conditionis; Zc hoc dicit. Nota quod I dixi supra eo. l. ingenue. Item nota in tertio dicto quod propter negligentiam modici temporis arbitrio iudicis statuendi, perdit quis persequutionem iuris sui,ut hic,& infra de agr. 8c cens t. fi. cum λmih Item nota,quod breuissimo tempore tollitur facultas uendis candi rem ipsam,alias regulariter longo tempore reivedicatio ioba litur; sed hic non fit ex tempore, sed propter patientiam ex isto siletio introductam item hoc operatur denuntiatio praecedens. liber autem homo alienam ancillam,vel e contra libera mulier si nubat seruo alterius, non immuret propriam conditionem,ut supra dei,