장음표시 사용
631쪽
miti . tibi hanc plo. iactabilcm esse ait. Comens consit. 88.1upposio tenore col. r. Card. consi. ii 3. Cam S si ip r quo. col. pen. iter C ad secuti dum. Mouentur isti,quia relatiuum,
qui, sine copula positum ui pb rin lim sol t antecedensilium restringere. l. a tamen adiectio ff.de leg 3.s d ibi poni rur relativus ii, qui, sine copula inquit. latex. Actus legitimi. qui &c .e go restringit actus ad eos tantum qui ibi numerantur V ei um tu a Dimaduerto Siqiiod illud relativum.
qui, non rcf rtur ad actus cia uir cratos pi incipaliter, sed actus illi r se intur gratia exempl , probat irex illa dictio. ne. ueluti: ait enim, actus legitimi, qui non recipiunt diri yel conditionem ues uti emancipatio accepti latio dce. si de xempla noti restringunt regulum .idamni insecti stipulatio pertinet F de dam. inscc crgo regula illa non debet restringi in actibus ibi enume alis.& ideo ego puto,quod sieloc his dictae regulae etiam in aliis actibus, qui ibi non numeratur & q, hoc sit uerum probatur primo, quia adoptio
non enumeratur ibi & tamen .doptio neque die neque coditionem tecipit. l si tibi T. de adoptionibus. Secundo,&ultimo inter poscio aut horitatis tuti dis non enumeratariti d. l. actus lcgitimi & tamen haec ne Que diem, neque conditionem recipit l.& si conditionalis. T. de.authori t. t ut .8e
sic uideris φ illa lex non restringitur solum in actibus ibi enumeraris. quale igo dice cyi quos dicta lex habeat loca in iis tamen actibus.qui a iure cxpresse notati sunt, ut die uel conditionem non recipiant. & hoc uult Iurisconsultus ibi si ricte anicii adueitatur, cum dicit actus legitimi, qui neque die uel conditio Dem recipiunt, ueluti emancipatio acc-pralatii .& sic uidcs quod Matiuum illud, quid non rem ingit rigula in actibus ibi gratia exempli positis, sed re strangitati recedes suum gnate ad actus illos legitimos, qui die uel ci,nditi Ohe,non recipiunt. Se hic iii fallor)elt uerus illius i gis sensus. si quis tamen uestrum uellet scite quare actus ibicuum etati non recipiunt diecti, uel conditioneni uidear
632쪽
videat Alcia r. li. Parerg. 3. c. q. cum L quen. GLoc in uerb. primas nullam patri ur diuisionem,& circa
eam, dic ut per Aict.c Loc in uer . non potest. quamuis breu s fit. in duas tamen palles diuiditur. in prima addacit ter . concordantem.
In sc cunda poni declarationem lex nostri, secunda ibi. &si
In hac gl. duplex est necessalia inspectio. Prima est nunquid
est stipulatione in diem conc'pta, ante diem obligatio ONII ta lat. Alicia uero riun quid sit orta actio t Circa primam breuibus concludendum est, quod aut sies, in quem concepta est ui putatio,est certus. ut calendis Ianuariis dare spondes λ& tunc ex hac stipulatione obligatio orta est: ut hic expresse probatur. Aut d es est incertus, pone, pio nitiis dare ccritum cum mora cri, Zqu a incertus est mortis dies. Se tunc Obligatio orta, non est ante diem. l.j. ut a ct .ab haeredi. & con14 tra hae edib. Ciaca lectandam ueto In pectionem . nunquid
ante diem na a st actio i ne cons i se pio celamus i tres casus sunt consi erandi. Primus est quando dies, qui stipulationi
apponitur incertus est, v supra dixi nus& tunc coticludendum eis,quod actio isto casu ante diem otia non est Lj. C. veaei. ab hae icd.3c contra haeredi. Ratio est . quia dies incestus habetur po condi ione. l. dies ita certus. T. de condi c. &dem. sed conditio impedit natalitatem actionis i cedere diem . it. de uerb. sign.f. iub conditione ins .eo .ergo dies quoq; incertus actionis natim talem , & orcum Impedire debet Sec indus est casus, luando ab initio quidem fuit pure coneri ta stipulatio, deinde fit paetum, quod promissum aui e ce tum diem non petatur.& hoc ea si concludendum est, & obligationem & actionem ortam esse, sed quoties agetur obstabat pacti exceptior ut probatur tu g. temporales insa de exceptionibus. Ter ius & ultimus est casus, Jc hic dubius quando ab initio fuit in diem concepta stipulatio, & die ille centu est. exemplum. promi r tis mihi decem proximis calen ii ς Ianuarijsὶnunquid antc calendas proximas lanuarias sicina, ea actio λ Haec q. licet eam leuem appellent ignorata es ut utatur uobis. Bald.inl.i. C. ut actioiabhaercd. x Gratia lita te d. ι
633쪽
red. non modicam continet utilitatem, tum quia innum dire ea declaratur leges in hac materia loquentes: tum etiam, quia si dicimus natam esse assionem , & ea fuerit in iudicio proposita, nec exceptio Opposita fuerit, iudex poterit reum conuentum condemnare cum actione fundatum sit iudiciuat ii nata non sit, etiam sit exceptio non opponatur, iudex cum condemnare non pote: it, cum nulla sit actio, & nemo sine actione experiatur, ut post Bariolum Do in hic ait.& ideo diligenter attendite. Quaeritur ergo an ex stipulatione in diem certum concepta ante diei aduentum actionata sit 3 In hac quaestione duae sunt principales opiniones. Prima est assirmati ita, quod nata sit a io, & hane tenet glo. nostra hic, sequunt ut Nicol. de Neapoli. Fab. Port. Areti. in , notabilibus,3c alij Doctor. communiter hic , eandem etiam sequuntur Andr. de Pis& in I. si insulam. cod. Bartu tutius a prato, Bart.&alij communiter in l. ita stipulatus .coll. I s. in 1. q. Teod. Bald.&Saly. in l.j. C. ut act. ab haered ..& contra haere.glo. in l.j. Tquando dies usust. legati ced .glos Bario. &alij Docto. communiter in l. certi condictio. in prin. T si certum petat glosin l. liber homo.*.decem. Teodem & haec est communis,& recepta opinio, pro qua plura adducuntur, &praesertim a Bald. & Salyce in d, l. i. sed ego ea tantum reseram, quae magis stringunt, Adducitur ergo in primis text. in I. j. .fin. Fquando dies usus fruct. cedat. ubi expresse dicitur, o geris ante diem usus fructus nihil agit. quamuis alias qui ante diem agit, male agat. Stringitur hic tex. quia quoties ius singulare in aliquo casu constituitur in ceteris contrarium, ius commune disponit. l. ius singillare .Ede legibus. sed speciale est ibi in usu fumi, ut qui cum ante diem petit,nihil faciat ergo in alijs in contrarium est ius commune . Ceterum contrariam opinionem tenendo posset huic textui res pota
deri qi d hoc speciale est usu fructu, ut quod ante die agit, nihil faciar, quia adhuc non cessit dies usus fructus, idest adhuc usus stuctus non incipit deberi. l. 2. quando dies legat. itia. sed secus est in alijs rebus, quia cessit dies. & sic debitum
p t: tur. l. cedere diem. R. de uerborum significat. sed tam eam .iuosi tui, qu: . a illuc non uenit dies,aduc non est orta a- , ctio.
634쪽
ctio. & sie in hoc dissert usus fructus ab alijs rebus, quia ante diem adhuc non dicitur esse in Obligatione . quod scus est in aliis rebus. quia in obligatione sun p. & ideo an illo nihil agitur, in his male. Secundo ad luci lux. l. qui mandatum,st. mandat. ita Inducendo ei quod non est, cedi non potest. ar. l. decent. 1s de uerborum oblig. sed ibi dicitur,q, qui mandato alteri us pecuniam in diem collocauit, debet cum dilatione temporis actionibus cedere . ergo actio ante d em orta est quia ei cedi non posset. Verum & huic textui respondetur, quod licet illi actioni cedi possit ex hoc tamen non sequitur quod actio illa nata sit, quia actionem quoque ex stipulatione condictionali transmittimus in haeredes ex condictionali infra eo & tamen nemini in dubium cst an ante condictionem natam non esse actionem d. l. cedere diem .st, de uerborum signific.& ideo dicendum est, quod non ced tur propri e actioni. sed spei futurae actionis. uidς Deci . in l. certi condictio in pria c. num. I7. ibi secundo principaliter. V. si cet t. petat. Tettio . quia quemadmodum dies obligatio, nem uel actionem perimere non potest .l obligationum fres placet. E de action.& obligat. ita etiam non potest esse in
pedimento ne uel obligatio, uel actio nascatur. Huic etiam rationi respondetur quod licet dies actionem perimere iri, i postit ex hoc tamen non seqGitur, quin non possit ei Ie im-l edimento quo minus n. scatur : dissicilius enim s.cia xl,luntur, quam non facta impediantur. l. patre furioso . fl. de iis, qui sui sunt, uel alie n. lur. arto , quia oblisa io citcausa ipsius ac pionis, adeo Vt ubi obligatio est, ilii & actio sit. l. licet. ea obligatio .ffide procurato. sed in contractu ante diem nata est obligatio usin textu nostro probatur, erctgo nata est actio. Ceterum & haec ratio non cφncudit, licet enim ante diem nata sit obliga pio , tamen sequitur, quod nata sit c iam actio. ut probai ux in l. si rem , 3. omnis. ff. de Pigi seiat. actio.Quinto, & s ultimo, omissis ah 3s, adducitur ex intentione salycet. qilia cui est iuside piae sprii prosequet di in futurui in iudicio , quod sibi debetior actio competit infra de actionibus . in principio. sed cie .lo,ri in diem certant de piaesenti competit ius Pro Iς ita .r
635쪽
di in futurum quod sibi debetur, ergo ei de praesenti coni petit actio : sed & huic rationi, quam pulchram & indissolubi em exclamat Salycet. rc spondeii potest negando quodd pr.esenti credi tori in diem competat ius prosequendi insuturum quod sibi debetur :. quia de hoc disceptamus, uesrectius dicas, quod ad hoc ut alicui competat actio, opus est ut competat ius prosequendi statim quod sibi debetur,
.sed hoc creditori in liem non competit, merito ,&c. Altera est opinio quod immo ex contractu in diem celebrato ante diem actio nata non sit.& hanc tenuerunt. Pet.& Cyn.
in id C. ut in. ab haered & contr. haered.& haec ni fallor est uerissima opinio. pio qua plura possent adduci ex his, quae traiit Bald. in d. l. j ἰ C. ut a ct io. ab haered b. & contra haere-dib. ubi circiter uiginti fundamenta adducit. Adducitur pri. rno tex. in l. cedere diem. E. de uerbor .sgitifica. cedere diem.
inquit ibi Vlpian, significat incipeie deberi pecuniam , uem re diem significat diem uenisse, quo pecunia peti potest,
- sed in contractu in diem licet di s cessetit, adhuc tamen Do uenit, it i b: probatur ergo dicendum est, quod anteidiem pecunia peti non possit bi& sic quod actio otia non sit. Nec dicas cum Accursiquod non dicatur uenisse dies propter excei t onem, quia hoc diuinare est: & praesertim, quia quoties iura uolunt Ostendere per exceptionem actionem laedi, lioc exprimunt, ut probatur infra per tot. litui. de excep io. S praesertim in princi p.& in , praeterea. Secundo adducitur text. in l. liber homo, f. decem ibi, peti non debet, T. eodem. Tertio text. hic noster ibi, non potest stringendo illum, quia negativa praeposita uerbo potest , abnegat omne po-rantiam gic f.in c. j. de regur tiar. iii vj. Doctor. iii l. gallus. in . prin. ff. de libet r.3c post h. od hic dicitur quod ante diem agi non pDtest ergo nullo penitus modo agi potest, neq; efficaciter neque inessicacitur. Quarto uidetur tex. in l. certi CoiIdictio. in princ. ibi, ceterum in cliem. E. si cert. peta. qui text. dupliciter stringi rur primo pon ierando negativam prod Positam uerbo potest, ut pondi raulinus in text. nostro. securido , qui a quoad actionem aequiperantur ibi obligatio in idie R Iub cotid molie: scd in obligacio ue .sub conditio Re e.KPe-
636쪽
ditum.est ante conditionem natam non esse actionem .disi cedere diem. ergo idem debet.etiam esse. in obligatiove
in diem arg l. j.cum ibi not. R. de reb. diib. GLoc in uerb. nec eo. In duas partes diuiditur . In prima limitat tex. In secunda contia limitationem op -
11 ponit. secunda ibi, sed si est. Eli citur p ramo ex hac gl. t Pista stipitiatio hodie dare spondes , pura est, cum statim petitio cocedatur. ut d. l. l bei homo.M. decem hodie. Dies. n. fuit appositus non causa disserendae obligationis, sed quo praesens ostendatur Obligistio. ut ibi.
Is Altcium t quod elicitur ex et est φ in hoc dissert pura stipulatio, in qua d ei Leta nulla est inentio, ab ista hodio dare spondeas: quos ex illa non statim agi pol, ex hac ue
ro statim. ita inquit Acciir, uerum nos aliam aduertatis,
quia si ita intellexit Accui s. non recte sentit. Na ego dico, ea pur quoque stipularione, in qua nulla est facta diei mentio, statim eo, quo concepta fuit, die agi pet, ut in tex. nostro dr:& supra diximus in j gl &ideo Ang. hic & Dec. in l. in omnibus obligationi b tf. de reg. iur. dicunt P qn inpura stipulatione non eit ex pretius dies quod exactio statim fieri non debeat si uero dies sit expiessa, ut qua hodie soluatur , quod illa eadem ille exactio , siue executio fieri
possit. Verum nec, hoc facis tutum e sit, non. n. leb 'i cu sacco paratus uenire creditor. l. quod dicimus. ff. de solutionis ut tradit las. ita d. 3 decem hodie. ex mente caeteroru . quare declara hauc rem ut declarat Hierony. Cagia. in i In omni b. obi gationi b. nu. x st de rcg. iur. GLO n. in vers. tribui .ponit. q. quae ut facilius intelligatur, triplici inspectione inuiget. Prima est,au altero ex Iitigatoribus absente sententia pollit ipso peremptorii die ferri. Securida an possit post diem peremptorii sequ enti uel ulteriori die. Tertia & ultima esto quod possit. post die peremptorii sententia ferri, ni inquid itetsi pals sit citanda et Circa primam inspectione duae sunt principales opiniones. Prima est negativa, quod no possit pro qua adducit ut imprimis secundum Accursium lex noster hic. Nam qua admodum quando stipulatio in diem celtam collata
637쪽
est, non pol stipulator illa eadem die quod promissum est
petere, sed integer dies promissori datur, ita et uidebatu dicendum, P quando peremptorium edictum missum esset v tali die est ferenda sententia, non possit illo eode die seu tentia serri, sed integer citato concederetur. Verum huic tex .rndet hic Port. quod in terminis nostris dies expressa censetur uesperis finitis, cum post iudices non sedeant , Ω sententia ferri non possis.*. sedebunt auth. de iudi . Sed lite
responsio non tollit contrarium. esto. n. l Ita accipiatur
dies, dicimus tamen quod ille dies donec pol Drri sententia integer citato debet concedi. & ideo tu respodeas quod in terminis tex. nostii dies fuit stipulationi adiecta fauore ipsius debitoris causa disterendae solutionis. si uero non esset apposita ca differendae soliuionis, sed ut praesens ostendatur obligatio, tunc utique illo eodem die, quod promissum est, peti pol. l. liber homo. M. I .ff. e sed dies in perepto rio edicto non ponitur ut disseratur prolatio sententiae, sed ut ostendatur solum qua die sententia ferri debet. ergo dicendum est quod dies illa integra citato non detur. Co-38 gi ta tamen circa hoc. Secundo adducitur, i quia sententia parte absente nisi contumax sit se tri non pol. l. de unoquoque . Ede re iud. sed si diceremus sententiam posse ferri die peremptorij sequeretur quod posset ferri parte absente, Mnon contumace, ut probabo , ergo dicendum est quod die peremptorii ferri non possit. Minor probatur, quia citatus certo aliquo die sese exhibens ante mediam noctem contumax non dr, cum more Romano dies incipiat a media
nocte usi; ad aliam mediam noctem, &quicquid noctis illius intermedio sit, perinde habeatur atque si die actum esset. l. more Romano. T. de ferijs. &sic si serreretur senten.
tia eo die ad huc non esset contumax,cu sententia ante Iesperas inclusiue ferii non possit. Verum huic quoque rationi respodetur, quod cum quis fuit citatus ad audienda sententiam tali d te. intelligHur se oper illa diei hora. tuae congrba est,& apta adolescentiani ferendam. argu . Lut gradatim. . sed & si lage .ss de in n. & hon.& arg. l. si plenum .f.
aequitii. H.de uiu & hab. inspecta actus qualitate. Tertio.
638쪽
& vhimo adducitur, quia impetrato peremptorio 'dieti, debet absens citari antequam pronuncietur, ut prQbatur in l. post edictum V. de iudi c. sed inter unam ci rationem te alteram debeant olim tute cede e de cym dies. l. post interualla. ff. de iud. hodie triginta .s omnem authen. de litigio. ergo non potest illo die peremptorii fecit huiusmodi sententia: huic rationi respondet hic Accur. quod ue bolum, debet, positum d. l. post edictum. non seruat suam natura;
sed debet exponi, debet. i. potest. idem sequitur Accurs ibiti Bar. Cogita & uide Doctores ibi. Alteia est opin. quod immo possit die peremetorii ferri
sententia, uel in ipsis uesperis, uel statim post uesperas non nocte iuxta . . sedebunt authen. de iudi c. & hanc opinione sequitur hic Accor. licens ita de facto electos ad quoddam consilium iudicasse. & cum Accur. hic transeunt Nico .de Neap. Bello. Port. Bal. A te. Tollen.& ali doct. communiter idem sequitur Spec. in ti .sen. in iud probar. impug n. mihi. nu. ΣΟ.& ibi Io. An. in addit. Bar. in l. liber homo. . decem hodie.& ibi alii doct Te. Bar. cum concor. ibi per Bologni. 3 3. in l. si. finita . . Iulianus. nu. 26 si .de dari an sec. pro hac opinione adducitur primo t. cum non eo die. C. quando PDo. non est necess. non loquimur in terminis nostris. Secundo adducitur in arg. l. liber homo. f. decem hodie. & l. cum
stipulatus sim mihi a proculo. U. eod. Tertio potest adduci. l. diuus,ff. de rest. in integrum . Quarto. l. si .s fi .ff quod ui aut clam Et hoc uerius est, quod tamen declarat hic Tol. procedere ubi iudici iurisdictio eo die esset spiratura. si uero spirat uia non esset, tunc vult Tollent. quod iudex non possit die peremptorii sententia ferre, ad idque tenendum mouetur ex cap. consoluit. ubi huius. q. ponitur deciso,extra de ossi. delegat. ucrum ille ter . facile euitatur, non
enim ibi dicitur quod debet iudex in sequelem diem, prolationem sententiae prorogare, sed quod potest benignitate suadente, cum igitur hoc permittatui facultati & pote. stati iudicis non cogitur iudex ad illud obseruandum .iuxta .l. non quicquid . in. de iud.nec dicat Tollent. quod summus Pontifex quando uoluit aliquid remittere in potesta N n 1 te
639쪽
ee iudieis. hoc explesse dixit ut ibi, nisi gratiam neerit, quia respondeo quod satis expressit , ex quo usus fuit illo
Merbo poteris . non enim quicquid potestati iudicis tribui. tur iuris subiicitur nece ssi tali d. l. non quicquid.& ideo dicas quod siue sit spiratura iurisdictio iudicis, siue non, semper potest iudex die peremptorii sententia serre, ut est lex
Sed hic succedit altera inspectio nunquid poterit iudex in subsequente die prorogare prolationem sententiae. In hac quoq; inspectione duae sunt opin. prima est, quod non possit,&banc uidetur sequi Accur. hic.& hane etiam opin sequuti sunt Spec. & nonnulli alii ex antiquis uir Dit Alb. in l. properandum . num. 8. C. de iud.pro hac opin. est optimus tex. in l. fis .fi. T. quod vi aut clam . huic tex. rndet ibi. Alb. in fine ut per eum. Quare est altera opin. quod immo possit iudex in subsequentem diem prorogare pro' lationem sententia & hanc tenuerunt Bar. Alex. Bolognis& alii doct communiter in d f. Iulianus. Anto. Abb. Fely. . Dec.& alii in c. consuluit. te offic. deleg. ex tr. probatur autem haec opin. optime per te T. in d. c. consuluit. ubi expres, se dicitur quod iudex potest aequitate suadente in subsequentem diem sente utiam prorogare, & ita transeundum est. t Hoc tamen nonnullis casibus restringitur. M primo Vbi iurisdictio iudicis die pereptorii expiraret, nunc enim debet ea die ferre sententiam, ne frustra iudicialis instantia evanescat, ut expresse probatur in d. c. consuluit. Secu-do procedit dicta opin. ubi assignatus esset terminus ad coparendum certa die. secus vero si esset assignatus ad comparendum certa hora diei: quia tunc non poterit iudex in uiro actore prorogare sententiam in sequentem diem. sed insequentes horas Bald in l. cum non eod. C. quando prouo. non est necessar. Gequitur Ant. de Butr. Felyn. ind.c.conis luit. Alex. in l. si finitas. Iulianus .nu.rs.ff. de damn. insect.
cum concord . ibi per Bologn. sub num. 3 3. vers. sed posita opinione, quod tamen potest declarari ut per Felyn. in d. consuluit. num. 4. Tertio quando per elapsum diei perem rtorii esset acquisitum ius parti. O.in c., pe. in uersi c. c
640쪽
si pemptorie.extr.de appel. Abb.& Fely. in d. e. e5suluit. A lex. in dA. Iulianus . nu. so. Quarto ubi quis esset peremptorie citatus ad audiendam sententiam certa die, qua fuit contumax deinde sequenti die, in quam fuit facta prorogatio. parce contumax neci udex et aliquid dixerit tanquam circumductsi sit edictum iudex eo die sententiam ferre n5 poterit Albericus post antiquos in l. properandum. C. de iudi c. Bologo. in d 3. Iulianus colum. 2. in princi .uei sic ultra quos.
Quinto procedi t praedicta opinio ubi prorogasset iudex sententiam in sequentem diem . secus uero ii in ulteriorem. Alexan. in d.3. Iulianus nume.48. ubi hoc communiter receptum esse asserit. contrarium tamen tenuit Bald.&Salyta in l. causa non eo die. C. quando pio uo. non est neces quos disputando sequitur Bologia.in d. g. Iulianus, colum. 2 Sexto de ultimo restringit .hane opinionem Angel. in i .de uno quoque .si .dere iudi c. uerum eum reprobat Feb. ind.c. con
21 Circa tertiam uero inspectionem nunquid eo eam, quo in diem sequentem est protogata sententia sit necessaria citatio. breuib. concludendum est non esse necessariam:& pεdere solum a facultate & arbitrio ipsius iudicis .d. cap. consuluit. a 2 In ead. glos ibi sed tamen post uesperas.' Not. est senteritiam nocte serri non posse. Idem sequitur nic Areti. Portis
de alii communiter. eandem etiam opinionem sequuntur Bartol.Αlb Bald. & alii in l. non minorem, C. de transa.&haec est communis de recepta opinio , ut tradit Fely. in ea. consuruit. col. penui .in princip.extr. de ossic. delegat. licee non me lateat Hostiens Iacob. ab Aren. & nonnullos alios per illum tex.in l.non minorem. C. de transac.conitrarium tenui siet. Probatur autem haec communis opinio ex dii bus . primo ex ε. sedebunt authent de iudic. secundo & ultimo est text. expressus in c. consuluit. f. ne vero iudicium .ex 23 tr. de ossic. delig.4 Hoc tamen nonnullis casib. non procedit . Primo igitur ducta regula, quod nocte ferri sententia non possit , non pio cedit quando partes co lasen serunt, ut nocte ieratur sententia , ita tenet hic Port. dicens idem