Narratio de conspiratione, a comite Gouriae contra Iacobum eius nominis sextum, serenissimum Scotorum regem, Perthi, die Martis, qui quintus era Augusti, anno 1600. intentata

11쪽

miratus,inermis n Praeter cornu Venatorium,quod dum m negotio illo totumici,nondum exuerat, armorum nihil gerebat inter duos istos proditores morte illius machinatos na Sc Alexander stricto pugione, & gladio armatus,& alter scd tremibundus,& timore totus concussus, ut condemn to non deputato ad tale facinus patrandum similior viderii potict,latus hinc inde claudebat constitutus: cum aliam e- , adundi rationem non videret, cloquentia squa alias pluriamum polici,quaque tum imprim. opus erat rem aggredi- diu ,multisque prius commemoratis haec addebat,quam horrcndum facinus contra se innocentem,nec ulli lceleris sibi conscium intentaret: quod si,inquit,stat sentcntia, quod male cxcogitasti, pestime exequi, id saltem tecum reputamultum fore non post e,nec te impune tantum seclus laturus, quando mihi a Deo A libesitare dati, qui caedis paternae olim memores,huius facinoris rationem a te suo tempore reposcent: S fideles, meique,sat scio,amantisti mi subditi, qui tam indignam Regis sui mortem impunitam non dimittent: imo,mihi credo,si neutrum esset, Deum vel ipsos lapides in ram nefandum Minauditum facinus armaturum. ad patres tui mortem quod attinet, Deus mihi testis est,quam nullo illius stimulo mihi conscientia pungatur,neque etiam te latc- rc arbitrCr, me tum temporis acii aucJuniorem,sub factionisci usmodi imperio captivum,quae S mihi, & regno toti proli bitu dominaretur: praeterea tibi constat, quicquid ca in re factum est,cxJustitiae,legumque moderamine esse decretu. Ci terum qud mea hic magis apparearinnocentia,ipse tuum tibi poctus trage,5 judex mihi in liac causaesto,quam bene deic, totaque vesti a familia exco semper sim meritus,ut qui . non tantum possessiones ,S dignitates pristinas vobis restituerirn,Verum etiam sorores,cas tanquam in sinu fovendo, dilectilliintemcae con)ugis conclavi praesiciendo hactenus educa ista: sed istas sepositis,conscientiae aculei tibi obversen-

Diuili sed bi

12쪽

ror,ut qui eandem&ecum religionem pro educatione pro fitearis,eandem,inquam, quam hodie profiteor,semperque

a pueritia sum proressus: imprimis vero sancti illius, & pii

Dei servi Roberti Rolloci monita tibi in memoria reVoca, cuius te olim discipulum es professus, cuius & olim animam, corto mihi crede, te accusaturam, istarii Levitiam adeo immanem &inlaumanam ex eius dist plina te nunquam hausisse.quodsi ad meos revertendi copiam facias, fide Regia tibi polliceor, me nemini unquam mortalium revolaturum, quid inter nos negotii intercesserit,nec si aliunde retegatur,

permissurum, ut quicquam inde vel poenae vel periculi tibi creetur . haec quidem Rex serio proponebat, scd nc surdo

verba fierent,non parum verebatur:quippe in vultu crudelitas,ingestu fastus&superbia, nihil quam praesens exitium

pollicebantur: tecto enim capite,omni deposita reVerentia, aspectu minaci,Regem perorantem iniucbatur:tandem V

ro. tantum effecit Regis pia &modesta oratio ut primo quasi consternatus,retecto rursus capite juramentis interpositis,sit protestatus,se Regem salvum & incolumem dimissurum,si nullum se clamorem aut sttepitum emissurum polliceretur,seque tantum,Comitem fratrem suum, cum Rege colloquendi ergo introducturum. Verum,inquit Rex, quid mihi cumComite negotii aut quid utilitatis cx mea hac captivitate acivos venire potest siquide ex promissis)a vitς gra tia est facta ) cui ille,hoc se tantum polliceri:salvam ei futuram vitam,modo quietum se ac modestum teneret, reliqua fratrem quemJam accerseret, significaturum: Alterum interim sic affatus: Ego te hic Regis custodem in meum rc litum constituto,tibi igitur una,&illi cave, si quid enim acciderit,id tuo periculo fiet : simul & Regi, aequo illum animo ferre oportere,alium quippe neminem in eius reditum habiturum custodem. Eo egresso, Rex hominem interrogat, an eius occidendi,aut quo alio fine illic esset constitutus,&B ih quantum

13쪽

quantum in negotio isto intelligeret: ille ad aspectum Regis

. trepidus, Voce prs peditabure)urando interposito, sibi nihil prorsus cadere constare, sed invitum eb, paulo ante Regis adventum cise pertractum,& foribus occlusis istic relictu di-Cebat quod etiam verisimile ex hominis gestii, praesente Α-

lexandro videbaturiis enim toto eo tempore,quo cumRege

Alexander fuerat,nunqlama destitit eum ne quid Regi gravius intentarct obsccrare. Interea ReX,quia Alexander,ante egrcssum duramento cum obstrinxerat,ne vel vocom ed rct,Vel non ram aperiret, hominem rogat, ut senestram a

dextris recludcret , S si quem e suis conspiceret, istuc advocaret: cui ille prompte est obsecutus . Rose in isto pericu- . lo Versante,nec ullo ci suis, ubi terrarum esset conscio ,dum ex prandio vcniunt, cx domosticis quidem Comitem asmonet,Regemjampridem abusse,& isthmum hactenus superasse: quod ubi a Comite aulicis in minciatum, agmine tacto confiniin foras contendunt: in transitu autem, quida Ianitorem rogant,quampridem rex discessisset,quibus janitor constanter affirmabat,Regem nondum egressum: quem Comes indignabundus intuitus,nequam mendacemq; hominem appellabat : interim ad Lenoxiae Ducem & Marriar Comitem conversus,sese Jamiam certo,ubinam esset relat rum aiebat: simul tcstudinem ascendit,ucrum in alium tac, fratrem nempe convenire statuerat,ut ex rei circumstantiis facile apparebat: eodem enim momento,frater,Rege in museo relicto,magna velocitate gradus descenderat: Exigua tamen interposita mora Comes ad Duccm & reliquos,ante fores attonitos,revertitur, Regem per posticam jam pridem egressum afferens,adeoq; progrestum,ut nisi properent, cum

vix possint assequi: simul equum adduci jubct: quod ubi

acceperui similiter uno ore equos poscunt, Ar isthm uni ver- sus propere contendunt. Dum haec geruntur': Alexander

14쪽

ad Regem reversus, in modum despetantis, expansis brachiis, omnem vitae syena sublatam altercbat, nec aliud se videre quam Regi jamdam esse mestenduna: idco perisceliisdem Regis inanibus injiciens Blasplaciniis execrandis ligari illum oportere asIevorabat. Rcx laoc audito , animum Colligens , mentieris , inquit , siquidem liber princeps natus, liber etiam moriar. ast illo Regenr motacarpio conatus apprehendere , quo illi manus vinciret, nihil obtinuit, nam Rex illo apprehcnsu se contimio liberavit,& manu dextera gladium exserturum sua ex advorso Cohibens , sinistra gulam invadit, , quod & illo jam Regi fecerat , duobus aut tribus digitis ori Regis ad loquelam Clamoremque omnem intercipiendum insertisci ita mu- tu amplexu aliquandiu luctati , ad fenestram illam jam apertam eum pertr erit id ue non sino miraculo, Cum alioqui Regem viribus longe anteirotinterca divina providentia ita moderanto ) eodem momento fa- . mulitium Regis una cum Gauriae Comito sub fenestram transibant : Rex itaque , capite re cubito dextero per fenestram exsertoe, se isthic prodi exclamat; cuius vox Lenoxiae Duci ,- ac Marriae .Comiti audita simul Sacognsit , Comito Gauriae interim admirante , & quid sibi res vellet. postulante , nec Regem a se visum, nec vocem ullam auditam , simulante , omnes uno impetu per januam irruunt : dumaue singuli viam ad Regem proximam quaerunt , Lenoxiae Dux & Marriae Comes, ad eum aditum , per quem, Regem ingressum antea viderant , se conferunt : Gauriae vero Comes cum suis diversam longe viam ingrediuntur , Cochleam scilicet privatam , ante eum diem semeer inviam , α tum primum , ut videbatur , ad facinus illud facili exequendum , patefactam : Interea Rex Con-

' tinua

15쪽

tinua lucta Alexandrum Musaeo extraxerat,cuius ostiti proxime ingressus , dum aliis intentus nimium testinaret, aper una rCliquerat . cumque Jam magna cum dissicultate Alexandri in genua dQecti caput sub axilla comprchendisset, cochleae foribus ips imassixit, dcelassem manibus extorquere, eoque ipsem transfigere, transfixumque per gradus dejicere meditabatur, Iohannes Ramisaeus Eques stipervenit, qui Regis clamo rc audi to,qua sibi potillimum esset cundum dubius, in candem Cochleam, Dco sic dirigente,inciderat: ad cuius summitatem ubi pervcnit cubiculum ingressiis,Regem cum Alexandro,ut supra os relatum, colluctantem re.

perit,confestimque cxtracto pugione,altero illo se subduce.' te,bis terve confost una per gradus cochleae praecipite dedit, qui defcctiis a Thoma Erishino & Hugone Hercisio Equi

tibus exceptus,in gradibus haec verba postrema semianimis profercns, Ego in culpa non cram,cxtrema est passus. Thomae Erishini adventum cum Gauriae Comite congressus retardarat: hunc enim Regis voce perccpta, manu in gulam

ii ccta sub pedes miserat,propediem interfecturus, nisi Comitis servi sesequest res dedi illani,his aliquandiu impeditus,

solus fere relictus, tandcm accedens cx summa cochlea Iohannis Ramisaei voce ad aurcs delata, in cubiculum conten-

dit,Hugone Hereisio Sc fratris quodam servo, forte conlpectis, seqtu jussis, qui in transiitu Alexandrum, ut dictum est

Confecerunt. hos tres confessim a tergo Gauriae Comes est secutus, qui gladium utraque manu Vibrans,capite galeamunito,septem item satellitibus gladiis instructis stipatus, horrendum jurans, ad unum omnes morte morituros pro amat. Rex Comite conspecto Alcxandri jam mortui gladium,qui illi dum detruderetur, exciderat, inermis quaerC-bat: sed a suis in musaeum invitus cst retractus, & ostio obserato exitu prohibitus; quem ubi in tuto CollQcassent, Cum Comite eiusque servis manus conserunt; multa vul-

16쪽

nera utrinque data dcdit Deus,quatuor illis utcunqueam alis,deo isto probe instru LS,Victoriam reportare, quae a Comitis morte initium una & finem habuit: hoc enim a Iohan-ncRamis eo per praecordia transfixo,& snc ulla numinis,uclinvocatione,Vel mentione e Vita sublato,scrvi facile per o ra-dus', multis prius plagis saucii, sunt detrus, sicut 6 praedicti quatuor non sine sanguine vilistoria sunt potiti. Dum liaeae su perius peraguntur, Lenoxiae Dux & MarriaeCon: cs cLm reliquis inserius,aditum illum,per qucm Rex antea transierat,malicis patefacere nitebantur: sed diu frustra: nam ex ro bore cum csset, sicut &paries totus,ictibus cedebat,ut post dimidiam tandem horam,rransitu patefacto Rogem a tam praesenti periculo, longe praeter cxpectationem, liberatum, Comite proditionis autore ad pcdes mortuojacCntC, 2CCC-dunt. His peractis Rex in medio suorum, in genua supi lex procumbens,Deo pro liberatiosae tam miraculosa, 5 victo-xiatra insperata gratias prol o agebat,sbiq; pollicebarur, non frustra se Deum eb imminente isto periculo liberasse: nec dubitare se,quin idem Deus a tanto malo incolumem servarit, ut qui olim se in maiori negotio ad nominis sui gloriam,Evangelii filii sui propagationem S populi suae curecommissi emolumentum, sit usurus. Interca tama per umbem sparsa Gouriae Comitem, urbis praesectum, cssc inter emptum,magni tumultus causas dedit; siquidcm multitudo ex omnibus urbis angulis concurrens, facinoris ignara, domum undique,trium aut quatuor horarum spacio,Cingci bat,donec tandem Rex per foncstram illos alloquondo, S manu signa faciendo, tumultum compescuit,& mapistrat titurbis in conclave .ad se vocato , rem teram, ut gesta erat, CX

&proditorum Cadaucra, doncc quidpiade iis statueretur,illorum custodiae commodavit: prius tamescripta&literas diligenter est scrutatus, si forte quid posset reperiri, quod ad conjurationem dctogendam facerer, sed

C praetex

17쪽

praeter marsupium magicis characteribus,& vocabulis incliti tatoriis plenum,nihil est inventum:in tioc verisimile est,non parum fiduciae Comitem collocasse: nam sine eo nunquam tutum se arbitrabatur, ideoque perpetuo circumgestabat.

quin & illud observatum est,quamdiu de collo illi suspensi

manebant, Vulnera,quibusperiit, ne guttulam unam sangui nis distillasse,ut primum dempti fuere,totum corpus abundanti Critore manasse. His peragendis dies ad octavam ve-1pertinam est protractus,antequam Rex prς hominum multitudine,undiq; magno num o confluento,in viam sese rursus dare poterat. Cum verbquatuor millibus passuum Per-tho Falciandiam versus processissct,omnia viarum compita,' cx omni hominum genere,equitum peditumque obviam Cutium,fucre completa,ut applausus gratulatorii laeta conclamatio ultra mille passus exaudiretur. vero alia laetitiae,

Δ gaudii testimonia subditi per totum regnum dispersi edi

derint,quatus ex omnibus regni partibus cocursus, quanta tormentorum terra marim flumina,quot Pyrsiae ubiq; accen

is, quamque frequentes notarum Pulsus,quae deniquo preces publicae privataeque tuerint; fusius prosequi non est huius

18쪽

Fulciandia p. Au rso o. Praesentibus Dom. Cancellario, Thesaurario, Secretario, Advocato&Georgio Humio Equitibus. iacobin V ima Bog vigintifex a nos nam,covi ct moribus Ioham pιondam Gauriae Comitis, an proditionis illius adrersus Maiestatem regiam indicia uti,dum ficum in Strabran ageret, percepisset, 1π- terrogatus se nihil tale animadvertere in eo potu*scressendit Mn de rebus curiosissirinovem unquam ci illa habuisse rogat ,refert in Strabro commorantiti a quibusdam eventeirrfuisse iuventum, quo interempto,reg ad Comitem de ira, misse eum,si interfectusserpens non fuisset, ludo acetis nos vi issetis rego enim inquit,vocis unius Hebraea cuim iam se oblitum Iacobus aiebat prolatio ne , uesanctitatem Latineserat,immotus ut consisteret, erissem,iiant ne d cessum quidem vel semelfuisset molitus: qu' si antea expertum dicebat: cumI Iaco bus quaereret,ubinam hebraeam vocem reperisset, in Tamu Iudaeorum restonis,cto traditionepromanasse: quoenti aernuo, quid ibi pocabalum illud Cabbalisti mi seu Triwud velle Comes respondit,esse voces qxasdam Iudaeis per tra istonem datas. o a Deo in Pararisoprolatas,eos maioris esse e cacia,quam ultrapo ea a Prophetis vel Apostolis usurpataLugameiterum,anpraeter nudam vocem nihil regretratur.

srmam praeterea ct immotam in Deo fidem necessario adesse oportere aerebat: nec novum hoc apud doctos videri,quando naturaest constentaneum seque tac a quodum Italo primum didicisse quem, principio cum Nec manticum,postea domin se profundum Theologum se accepisset, secretis naturae pluribus cum illo egisse.praeterea Gmitem retulise,musicam se aliquando audientem alium conmento qui ipsum in-rtiitis nonnulla dest apud reliquos retulerat, qrea nunquam assequi, nec eis dignus vi deripotuit ideoquegraritersi istum increpasse, vis ab istiusmodifirmombus impo- ferum cavere monuis postea in eundem rursus hominem insimilis alitu cum lesset, incidisse,qui cu eadem,qua antea,referrei,dixissest, amice nisi tu de me diceredes lia vera de te audiendo sile8tium te imposteram docebo, ideo' dixisse tali eum. .Herra o ,ob tale facinus Aspensium iri in ita erempostea bubuisse.

19쪽

ad quem apprehendendum,motusq; ab eo excitatos sedin-dos,Rcgem proficisci sunt arbitrati. Αlqxander ut nomSe- quos L cnoxia Duci Marriae Comiti,& aliis nonnullis auliaci S adduci vidct,obnixe rogat, ut toti comitatui Rex publi- cc denunci Ct; nc,quando eadem vespera esset rediturus, euulterius comitentur, inprimis vero Lenoxiae Duce & Ma riae Comitem,quo minus sequantur inhiberet, sibique tres tantum,quatuo me ex.infimo satellitio ad ungeret: fieri nim non posse allerebat, quin si ex nobilitate aliqui adsint, totum negotium malo sit successurum. hinc Rex non parum

commotus; Lenonq,inquit, Duci, vel Marriae Comiti, in maioris momenti negotio se nolle diffidere, nec videre se, Mid impedimenti quisquam, bilis is sit,an ignobilis,unus o plures, possint adferre. Vcrum ita alte postrema illa Verba Regis animo insederant,ut ex variis variae sespiciones subinde orirentur: juvenc tamen a multis annis sibi Jam probe

Cognitum,quique non multo ante in nobilium camerae numerum recipi petierat,quicquam mali machinari, ne vel minimum suspicari poterat: ideo nec ulterius Regis cogitati nos sese extendebant,quam juvenem alioqui ingenuum Mmagnanimum,duriusculea fratre tractarem in meritis alienationem incidisse,quod non minus ex vultu commoto,in.

lenti adspcctu,& continua,durante venatione,meditatione solitaria; quam ex inauditis&fide maioribus narrationibus colligebat: quuc,re tota cum L cnoxiae duce communi- Cata,serio rogabat,an Juvenis illius sutpote affinis,cuius - rorem in uxorem duxerat ingenium & mores illi elisent pe specti, & an unquam delirio, vel animi porturbationc cxtraordinario corripi solitum advertistet: sibi enim vix cum sana monte videri: interim sedulo Ducem monebat, ne omitteret,quin eo ubi pomentum esset, ubi homo ille cuthesauro custodiri dicebatur,recta sequeretur: ista Duci vehementer

subnirmit,prorsiis absona&incredibilia visa sunt: interiri.

20쪽

asserebat,nihil unquam a se injuvcne illo observatum, quod vel levissimum mentis alienatae indicium prς Ic ferret. Alexander privatum illud cum Duce colloquium observans, S

rem ex circumstantiis metiens, regem accedit, etiam atque etiam rogans,ne cuiusquam fidei negotium istud concrederet,nec ulli,quocsset ipsium ducturus, sequendi potestatem prius concederet, quam Rex solus hominem, ilicsaurumq; esset conspicatus: cui Rex lubridens,se non bene in pecunianumcranda versatum, ideoque quempiam adesse opotere,

qui hic talem partes illas subcat, rosi ondit; excepit ille,nulli se praeterquani soli Regi primo ad thcstarum illum aditu daturum, verum illo a Rege solo semel conspecto , postea quoscunque posse advocari: hic sermo Regi durior visus,suspicioni priori novam addidit: ideo insidias sibi strui manit th concludebat: Verum tot, tantas, tamque Varias sustu-ciones Cogitabundus animo voluebat, ut singulae singulas velut aestu reciproco obrucrcht,adeoque nihil certi statuere potuerit: quare intor spem metumque dubius progreditur, rediturus sertastis, nisi quod nullius sceleris sibi conscius, nec corto fundamento innixus,a sententia tam subito discedere , turpe Vidcbatur. quamvis vero Alcxandcr equo plane lasso,& qui reliquos cursu Vix poterat aequore, in sidcret, Regem ramen subinde monebat,ut equo calcaria lubderet. postquam duobus miliaribus Falciandiaci Tent progressi, invia substitit,&alterum servum Andrcam Ruthucnurn, qui de Regis adventu fratrem admonerer,cad m, qua acl priorem, usus exhortatione, clanculum praemittit: eoque pra missio,cum mille passus ab urbe distarent, praecedcre se vellet dicebat, ut fratrem de Regis adventu prςmoneret: ad fratrem ut Ventum est, in prandio, quasi talis negotii prorsus ignarum,deprehendit:&quamvis pcr binos an atre nullo OS,Regem adventare,probe intellexerat, cunei a tamen i flaisibi ante incognita simulabat; measis itaq; remotis conse

ssi stim