장음표시 사용
671쪽
quia In eontractibus non solum uerba, sed mens quoque contrahentium inspici debet. l. sed & celsus. g. si fundus. si
de eontrahen .em p. l. unica in fi. C. ut ait. ab haered. uel con' tra haered. sed mens eius, qui stipulatur, creditur esse non
tam sibi, quam haeredibus su is velle stipulari l. si pactum. in fi. Ede probat. ergo hare stipulatio no tantum stipula tmri, sed etiam eius quoque haeredibus prodesse debet. Nec obsta ut rationes dubita di dum dicebamus id, quod adhuc
in rerum naturam productum non est,tiasmitti uo posse.
quia respondetur, qu5d licet ex conditionali stipnlatione ante conditionis aduentia, neq; obligatio sit orta, neq; a ctio d l. cedere diem. est tamen nata quaedam spes id, quod fuit sub coditione promissum , debitu iri: ut in tex. tiostro dicitur,& hanc ipsam spem trasmittimus. Non obstat etias mile de legato, quia licet procedat argumentatio regulariter ab ultima voluntate ad contractus ubi tamen diuer Ma assignatur ratio cessar argumentatio ista: ut per Euerar.
in Centum quare cum diuersa sit ratio in proposito, ut inglos videbimus, di uersa quoq; debet esse i uris dispositio. t Not. est in primis, 4 qiiod ex conditionali stipulatione ante conditionis aduentu nihil debetur: ut hic expresse signi hcatur. non enim adhuc cessit vel venit dies obligationis. l.cedere diem .st.de uerb. signi f. sed tamen nata est spes de . bitum iri r ut hic expresse dicitur. No t. test, secundo & ul- . tirr o,quod spes, quae nata est ex conditionali stipulatione id, quod sub conditione fuit promissum , debitum iri, potest ad haeredes transmitti . Ampliatur hoc primo ut non solum possit transmitti, sed etiam donari. l. spem. C.de donat Secudo ampliatur ut possit etia vendi. l. nec emptio. E. . Ae contrah. empti. Tertio ampliatur ut possit cedi. Bald. per illum tex. in d .l. spem Quarto & ultimo potest remit- . til. j.C.de pact. & eam spem deteriorem facere. l. pactum. . in fin. E. de pact.aduertendum tamen est clica hae amplia tionem,quod cum dubius euentus sit, utrum debitum cotrahatur, non potest dicere creditor quod hanc remiserit spem. l. de fidei commisso. & ibi Doctor. C. de transact. Limitatur modo& restringit ut ita ampliatum not. non
672쪽
nullis ea sibiis .Et primo quando inter partes actum esset, ut huiusmodi. spes in haeredes no transn,itteretur.gl. in l. si pactum. st de probat. pacta enim contractibus apposita seruari debet l. traditionabus .Ede pactis. Secundo ubi sti palatio esset interposita super re quar ad la aere dcs non esset tiasmissibilis: ut si ustissructu esset promissus, qui morta usus fructuarii extinguitur. 3 finitur supra de usu D. Scita tradit gl. in d l. si pactu. Fab. hic 'facit tex. in l. luctus.. IsEdeseruit rust. praedio. in i ta 5 solum . . cum tale. in fi .det .liber. l . Tertio ubi stipulatio accederet a tui, cuius ui tute transmissio impeditur: ut hic Faber ait. Exemplum. Stipulatus fuit ab li aerede legatarius legatu sibi dari, utique licet intercesserit stipulatio, nihilominus transmissio non fites. i. si quis sub conditione. U. ut legat. no. cave.& IR3 rion est, quia stipulatio interposita lupactu aliquo illius actus natura sibi assumit. l. si stipulatus, in prin & ibi glo. Η.de usuris. sed in proposito stipulatio accedit legato. ergo
quemadmodum legatum ante conditionis aduentum a haeredes transmittitur. l. unica. f. sin autem aliquid sub co- ditibne. C. de caduc. tollen .ita etiam non debet trasmitti
haec stipulatio. Quarto ubi conditio debet impleri in perisbna ipsius stipulatoris. Exemplum promisisti centum si
Romam petiero. utique huius conditionis implemetum adhaeredes no transimittitur.l cemesimis. f. id quod . T. e. Quinto limitatur se eundum Por .in coditione casuali vel mixta, secus vero in coditione potestativa, quia sub ea coditione facta stipulatio ad haeredes non transmittitur Barto. Bal.&ahi per illum textum a contrario sensu. in l. qui Romae.*.augerius. Te. quod tamen declara procederet tibi is, q ui adueniete conditione obligari debet nihil perceperit. secus uero si aliquid perceperit. Bart. in d. l. si decet cum petiero.& probatur in l. i. C. de pach. inter emptota.
GLOLin uer. eontigerit. In duas partes diuiditur. In prima mouet quaestionem. in secunda respondet. secunda ibi, respond. in stipulation. EA bac gl. habemus quod illa est ratio quate,condi ii
673쪽
na lis stipulatio transmittatur in haeredes, coditi phale vero legatum minime , quia in stipulatione interii enit factu creditoris ubi voletis sibi volentis respicere. ac etiam haeredi suo. pleriaque enim tam haeredibus nostris i nobis ipsi cauernus. l. si pactum. st. de probat In legato vero nullum adest creditoris factu . cu solus sit testator, si hoc faciat legatum . ita hic inquit Accurs & cum liaee ratione transeunt hic Ioan . a Plat. Nico. de Neapol. Port.&alii
magis communiter . eandem etiam sequunt urgios Salvc. Corn.& alii in l. si uxorem. C. de conditio . inseret.& videtur communiter recepta ratio eam tamen reprobat Bartol. in l. si filius familias. E. eod.& in l. si is . Qui pro emptore. in V.q. ff. de Usu cap. nam potest etiam esse quod in contractu factum stipulantis non interueniat, sicut non interuenit in ultimis voluntatib. quemadmodum si ieruus publicus pro alio stipuletur iuxta l. 1 . E. rem pupil. sal. r. Huic rationi responderi potest: ut hic Port. ait, quod licet vere non intercedat factum stipulatoris, intervellit tamesicte & interpretatiue , quod non est in ultimis voluntatibus. Secunda est ratio,quam ind. l. si filius familias.& in s d.l. si is, qui pro emptore. in V. quaest. ponit Bart. t quia Icontractibus conditio retro trahitur. l. potior. & l. qui balneu . l. ii. T. qui pol. in pign. hab. in legatis Vero non retro trahitur. l. i. f. se tu. ad Syllan. Verum hςc ratio Bart. non omnino excludit difficultatem , qui adhuc dubitari potquare in contractibuι potius tetro trahitur conditio qua in ultimis voluntatibus,& ideo Christoph. . Castellion .ut hic resert Port. supplebat ratione Bart. quod ex eo retrO- trahitur conditio in contractu, no in legatis, quia in fictione hac translativa duo extrema habilia requiruntur, extremum a quo incipit retro tractio, seu fictio:& extremuia quoad retrotrahitur negotium , vel ad. quod tendit fictio. Bartol. In l. si is . qui pro emptore. E. de usu cap. sed in legatis extremum ad quod in inhabile, nam si retro traheretur, fingeretur testator retro obligatus : quod est absurdum , cum libere debeant esse morientium uolunta& vsquc ad mortem ainbulatorie .l prima. C. de sacIO
674쪽
sane .ec se Cl. 3. si de adimen. leg. emo in legatis ista retro- tractio, ut ita loquari locum non habet, sed secus est in contractibias, quia non est absurdum, ut fingatur tempore contractus obligatus promissor adueniente conditione, Mita Castellion. dicebat. Ceterum licet haec subtilis sit consideratio, uitio noti tamen caret, ut hic Port. animaduertit.
nam dico in legatis quoque extremum ad quod esse habile nos enim nou qua rimur utrum in legatis conditio re trotrahatur ad tempus conditio testamenti, sed ad tempus moriis testatoris, quia id tempus inspicitur etiam si purum esset legatum, non enim obligatur defunctus, sed hae. res .f. primo. lii pra de legat. sed tempus post mortem test toris est habile, ut ad illud retro trahatur conditio, cum nullum sit absurdum , ut haeres obligetur, ergo dicendum est in proposito utrunque extremum habile esse.& ideo Tollent. hic dicebat, ex eo retro trahi conditionem in con-
reactibus,& non legatis, quia in contractib is inspicitur initium. l. si filius familias. st eodem. in legatis uero non Inspicitur, sed tempus acquisitionis. l. si in annos. T ann. legat. Verum licet Tollent. extollat hanc suam rationem non tamen difficultatem remouet. Hoc enim est in cori
thouersia quare in contractibus initium inspiciatum, in legatis. non inspiciatur. Tertia igitur est ratio Cum a. in licta l. si filius familias. quam hic uidetur sequi. Aretin. ta cito eo, quod ex eo conditionalium stipulationum spes inhaeredes transmittitur, legatorum uero non transimittitur,
quia validiora , & firmiora habent principia contractus, quam legata uel aliae ultimae uoluntates, cum simul atque initi & facti sunt contractus reuocari non possint. l. sicut.
C. de actionibus.&obligat .legata uero usque ad testatoria mortem reuocari possint.l. 3. n.de adimen .legat. Ceterum& haec ratio tuta non est duobus. Primo, quia dico ita ualidas esse ultimas uoluntates , ut ualidi sunt contractus, si modo tempus, aduenerit, quo earum ualiditas incipit. cunacuim ulti m a uoluntas uiuo adhuc testatore essectum nuri habeat iuxta l. prima. ff. de testam . non mirum si reuocari
purei'. sed defuncto. testatore sicut contractus, reuocari no
675쪽
potest ultima uoluntas. argumentum. I. vel negare. E. quae admodum testa inent.ape . i.C.de sacrosanc. ccle. Secundo,& vltimo, quia esto , quod ualidiores sint contractus, quam ultimae uoluntates, ex hoc tamen non sequitur haec
transmissio , de qua nos disputamus . t Et ideo ego puto veram esse Accur. rationem t si modo eam ita declarabimus, quod ex eo is , qui stipulatur sub conditione spem futurae obluationis ad lueredes suos transmittit, quia non solum sibi, sed haeredi quoque suo prolpicere noluisse creditur. l. si pactum. T. de probat. sed secus est in testatore, qui legat alicui, quia non censetur voluisse prospicere haeredi litus legatarii, cum praesertim ignoret, qui sint ei futuri haeredes , sed soli legatario, ob-
cuius forte benemerita legatum fecit .arg. l. nec adiecit. T. pro icto .quare cum legatarius tempore acquirendi lematist defunctus, non transmittitur istud legatum eius h Iredes praeter testatoris voluntatem. & ista puto, quod vera sit ratio. Cogitare interim .s VMMA RERUM CAP ITA.x Si promisitoni adjciatur Iomae', bipecunia solui debeat, habee
promissor tantum temporis ripaeium , quo ad solutionis locum peruenire possit. α ns promiserim decem RomPluere eoq; peruenerim usique
alia interpellatione in mora constituar .s Si quis Romi exirienti dixerit hodie dera Caruagini daresso ides, non ualet sipulatio, ep tamen duob . casib. non procedit. - An impossibilitas vitiet contractum. s Andissicultas uitiet contractum ς Nunquid temporis anguriia acrum nullum reddat, ibis tres : circa hoc considerantur e us.
676쪽
Notandum est: in primis quod quoties stipulationi adiicitur locus. ubi solutio fieri debeat, stipulatio illa tacitum habet tempus , quo promissor utatur ad pecuniam eo in loco dandam, ut hic expresse probatur. &in l. continuus.*. cum ita .st. eod. sed hic quaerit Tollent. an ips istud reddat stipulationem in diem, an vero conditionalem:& ipse quidem tempus istud non in diem, sed coditionalem stipulationem reddere asserit ex duobus. pri meo ex te X. hoc modo
ita illum inducendo, quod quoties circa legem aliquam dubium versatur , debet lex illa ex praecedentibus declarari. l. si seruus plurium. f. fin. ff. de legat. ii. talis scriptura. in prin. E. de legat primo, sed in textu nostro dubium est, an tempus istud reddat stipulationem conditionalem, auin diem, ergo debet ex piarcedenti b. declarari reddere stipulationem conditionalem, cum proxime praecedetes.*F. in conditionali stipulatione loquantur. Confirmatur hoc
secundum ipsum, quia linquit tex .ὶ loca ctiam inseri nadictio ista, etiam , repetit praecedentia cum suis qualitatibus. cap . quoniam contra. extra de probationibus. quare
cum pracedentes. ff. in conditionali stipulatione loquantur, hic quoque. f. in conditionali stipulatione intelligi debet.& ita hunc textum pro opinione sua inducebat Tot
lent. Ceterum diligenter animaduertendo tantum abest, ur hic textus eius opinionem probet, ut illam infirmcta nam textus hic noster dum ait. loca etiam inseri . non refert se ad praecedentem. f. sed a d. 3. omnis, supra eodem. caenim dixisset ibi Impetator , quod omnis stipulatio aut pura est , aut in diem , aut sub condit one,&declarasset, quae pura sit stipulatio, quae in diem , & quae sub couditione, dc quomodo unaquaeque ex illis stipulationibus committatur, subdit, loca etiam inseri stip tilationi solet. quasi dicat non solum dies, & conditio stipulationi inseri solet, sed etiam solent inseri loca , & huc tendit illa dicto, etiam veluti subdit textus Carthagini dare spondes' quae stipulatio licet pure heri videatur , tamen re ipsa habet tempus adiectum, quo promissor. dcc. ecce quod icxtu s uult,
677쪽
quando loca stipulationi inserta sunt, stipulationem illam
non habere conditionem,& sic esse sub conditione, sed habere tempus, hoc est diem , & sic esse in diem . & ita debet interpretari hic textus. Secundo , & ultimo mouetur TOLlent. ex l. continuus .f.cum ita. in fi.sse Od. dupliciter illum textum inducendo, seu ponderando. primo ibi, nam & id,&c. dixerat enim supra quod licet illud, quod ephesi dari promissum est, anie peti non possit, quam ephesiuin peruenerit promissior, potest tamen ante solui subdit textus. na& quod in diem debetur ante solui potest . licet ante petii oti possit,& sic uides, quod textus facit differentiam inter sipulationem, cui locus est in sei tus ,& stipulationem in diem. ergo stipulatio cui Iocus est insertus in diem no est. Verum sule inductioni potest responderi, Quod quando Iuriscon Cait. nam & ideo . noluit significare hanc Obligationem in diem non esse, sed ostendere, quod quemadmodum quando dies expresse appostus est stipulationi, id, quod fuit promissum, recte soluitur, licet ante diem non pol sit: ita etiam est quando dies adiectus non est, sed tacite ratione loci continetur. & hoc te spectu ponuntur iI- Ia verba ibi. Secundo inducit eum text. Tollent. quo aliaee stipulatio non sit in diem, nam ex stipulatione in die nata est obligatio ante , quam dies aduenerit.6. omnis, supra eodem. ubi diximus. l. cedere diem. ubi Alciat. & alii. f. de uerborum signincat. sed ex hac stipulatione non ante nata est obligatio quam promissior ad locum peruenerit, eum ibi dicatur , quod quando ad destinatum locum peruenerit, confestim obligatus est, ergo stipulatio illa non
est in diem, sed sub conditione. Sed& huic inductioni potest responderi quod confestim ille obligatus est efficaciter , ut ibi glos & caeteri tradunt cum enim ante ob. saret ei exceptio, si ageret, uidetur quodammodo non obligatus. obligatus enim non uidetur, qui se exceptione tueri potest. l. uel obligatus. f. obligatum. ff. de liber. causi .non quod obligatio orta non sit, nam alias non recte sol ueretur ante tempus & tam cia text. praesupponit recte solui,& sic uides, quod omnibus Tollent. rationibus respou-
678쪽
deri potest quare ego dicerem hanc stipulationem in die
esse,& hoe videtur velle hic Aret. in summario. & uidetur ei te ex intentione omnium scribentrum hic , dc alibi, ubi materia ista pertractatur.& praestitimin l. continuus. culta ff. de uerborum cibi.& probatur primo ex textu . nostro hic, cum huic stipulationi tempus in esse, non conditionc dicat. secundo probatur a diligenti partium enumeratio ne, quod argumentum validum est in iure. l. patre furioso. st de his, qui sui sunt. vel alien .iu.& ibi Iul. Bal. in l. conuenticulam. C. de epist.& cle.& late per Euerard . in Centur. nam omnis stipulatio aut pura est, aut sub conditione, aut in diem. f. omnis, supra eodem . Ista non ςst pura, ut rex. hic noster presupponit non est et sub conditione: quia ex conditionali stipulatione ante conditio is aduentu nu- recte soluitur. l. sub conditione. U. de condition. indebiti. sed ex hac stipulatione ante tempus recte solii itur. d. l. cotinuu S. f. cum ita. circa finem ., ergo stipulatio ista non est conditionalis ergo necessario sequitur in uod sit 1 die. quia non ante pecunia pcti potest, quam ad constitutum locum promissor peruenerit'. Tertio possumus adducere textum. in I. 3 .3. si quis ita. F. de eo quod certo loco. Sed hie, i oritur alia difficultas, quid si peruenerit ad destinatum
locum promissor an committatur poenalis stipulatio. pone enim quod hic Perusiae promiserim tibi ccntum Romae soluere alias ducenta soluere deberem , & Roma per ueno im ne O illa centum soluam , nunquid tenor adduceta P& viique videbar ad ducenta teneri: quia ubi sumus in stipulatione in diem tunc adueniente die abs l. alia interpellatione dicitur committi poenalis stipulatio. l. magna. C. de eon trali.&' committe n. stipulatio Doct. 8t praesertim. Imol. Alex. Ias.& alii tu l .ira stipulatus .la grade. T. de veris horum obligat. sed hic sumus in obligatione in diem. ut ex his, quae statim dicta sunt, constat. ergo adueniente die absque alia interpellation e dicitur promissor iri mora constituitus,& dicit oer commissa penalis stipulatio. Petr. tamen a Bella pertica. Fab. Aret in .ic alii hic videntur conetrarium sent ire.& ratio est,quia tempus istud uo datur ad soluen
679쪽
soluendum, sed ad proficiscendum Romam: quare eum ille sit profectus, per se non stat, quominus impleatur cond ti . cum non fuerit interpellatus & ideo si Romam peruenre potuerit,& non peruenerit, tunc poena comissa este dicetur: ni hic per Fabrum & Aretinum.
Notandum est ubi imo quod si quis Romae ita stipuletur Carthagini hodie dare spondes λ stipulatio ista inutilis est: ut hic probatur. Sc in l. 3 .f. si quis ita, Ede eo quod certo loco. ratio exprimitur in textu. Hoc tamen resti ingitur duobus modis. Primo ubi illa dictio, hodie, non adiicitur solutioni, sed promissioni demo nstrationis gratia. tunc enimnaleret stipulatio: ut hie Bellonus ait. Exemplum promit iis hodie,decem Carthagini dare : istud enim adverbium , hodie, non adiicitur illi uerbo, dare. sed illi promittis,& tuc
cum ratio textus locum non habeat, dicendum est stipulationem validam esse. is enim est eius sensus, non quod ue-
Iit hodie Carthagini dare, sed quod hodie promittat. t hic
Bellon. ait. Secundo , & ultimo non procedit ubi uterque cum pro- euratore ibi suo egisset, ut pecunia daret, & acciperet. l. s.f. si inter eos. E. eodem.& no. hic AccursGLos. sin. in ver. impossibilis. In duas partes diuidie.
In ptima reddit ratione. In secunda limitat textum nostrum. secunda ibi. nisi . Vt& textus nostri. & eorum, quae hic Accur Cait, perfectus habeatur intellectus, triplex est necessaria inspectio. Prima an impossibilitas uitiet contractum. Secunda an eum vitiet difficultas.Tertia est nunquid eum vitiet argustia temporis. quae lieet Doet. simul& perplexe tradant, nos distincte explicabimus. . Circal primam breuibus concludendum est impossibi litatem viii are contractu,& quamcunq ue regulat iter disp. stionem. l. impossibilium .st. lereg. iv. & hine est quod si . hi promisero hypocentaurum, cum sit impossibile Koc imueniti inutilis est stipulatio infra de inutil. stipui. in prin- Dcit. l. no solum. F.de actio.& oblig. Impossibilium enimi nWlla est obligatio. I Qrca 'secundam uero inspectionem concludas, quod
680쪽
dis cultas praesta dae rei non reddit inutilem contractum. Dissicultas enim causa ad incommodam ipmisseris non ad detrimentum stipulatoris pertinet. l. cotinuus. g. illud. Reodem. Fallit tamen hoc ubi praestatio esset adeo dissici. dis , & ut esset pene impossibilis. tunc enim inutilis reddi.tur dispositio. l. cum Meres. g. j. F de statu. lib.& hinc est. quod si ego stipulatus a te sim Cciaris, uel Pontificis bona stipulatio ista est id utilis. ex quo enim haec bona non posisunt nisi iussu C saris, uel Pontificis alienari, est adeo dis- , ficilis eorum praestatio, ut sit pen E impossibilis. l. apud Iulianum.*. fin .ffide lega. i. vide tamen circa hoc Bar. in d. l. continuus.*. cum quis sub hac. E. eodem. Circa i tertiam vero inspectionem nunquid temporis angustia actum nullum reddat. Tres sunt consideranfli casus. Piimus .est, quando sumus in contactibus bonae fidei: t& hoc casu dicendum est actum seu contractum non uitiari, se s tantum temporis concedi, quo arbitrio boni uiri negocium illud explicari posset. l. insulam. s. i. T. locati.& ratio est, quia in his contractibus non debemus stricte secundum verborum tenorem procedere, sed ex bono desquo. g. in bone fidei infra de action. Secundus est casus in ijs actibus , qui sapiunt natura contracti tum bone fidei: ut in legatis, & similibus in ultima uoluntate relictis. l. minorum. C. in quibus causis in integrum restit. non est ne-CeiI.& tunc est dicendum legatum illud, uel restistum ex illa temporis angustia, intra quam praestata debet. non uitiari.l si mihi & tibi. F. si quos. T delegatis, idest ubi Iaso.
hoc tribus modis limitat Tertius est casus , quando sumus in contractibus stricti i uris: ut in stipulatione: & tunc dicendum est ex angustia temporis inutilem reddi contractum istum. ut hic probatur & l. iij. f.si quis ita. U.eo,quod certo loco.& tradit Bartol. quem ceteri communiter sequatur in I. continu us .f. illud.E. eodem.