장음표시 사용
21쪽
D B E L c r c AERhenum-; reliquis partibus fere Wemphalia terminatur.
Caeli solique qualitates. D Rovincia haec agre ut plurimum frui- tur puro ac salubri: solo est fertili, dc
frugum omnis generis feraci; nec non pascuis diviti; unde ingentes pecorum greges alit, & armenta quoque e Dania dc Frisia petita saginat. Non tamen ubique eadem soli felicitas, aut tacunditas; nam magna pars Velaviae fabuletis, erycetis, sylvis & collibus effoetis horret; vastaq; eremo incultior , cespitum fodinis quam sementi faciendae longe aptior est : eadem tamen ad margines , s V
lavis fimbriam vocant,ὶ ubi Isaia dc Rheno alluitur, amplissima & tatissima
habet prata. Zutphania quoque admQ-
dum fertili est solo, sed quibusdam locis paludoso, funde & quidam nomen ipsi impositum opinantur,) sed graminis
ptimi straci. III. Mores indigenarum.
T Migenas, Principes superiores contianuis sere bellis cum Mutinus suis Oc- curati,
22쪽
. omni militiae genere reddiderunt: unde superioribus seculis equitatus inprimis Getricus magna apud exteros ubique fama suit.Quae majorum gloria non tam tum in posteris non extincta, sed admodum aucta videtur. Licet enim Carolus V. Imper. principatum nuper adeptum in familia sua firmaturus , eorum bellicaministeria insuper habuit, ne armis ansueti assidue novis rebus studerent: t men jugo Regis Hispaniarum excuso, postquam arma cum caeteris provinciis conjunxerant,nihil de veteri virtute bellica remisere: insuperque humanitatis atque literarum studia summa industria conjunxerunt. Nobilitas copiosa & m jorum imaginibus illustris: plebs satis imdustria & comis. moribus ad Germanos nonnihil accedit: utpote a veteribus Suecambris orti. IV.
Divisio provincia in pariti. C Ebiae Zutphaniaeque provincia jam
Q in unam Rempublicam conjuncta, dividitur in quatuor partes, quas Tetra chias licet appellare; Neomagens in, Ru- remontanam, Zutphaniensem atq; Arn- hemiensem Quarum ordines, aut in A 1 Comi
23쪽
BELGIc AEComitiis majoribus, a Praesecto, vel senatu provinciali evocati, toti reipublicae in commune vonsulunt: aut separatim in suis quique Tetrarchiis, indicente M praesidente primariae urbis Senatu, deliberant. Singulae autem hae Tetrarchiae subdividuntur in urbana, paganaque te ritoria, & in praefecturas haereditarias. Neomagensis Tetrarchia, quae in macioribus comitiis semper primum locum& suffragium obtinuit, urbes complectitur tres; μο magum, Nietam, Evimm Iium. quibus olim annumerabatur Grava, Leerdamum, VPura, oppida sub Eg- montano principe avulsa : pagus item siente in superiore Batavia squem Carolus princeps anno cio Io vi Henrico a
Gent in clientelam concessit in suffragium quondam inter oppida obtinuit. Municipales praefecturae principes fere sunt istie : Regnum Neomagense ; Batavia vulgo Tetouυοὶ superior & inserior; Bommelii insula; Thielae insula; Praefectura inter Mosam Jc Vahalin;P sectura Beest de fimo. In quibus praefecturis
plurimae sunt equitii vetuste arces ,mulisque villarum praesecturae hereditariae; videlicet Persngen, rabergen , 9 esbee Dodde lael, Bate=iboeth, Horsilim, Lue . inen, Dieden, Basiost, Gent, Istimeri,ML
24쪽
s en O Heerit, ctc. Secunda Tetrarchia est Ruremundam; cujus caput Ruremunda. Minora oppida sunt Gelre, Ventoum, Stralem,
aclitendosacum,MO fortium& He culena. Praefecturae municipales octo;
sub quibus & urbanae nonnullae ue Resset,
Gelo, Monfori, Krire oberes , Straten, achtenduncri Erhelens, ddelare. Minores & haereditariae sunt : Gersen, I LG, Lenth, messi Serden, Blimbeech VValbere , esen, Gribenos,flittersvvsych, Miriso, Elmpi , Messens rara, Hi enode, valmen, ORGeseren. Tertia Tetrarchia est Zutphaniensis; cuius primaria urbs est Zutphania. O,pida minora maris cincta quae sustragiuin Comitiis habent, sunt quatuor; DOesburgum, Doetecum, Lochemum, Grolla. Territorium municipale distingui
roniae sunt: Berge, squae & ipsa Comit tus titulo insignis , sub qua & oppidum in ameren- beeth θ Bronchos , Baer M
25쪽
ς B et L et I C AS i h. Domino in Gnholt cum M vasteriensibus hodieq; controversia est, utrum haereditariae praefecturae in Bor eloo atque Mnholi huic Tetrarchiae a censeri debeant. hiarta Tetrarchia est Arnhemiensis: cujus primaria urbs est Arenacum. Oppida minora sunt quatuor : Harder- vicum, Elburgus, Wageuinga & Hattumum. Praefecturae majores duae sunt: Velavia, & Velaviae fimbria sive prael xta. Minores totidem , OUAroech dc ybroech. Praefecturae villarum haer di tariae cum imperio criminali itidem duς, Dorenυυeert, Rosendael ; totide 'ue cum imperio civili, Scherpentaeel α
Oppi Arum hujus provincia deis
scriptio. I Eomagum primae Tetrarchiae me-
tropolis, sita est ad sinistram Vahalis ripam, cujus eo loco alveus mosum dissimus est. Intus habet Hesiorum mo-tem; & qua Cliviensium ditionem spectat, in arduum collem assiugit; cum vetustissima arce, Caroli magni, vel ut aliis
placet, veterum Batavorum, Opere: atq;
ab hac parte prospicienti frequentibus Ti- vis, nemorosis montibus, uberrimi que
26쪽
DE sc RIPTIO. Ppascuis amoena sese regionis aperit facies. Incolis atque aedificiis urbs frequentissuma est, mercatu celebris , atque in annos
singulos sortunam publice privatimque adauget: variis validisq; in ambitu munitionibus cincta; & commodissimam
superioribus annis nacta navium stati
nem. Anno cio I c um mense Ma tio ab hac urbe Arenacum versus Hier. Vahalim ac Rhenum, per superioris B taviae villas Lente, EI Z, atq; Elden, sumtibus utriusque urbis, fossa navibus accinibis utrimque traducendis duci coepta
est ; cujus in declivioribus locis erit profunditas x pedum, latitudo in imo sundo triginta dc duorum; habebitq; utrimque aggerem altum minimu pedes octo, latum in basi triginta duos. Thiela prioris Tetrarchiae oppidum, indextera Vahalis ripa conditum,oblon ga forma, hinc palude praetextum, inde Rheno ; suburbio in septentrionem verso, quod propugnaculi vicem praestat: Oppidum natura opere longe munitissimum i dc incolis utcunque frequenti distat a Bommelio duobus milliaribus. Bommelium, huius itidem Tetrarchis oppidum ad sinistra Vahalis ripam jacet, elegans dc munitum; edita insignis operis
turri, sed cui fastigium deest, conspicu caput illius insulae Mosia cum Vahali i cudit. A Secun-
27쪽
t, B E L G I e AE secundae Tetrarchiae, cujus bona pars anno superiori provinciis accessit, oppida sunt, Ruremunda Tetrarchiae cabui, a
Rurae amnis ostio sic dicta,qui juxta oppidam in Mosam se condit ; Urbs amoe-m est, civibus stequens, aedificiis concinna,& situ opportuna ad Mota ripam. Ea dedita suit Principi Auraico G Iunii
anni. CID I c xxxo. distata Veni 3 milliar.itinere. Ventoa sita ad dexteram
Mota ripam, sesquimilliari a Strata, o pidum pulchrum & munitum; dedidit
se atque adjunxit provinciis contaderatis, tertio Iunii, anni cIo I C XXXII. Stralem exiguum oppidum distans a vaclitendonco sesquimilliaris itinere. Zutphania tertiae Tetrarchiae caput, Hrbs est stequen*, copiosa, agro humili sita, aquisque munita et assidet dexterae
Isata fluminis ripae; perque illam Berchela fluvius in Italam descendit. Haec a
Principe Mauritio anno c 1 o I D xc I Hispanis erepta, tantis operibus, tamq; v lidis munimetis undiq; cincta est, ut ii die inter munitissimas jure numeretur. Doesburgus, ejusdem T rarchiς pidum ad Italam antiquam sedet, unius milliaris intervallo ab Arenaco ; oppid Ium lautum, frequens, ac valide superi ribus annis adversus hostiles incursus permunitum. Loche-
28쪽
i Iochemum flumini Berchelae assidet, duobus a Zutphania milliarib.' Grolla, oppidum loco plano situm, di munitissimum. Moenia quippe lata ac si limia quinque propugnaculis promi
nent, inter quae totidem intervalla ad rectam normam per angulos propugnacum. lis junguntur, ut undique ab omni parte oppugnantium latera ad tormentorum jactus pateant. Moenium pedi alius agger humilior praetenditur; succinctum vocant; quo ubicunque visam perfor to, promtum subeuntes propius rectaque impetere, tectis defensorum corporibus. Cingit dein fossa, quam Stinga amnis Oppidum praeterlabens parte sui inundat. ultra hanc via est ad jaculatorum militum latebras, & ipsa aggere tuta, extrorsum leniter devexo, atque altitudine ira temperata, ut e moenibus excussi globi transean quae contra ab oppugnatoribus e plano intenduntur, intactis moenibus supervolent. Hanc ita munitam anno si periore Princeps Auraicus Fredericus Henricus Hispano eripuit,& adhuc longe munitiorem reddidit. Bronchorstum dexterae Isalae ripae adjacet, uno a Zutphania milliari; oppidu- . I non contemnendum, & Comitatua titulo, proprioque dynasta, insigne. Arenacum, vulgo hem, quartae
29쪽
ao B E L C I C AETetrarchiae caput. Sita es haec urbs ad
dexteram Rheni ripam , medio ferme milliari ab eo loco ubi flumen in duo cornui scinditur : copiosa & modis omnibus munitissima, amoenissimaque ;hinc colles, silvas, aquarum scaturigines ac prata, illinc Rhenum praeterlabentem& ad illius utramque ripam laetitana pascua prospectans. Senatus principalis h. jus provinciae hic sedes est.. Hardervicum, ad interiorem freti australis sinum conditum; modicum oppidum dc bene munitum, neque inelegans, agroque amoenissimo: jam olim ludo ii terario celebre fuit, & superioribus almnis , Ordinum Getriae auspiciis, illustri gymnasio auctum, in quo omnium F cultatum profestores juventutem er
Elburgus, ad eundem steti sinum , in littoris crepidine sedens; oppidulum non inelegans, oc satis munitum, forma pene quadrata. hic praestantissima ceruuisiacoquitur.
Vageninga, olim Rheno adsitum oppidum, nunc vicinum, solo palustri dc argilloso inaedificatum, natura dc opere
Hattemu, ad laevam Isaiae rip situm, oppidulum exiguum, sed adversus vim hostilem validιi; cum arce munit ssima.
30쪽
VI. oppidorum regimen politicum O
NI Oviomagum,sive Neomagum,olim Batavorum oppidum sive Regia, inter tria primaria Regni palatia a Carolo Magno numeratum; civitas Imperii libera. Quς licet 1Wilhelmo Roman rum Rege anno C I cc XLVI I I Otthoni III Gelaiae Comiti certis conditionibus oppignorata,sua tamen semper usa est libertate atque privilegiis, qu tam Imperatores Romanorum quam triae Comites Ducesque βιbinde auMerunt ac confirmarunt. quorum diplomata amplissima ad ac in archivis reperiuntur. Inter Prinlegia ista est jus rogandarum& abrogandarum legum; tributorum &onerum indicendorum ; signandae monetae; rem nummaria constituendi;duella imperandi, statuendi de danistis, jus
tractandorum armorum; reos certis casibus e toto Romano Imperio prostribendi;& ab Imperatore proscriptos in pune in urbem admittendi; delicta coim
donandi ; fidem publicam obstringendi; ius in loca publica, & res pro derelictis habitas; jus telonii, venationis, & alia ejuscemodi. Communibus quoque privilesiis