장음표시 사용
221쪽
xime si ista adiectio precij fiat post tempora, de quibus dixi in I. simperiori, & hoc dicit. Lex ista indubitanter loquitur de conductione facta a ciuitate,ut patet per rubricam. Sed quid erit in re publica Romana,quae locat,nunquid erit locus augmento, sicut in venditione, dic, ut inglo. Et nota quod in lege ista,&superiori, est ratio quare non aufertur res primo emptori, vel conductori; quia licet emptor, vel conductor pro minori precio emerit, vel conduxerit, licitum fuit contrahentes decipere,ut is de minor. l. in causae, in fi.&loc.&cond. l. item si preciα S. sim nisi esset deceptio ultra dimidiam,ut supra de rescind venda. a. Andreas s υ M M A R I U M. I s esuriatis ae res b. alienari posivnKeum expedit : sic res ecclesia oe pupillie
venduntur cutem eum decreto.nu. 4.
I. Oceasio delinquendi tollenda est. 3 N Jeremia inter ecclisiam vendentem, sciuitatinno.
Quatuor dicuntur hac l. Primo quod res acquis tae rebvliad. publicae Romanae,uel cuilibet ciuitati ex qualibet camsa poli nivedi,cuin hoc expedit ciuitati,ut pecunia inde percepta Conuertatur incommodum, maxime, ut inde m nia reficiatur. Secundo dicitur, cum qua solemnitate vendat respub. Romana, ibi in Linde sis sa ; dicitur quod venditur cum authoritate, M cosenluPrincipis,usque ibitin prouincijs vero . Tertio dicitur cum qua solemnitate vendit ciuitas,& debent omnes de ciuitate conuenire in Vnum,uel maior pars,& omnes iurant φ expedit ciuitati, ut res illa edatur,x post hoc fiat venditio cum decreto pramidis . Ultimo in Vers. hi autem; dicitur,* hi contractus manent firmi,stabiles,quod intellige qn vendit ciuitas, ibi non est locus augmento, sed quando vendi trespublica Romana contractus non stabilis, quia praetextu maioris precii a secundo, aufertur primo emptori supra eod. l. I. I Nota in primo dicto huius L quod res ciuitatis, Sc res publica alienari possunt, cum ex pedit ciuitati, sic in re ecclesiae, vel pupilli, ut in auth. hocius porrectum,& Ede reb.eor. per totum. Sic in re dotali. 2 lfide ivr.dot.ita constat. In secundo dicto nota tollenda est occaso delinquendi, ideo fit venditio cum conscientia Principis quod dic ut supra de apoc. pubi. l. I. S.hoc obseruando. Secundo nota de eodem,quod in ijs,quae fiunt cum conscientia Principis, nulla potest eme fraudis suspitio. Tertio nota casum, in quo est necessaria
Principis authoritas,quod dic,ut supra de iur fissi. prohibitum. In 3 tertio dicto nota differentiam inter ecclesiam vendentem, dc ciuib
222쪽
tatem,quia cum vendit ecelesia, sum cit maiorem partem praesentium consentire iurante ordinatore domus ι tamen cum vendit ci uitas, omnes iurant. Item nota bona Ciuitatis venduntur cum decreto, sicut, dc bona minorismec mirum, quia ciuitas aequiparatu r minori, ut supra tit. 'a. l. 3. intelligas ergo de illis rebus, q seruari possunt,alias decretum non est necessariu,ut in l.lex,que tutores.
Ruf. de debitoribus riuitatum.
Debitor ciuitatis non gerat ante honorem,ue ii Ua. administrationem in illa ciuitate, nisi satisfecerit in debao illo,& hoc dicit. Idem in debitore fisci.viff. de mun. hon. rescripto. S. I.& dic,ut not. supra de muri l. l. pen. Et nota unum . speciale in debitore ciuitatis,alia not.in L proX. .
S V M M A R I V M. I Emens ὀ debitore riuitatis etiam bona fide,conuenittur tamen: s tenetur person ali ρact e. nu. a. sic qui emis is debitore priuati,in Iraudem creditorum tenetur re
3 sermo personalis sequitur quandoque funduntis. 4 Debitores loriteus habere intereis creditorum . . 'A rarant orae inin lite principaliter dicuntur in hac l.Primo ,
αλ ia in UUo. dicitum cum pecunia ciuitatis bene est collincata apud idoneos debitores sub usuris, administrator ciuitatis nodebet eam exigere, sed promittet, ut perseueret illa pecunia perim , idoneos debi tores,exigendo usuras quolibet anno, dc ita expediet ciuitati pecuniam apud idoneos perseuerare ,&expediet debitorisbus soluere quolibet anno usuras, ne tumultus contra eΟS nutriartur, Secundo ibi; Et quia nefas est,dicitur quod si debitor ciuita tis alienaverit aliquam rem suam in aliquem titulo emptioniS, Vel donationis: oc ita ipse debitor sit effectus propter istam alienati O-nem, minus idoneus, ille possessor conditione ex hac l. soluat deb, tum pro rata,&aestimatione rei quam possidet, Mideo debebit assiministrator inquirere, quando debitor alienat,que est res alienata, & Cuius aestimationis,& ita pro eius rata conueniatur possessor : dc quod soluerit possessor recuperabit a debitore, vel per cessionem, vel actione negotiorum gestorum. Tertio ibi,in eo autem & dicitur PVbi debitor alienavit vedendo partem patrimonij sui ad id neum locupletem posse rem,&ipse debitor residuum patrimin
j tui vendet praedicto Iouetari,ut ita ille solus fisco insolidum to
223쪽
neatur. Quarto ibi quod si quis &c.quod ubi fiscus successit debitori ciuitatis, bc ipsens cus vendit rem aliquam quondam debit ris,quod ipse emptor a ciuitate non poterit inquietari, sed solus fiscus infra quadriennium. Quinto ibi; cp si quis debitor &c. dicitur ubi debitor ciuitatis, ita dissipauit bona omnia , ut non appareat illorum possessor,pertinebit hoc ad dispendium ciuitatis,& ita co-
current administratores ciuitatis, pecuniam penes idoneos collocare,& hoc diciti Nota in secundo dicto, licet ciuitas non habeat tacitam hypotheca,videtur. reipub.l. a. potest tamen possessor bonorum pro rata tantum conueniri hypothecaria intolidum anno talion quia hypothecarius tacitam intolidum auocat non in parte qualecunque sit debita quantitas, nisi in casibus, qui not. in gl. I. obligati Ac dc tuc hoc est uerum, quando ille debitor nullos alios creditores habebat, nisi ciuitatem, alias si essent alij creo: tores, solummodo nudam personalem ex mutuo haberet, ut caeteri credi a tores. Sic soluitur contrarium supra de iur. reipub l. a. Secundon ta qui emerit a debitore ciuitatis,etiam si bona fide emerit,conuenietur tamen,ut hic dicitur:alius autem, qui emit a debitore pri 'uati in fraudem creditorum,ut supra de reu. his. l. pen. & hoc est pria naum speciale in debitore ciuitatis. Item cum reuocatur ab eo, qui emit a debitore priuati in fraudem creditorum, tenetur reuocat ria fauiana. hic vero qui emit a debitore ciuitatis, tenetu r persona
li actione, personali ex h. l& hoc est secundum speciale in debitore ciuitatis. Ex praemissis apparet&aliud notabile, quod est contra regulam generalem; personalis actio sequitur fundu, Sc hoc erit te 3 tiu speciale. In tertio dicto nota casum,in quo aliquis cogitur Vendere inuitus reliquum patrimonium tu, ae quo not supra de m taliant. 3.& hoc erit quartum speciale. Est & quin tu speciale supra l. prox. Et est sextum. ff.de vir. l. etiam. Tertio N quarto dicto nota potentior est fiscus,quam ciuitas,de quo dixi supra de bo. va c. l. j. 6 Mnot. supra detur. rei p. l. a. In ultimo dicto notaq administrator ciuitatis debet pecuniam ciuitatis apud idoneos collocare, cocor. ffide usur si bene & prin. huius i. Item nota dixi idoneos, qui possis dent immobilia. Et sic nota ciuitatis interest, dc etiam nostra locupletes debitores habere, nam inanis est actio&c.
Τ Ι me, Ego,& Titius collega cum etamus in magistratu, no Lai 34UI. minavimus Seium in magistratum, siue administra
reonem ciuitatis no recepimus fideiussores ab eo ille iamen Se int, functo osticio m extetit soluendo. Qiaseritur cuius est pericu iam,& respondetur, non est periculum nostrum, nam licet non. . M a recep
224쪽
receperimus fideiussores, sum cit tamen φ fuit ille soluendo tεp
re depositi ossicij.Unde ille tenetur,qui erat magistratus,tempore, quo Seius finiuit ossicium suum,quia tunc debuit eum conuenire,&hoc dicit. Nota quod ista duo sis ni paria accipere debitorem, siue non accipere,nominatum esse soluendo tempore depositi officii, ut hic,&ἡde mag conuent. l. i. g. si magistratus. Et nota ad quem incumbit probare si sitiolumdo, vel n ut not.supra de pro bat. ex periona C Fgo nominaui Seium, Seius Titium, Titius OUE CII UI Q. Sempronium, qui male gessit ex ista gesti ne mala Sempronij, solus Titius, qui eum nominauit, tenetur, Mhoc dicit. Nota * ad magiitratum pertinet nominare sibi successiorem,sed non eligit,ut not.in auth de defensciuit.f.6. Nota quilubet debet subire onus illius quem nominauit, non illiuS,quem no minauit successor eius, dc sic non porrigitur manus ad nominat rem nominatoris,ut hic dicitur .. Et hic nota ilicet ego, tenear ex omni malo gesto ab eo, quem ego nominaui, nisi fuisset soluendo inuentus tempore finiti ossicii ut supralia prox. non tamen ego i neor Φ nominatus a me alium nominauit minus idoneum,sed de hoc hic totus tenetur, M sicut non teneor de hoc ego nominator, ita nec fideiust or,ut is ad municipi. Libertus L pen. secus in patre, ut hic not. Item nota quod primus magistratus, 3c secundus non censetur eadem persona,secus in primo,& secundo luerede, quia haeres haeredis &c ut supra de haered inst. lai
Rub.de periculo eorum, qui pro magistrat
bus interuenerunt. Uii in lanne Fideiussdr magistratus tenetur, eo quod malEI IElial IUI. administrauit, non autem tenetur pro poena magistratui irrogata-hoc dicit, nec tenetur quod ille malum succc rem sibi nominauit.
Rubr. quo quisque ordine conueniatur.
m line Duo suerunt electi ad munus reininsolidu ,&pro. UULl vi indiviso, prius conueniendi sunt am bo collegae, si Perueniatur ad nominatorem, quod uitelligas si ambo gesset ut ut suprλ
225쪽
supralprox. in princ. Si vero facta fuit diuisio inter eos, At ut credo a iudice, prius conueniretur gerens pro parte sibi decreta. Secudo fideiussor. Tertio nominator collega, & hoc dicit. Quod intelligo, v conueniatur collega in illis tribus casibus, qui ponuntur supra de diu. tui. l. a. in fi. licet Doctores aliter in telsigant, ut in distincti 'ne, quae est. isad munici p. imperatores Sc supra de conuen. fis debitor. quoniam. Item intelligo, quod collega, qui male gessit, nosuit soluendo tempore finiti othcij,ut dixi in princi ἰ-Duobus modis lege, primo, ut lex ista ponit duos casus. Oi 1 L . Duo fuerut creati duum viri, quaerebat unus istorum ab Im peratore, qui sprius esset conueniendus ipse,vel nominator. Diacit Imperatori si ollicium non fuit diuisum, prius ipse, quam nominator conuenietur. Secundo dicitur m si ossicium fuit diuisum Conuenietur prius adnamistrator,& hia ditit, secundum hoc ducit idem quod lex prox. superior, vel dic secundo, q) ponat casum unum,scilicet quando in totum fuit ossicium diuisum, querebatur simpliciter an unus teneretur pro alio. Res det Imperator prius nominatore excusso Iubaudi,& fideiussore, ut dixi sit pra l. prox. e cnota qui sunt duumviri ut supra de iudic. l. Lmina, & non exegit, cum potuit, quaeritur an ego tenear ex culpa illius. Et dicitur φ prius conuenietur i te Titius,& haeres. Secundo possessor rergin suarum . Tertio conuenietur nominator. ininis ego. Et sic idem fere dicitur hic in secundo dicto supra l.quoties, M suprad. pro ', Et intellige nemo dedit fideiussorem, alias ipsi PriuSconuenirentur,quam nominatores,ut ii l. quovies. Sed Opponitur in eo,quod dicit teneri possessores respon.ergo personalis actio sequitur tundum contra. Ead trebell. l. i . L si haeres. Respou. lvel loquitur hic de republica Romana,& non eit contra, quia agit tacita hypotheca, ut supra de jur.rei puta l. a. vel loquitur de illa comi dictione exu. de qua satis dictum est supra de debitor. civ.l 1. Ein ta quod sola l.ista suffecisset suppleta per secundam. . . . c v
Rub.ne quis liber vultus actum re gerere cogatur.
Q F in 'riris, , o Libertus reipublicς non compellitur imol VL VI UVUIlIo. uitiis sis bire seruilem actum , dc multo
fortius ingenuus. Et nota, quod licet excusetur ab acta te ruit imbertus, non tamen ab alijs cni ilibus. muneribus Sic lol. contrariu
226쪽
supra de libertit.vna. dignitatem autem secundum iura ista habere non potest, etia volens ut supra ad I. Iul. misceli. hodie secus ut ibinor. Et nota quod uerbum procuratio conuenit liberis,actus conuenIt seruis,ut isde nego.gest.b eum actum.
Cum. Lege proxima dictum est de hac lege.
Rubr. sum m iniuncti mune 'iae ad omneri: .colligas pertinere.
Ego, & Titius mimus electi ad munus psonale,scilicet datis nobis simotibus a publico.Titius recepit salarium pro me, M pro se, ipse nouit subii e munus, sed ego solus subij, dicituri potero petere sum-'ptus ab eo qui percepit a re publica,quod si nec ego ipse gessi vie que nostru in tenebitur reipublicae,& hoc dicit.
Rub. de his qui ex ossisio quodadministrauco m.
x risco citiua subuenitur cirea sortem,quam elaea acclinenda re ct m paenis.
U-mmelia Ego administrator reip. mutuaui pecuniam publi- T Uilta 1 o. cam subusuris,minegligens circa nomen illud exigendum, uel collocandum;ita P debitor non est soluendo.Dicitur'I nic qi periculum sortis pertinet ad me,& non usurarum; Et sic nota citius subuenitur fisco circa sorte,quam circa acquireda,surii te est in pena,ut supra pe.fisces.cred.praefl. i dic ut ibi noti
Rubia solutionibus. liberationibus riuitatum
S. V M M A R I V M. a Ius mstram non est trahendum ad iniquum compendium. .
radi rari e Tria sunt dicta huius i. Pone sie casum in tem -- LIUIIU . minis , accepi peculiarem pecuniam mutuo h
227쪽
stmo reipublicae solui sibi,accepta ab eo apoca;quaeritur an sim&ecurus tali solutione. Dicitur hic,quod sic, si tria interueniunt, scilicet solutio curatoris, reipublicae authoritas, suscriptio. & hoc usq; ibi,cum autem. Secundo dicitur si facta fuit solutio,& recepi solum apocam a seruo sine authoritate curatoris, & subscriptione; ita demum ero securus, si illa pecunia uersa est in utilitatem reipu- .hlicς. Tertio dicitur,il' si dolo serui solui pecuniam curatori,qui ea recepit, nec eam conuertit in rei publicae utilitatem non sum liberatus. Et quia deficit solemnitas,& quia non peruenit in utilitatem reipublicae, sed ipse curator,uel successor suus tenebitur mihi de peculio serui publici,qui me decepit,&hoc dicit. Et sic collige tres casus. Aut solui solemniter,&subdistingue, aut pecuniam peruenit in utilitatem ciuitatis, & liberor de aequitate, ut in secundo dicto, aut non peruenit,& nullo modo liberor,ut in fi. Nota in primo dicto quod cum soluitur seruo reipublicae non est solum necessaria authoritas tutoris, sed etiam subscriptio; secustin curatore min ris,in quo sola authoritas susticit,ut supra de pact. l. pactum curatoris, sed ibi non paratur soluenti plenissima securitas, nisi interueniente iudicis authoritate,& plenE ut no. supra si adu. situ. l. I. t temnota in eodem primo dicto casum, in quo est necessaria scriptura,c de quo dixi de iure fisci l. prohibitum. In secudo dicto nota φ licet
desit solemnitas, non curamus, ex quo pecunia peruenit in reipu-r blicae utilitatem , & sic nota non trahimus ius nostrum ad inbquum compendium, concor supra pro emptore.l. s.
Rubr. de Pectaculi cenicis, lenonibus.
suς faciebat quidam populus,qui vocabatur Gynctius,& maxime approbat quae erant de uoluntate primatum.& etiam totius populi. Nota P primates omnes uidentur uelle, ut st7 ad munici p. & decond.&demon. l. in municipibus, &quod indulgetur primatibus,& omnibus uidetur indulgeri,ut supra de aduoc. diuers. iud.*. restitutio,in prin. Et P permittuntur hic illa 1 pectacula, quae fiebant sine sanguinis effusione; alias prohibent,ut infra de gladiator Luna.
His ira e 7mperat ets,&consules consueuerunt deputa-
α ιι ita. . te equos ludis rei publicae, puta, ut currerent ad
pallium, quicunque abstulerit talem equum, & ad proprios usus -conuerterit, punitur poena unius librae auri.
228쪽
G Agitatores, qui ludunt in spectaculH agendo, siue saltem do,non puniuntur,qui sic ludendo delinquant, nec aliam patiantur pcenam, nisi ut deserviant ludis,qui eis non est poena
S V M M-R I V M . tuo bonecto in loconon licet inhonestas esse personas, bone Itas etiam seruandauis ludis.
si mi in Prohibet Imperator in loco, in quo cum magna sola-
1 ut a. nitate consecrantur imagines, siue introducuntur, c iocuiatores pantomimi, facientes ludibrium corporis sui , vel alia turpi S pictiara non admittantur: in alijs ludis non prohibet hos linculatores admitti. N ota in loco honesto, non licet inhonestas esse personas supra de sacrolan eccles i. a. item quod honestas etiam. est Icruandam ludis Irg.de maluma. LVnica.
L. ista etiam punit iudices tanquam ioculatores legis abducentes, siue tollentes a ludis publicis equos cin. TialeS,scilicet currentes ad pallium, siue bestias aurigas, scilicet d centra carrotium,vel boues,ut vidi Bononiae. Item punit abducen- es bystriones a ludis, qui intemperanter inseruiunt plausibus, id est ludis popularibus ideo isti abducentes puniuntur,quia abducendo animalia , &. hystriones praedictos ; Sc statum reipublicae s ligant , dum respublica alios inuenire cogatur, Zc festiuitatem p Pulorum impediunt. Et nota, quod alia poena imponitur supra eod. l. a. Sed hic loquitur de iudicibus,qui grauiter puniuntur, tu bantes festiuitatem ciuitatum, ut supra eod l. 2. Item nota quod ioculatores dicuntur intemperanter 1hu ossicium exercere, qui vitra modum ipsum exercent. SUMMARIUM. I Fater non tenetur inuitM emancipare filium: fallit in quibusdam casibuε-
a Poena culpa est gravior,quam vindιcta poenae. .
. I rari e Si parentes,Vel domini imponant filiabus,vel ana
xiauit UI 1UO. cillis peccandi, idest quaestum faciendi necessit tem, ad hoc φ isti non gaudeant tanti criminis libertate, permittitur istis filiabus, vel ancillis adire loci episcopum,qui eas ab ista miseria liberabit, idem permittitur cuilibet mulieri, qui paupertate coacta ad quautam sui corporis se locauit lenoni. Secundo dicitur quod.
229쪽
' si pater,vel dominus in tali proposito perdurent . ut eis peccandi
iugerant necessitatem,eis inuitis, non tantum perdunt filiarum,S ancillarum potestatem, 1 ed etiam deportantur, & minor pena est eis deportatio, quam fuit filiabus, SI Ancillis in uitae peccare, vel coactae. Et Dominus,qui propria abutitur potestate in filias,& Ancillas, priuilegium,quod in eas habebat,amittit. Et sic habens pri uilegium meretur amittere,qui concessa sibi abutitur potestate co1 cord . supra de iudicit. iudices. Secundo nota quod licet regulariter pater non teneatur inuitus emancipare filiv,ut inst. qui b. mod. ius patr. potest. sola in fi.quia est inaestimabilis patria potestas,ut ff. de leg. i. filius. S.vulgariter. fallit tamen hic propter peccatum eius 'simile in auth.de incest.nupt. sunt &alij casus,quos dic in praeall. g. inst. Tertio nota casum,in quo non potest quis facere de suo, idest de ancilla, quod velit, & est ratio quia publice interest ne quis rea sua male utatur,ut inst.de his,qui sunt sui,vel alim. ivr.6 fin. Vltimo nota quod grauior pςna est,quod quis ad peccandum compeliatur inuitus, quam in corpore poenam grauissimam patiatur. Et sc collige grauior est poena culpae, quam poenae vindicta, iuxta iuiud ; Poena potest demi cui pa perennis erit. . a .: '
s V M M A R PV M. v Necessaria prius quam voluptuaria sunt curanda. Um inrisit in Certa pecunia erat: deputare ad tu Mara dos ciuitatis faciendos, praeses respI- ciens ciuitatem illam agere refectione murorum; illam pecuniam conuertit in resectionem murorum, dicit Imperator, quod salubrius suit talis derivatio pecuniae,& postquam muri erant facti, pO terit pecunia conuerti ad ludos. Potius ergo ciuitatis est attendeda securitas, dc postea uacandum 1olatijs,&sic prius necessaria, PO-stea uoluptuaria sunt curanda, quod est not.
H- Ad euidetiam nota quod publici ductus aquariaui. constituti sunt ciuitatibus ad solatiu , & ad pri-bliciun commodum Et ideo multa in hoc titulo statuuntur in is
230쪽
Morem aquae ductus, sicut in superioribus titulis . Nota in superio. ribus titulis aliqua natuuntur in fauore i pectaculo ru, que tantum ad voluptatem civium sunt inuenta. In nata.datur immunitas ei. per cuius praedium publicus aquaeductus transit. In hac l. dicuntur tria principaliter. Primo dicitur J illi,per quom possessiones, seu praedia transeunt ductus aquς, sunt exempti ab extraordinariis maneribus,&ipsi teneatur purgare formas, idest ductus, per quos aqua transit, unde ut melius possint prouidere resectionem formarum, imperator vult eos esse exemptos ab illis muneribus,quod est not.concor. supra tit.de cau. larg.tit. l. praecepit,Mdic,ut ibi dixi. Secundo dicitur,quod si isti possessores sunt negligentes circa purgationem formarum , publicantur praedia sua. Tertio d citur ex utraque parte in longum circa ductum aquae non debent esse arbores usq; ad xv. pedes, si aluerint praesides extirpabunt,& hoc ideo ne radices arborum destruant aquae ductum concord. supra de interd.l. I. 8c hoc dicit. Aliud autem est in conductu aquae; qui est in solo publico; quia tunc suificit non esse arbores usque ad x. pedes,sic soluitur infra eou.omnes. Andreas.
Si quis de publico a quaeductu, aqua derivat ad suum OI ib, praedium,publicatur subaudi, nili auctoritate Princi
SUMMARIUM.x Priuilegium perdit,qui abutitur eo. v L. prox. superior prohibuit aquaeductionem a priuato,ista AP d. permittit cum Principis auctoritate,& dicitur hic, quod cui licet concessio ne a Principe ducere aquam ex publico aqueductu,debet ducere per castellum,& per certum modicum forame, . non per longas fistulas, siue riuos amplos,qui contrafecerit, perdita priuilegium ducendi aquam,&in corpore punitur. Nota perdit Privilegium, qui abutitur eo, ut dixi supra tit. 2. si Lenones. Item nota, quod qui totu vult, totu perdit,ut supra de plus pet. l. i. Item nota quod non interpretamur latissime beneficium Principis, ut
Usim Sicut, .superior permittit ex Principis Ρriuilegio, sic
V . Mili. &l. ista ex longissimo viu. Et dicitur qui ex longissimo tempore, cuius non extat memoria, consueuit aquam ducere
ex publico aquaeductu, non debet prohiberi, dummodo ducatur secundum