장음표시 사용
391쪽
si unita repluribus exerciteribus cum magistro con in radiaet .s. fita. 6 Ex θ eia faeti vel eoniraeLa. Omnia iacta magistri praeuare tenetur exercitor. i l. magistrum autem. si mutuum sumpsit magister nautis. Fl i quid si
Si in preciis renim emptarum uenditorem sesellit a. l a. unde quaerit Oi filius.
Si in aliam rem quam in eam cui praepositus est. ei sit creditiam. Li. non autem. l. V. itaque de illud. Si ab alio mutuatus liberauit eu qui in nauis re sectionem credidit K. l.i. sed etsi ab alio. Si modum cui prs positus cst, si egressus. ffl.j I igitur praepolitio. si cum ut certis mercibus nauem locaret. pripo frus sit alii materiae eum locauit. c.l. i. g sed des certis. a Ex eo ι uniisM Oη MEL
si magister pecuniam in suos usus conuertit. K l. i. quid si mutuum. Si cum magistro uel exercitore actum sit. E l. i. gpenuit. si solutum sit si ibi is penult si exercitor seruus alienatus uel mortuus sit. K L si seruus. Si magister decessit. l. .g si seruus. IIII ibus dattirhee allio De haeredibus t s. . fili.
De exercitore. gl.3. ν haec actio. Inst eadem ratione. Distinguitur in praecedentibus.
De patre &dom no exercitoris. ael. i. si is qui naue in . usq; ad haec actio.l sed si seruus. si s tuti. g fin. l. c. De haeredibus is l. . sn.
si plures stat exercitores. singuli in solidii tenen tuc siti. 1 1ia. I in prin. usu ad I siseruus sit.l vis sit. Si maior pecunia credita sierit quam necessaria erat ad resectionem nauis. El. quare de s in
si quid sit solutum. ff. l. i. penuit.
perpetua est si . sit, VIII. Adiuncta simia actoris:
item Euclitus. An creditor probare teneatur, pecuniam in retiactionem nauis collocatam esse. ffs. . De actione exercitori soluenti contra sectos, ite patrem de dominum magistri danda.εl.3.l Linprin. vers ex locato.
Electio est actoris. utrum exercitorem an magi strum conuenire uelit. M.t. 6 est autem nobis.
Di recta actio. Inaeis fili. Tributoria. De peculio & de in rem uerta actio. Inii si caeterum dubium. s.l. s. V. De contraria actione. An de quae actio contra exercitori, contra eu qui a B p n π π I. cum magistro contraxi detur. sit i. cstatuem
l. Ratio huius acti emis. m. i. in prin. t L statio nominis. Inst. eadem ratione uel ideo autem. III. causa me qua datur. Si quis aliquem tabernae aut cuilibet alii negociationi praeposuit, cum quo eius rei causa cui pnepositus est est contra etiam. Inst. si eadem ratio ne uers institoria. Declaratur quis sit institor. s. l. 3. l. . l.f. in prini L LDra Tiracvi TvR: i Expersonis praeponentis.
Parui refert quis praeposuerit. s. l. . I parui avis
si mulier praeposuit. Fl. parui C l. Si minor as annis praeposuit sis. ii.in pran. Si pupillus praposivi.il l .s l. l . a Lxperto prirpos i. Parui resert quis sit praepostus. utrum mastulus an foemina, utrum liber an seruus. Sc. iii θ εparui l. s. νSi seruus p positus manumissis sit. Ul. i' ue i. Si liber homo uel seruus alienus praepositus sit.
Inst. eadem ratione uersilias tamen.
Si is qui praepolitus est soluendo sit, α stipulanti
Si mandauit ut pecunia acciperet, SQ uide paulo superius, vers. Sive tabernae. Si uoluit cum illo contralil.C. s. si sciuit cum qui in sua potestate est. in merce pe culiari negociari, non ramcn uoluit. F. it. lia. C
s Lac consequenti in praepositionem. Si seruus praepositus su manumisius .ff.Iis .is i. Si postea palam proscriptum sit, ne c um eo contrahatur. r. l. i. de quo. usq; ad conditio. lib. s. t.' l. T. in prin. Si denuntiatum sita preponente. ne cum ipso cotraheretur. n. l. v. coditio. uers desiden unciauit. cum sequentib l. in si Procu s.
Si cum insulario uillico, Sc. contractum sit, uide praecedentia. si dominus serui prepositi cum eo contraxit. Qi u. .lia. Nihil refert in quo loco contractum sit sit. Lis. at post mortem prirponentis cotractum sit. m. s. find. ii in prin.l. si impubes. certe. si alio modo uel in aliam causam quam cui praeis positus est, cum eo contra Titan sit. ff. l. s. nod
392쪽
tamen omne usis ad I item fideiussori. Li .s c5di: io Lis fin. ti. si s n. Si eo nomine actum sit is l.is 4n prin. obligatio nouata sit istas. i. si lx insuevi compriit
De haeredibus it. l. s. Ue fidei uisore si h itemsdeiussori. v. Aduersus quos competit De eo qui eum praeposuit. Distinguitur in prae
De haerede is qui praeposuit. 'Is. lan. . t sit. tas. Si haeres pupillus sit. tui .in prin. Li .gii impubes. De domitio.& ipso procuratore. tutore uel curatore praeponente. v. s. tin. l. 6. De domino S negociorum ractore praeponente. i. ιτ in priri. De domino triui praepositi, Nipso p ponente. Ei l . l. . De ipso pr.eposito fi l. 9 in prin. l. Io. 'l. id ueniat in hae actione In solidum tenesm p ponens.C. ta l. 6. Si seruus peculi ab ictiterandia praepositus. per interc. ssione in aes alienum suscep:t.ssaei'. sn. Si plures fiat an singuli in solidum teneantur. t. l. ix uni. i .
Vtil. Ad vincla os,ia actoris. Quae ab actore probanda ii.Li3.in prin. t t. i. l. . gitu. CLia 3. a X Eutrius. unus ex dominis serui uel mercis communia nomine in solidum conuentus pro socio uel communi diuidundo iudicio experiri potest aduersus socios fi Lia. fita l. i4. X. Ad a remedia. De actione aduersus praepositum cum quo contraxit a. 19.in prin. Lao. uel dominium eius. E.
De directa actione aduersus praeponentem.Inst. fili. u. Li s . lib. i. t i .l. 29. si praeponens pro praeposito fideiussit. etiam fi dei uisoria tenetur. t Ity I tabernae.
De peculio & in rem uerso actio. Inst f catcrum dubium C l 3.ta. Tributoria actio si. Iti si institoria Locati is l. sed S cum sullo. Redhibitoria 5c ex stipulatu i Li . in pes n. Furti Siniuriarum i LLI idem est. π l. De contraria actione quae datureti quis
stitorem praeposuit aduersus eum qui
cum eo contraxitii l. i.l. r. l. illis. fin.
L Rotio huius actionis. Inst g is quom cui. s. l.i. in prin. t L Rario nominis. Inst introduxit uers& ideo. ii l. Differentia huiuι actioni ab actione depeculio. Inst. si is quoia cui sua .in prin .l.ε. l. io. LM
arsi. clausae ex quibus datur.
si seruus sciete domino in peculiari merce nego ciatur. N quid cum eo eius rei causa contracta est Ini introduxit iε. l. . peculiarem uersuademum. Dominus 3 dolo malo minus tribuit quam debet Inst I introduxit uersnam siquis. h. l. τις si cuius I 8 fin .l. u. tributoria. Si sbi ex ea merce solui feciti item si mercem pori re passus est,aut eam euertit. aut uilioria data opera distraxit: uel ab emptoribus precia non
exegit K. l. . proinde si sibi. si negauerit dominus cuiquam deberi. K. l. r. sed eis.
De omni qui alieno iuri subiectus est. Inst. I iaquoq; verssia ista. potesaris. De na qui nobis bona fide seruiunt ut liberi homines. serui alietii. S in quibus usumit uctum habemus seu i sit. De uicario serui. v. s. i. De institore strui isto item parui. De Mimina qui est alterius potestatis. isto sed etsi ancilla. lib. is . it. l. l. r 1'.
Si non in peculiari merce negocia tua est. E.L s. g '
Disserentia peculii & mercis peculiaris.ael. s pe
si pupillui dominus scia uel dolo faciat. G. s. sit n. l. 4.
si tutor uel curator domini sciat, uel dolo faciatisi. 1. si seruia1.l. 4. si procurator domini sciat uel saciat. isl 3.in pii Si seruus sciat uicarium negociari. s. i.
si dominus ignoret seruti negociali, uide a uocSi seruus silente irem ueis Si ruior uel curator, Re cum sequentibus. si dominus contradicatiui scientiam. Si non minus tribuit. uel sne dolo S per ignoratiam minus tribuit. s l. . si cuius . vers. si tamen l8. fi n. l. r. tributoria. Si dominus negauerit cuiquam deberi s3. Im ι sed etsi negauerit. Si merxin qua negociatur ad reum no per iner. Lia
si nihil sit in peculio K.Li peculiarem. Si de peculio actum sita. Is i. Si dominus potiti peculio uel mercibus cedera uelit quam ni buere is 1 .s i.
si seruus testamento manumissus sit, ei a peculium legini m. si. l. s. s seruo. Si seruus mortuus est. n. I s.
V. Quibus datur 'De haerede K.l. .s sin. V L Aduersius quos datur e De eo qui in potestate negociantem habet fi l. i.
3 in tributum. Deutro 3 domino seruo communi negociante. is l. .in prin. De emptore seruiuuio. D. hae-
393쪽
Rei persecutionem continet. st l. a.
ut quidquid in his mercibus eritiquod 3 inde receptum erit.id inter dominum si quid ci debeabitur . de caeteros creditores pro rata pol tione distribuatur. Ina intio duxit. ia quoque cui. LIs. sin t si si cuius dolo. a id mercis nomine tribuendii. Inst. is quo cui ueri Tursus. tr. l. t. per hanc. no autem to tum uso ad si plures hi . ae debita domini deduc da fi l .s. sed est quPstum . si siue autem domino. L .in prin. Si uicarii nomine conuenitur, an id quod ordinario debetur. deducere possit a. i. s.; i. si plures sint domini quod singulis debetur pro rara deducendum si L . i. Is sed etsi duo. uae debita caeterorum creditotum deducendat de de priuilegiis creditorum. si plures sint creditores alii in aliis meri ibus. Melaliarum tabernarum : utrum coniungendi an
separandi siti a sι si plures.
i merces uni pignori datae sunt, an hic caeteris praeseratur in iis. ael x. sed est quasitum. uersquid tamen. planἡ si in . si ex unius creditoris pecunia merces sint comis paratae an hic in iis praeseratur si s. plane si in eadem. Si quis mercem suam seruo dedit uendendam anta in ea caeteris praeseratur n. l. s. f sed eis dedi. Ii uni creditori integra portio sua sit soluta r an caeteris refundere teneatur pro rata. si. s. sa.
Vil I. Adiuncta ri iti a Iuris. ea uere de refundenda portione pro rara. Ul. s. fina. 6.l. iii prin. ix. Quamdiu competat Perpetua est gl. r. fin. s. α adfinia remedis. Actio de peculio Inst is quoq; cui. is l. 3 in prin.
Actio dein rem uerso.Inst. Lia quo P cui.
tiae a praecedentibus. Non comperit insolidit .ssti in prin uidet Quid
ueniat in ea. Occupantis melior est conditio in ea . s l. t . l. si. in prin vers S quia occupantis .a lib. i . it. Is.
II. cassa ex qua datur. Si quod cum eo qui in aliena potestate est negocium gestum erit. a.l. i. uel ba aut e. l. i I sn. Distinguitur: i Ex per Dra rivi cum quo si cum foemina. εl. i. g de eo loquitur. l. 17. in
Si cum impubere. iii. si cum impubcre. L IB E R X π l. πνsi eum filio familias. mi. fin. Si cum libero homine uel seruo MIeno bona fida
Si pro alio sideiussit. mandator exiitit . uel alias interuenit a. l. i ; si si iussa mil. uso ad cui co gruit si sed si filius i. . i.
Si in andauit ut alius pio se apud dominum vel patrem fide iuberet. uel solueret Fl. cui conisgrii itisi compromisit uel iudicio condemnatus est. Fl.
1. si simus sed s filius ν idem stribit. Si deleto iureiurando iuratum st. si Li. si filius
si bonae fidei contractus sit. si l 3s. si dos uel pignus datum sit HI.as. Si depositam si . de quid dolo demini uel patria D Etum .iffs.s.in pr; n. si precario concessum st. Ul.s i. si filius duumvir pupillo rem saluam fore cauerition curauit si l. fili. si causa poenalis fit. si lib. so. it i l. sa. Si surtum iacit uel res amouit si ri ex sur ua.
que. l. I. non tantum. Si creditor domino haeres extiterit si s a'. Ei dominus uel pater creditori liaeres extiicii: ss. l. 3 .in prin .l sci. si creditor.
IIL Quilus competit haecessio An seu Auario contra proprietarium serui uel cotra: item an domino conti a socium competat fla. l. s. Iro. στ iiii. An uenditori serui contra emptorem competat sit. 1τ. illud quoq;. scuti An emptori strui competat sui, g idim scribit siquis.hi . inuenditorem l . . non tantum. An haeredi contra cohaeredem cui seruus prategatus cstsi te Iss.
Occupantis melior est conditio. uide g in prin.capitis. Illi. A duo is quos comperii De emptore εἴ uenditore. seu de alio qui alienavit. 5e eo cui alienatus est seruus. v. l. i. gi dentis
394쪽
DE domino de bonae fidei posse re.εL i. g sin. l. so. fin. De fructuario 5 proprietario: de duobus bonae
fidei emptoribus. item de marito 5e uxore seruo in dotem dato. ii Lia. i'. ν i. cum sequent.l. 'ν penult. dc ult. it.: .l i usus ructu. De eo cui peculium serui legatum est. E. tia. l. i. item haeres. De eo penes quem peculium non est. M. lad.;r. sia cum trib.ll sequentib. De adrogatore.ss L M. De li credibus. im L I.;o. sina si a. a. itiai I item haeres. uides Quid ueniat. De ipso seruo haerede domini existente. F. s.;. i. De haerede qui praecepto seruo cum peculio hae reditatem restituere iussus est.& eo cui haereditas restituitur a. tr ra. . s praecepto.
De ipso seruo S filio manumisso, uide i Adfinia
v. Quid ueniat in haeactioneμQuatenus peculium patitur Inst. praeterea. it. 6. sunt praeterea. Hae res ex doli clausula in id quod ad eum perue. ni tenetur Esso. fin. l.si. Venit etiam in hanc actionem . ut caueat de reli quo soluendo auisto peculio. K. l. U. si se- venit in super quod in rem patris uersum estis tr.3 lis inst. preterea. ucis licet enim.
si cum seruus ad dominum scripsisset se o cto aureis emisse cum decem cinerit fi l. I 6 3.
Si plures sui domini, creditoribus t beta est uel cum singulis in partes agi re. uel cu uno in solidum sta im illud quoq;. g si quis cum seruo.
usq; ad fin legis. l. 23. si plures sint haeredeg. unus in solidum conueni. ri non potest. nis filius haeres cum quo contractum est. si Lio si i .us p ad g is qui semel Qαὰ in peculium conmme runda fiat De rebus tam soli quam mobilibus. El. 6. in peculio.
De uicariis. dc horum peculio. KLτ. in peculio.
De eo quod filius adquisiuit .du pater fuit apud hostes.si lib. sit is his I fin. De haereditate dc legato.gi. in peculio. De nominibus debitorum. st L .s in peculiod .si. De eo quod seruo surii uel alia altione debetur. si. l. . in peculio. De eo quod dominus seruo debet. ss. l. . in pe culio. uers sed S id si dominus seruo damnum dederit. uel surtu se cerit.Kd 9 in prin. li dominus debitorem serui conuenerit , item si ex serui emptione euictionis nomine duplum
1i dominus ab eo qui rem peculiarem subripuit. 7uid consecutus est uel consequi potuit. E. l. s. De eo quod conseruus seruo debet.M. .gfin.
Si conseruus ei damnum dederit, uel surtum secerit m scin prin. De eo quod parsimonia sua seruus parauit, uti officio suo meruit sbi donari. F. t 3 s. De eo quod ne esset in peculio dolo domini Dactum est. E I xia in priti. usq; ad j fin. s.lso.
De peculio quod est apud socium rei conuenti a. l.aν. ii quis cum seruo uers nec eius. De castr iis peculio Inst.Itb.1.tt.la. ex hoc inrclis ligere. De peculio quod apud actorem qui seruum uen.
De eo quod debetur domino . uel reo conuento ex peculio 1 S quid quantula debili huius no mine deducendum sit, uel non Inst. cum autem quaeritur. fi l. . si opem .l s. I peculium. νnam ut eleganter. O siue autem. uso ad I item deducendum. l. ii in prin usq; ad quod autem deduci. item uers quoniam non est in peculio. l. i9.3 i l. 3. si . l. 4 3 s seruus. l. s. a.l .si. nam etsi Titii .l.s6.lib. ia. t t. s.l 19.I sn l. ro. An Sc quatenus senius domino. uel dominus seruo debere dicatur. E.l.4L
Hi debetur a seruo .deEuccrede peculio po it.
quentibus modis: si dominus aliunde c5sequi potuit Fl.ti s quod autem deduci. si dominus semes quod sbi debetur. deduxit. εIii. est autem quaestionis Si uenditor serui conueniatur. an deducere ponsi. '. l. v deiii lulianus scribit si emptor serui qui de peculio actioncm contra uenditorem habet. conueniatur. E L ii. 6 idems libit si quis seruum. Si pupillus tutelae iudicio uel alius priuilegiatus
Si detis nomine ex promissione ad liberandum agatur. s l. agi. si haeres domini uel patris conueniatur.an quod
sibi debetur, deducere rossit. HI s. sed de creditor.
Si is qui debitorem suum arrogauit, coueniatur si tib it .it. a T. Deduci iurin super expeculio . si dominus serui nomine obligatus est . vel quid eius nomine praestitit i l .s. item deducetur uis ad fia. le
De eo quod debetur iis qui sunt in potestate domini Inist cum autem quaeritur si Ls huic De eo quod debetur iis qui sunt in tutela uel cura domini uel patris. uel quorum negocia administrat si l. s. praeterea id. De eo quod debetur socio domini. sit. iti s sn.L
De eo quod debetur non sociis. . t Ii meo
395쪽
i, eo quod debetur cbhaered Onuenti. n. l. i I e eo quod debetur emptori serui uenditore c5ucino ueta iitra: ite proprietario usu fructuario coniiciato uel contra. 5 c. g. Lis. L a. s. De eo quodd Iretur seruo Ordinario a vicario. uel contra . u li sin. lib. - tr. is i. De eo quod debet uicarius, an ex peculio ordinarii dcducendum. uel contra Insi. β .Pr.ctercia iacis aliquando. d. l. ii in prin .l 33. Stidius. De eo quod scrutis alite adita in lixa editatem ex bonis haereditariis amouit. consumpsit, ibi ru-Pιζ. n. ta7. I l.
DE iN REM VERso. Inst. lib. q. t.7. is lib. s. it. 3. Cap. 6. I. Ratio ex ι vi huius actionis. Inae pnxterea issil. 3. i. al. causa ex ua datur. si quid cum struo uel filiosa milias contractuin uel gemam sti id p in re domini uel patria uersum. Inst. praeterea si l. i. in prin. Declaratur quid sit in rem uersum. Inst. I praete-rca ueli in rem . u.l. .is i. cum sequenti b.
Ab eo tepore. quo stius uel seruus mortus est. l. . iii prin. alienatio.= sn t t. . i. U. ς cum Sticho. l. s. nil C lib. it. 3 l. s. Vel ematicipatus aut mariuinitius. i.i in prin 1 l. f alieti atro. vel alio modo sui tulis ei ctus. l. sed eis mor
vel alienania l. an pri. alienatio. in alienatione item haeres il ita m uenditorem. vel ususDucius eius ext timis . tunc usu tria ei iarius postatinum noti tenerunt. iii surru bi.
Si ex cauta red tibinouis uel alia teporaria actione agatur. l. r. in p. n. Annus utilis computatur. l.i is annus. Qoo primum ea de re experiundi potestas est Li. in prin. Qito tempore conditio obligationis extiteritu i. g ann a N. si pupillus uel alius priuilegia tun agat caeteroru , Mitorum acto e t inhibenda.ύ tt.3.l D. Val. Eventus huius actio
si a mim sit cum emptore an & quatenus regrensum habeat ad uenditore n. s.l. r. seruuim. Si cum uenditore alium sit an habeat regressum ad emptorem ubi ol. si socius conuentus 5e condemnatus soluit .cum socio habet a fouem pro socio uel communi diuidundo. al. 1 .g si .
si malitus serui dotalis nomine quid prsstitit. an in dotis a Aone deducere possit: M. im g sed in marito. Vili. Ad nia remedis. Dein rem uerso inst I praeterea. ueis licet enim.
Pro socio S communi diuidund0. si his I Ian. L
Ad exhibendum es rei uindicatio. 18. in pran. L si is plane. Dedusto d. biu si conueniatur. I i ii em lcribit si quis seruum. 4'. non tumum. Aelio aduersus ipsum stium familias uel seruum manumissum. u.l. .l. s. t . L i. si item hae
Missio iii possessionem rei tua dae causa, si reus
Si no hoc animo gessit seruus. ut in rem domini 'ue itineri s.f. l. . idem ait. Si pecuit aliter mutuatus est seruus, uel in pecuishum.f. i. . t uers siue peculiariter. l.s. sit. Si cum sciuis pupilli crederetur. tutor subsci ipsi, S sipulatio iii personam eius est transata. si l. io. tin. Si sinius haereditatem demini inutiliter vend dei it . ea nil dominus postea uindicauerit. E. l.
Si seruo ai getum quis dederit ut pocula ficeret. de saetis poculis seruus deceis tit. U.l. . I illud
Si in rem domini non si uersum. EI. i. sed si scisi res. antequam in rem dc mini Uerteretur. periit, uel coitupta sit. n. l.t. unde recte dicitur. cum I sequente. item ii mutuatusa. I. in prin. l. in .s,fin. 3 moeote e modo lio in rem gum, uersum est. r liquis eoη- iret Miuem. si seruiit pecuniam acceptam dominico credit ri soluit. Inu praeterea. ueis in iem autem. a. l. 3. i. Distinguitur : Si non ueto credatori sol uit. a. . 3. i. Deis sed eis.
si peculiari creditori soluit. UL i. it. Si non soluit pro patre, sed constituit tantum se soluturum .is l. s. si nureos acceptes alii credidit. Ul 3 lic Labeo. Si in non Decessarias res uertit. m. . s sed si mutua si nec non illud a s in prin. si odorex & unguenta empta in funus, quod ad domin si pertinet. lecauit si l. . illud pland. Si in peculium se iii pii etia est K. l. i. i uers sue peculiariter. l.s. s n. l. 6 l. . in prin.l.i . s cum Stia
si filius lamilias pecuniam mi uiatiis. ea pro filia sua uel sorore in dotem de dii uel seruus pro s-lia domini. El. . sn' sl 9. Si seruus uel si ius sita ue rhi uni: m dedit ut se attret ueniret ac tueret ui oel 3 ρ pioides serisuus his.hao.in prin. Irt. si togam. quam filius emit. pater putans eam sua esse. in funus siti dedicauit .sid. iii. sido
396쪽
Si omini debitor seruus existens, ei pecunia sol
uit. s.l io g si domini. i si semus domino ut manumitteretur, pecuniam dedit ael 3. i. in prin. si dominus antea seruo pecuniam dedit, ut eam rem compararet. is. Lis. 54 eum duo rei est ent pater de filius filius suo no mirae soluit. Item: Si cum filio iussu patris creditum esset filius cre
ditum soluit. I. io sit. si filiuὴ pro patre fideiusserit. Ec ob id soluerit. H.
si quod pater debebat, sto promist de soluit. E. l. o. i. i. p. si filius defensor patris iudicium sulcepetit. sit
ex ea causa condemnatiis. E. l. io. in prin. item uerseisi de peculio. si pater per errorem in rem suam uertit, putans rem suam ess e. ff.Li9. 3 Ex eo equenti . si semel actum sit. El. 4. tr. i.l.3r. in prin. a. I i.
Si dominus non habuerit ratum issi s i. 5s non duret uersum sed si seruo a domino soluatum ita io. uel sum. Si tantundem dominus seruo donauit. quantum soluit ii l. o. g si domini. ueis plus dicit. Si seruus postea debitor domini factus sit. a. l. io. si domini kidein quaerit. item quaerit. Si res periit uel corrupta si uide a vers. Si res an
Si seruus pecuniam muniam accepit ad uestem comparandam. eat pecunia perni: utrum creditori an uenditori haec actio detur. a. l. i. si
Occupantis melior est conditio. a. l. IIII. Aduersu quos datur. De haeredibus a. t i. 3 l. C. lib. it. 26.l. . D. ipso seruo haerede existente. s. it.' l.3. i. De socio eius in cuius rem uersum est. v. l. 3. l.
v. Quid ueniat in huc actione fTotum quod in rem eius uersum est. lnst. prae
Si pars uersa si de parte actio est Inst I praeterea. ti eis ita is si ex decem. a. Iio. in rem. si de peculio actionem pro patre filius suscepit. uso ad quantitatem pecul l tenetur pater. H. l. in. idem tractat. si fundus patri emptus . pluris uel minoris di mus si quam est emptus. . ta. Si res non necessarias emerit seruus.ssi. s. in prin. Si domini debitor fuerit seruus. sta io. si domi
De deducendo debito domini .st. Iis. Ii fin. Dei utis. .io. g in rem uersum lib. 22.t Lias. Haeres unus ex pluribus pro sua parte tenetur. ssit. i. I. 3 o.
V L mando er quindici competis' si filius quasi defensor patris iudicium suscepit:
etiam ante condemnationem agi potest .ael. io. idem tractat.
Si filiu , constituit se pro patre soluturum ant quam soluerit agi non potest. q. l. is Perpetua est actio. illa.= i. vers de in rem verso.
Si id quod uicarius accepit. in ordinarii peculiust uersum actio post mortem ordinati annalia est.Η. Lir. sn. Vt l. Aonia remedia. De peculio actio. Inst. praeterea. uers ita et si ex
decem. v. l. i. in prin .l. s. quod seruus. l. i . sn. l.is.l. is fin. C.hb.4.tt.26.l. . Quod iussu sta.s. quod seruus. Negociorum gestorum. m.io. in rem uersum. De dolo actio si. l. io. uersum autem. Exemplo actio. ιτς idem ait. Dilecto etiam patri uel domino condici potest
I. Ratio huius actionis i l i in prin. al. causa ex qua datur. si seruus uel filius iussu domini uel patris comtraxit inst. I si igitur iussu.
i m persolis iareth. Si pupillus iussi Laela I si pupillus. Si non dominus iussitissa a 3 fin. Ii fructuarius. uel is cui bona sde seruit iussit. a. t s. 3 iusu. si curator uel procurator domini iussit. E. l. i. I
Si tutor iussit si la.in prin. Si is qui administrationi rerum ciuitatis praepostus est .cu seruo ciuitatis contrahi iussit. E l 1 Ex re quam sit. lsi generaliter cum seruo suo negocia suo periculo geri iussit ut i l. C lib.4.tt. 26.l. 13. si ut ancillae uel stiae crederetur iussit AEl.f. i. Si ut seruo alieno crederetur iussit Eu r. fin.
Si pecuniam quam mutuam accepit. stio uel se uo suo numerari iussit si so in prin. 3 Exsterae edi modo quo linit. si testato uel per epistolam uel per nuntium iucsit. εl. 4. l. si mandauit ael i. sed etsi manda. CIib itis.
Si serui chirographo subscripsit. sti. I sed etsi serui.
si pro seruo fideiussit. si l. i. quid ergo. C. lib.
si seruum uel alium comendauit. C. lib. it.rs. l.
si ratum habuit.ss. l. i. si ratum. Ex conloquo iἷM. si iussim reuocauit a. l. i sed ego quaero. Si de peculio actum sit εlib. tuo. I g sn. III. Adure vi quos datur hie actio De socio iubentis Has. shit. 3I.t3. IN I QMdueniat inhaeactione sIn solidii tenetur dominus uel pater. Inst. 1 sigitur iussit illa. in prin.
397쪽
P . Rr V. LIBER π XL 1t, i, planore quod servus pro obligatione dedit, si iubente ordinario iescaris creditum est, post
mortem ordinarii annalis est acti f. 3.l. r. 6 cum Sticho. uersiavit. VI. Adfinia ed Directo quom patri uel domino condici potahiust. sin. De peculio. Ac de in rem ueris. Inst. cstertim du
Nicolai s geli1 de PraIbca iuris ciuilis
Dicas Dis libellis soleo studiis meis qusrere amicos ae Mecco nates,nec omni ope lade destituatur.Uerumnedu nouos qusroa micos,ueteres diutino siletio amitta multas enim silentiu diremit amicitias: ad te. uir clarissime, hi oratio est couertenda. Contracta enim est aliquado inter nos amicitia quod incredibile uidetur contendendo,dum me Praelica sori oppugnate, tu ea aduersus me defenderes. Qitoniain autem iam in meo solo sum, nec quisquam mihi nuc audet obstrepere, Iibe re quid de uera Iuris ciuilis Praelica sentian recesebo.luris igitur ciuilis Praelica ut molli quidem uidetur in duobus potissimum cosistit incosultatione nimi tui ec iudicio quorum utrunt circa causam in iudiciu deduc iam uersatur. Causae aute illiusmodi partes solent ei se,causa agedi,causa excipi edi, causa replicadi, cauissa duphcadi,ece. qus nihil aliud sunt quam argum eta, qui b. uel a istor uel reus id quod intendisi conatur probare. Circa istas au t partes singulas 5 colui tatio uer satur, & iudi cm.Nam consultat a stor. ex qua causa agere,& qua acstione intentare uelit. consultat reus ex qua causa aduei sus actione uelit excipere: ad or rursus, ex qua causa cotra exceptione uelit replicare:&sic deinceps. Subsest postea iudicium,quod circa easdem partes uersatur,sed alio modo. Na qui cosultat , delis berat quc actio, uel qus exceptio, uel qus replicatio sit propon eda: qui uero iudicat de a litone 5 exceptioe proposita cognoscit utria iusta sit.necne: di utru Ω-tis necne sit probata Cosultatio igitur de suturis est,iudiciu de prssentibus. Ad cosultatione tria reqtrii untur: nimira iit ec ius noritis qui cosultat, & fac'um noignoi et,& ius fac tum qi inter sese coferat.Na qui consultat ex qua causa agere, quam altione intentare uelit ei necelle est cosiderare, quod sit genus causae propositae ite quoiure.&quq aetio ex isto genere competat. qui consultat de excoptione aduersus actioite opponenda, ei necesse est scire ius di factum ex quo agi tur: ite quae sint elus iuris distinetiones, denum aliqua istam distin 'ionum laeto insit. diani liter qui replicaturus est ei est necessie uticiat ex qua causa ec quo iure excipia tur, ius sint eius iuris distinetiones,&nu aliqua istar si distinclitona cause cxceptionis insit, A c.Qiribus cognitis.& inter te collatis,facile ex qua causa agedii excipiendis, replicandusit apparebit.Sed A illud cosiderandii est ei qui excertione querit,nu uel ius uel saeiu ex quo agitur,negari possit ite ei qui replicatione quςrit cosiderandii est.nsi uel ius uel factu ex quo excipitur negari pol sit 5 cim ii potest negari,de distinctione cosultare no est opus De aetione aut & exceptione
398쪽
tione proposita ita iudicandu est. Redigeda est ea in syllogismiti 5c utrum ambinropositiones uers snt,necne,uidedit. Quod si maior propositio uera est,actio, ita uel exceptio ipso iure iusta est iudicanda: quonia maior propositio ius actio nis N exceptionis solet continere sin autem maior uera no est, actio uel exceptioi sta ipso iure nulla iudicanda est,& ante quam aduersarius ad ea re oderit reiici potest Quod si minor propositio uel c5sessione aduersarii, uel ponedis proba tione uera est,ista actio uel exceptio de facto subsistere est existi narda: quoniamniinor iacta cotinet ta* si ambe propositioes uers inuenititur: actio ista uel ex.ceptio ta de iure quam de iacto subsistere crededa est,ad qua confutanda omni modo opus sit distinctione, que oc iure subsistat,di causis insit alioqui pro ista actione uel exceptione pronuciandii: quod similiter de replicatione,duplicatioe,& triplicatione est intelligedu.Sed di de tota causa ita iudicari debet. Actio in syllogismum erit redigenda postea quid ad ea reus excipiendo respodeat, attende dum: qui aut negando aut distinguedo respondebit. Quod si maiore propositione negauerit de iure controuersia erit: sin minore negauerit,de facto erit contentio: sin uero distinguet ista distinctio uel exceptio rei coueti similiter in syllogis irru erit redigenda, Zcquid ad eam actor replicado responderit,attendendu:qui si negauerit istius exceptionis maiore propositionem, de iure: sin minore, de factolis orietur. Sin rursu distinguet ista replicatio etia in syllogismum redigeda erit, S ad duplicatione rei conuenti erit procededum: qui si negando ad replicatio, nem respo debit,de ea lis orietur: sin rursus distinguet,ulterius eo quo dixi modo procededit erit eo us*.donec alteruter ad id quod ab altero propositu est, no distinguendo, sed negado respondeat. na in eo causa distatus totius negocii consistet. i ta indagandu erit iudici utru in actione,an in exceptione an in replicatioridi c. cotrouersia sit:& utru de iure an de facto eius contedatur. Quo cognito, adprobatione eius de quo disceptatur,erit procedendu, ec affirmati probatio iniungenda, nili malit aduersario deserre iusiuradum.Quod si de iure controuersia sit, probante non aliter audiet iudex,nisi uel certa lege uel cosuetudine probet id de quo quςritur,ant certa adserat argumeta legi uel consuetudini subnixa,qus argumenta in argumentationu formas rediget, α se de illis iudicabit: nec si cotroue sia de iure sit, causam in personis di teporib. cosiderabit, sed in genere liniuerso, nec iura in singulas personas,sed generaliter costituantur: sin de facto sit controuersia, quibus probationibus is cui probandi onus incubit utatur,attendet,te.
sies V si qui producetur ipse audiet. Sic enim magis scire poterit quid aut credat, aut parsi probatu sibi opinetur. Na in facti questione concessiim est iudici. sequi
motu animi sui,& opinionem.Hanc di consultandi & iudicandi rationem longe optima eccertissimam puto, di ad lites legitimo tempore expedi edas no incommoda. ranqua eius nunc a nostris practicis prima negatur principia quae sunt:. Omnem causam ex qua uel agi tur uel excipitur,argumentum esse. x Et propterea in nudam propositionem contrahi posse.
3 Melius de actione Sc exceptione iudicati non posse, quam si in syllogismuires enthymema redietatur.
4 Apertius ad actione & exceptione propositam ab aduersario responderi non posse, quam aut negando uel ius uel factum propositum , aut distinguendo.
num in omni causa esse,in quo tota costat cotrouersia, quem Statii cau
Eum aut iuris esse aut facti. Causam no in personis,nec teporibus,sedin genere uniuerso a iudice esse
Haec quidem prima disputadi 5c practicae forens principia sunt: at nostris practicis sunt paradoxa Proinde minime miradu, quod in una causa quae uel una die Opediri posset,iriginta procedatur annis.Nec enim is qui n5 credit,bis duo essem tuor,ter tria noue, quatuor deptis ex duodecim remanere octo, ecc. rationisbus in METII DI IVRis civi Lis
399쪽
, PARS VI. LIBER XXII. 3 shus intricatis si putado se extricabit unquam Uiderunt quidem maiores nos ueritatis orationem esse simplicem: 5 eloquentia iudicis motum aucupari, ratio nem subuertet e. ideol articulatas disputatio es qui b. ad huc hodie utimur, ob breuitatem in iudicia introduxerunt, uerbosam ec iucatam eloquentiam expuleriit: quemadmodum de Athenis olim oratores affectus mouere prohibiti sunt, di Romanis artificiosa eloquetia suspecta Scinuisa fuit semper , ut ex ipso Cicerone in telligere licet: veruta me istis articulatis disputationi b. no sunt assecuti quod uoluerunt. Nam cum a stor aictionem suam triginta proponit articulis, reus singulariter singulis respondet: oc uicissim articulos defensionales exhibet, quibus aetor rursus singulariter singulis respondet,uteri suos articulos no creditos probat: in ubcatum iit negocium, ex quo se iudex extricare n6 potest: quia illud unum in quo tota consistit controuersia, Sc quo resoluto tota controuersia dirigitur, hoc est statum causae non potest uidere. Proinde incerta ista qui conantur ratione certa facere: nihilo plus agunt quam si dent opera ut cum ratione insaniat. Haec ad te,uires arissime in sextam Methodi mes partem uolui praefari, no quidem ut tecum serio contenderem, absit: sed ne amicitia nostra diutino silentio interiret.De practica aute potius quam de alia re dicere uolui quod tota uis iurisiprudetie in Methodo & praxi contistere mihi uideatur. hoc cst, sit ec iuris cognitionem habeamus,&ius cognitum ad usum de negocia hominum sciamus accommodare. Proinde ecde Praxi alias quom scripsi, di aliquando Deo uolente scribam maiore cum diligentia. Tu interim uale, Δ me quod facis ama.
Ex delicto uel male scio nascuntur, ueluti ex suri .ex rapina ex damno . ex iniuria. Instlib . it. . in prin.uos sed illae quidem. Elib. . it. 7. l. 4. in prin. Distinguitur L Expersemi d linquentis vim aduer. sus quem dilanquit. De minoribus state. εlib. . it.7.LM lib.s .iti
si pupillus uel suriosus delinquat, uel ad uer sus eum delinquatur. E. libro it. τι 23. l. De filiolamilias & seruo, uide Aduersus quos.
si situs aduersus patrem. uel pater aduersus saludelinquat, uel dominus aduersius seruum, Sc. uide si lib. ι huius Methodi cap. a. de Actioni bus membr. s.Aduersus quos. 2. Ex causa m modosint. Si imprudentia dc sine dolo deliquit. E. lib. . t L.
si iussu patris. domini uel alterius cui parere ne cesse in deliquerit. ae lib. s. it. a. L D. sia uide insuper Elib.i. huius Methodi. De publicia iudiciis Si iussu iudicis secit Mib. so. t t. i .l. a . sia. De reliquis uide si lib. isdiuius Methodi. caps. de
De haeredibus. In Dib. . t tr. I non autem omnes fit 3. haeredes autem.
tuni De haeredibus. uide a lib.it. huius Methodi, cap. a.de actionibus.membr. s. vers. Si ex maleficiis poenalis sit actio. De patre filii delinquentia . si libroso. it. VI. L
De ipso filiosa milias delinquente. si lib. 44. it. τ 8. De seruo delinquente. Ulib. 4. it. I. 3.in prin. De domino lectui delinquentis uide inibpiox.de noxalab actionibus Demarito uxoria delinquentis. εlib.i. t t. 6.l. I
400쪽
ita I mid c erantum ueniat in hi sce altior tibias. Nun uam ex post sacto crescit praeteriti delicti
v. adiuncta officia amris er iudicis. An actor in crimen subscribere debeat ff.
In poenalibus causis benignius interpretandum
DE FURTI S. inst. lib. - tr. .is lib. 7. it. 2.C. lib. c. t t. r. Cap. 2.
Iust i Murs furtum autem. lli. Diu sonis er genera furtorum. i Diuiditur serium im .m festum. de nec mani Dilum I iiii 4 iurtorum autem a. l. a. Desinitio ipecie, sulti manifesti. inst. furtoruaut . si h .cuni quatruor it.:equentibusa.dii in p. in .l34. r. cum raptor. lib. ra. t t. l. l. 24. g
Desinitio sit ti nee manifesti. Inst. I nec manifest5. H. . t ii in prin t 3 i s C.l. 9.a Diuiditur furtum iii concepium 8c oblatum. item referuntur actiones furti concepti de ob l Mi. proli ibiti es non exhibiti obsoletae. Inst. Isurtorum autem. conceptum surtum. usq; ad I poena manifesti.
illi. species surii Cr cause ex quibus su
ti actio competu. Si quis rem alienam inuito domino contrectat. Inu 1 surtum autem fit. G. i uide definitione furti. si ui rapuit. si l .sa I cum raptor. it 8.l. i. lib. .it. r.
l. i qui uim si quia aliquem de lando suo deiecit. E. L di, in
prin. Si seruus uel ancilla fugit. sui furtum facit. E.l. 61. C. lib. 6.tt.ia. i.
si usum alienae rei in suum i veru couertit. E. l. ss. eum qui. Si uum os alienos in solutum dat si lib. s. it. 3. L
1i creditor pignore, uel depostarius re deposita utatur. Inst. surtum autem. E. l. is. in prin. Si stillo uel sarcinator uestimentis utatur. vj. 8 in prin. si quis rem quam utendam accepit. ues commodata. in alium usum trafferat Inst. surtum autem fit. usq; ad 3 unde illud quaesitum. g. l. i. I. . in prin. si rem sibi commodatam alii commodauerit rasis. eum qui. si pecuniam quam perserendam accepit. interci pia uel non numeret. E. l. - . I falsus. Q
1i pecuniam quas meo nomine soluturus acci piat. S suo nomine siluat. n. l.13. Iulianus. uel iniercipiat. adib. V tu. tis sin.
Ei seruum. que in nulliendia Reperat, vendat C.
Si creditor citra conuentionem rem pignoti adi.
si creditor soluto debito pignus non reddit. E. l. s .s eum creditorem. Si fructuarius celandae uel supprimedi proprietatis causa aliquid serit. n. i. - . hoc amplius. si colonus post lustrum conductionis anno am plius fiuctus percepit. ss. l. 60. sti. Si depositum abnegat. insciatur . 5e pro suo habere destinauerit eat . 1 sola d. in prin si de iurio laciendo cogitauerit dixerit, uel scri ps iit si a. i. sola lς 3. neip uerbo. Si furti faciendi causa conclaue intrauerit. s. l. iti qui hirta it. N. l. . in prin. uersilcm qui dire. si rem alienam scietis comparat. C.l ia isti. Si alienum quid iacens sustulit. isti qui alio
Si indibit iura sciens accepit uel delegauit m 4 . si is qui . lib. is tr. l. his in priri lib/6 tr. ad 33. σdebitorem. Si rem aberiani simulans suam esse ab aliquo ac cipiat. si Lue; si fugitiuum .l s. 3 si tributorum exactor.cum nihil deberetur, uel debitum ossciretur ancillam abduxit.C.l. s. Si ii qui saccum uiginti aureorum deposuit aliusaccum triginta aureolum sciens ab ignorante recipiat si l ai. s is qui si quis simulans se creditorem. debitum accipiat. u.L44 in prin I.;3. apud Labeonem L8:.ν salsus uers quod aequ/. Si salsus procuratot pecuniam a debitore accepit. f. l. 4. I salsus. l. s in prinJ.s,. salsus autem. lib. 46.tis. l. 8 n. Li8. s debitorem. C. l. s. Distinguunr Si creti tor ratum lubuit. E.I.
8 . si Titius. Si promissum tantum si falso
procuratori. sia. τ . si seruus exigendis pecuniis prirpositus post manumissionem, uel tator post pubertatem exigat. a. l. 63. F Iuli
Si seruus liberum uel filius amilias patrem semilias se simulat ut sbi credatur. sis n. g seruus qui. Si quis non quidem in sua persona menti ius est sed uerbis fraudem adhibuit ut sbi credatur: ut puta. si dixit se locupletem s dei utares se datu. rum, pecuniam confestim soluturum, dec. E. l. 4. g si quis nihil l sa I cum Titio si cum Titio honesto uiro pecunia credere uelle. tu alium Titium egenum subieceris. de num os acceptos cum eo diuiseris. a. leet. 11. ε cum Titio. S FSi quia idoneum eum esse affirmauit. cui mutua pecunia datur. Ulib. N. .l. . fina. 8aib.i . it.
Si commendaueris milii Titium . quas idoneum cui credatur. εἰ deinde alium quas Imuni adducas cui credam si l. cs si tu. si cum aurum pignori se dare diceret. aes subiecerit. F. I.ro. in prin. lib. a. t. Ii fi l. 4. Si ad pondus emens maiora pondera ab alio aecepta adhibuerit. si1ss si maiora lib. 48. it. to. Ii,dib. s.thlI.32. si nomen fusi ex instrumento emptionis sustulit uel tabulas meas descripserit. uel seruo meo ut ad faceret positast. E. ibas siquis senio. si tabuia