장음표시 사용
621쪽
31 Intellecturit lectus legitimist de ret iur. 34 An ex contractu in diem concepto ante diem obligatio nata M.
a s Sriptitatio ista hodie darespondes pura est,non in diem. Quom do autem disserat is simpliciter pura dicitur. . I c. II Sententia an ipso peremptorij die ferri possis.1 δ Sententia parte ab eme,nisi contuma sit 'ri non potest. as An si pars fuerit peremptorie citata ad audiendam sententiam rati die,eoq; die non adfueris, post iudex insequentem diem sententiam disrre is ibinu. ΣΟ.ponuntursex casus in quibudisserre non potest. si Si in sequentem diem fueris dilata sententis pronunciatio non cogitur iudex rursus sequenti die partem citare. ai Nocte ferri sententia conpoteILHoc tamen octo casibus non procedit vinuas.
Luando ententia nocte fertur, tria lumin ria adesse debent. Mnis, Dividit ut, & summatur, ut hic per Bello
Not. est in primis quod stipulatio aut pura est, aut in die,aut sub conditione, ut hic expresse dr. est etiam sub modo,& cum accessione: ut probatur in l.obligationum fere. st. de actiouib & obliga.1 Not.est secundo quod l quoties aliquid pure debetur, statim peti potest, ut hic, quia accessit, & uenit dies obligatIO- nisi obligatio, in actio orta est , iuxta, l. cedere diem, si de uerb. sig. suspend tur tamen actionis executio. l. quod dicimus. st de solui.&dicemus cum Accur L.
α 4 Noxa n .est. t tertio quae sit obligatio in diem , ista obligatio appellatur etiam ex die, ut in l. obligationum sere. in princi,ff.eod. est & alia obliga, io, quae dicitur ad diem, &est quoties quis se obligat usque ad certum quemdam diem. dc licet etiam potest diem ipso iure obligatio permaneat,ta me post diem exceptio uel pacti, uel doli competit. d. l. Obligationum fere. f.j. Notan . est quarto quod in obligatione in diem , nata an- se diem est obligatio,actio uero nata non uidetur, cum de bitum
622쪽
bitum peti non possit, ne hic expresse I ustinianus ait. quod
an uerum sit latem gl. eum Accurs videbimus. 3 Noran A. est ultimo 'diem adiectum solutioni, videri in dubio adiectum gratia debitoris. l. eum qui calendis.*.fin .st. eod. sic e iam in testamento censetur adiectus gratia haeredis . l. cum tempus. f. de reg. iur.&ideo ut hic inquit Porti si debitor uellet ante diem soluere, audiri debet. l. quod in diem. T. de solui. Hoc tamen ita declaratum n o. restringere dupliciter, ut per Decium in l. cum tempus. num.V.cum seq.
GLoc in versic. confestimi diuiditur,ut hic per Bellonen LEx prima parte elicitur regula, quod id, quod pure promissum est, statim, & c festim peti potest . ut hic text. ex- prelie ait, At in l. eum qui calendis L.fi ..st eo l.adde. l. si dies in princi p. E. quando dies lega. ced. l. liber homo f. decem. de uerborum obligatio. l. in omnibus obligationibus. E. de re-4 gulis iuris. Haec tamen regula tin duobus casibus non procedit. Primus est quando dies ratione loci taei te inest, isto enim ea su licet nata sit obligario, aetio tamen adhuc no est gentra. loca infra eod.&declarat Bart. in I. interdum. E. eod. quem sequiitur Doc. communiter. ut ibi Ale. dicit, licet Iacibi conetur substinere quod nec obligatio nata sit, sed non satis bene hoc proba trut animaduertit Deci .in d l. in omniabus obligationibus . nu. 9. E. te rentur. dicemus in fili f.loc.
Secundus est casus, quado res promittitur, quae aduc in rerum natura non est. ante enim, quam fuerit in rerum naturam producta , peti non potest o hodie. ibi net quas natura, itinera glossinfra de exception. l. interdum. F de uex. obli . lj.s f si . ff. de condition. & demonsti . t Sed in hoc casu dubium est inter Doc. an antequam in rerum naturam producta sit res, si non actio, saltem obligat io producta sit.& Pet. quidem a Bella per dicebat natam elle hoc casu obligationem , licet adhuc actio nata non sit,& hanc etiam opinionem nouissime sequutus est hic Tollentii . & uidetur esse opinio A cur s. hic. Mouentur primo ex l. interdum . si , eodem illam tripliciter inducendo. primo , quia Iurisconsultus appellae
eam stipulationem: putam,&tamen si& obligationis M m x actionis
623쪽
actionis respectu dilationem acciperet, non pura, sed condi, tionalis diceretur. iuxta., sub conditione insa eod. Uerum huic ponderationi facile respondet tir, quod puram appella-- non respectu obligationis iaci a bon: s sed respectu cumceptionis ex quo in ea nec dies explesse, nec conditio apposita fuit. Secuti do gitur inducit illum extum, qa a cum an tequam in rerum naturam patius promissius sit ed tus, neget actionem competere, ergo admittit adesse obligatio nem, cum excluso unius fit iu clusio alterius. l. cum praetor
fide iudic. Verum haec Tollent. consideratio inepta est, tum quia ego nego ad exclusionem actionis sequi inclusionem obligationis, quia immo potius contrarium cst dicendum cum ubi excluditur obligatio,ia ibi excludatur actio, & contra. l. iuristentium . in princ.& in s. igitur nuda. E de pactis. tum etiam, quia si hoc esset uerum sequeretur, quod simul atque partus in rerum naturam esse pio ductus , non a desset obligatio , cum tunc incipiat actio, ut textus expresse ait, uod quam sit ridiculum,n ullus est, qui ignoret . que enim 'ugit, absque obligatione regulariter actionem esse non posse infra de action. in princ. l. licet g. ea obligatio. E de procu.& ideo Tertio & ultimo loco inducit illum text. quia prae cedentia d clarant sequentia. l. si seruus plurium S sin st. dec les. i. sed in f fin. l. piaeced. loquitur Iuriscon siiltu s de stipulatione in diem , in qua nata est' Obligatio, licet actio orta non sit. ego dicedum est. in casu d. quoque. l. interdum nata sit bligatio, licet orta non sit ad hic actio. Verum huic
ruoque inductioni potest lesponderi quod in s.fina. l. praece
entis non sit nata ante diem obligatio, cum dicat lex quod adueniente die illo, dis obligatio is cedit. Cedete autem die nihil aliud est. quam incipere deberi .l cedere diem. Eo euerbor signifi. Secundo, M ubi mo principaliter mou tur Toll. per ter. in l. cum illud F. haeres Equando dies Lga. ccd. ubi
dicit esse tex .expi ellum Pro hac opinione. Verum tantum ab st, ut hic tex. eius opi .confirmet, ut eam sum ni opere impugnet, cum expresse d catur P in illo legato insit cona illo,& ante conditionis aduentiam nec obligatio, nec actio oria
624쪽
Nee quicquam facit, quod legatum illud transmittatur adhaeredes, & in si conditionale est et non tran Imitteretur, quia tex. metrespondet, Cui id illa legata non transmittuntur quibus conditio expresse opponia est. cecus uero si e triniectis condictio expectanda sit, quia ista non impedietransmissionem: ut ibi.& in l. conditiones extrinsecus iuncta gl. ff. de cond.dc demon. quare Bar. Alex. Ias. &alii communiter in d. l. interdum .ss. e. dicuns hoc casu neque actionem, neque obligationem natam esse;& hanc opinione si quuntur hic A ren & Bello. est vera opiri. quae optime hacrone probatur, quia iti conditionali dispositione ante conditionis euentu neque actio, neque obligatio orta est. sub coditione infe . nequc adhuc enim cessit, vel venit dies i. cedere diem. Ede verb. sign. sed in promissione, qua id.quod
in rerum naturam adhuc productum non est, pollicemur, conditio inesse censetur LI. fin .st. de cond.&dem .l. eum i Ili d. s. hae ies.st. quando dies leg ced. ergo a mequa in in re
naturam res promissa producta sit, neque actio potest dici orta, neq; obi gatio. & si tu dixe sis hoe procedit in condiatione expressi, secus uero est in condotii ne tacito,& quae extrins cus expectatur. quia illa non reddit dispo sitionem c5ditionalem. l. con sitiones extrinsecus. n.de cond. & dem O.
Respondeo. illud est respectu transmissionis. ut ibi gl .i qui usecuis uero est respectu natiuitatis obi gationis, uel actioni S, quia idem operatur tacita conditio, quod expressa si quam illi singularem dicit. & communiter approbant. In l. item quia . f. r. E. de pact. 3c eam communiter approba ri inquit lassici d.l. interdum. Tertius est i Cisus ultra A cur s. quo regulae text. nostri non sit locus, secundum Por. qii promissio reciperet dilationem ratione personae stipu- laniis. Exemptu. Promisi puellae dotem , utique puella illa non poterit statim promissam dote petere, sed simul atque
ad nubiles annos perueneriti ut bor. hic ait. quem sequitur Dec. in l. in omnibus obliga tionibus .st. de reg. iur.& est ipsa vcritas. ut per Barto.& alios in l. Titio centum.*.Titi
625쪽
probet, noti enim simpliciter reliquerat pater dotem se, cu in familia nupsillet, ideo non mira si ante exigi Non potest. Melius ergo sicit ratio per Pori. adducta . Quartus est castis qn promissio recipit dilationem ex natura causaestio ulationis, si enim promitto sibi decem pro mercede tua, quam mereris in me docendo. vel pto mercede condactae domus, non potest statim ista decem petere, sed eo tantum tempore quo ex consuetudine hui a smodi mercedes solui debent. l. nec semel Lin habitationem Equando dies
Ieg. ced. Port. hic Dec. in d. l.in omnibus obligationibus. Bru. in tract. de rebus dub. fol. 2 s.faciant nor. in l. 2. C. locis
Quintus potest esse casus quan io promissio siue dispositio
redde tetur inutilis sistatim petet e tur . si .n tibi decem mutua uero, utique statim mihi obligatus es a i illa decem,& tamen illa statim petere non possum, quia mutui contractus inutilis redderetur. gl. in l. pen. C.commod docto.& praesertim Iacin l. eum. qui calendis 3. si .m j. not. T. eod. Bria. in dotrae. de reb dub sol. a s. ubi etiam alios recenset casus, qui bas praedictue regulae locus non sit. uid ἰ as eum.
In ead.glo. ibi. l. promi Grum. uult gl.qubd id, quod pure debetur statim quidem peti non possit, sed decem saltedierum se cium debitori detur ad soluendum. l.quod dici imis, T. de sol u. Circa Loc dictum Accur s. dii plex est nece Gτ saria inspectio. Prima est, an illud tempus,quod indulgetur ex dispositione. l. quod dicimus. st . de solui. r spiciat petitionem, an uero erectitione . Altera ueto est an istud sit,spacium decem dierum, ut Accur. it: Circa primam, quicnuid Acca s. dixerit,dicas, in tempus istud petitionem quidem non respicit, cum statim id, quod pure debetur peti possit, ut in tex. nostro e xesse dicitur: sed respicit execu--tionem ipsam, quod siquidem non potest statim in debitorem si eri executio.& ita loquitur tex. in d. l. quod dicimus. ff. de sol ut cum de solutione, non de petitione facienda loquatur. facit. l. si cum milite. f. i.T. de compens . & probat expresse tex. in l. promiss or.3. i. E de const.pec. & si tu dixeris quae est uti litas utrum tempus censeatur adhibitum actioni, vel exactioni. Respo deo, quod est maxillia, ut patet
626쪽
ex his, quae tradit Bar. in l. ita stipulatus in j. q. in fin. T deverb. ob l. ubi ouatuor essectust huius differentiae recenset-2 Circa alteram uero inspectione Accur s. hic, ut uidistis, dicit tempus istud esse spacium decem dierum ad idq; dice-du mouentur Accurs .ex l. promissor. g. r. Ede constit. pe Veru huic lex potest riideri, tu quod speciale est in constituto,ut ibi Accur. ait tum etia P non determina t. te X. cer
tu tempus, sed vult quod istud tempus determinandii non fit minus decem dierum.& ideo alia est opinio, quod tempus istud arbitrio iudicis relinquatur, & hanc tenuit gl. ias fi . ins de in ut .sti p. licet cum distinctione Ioa.a PIat. Nic.
de Neap. Fab. Aret. Porti Tollent. Bellon. &alia communi ter. hic eandem sequuntur Bait. Alb. & alij in l.quod diciamus. Ude solui. Bar .in l. pronii mor. i. si de cpiast. pec. Brsiis in tract.de reb. diib. l. 26. Sc haec est communis & receptaopi ut hie testatur Por.& Αlciat. in l. cedere diem .sf. de vet, bo .sigia 4 Quae probatur hac ratione, na quot es tempus aliquod a lege alicui indulgetur,nec illud. in lege determina tum est, arbitrio iudicis determinari debet. l. i. fitae iure de lib. sed ei, qui obligatus pure est indulgetur lege tempuS
inde terminatu d. l.quod dicimus. ergo arbitrio iudicis determinari debet. H cc tamen non procedit tribus casibus enumeratis hic per Angelum Port. & alios. In ea d.glos .ibi. utique consuetudo. Haec g o. uidetur innuere, quod consuetudo illa vi tempus miserationis indultum ex I. quod dicimus .ff. de solution. interpretetur rem Fus decem dierum . seruanda sit, & ualeat. Consuetud enim altera est lex Sc cum hac gl. doct. communiter transtre uidentur . Pori tamen hic contrarium videtur sequi Pimmo ista non sit consuetudo, sed potius abusus,& sic ser uari non debeat. c.fin. extra de consuetu' in. l. I in princi po& quod ibi not. Bal. Ede ossi. eius nam si haec esset seruan da consuetudo, sequeretur quod melioris esset conditionis is, qui est in dolo,& sumptibus litis uexauit creditorem , quam. is, qui est in bona ride ,&libere debitum fassus est is cum primo quadrimestre tempus. l. 2. C. de usu reii Ud. al
627쪽
eonsuetudinem concedatur se s eoi sequρns est absurdum,& prauum, non enim debet melioris essecbnditioni is qui est in fraude qua is . qui est in bona fide .l non sol isside noxa lit, ergo absurda est et ut seruetur haec consuetudo Huic Isini nititur hic Porcindere. tu sibi ipsi non satisfacit. de ideo tu cum Bel . dicas, quod dolus in proposito non pol cosiderari plus in uno, quam in alto 'cu enim is, qui condemnatus fuit de calumnia ivr i ueliti cum&iudices. c.deiaretur. utique in dolo nota sui sic uidetur , sed potius ces uia sese iustam cam fouere & situ dixeris, quare longius tem pus ad soluenda datar ita li :atis, qui confestis .Rndeo cum
eo. φ hoc est sol te propter nimias uexationes quas litiga dopas lim sunt, si tres suas componerent. seque ad soluendum pararent: ut m l .fi. in fi C.de usur.rei iudic & ini. minor. 2 s. ann Is.sside minor.l. I. Ude inoff. testam.
GLos in vers. in diem j in duas partes diuiditur. In pria
m a declarat tex. In secunda per modum quaestio. con
tra illum opponit,& respondet. secunda ibi, sed nunquid. Ex eadem gl. ibi ut infra de action .f. te constituta. Elicito tur quod stipulatic t est contractus iuris ciuilis,ut hic Aecur. ait. Quidam tamen contrarium tenent, quod immo stipulatio non iuris ciuilis, sed i uri sgentium contractus est . Mouentur primo quia omnes contractus iuri 'ent ii sunt introducti. t ex hoc iure. ff. de iust.& tui. M ius aurgentiu . . supra de iure naturai. sed stipulatio contractus est. 3 fi . si pode obl. ergo stipulatio quoq; a iurege iacium est introducta. Vetum huic rationi facile respondctur negado omnes O nino contractus introductos esse a iuregentium, quia no a nulli sunt etiam iuto,ducti a iure ciuilia ut tam . d. l. ex hoc iure.quam d .ius autem gentium . praesupponunt. & inter istos est stipulatio , ii iusta probabo. Secundo mouentur, quia eor0,quq iuris ciuilis sunt, tertii incapaces sunt. l. quod sttinet. ff. de reg. iur. quae Deio sunt iurisgenti capaces. . si id quod. Sc l. naturaliter ff. de cond. indob. & diximus supra late de obligatio. in plin. in j glo. in fi Led serui stio ulatio- 'ne contrahere possunt. l. I. in prio. T. e. ergo i utis est gentisisti Pulatio, non iuris ciuilis. Huic etiam rationi facile re
628쪽
spondetur, quod serui non ex propita persona stipulantur. sed ex per ita domini, ut ind. l. i. in priri. probaturi& facit
tex. in s. si mihi & tibi .f. regula. sside leg. r. ea propria enim ex persona nullo modo obligantur ex stipulatione. item inutilis. in fide inut. stip. V lima o & vigentius pro hac opinione adducitur tex. in l. an tium lis. M.fi. E. de accepti l. ita indacendo , ad accepti lationem faciendam si putatio interce dat, necesse item per accepti lationem in f qui b. modist l. ob l. sed accepti latio i uris eligentili, ut explesse dicitur in d. g. fi . ergo stipulatio quoque iuris est gentium, non iuris ciuilis: non enim potest materiatum ante suam materiam, vel totum ante suas partes esse introductum . Huic te T. plures accommodantur a Doet solutiones,& tres qui dem enumerat ibi Bar. alii alias ponunt, quae fac te possente uitam. non . n. verbis te T. accomodantur, bc illatio. quae iate T. fit,eas non admittit. Ego autem ita puto posse responderi, quod dicendo lurisco ac iurisgentiu accepti lationem esse,uoluit significare a tu tegentium fuisse introductam accepti lationem,quia hoc et Iet falsam, cum a Galio Aquilio,& si ei ure ciuili sit introducta. l. dc uno. g. i. sycla accepti l sesquia accepti latione omnes gente, utuntur, & hoc uoluit significare Vlp. illis uerbis hoc iure utimur, ut i uri sgentium
sit accepti latio, q. d. licet accepti latio iure ciuili sit intro- eLicta, hoc in iure utimur, ut omnes gentes ea uti possint, de iste ni fallor)est uerus illius lite: arantellectus. Cogita tamen. Cum igitur ex praedictis constet hanc illorum opinionem nulla niti lege, uid licet ratione, cui responderi no possit. Altera est opin. ut imis ciuilis sit stipulatio, qua sequutatur gl. Bar. Bald. IasSe alii ind. l. ex hoc iure. eandem etiam opinionem sequuntur glo. Aret & alij in M. ius autem gentium supra de iure natur. Ater. c. Bald. nouell. Ias. Ripa.&alij recentiores communiter inrub. E. eo .doch. infra deact. in de consti ruta. Sc haec est recepta opimo una ominnium sere uoce approbatar quae secundum Doch. proba luein d. .de constituta infra de actio. qui enim stipulanti promiserunt, inquit ibi Iustinianus . iure ciuili tenentur. de
sic uides, quod tutis ciuilis est stipulatio. Verum huici
629쪽
tex. licet soleant doct. illum semper ad hoc addueeret possumusrndere, quod ius ciuile ibi non ponitur respectu iari entium, ut nos loqui iniur, sed respectu iuris praetorii,ut in tex. explesse probatur, cum de constituta pecunia loquatur, quae a i ure praetorio fuit introducta : sed quoties i uris praetorii respectu ius ciuile ponitur, omne aliud ius significatur, qudd F raetorium non sit .glo. quam doc. communitet sequuntur, in M. ius autem ciuile supra de Hire nat.ergo ille tex. non excludit,quod stipulatio non sit iurisgentium,
sed quod non sit i uris praetorii. Et ideo secundo loco pro hac opin. potest adduci tex. in l. j.sflocat. Verum huic quoque lex posset sorsan responderi,quod non debet intelligi
in stipulatione, sed in alio actu, qui uerbis contrahatur. natex. praesupponit,quod actus ille solis uerbis non consensa contra ha tur. cum dicat locatio, & conduetio, cum natura. lis fit,& omnium gentium non uerbis, sed consensu cotrahitur, stipulatio aut non solis uerbis, sed consensu quoque contrahitur. l. I 6 adeo. T. de pact.& si tu dixeris ille tex. ino intellexit de ijs actibus: qui solis verbis contrahuntur. sed de actibus,qui a verbis sormam accipiunt, ut est stipulatio l. s.f. stipulatio .sseo. Respondeo, quod ita intelligi tex. ille non potest. si enim ita intelligeretur, quod secundum verba & consensus ibi sermam contractibus tradunt, sequeretur, quod mutuum commodatum, depositum.& alii contractus, qui a consensu formam non accipiunt, sed a re supra qui b. mod. re contr. ob l. iurisgentium non essent, cui consensu formam non accipiant: & tamen hoc est falsum
l. ex hoc iure tibi Doct. F de iust.& tu. , ius autem genti u.& ibi etiam doct. supra de iur. nat . Tertio & ultimo adducitur I recentioribus in rub Ee. tex. in l. ea quae ciuiliter. Ede acquir. rer. dom. verum & huic legi posses forsan respodere, quod licet ea,quae per stipulatione acquirutur, ciuiliter acquiri dicatur, non in sequitur ergo stipulatio est iu
Iis ciuilis. no enim est absurdum. ut acquisitio ciui I ter fie, ri dicatur modus tamen acquirendi iurisgentium sit. nam donatione dicitur iure ciuili dominium acquiri supra de donat. iii Plin.& tamen neminem fugit donationem no ci
630쪽
uilis, sed gentium i uris esse. Doc. in l. iuri entium . in pri. f.de pach.& ex his apparet disputando utranque opinione
defendi posse. Ego tamen cum posteriori opinione conclum dendum puto hac ratione. Nam unaquaeq; res eo iure introduina dicitur,a quo formam recipit, res. n. antequa se mam habeat, non est aliquid, cum forma det esse rhi. l. Iuliantis. 3. si qui s.fΞ ad exhiben .cum similibus sed stipula ei o. habet formam a iure ci uili, cum dius forma sit verborum s uennitas. 6.j supra e .doctin rub. fBe. quae quidem uerborum sblenni tas non i uri uenti uni . sed ciuilis eli. d. l. t .ss locati. ergo stipulatio iure ciuili, non iuregentium introduxi cta dici debet. Sed dicet quis uestruiti 'l' quae est utilitas virum iuiis ciuitis sit stipulatio, an iurisgenitur Rndeo,Pest maxima. si enim dicimus stipulationem esse iuris ciuistis, utique alio iure ciuili & sic lege municipali poterit contractus iste prohiberi & tolli, quod secus esset si diceremus
esse iurisgentium. Quia enim iurii gentium sunt diuina quadam prouidentia constituta seinper firma,atq. imma labialia permnient. atque iuris sunt ciuilis, alio iure ciuili tolli& retractari possunt. 3 .pen. supra de iure natu. Item si dicimus stipulationem esse iuris ciuilis. utique deportati, proscripti,& banniti nostri temporis ni hal peream sibi acquirere poterunt.& tamen si esset tutisgentium possent . quae enim i uri sgentium sunt, retinent liui usmodi personae: ac quae sunt iuris ciuilis amittunt. l quidam .sfide peni. Illis autem quod diti det proscriptis, siue bannitis nostri temporis procedit in illis qui, banniti sunt, ut ita loquarὶ ab urbe Romana. si enim essent banniti'ab aliqua alia ciuitare, non amitterent acquisitionem per stipulationem, cum sit iuris ciuilis Romanorum , sed ea rantum , quae sunt illius Ciuitatis,a qua sunt banniti. Ias&alii in l. j. de haeredibus instituen. sunt Sc aliae utilitates, quas per uos potestis
ra. In eadem glo. in fin. cum hac glos quod 1 l. actus legitimi. m. de re g. iur. procedat tantii in actibus ibi e numeratis, transieunt cloct communiter hic Nicol de Neapol. Tollen, Bellon. δcalij communiter tacite cum glus tianseuntes .