Narratio de conspiratione, a comite Gouriae contra Iacobum eius nominis sextum, serenissimum Scotorum regem, Perthi, die Martis, qui quintus era Augusti, anno 1600. intentata

21쪽

llim domesticis S amicis forte praesentibus, uti 1a occursum Regis se accingant,mandat: pauloq; post octuaginta circitcr mitatuS,Rogi obviam ad isthmum processit: Regis vero satellitium tantum scdccina titere, solis gladiis instructi. Rex

hospitio exceptuS, horam intcgram prandium expectare cogitur: tarditatem autem & tenuitatem apparatus in inexpectatum Regis adventum Comes rQiciebat. Dum prandium,l aratur,Rex Alexandrum de tempore locum illum adeundi

commodo interrogat: cui illo,ctim reS in tuto sit,inquit, te-pustive satis de forte commodius a prandio peragi posse: insuper rogabat Rcge, ut sic relinqueret,ne forte frater, qui se toto illo die desiderarat,ex clandestinis istiusmodi colloquiis, quod res erat,suspicaretur: ideo Rex ad Comitem se convertens,variis do rebus scrmone instituto, nihil ab illo,quippe liis cogitationibus intento,ad rem vel solide est respontum.

CumJamRcX accubuisset,Comes vultu admodum demisse, Cogitabundus,ad extremitatem mens e consistens, nunc his nunc illis domesticis flexa cervico nonnulla insusurrabat,sae, pius conclave,sicut & ante prandium, frequentabat: necRegem hilaritor excipere,nec ullo signo gratum Regis adventu declarare conabatur: imo Lenoxiae Ducem, Marriae Comitem,& aulae nobiles, mensam Regis circumstantos, ante ad

prandium non deduxit, quam Regi mense secundae appo-ncroni uncum alias post prima fercula nobiles prandium o

diri moris esset: tandem in aulam Communem prandio e cepit : Veru una,ut patriae ferebat Consuetudo,non accubuit,

sed rediens regis mensae, sicut ante, mutus adstitit: Rex hominciri diligentius observans,familiarius cum eo coepit agere, mirari se dicens,iam frigide illum hospites suos tractare, quibusne in prandio quidcm adesse dignetur. Regem tana mensa surrecturum reliquis adhuc in aula prandentibus, Alexander inaurem admonet, tempus quidem jam v

gure, verum fratri s praespatiam obstare,ideoq; cupere, ut fi

22쪽

ter aliquo ablegetur: Rex igitur accis poculo, hilari & Ω-

miliari modo Comitem ita compollat risi,inquit me minime latet, te exterarum nationum in hospitibus tractandi morem probe callere, ScotuS tamcn cum.siS, de rccepta apud Scotos in hospitibus excipiendis consuetudinc ne domi peregrineris, a me adhuc cs admonendus : quando igitur nec mihi propinaris, nec aliis tuis hospitibus in mensa adesse dignatus us , in coque non parum in hospitii leges peccaYeris, tibi ego propino , idemque poculum hospitibus tuis offeras, meoque nomine lautius se tractent, jubeas volo .egresso ComFte,Rex per Alexandrum jubetThomam Erishinum Equitem,qui una comitetur,advocari: ille Regem ut pergeret,suosque ne sequeretur,publicc inhiberet, obiccrans,unum,pluresve Celsitudinis ipsius arbitrio postea adducturum te polliceri a Rex solus cum eo tricliniuegressu ,per aulam illam n qua sui prandebat prosectus, Cochleam quandam ascendit,lademq; per-quatuor conclaVia, ab Alexandrojanuas in transitu obserante,&Vultu quam antea hilariori,haec secum perpetuo diccnte, In tuta illum, &6rma satis custodia detineri , in musaeum quoddam est perductus,ubi hominem non vinctum, sed liberum prorsus &Zugione armatum conspicit: ut primum autom musaeum lunt ingressi, Alexander,occlusa prius janua , pilcoque incνut superbC i octo, armato pugionem eripiens,& Regis pectori admovens , in haec verba minabundus prorumpit:

in mea Jam pocestate cum sis , meo Ctiam arbitrio te necesse habes subsicore ; ideo si vel voculam unam edideris vel Diacitram ullam aperire.Coneris , praesentem mortem tibi expectandam puta : ut autem , quis tibi thesaurus sit expectandus intelligas,ita accipe: mihi dubium nu. Et quin innocentis mei patris contra Jus fasq; a te trucidati caede,coia scientia tibi jam gravetur: itaq; paternae nccis Vin dicem filium expecta. Rcx subitam rerum mutationem

23쪽

miratus,inermis n praeter cornu Venatorium,quod dum

in negotio illo totumici,nondum exuerat, armorum nihil

gcrebat intcr duos istos proditores morte illius machinatos na & Alexander stricto pugione, & gladio armatus,&alter

sed tremibundas,& timore totus concussiIS, ut condemn

to non deputato ad tale facinus patrandum similior viderei pollici, latus hinc inde claudebat constitutus: cum aliam e- adundi rationem non viderct, cloquentia squa alias plurimum polici,quaque tum imprim. opus erat rem aggreditur,multisque priuS commemoratis haec addebat,quam horrcndum facinus contra se innocentem,nec ulli lceleris sibi conscium intentaret: quod si, inquit,stat sententia, quod male cxcogitast i, pessime exequi, id saltem tecum reputainultum fore non posse,nec tempune tantum scelus latur ii,

quando mihi a Deo delibe in dati, qui caedis paternae olim memores,huius facinoris rationem a te suo tempore reposcent: & fideles,meique,sat scio,amantissimi subditi, qui tam indignam Regis sui mortem impunitam non dimittent: imo,mihi crede,si neutrum esset, Deum vel ipsos lapides in

ram nefandum Minauditu In facinus armaturum. ad patres tui mortem quod attinet, Deus mihi testis est,quam nullo illius stimulo mihi conscientia pungatur,ncqtre etiam te latcre arbitror, me tum temporis adhucJuniorem,sub factionis eiusmodi imperio captivum,quae 5 mihi,& rcgno toti pro libitu dominaretur: praeterea tibi constat, quicquid ca in re factum est,cxJustitiae,legumque moderamine esse decretu. C erum quo mea hic magis apparea in ocentia,ipse tuum tibi poctus trage,&judex mihi in hac causaesto,quam bene de ic,totaquc vestia familia ex eo semper sim meritus,ut qui .non tantum possessiones,& dignitates pristinas vobis restituerim,Verum etiam sorores,cas tanquam in sinu fovendo, dilei sitimae mcae con)ugis conclavi praesiciendo hactenus educa A m: sed istis sepositis,conscientiae aculei tibi obversen

24쪽

tor,ut qui eandemdiecum religionem pro educatione pro fitearis,eandem,inquam, quam hodie profiteor,semperque a pueritia sum proinsius: imprimis vero sancti illius, & pii Dei servi Roberti Rolloci monita tibi in memoria revoca, cuius te olim discipulum es professus, cuius & olim animam, certo mihi crede, te accuseturam, istam saevitiam adeo immanem & inhumanam ex eius dia lina te nunquam hausisse.quod si ad meos revertendi copiam facias,fide Regia tibi polliceor, me nemini unquam mortalium revelaturum, quid inter nos negotii intercesserit,nec si aliunde retegatur, permisi urum,ut quicquam inde vel poenae vel periculi tibi Crcetur . haec quidem Rex serio proponebat, sed ne surdo verba fierent,non parum Verebatur:quippe in vultu crudelitas,ingestu fastus&superbia, nihil quam praesens exitium pollicebantur: tecto enim capite,omni deposita roerentia, aspectu minaci,Regem perorantem intuebatur:tandem Vero. tantum effecit Regis pia& modesta oratio,ut primo quasi consternatus,rctecto rursus capite juramentis interpositis,sit protestatus,se Regem salvum & incolumem dimissurum,si nullum se clamorem aut sttepitum emissurum polliceretur,seque tantum,Comitem fratrem suum, cum Rege colloquendi ergo introducturum. Verum,inquit Rex, quid mihi cum Comite negotii aut quid utilitatis ex mea hac captivitate acivos Venire potest siquide ex promissis)avitς gratia est facta )cui illie,hoc se tantum polliceri salvam ei futuram vitam,modo quietum se ac modestum teneret, reliqua fratrem,quemJam accerseret, significaturum: Alterum interim sic assatus: Ego te hic Regis custodem in meum reditum constituto,tibi igitur una,& illi cave, si quid enim acciderit,id tuo periculo fiet : simul & Regi, aequo illum animo ferre oportere,alium quippe neminem in eius reditum habiturum custodem. Eo egresso, Rex hominem interrogat, an eius occidendi,aut quo alio fine illic esset constitutus,&B ih quantum.

25쪽

quantum in negotio isto intelligeret: ille ad aspectum Regis

. trepidus, Voce prςpeditaburejurando intcrposito, sibi nihil prorsus cadere constare, sed invitum eb, paulo ante Regis' adventum esse pertractum,& foribus occlusis istic relictu di-Cebat quod etiam verisimile ex hominis gestu, praesente Α- lexandro videbatur; is en et toto eo tempore,quo cumRege

Alexander fuerat,nun madestitit cum ne quid Regi gravius intentaret obsecrare. Interea ReX,quia Alexander,-- te egrcitumquramento cum obstrinxerat,ne vel Vocem ede-rct,Vel nostram aperiret, hominem rogat, ut fenestram a

dextris recludcrct, Z si quem e suis conspiceret, istuc advocaret : cui ille prompte est obsecutus. Rege in isto pericu- . lo Versante,nec ut loci suis, ubi terrarum cstet conscio,dum ex prandio veniunt, cx domosticis quidem Comitem admonet,Regem)am pridem abiisse,& isthmum hactenus superasse: quod ubi a Comite aulicis es nunciatum, agmine tacto confoestim foras contendunt: in transitu autem, quida Ianitorem rogant,quam pridem rex discessiiset,quibus janitor constanter assirmabat,Regem nondum egressum: quem Comes indignabundus intuitus,nequam mendaccmq; hominem appellabat : interim ad Lenoxiae Ducem & Marriae

Comitem conversus,sese acuniam cerib, ubinain ossici relaturum aiebat: simul testudinem ascendit,ucrum in alium tac, fiatrem nempe convenire statuerat,ut ex rei circumstantiis facile apparebat: eodem enim momento,fratcr,Rege in musaeo relicto,magna velocitato gradus descenderat: Exigua tamen interpositamora Comes ad Duccin & reliquos,ahte

res attonitos, vertitur, Regem per posticam jam pridem gressum afferens,adeoq; progrcitum, ut nisi properciat, cum

vix pomini assequi: simili equum adduci jubct: quod ubi

26쪽

ad Regem reversus, in modum despetantis, expansis brachiis, omnem vitae syena sublatam altercbat, nec aliud se videre quam Regi januam esse moricii dum : idcb perisceliisdem Regis manibus i Miciens Blasphciniis execrandis ligari illum oportere alsevorabat. Rex hoc audito , animum Colligens , mentieris , inquit , siquidem liber princeps natus, liber etiam moriar. ast illo Regem' mctacarpio cΟ- natus apprehendere , quo illi manus vinciret, nihil obtinuit, nam Rex illo apprehcnsii se contimio liberavit,& manu dextera gladium exsorturum sua ex adverso cohibens , sinistra gulam invaditi , quod & illo jam Regi fe-

Cerat , duobus aut tribus digitis ori Rcgis ad loquelam Clamoremque omnem intercipiendum insertis ita mutuo amplexu aliquandiu luctati , ad fenestram illam jam apertam eum pertr erit , . idque non sino miraculo, Cum alioqui Regem viribus longe anteirotinterca divina providentia ita moderanto ) eodem momento f - . mulitium Regis una cum Gaurias Comito sub fenestram transibant et Rex itaque , capite & Cubito dextero - per fenestram exsertoe, se isthic prodi exclamat , Cuius vox Lenoxiae Duci ,- ac Marriae .Comiti audita simul tacognita , Comito Gauriae interim admirante , & quid sibi res vellet. postulante , nec Regem a se visum, nec vocem ullam auditam , simulante , omnes uno impetu per januam irruunt : du iue singuli viam ad Regem proximam quaerunt , Lenoxiis Dux & Marriae Comes, ad eum aditum , per quem Regem ingressum antea viderant , se conferunt : Gauriae vero Comes cum suis diversam longe viam- ingrediuntur , Cochleam scilicet privatam , ante eum diem semper inviam ,& rum primum , ut videbatur , ad facinus illud iacuius exequendum , patefactam : Interea Rex con

27쪽

Isptinua lucta Alexandrum Miisaeo extraxerat, uius ostita proxime ingrc stiis, dum aliis intentus nimium ses inaret, aper- um rcliquerat . cumque Jam magna cum dissicultate Alexandri in genua de)eeti caput sub axilla comprchendi sibi, cochleae foribus 1pltimastixit,lcentem manibus extorquere,eoque ipsum traia,figcre,transfixumque per gradus dejicere meditabatur, Iohannes Ramisaeus Eques supervenit, qui Regis clamore audito,qua sibi potillimum esset eundum dubius, in eandem Cochleam, Dco sic dirigente,inciderat: ad cuius sit inmitatem ubi pervcnit cubiculum ingressus,Re .gcm cum Alexandro,ut supra est relatum, colluctantem re. perit,confestimque cxtracto pugione,altcro illo se subduce.' te,bis terve consolium per gradus cochleae praecipite dedit, qui deiectus a Thoma Lishino & Hugone Hercisio Equi tibus excopius,in gradibus haec verba postrema semianimis profercns, Ego in culpa non cram,extrema cst pastus. Thomae Erishini adventum cum Gauriae Comite congressiis re tardarat: hunc enim Regis voce porccpta, manu in gulam

injecta sub pedes miserat,propediem interfecturus, nisi Comitis servi sesequestres dedincni,his aliquandiu impeditus,

solus fere relictus, tandem accedens ex lumina Cochica Iohannis Ramisaei voce ad aurcs delata,in cubiculum contendit,Hugone Hereisio & fratris quodam servo, forte conlpectis, sequi justis, qui in transitu Alexandrum, ut dictum est

Confecerunt. hos tres confestim a tergo Gauriae Comes cst secutus, qui gladium utraque manu Vibrans,capite galea munito,septem item satellitibus gladiis instructis stipatus, horrendum jurans, ad unum omnes morte morituros pro amat. Rex Comite conspecto Alcxandri Jam mortui gladium,qui illidum detruderetur, exciderat, incrmis quaerC-bat : sed a suis in musaeum invitus cst retractus,& ostio obserato exitu prohibitus; quem ubi in tuto collocasioni, Cum Comite eiusque servis manus conserunt; multa Vul-

28쪽

nera utrinque data dedit Deus,quatuor illis utcunquearmatis,de octo probe instructis,Victoriam reportare, quae a Comitis morte initium una & finem habuit: hoc enim a Iohan-ncRamicto per praecordia transfixo,& sine ulla numinis,vel invocatione,vel mentione e Vita sublato,sco i iacile per gradus , multis prius plagis saucii, sunt detrus , sicut & praedicti

quatuor non sine languine victoria sunt potiti. Dum haec su perius peraguntur , Lenoxiae Dux & Marria Coincs cLm re liquis inferius,aditum illum,per quem Rex antea transierat,malleis patefacere nitebantur : ted diu frustra: nam ex ro bore cum esset,sicut &paries totus,ictibus codebat,ut post dimidiam tandem horam,transitu patefacto Rcgem a tam praesenti periculo, longe praeter cxpectationein, liberatum, Comite proditionis autore ad pedes mortuojaccntC, acCC-dunt. His peractis Rex in medio suorum , in genua suppleX procumbens,Deo pro liberatione tam in iraculosa, SI victoria tam insperata gratias proli e agebat, sibiq; pollicebatur, non frustra se Deum pb imminente isto periculo liberasse: nec dubitare se,quin idem Deus a tanto malo incolumem servarit , ut qui olim. sc in maiori negotio ad nominis sui

gloriam,Evangelii filii sui propagationem S populi suae cur

commissi emolumentum, sit usuriis. Interca fama per Urbem sparsa Gouriae Comitem, urbis .pra sectum, cli interemptum,magni tumultus causas dedit; siquidcm multitudo ex omnibus urbis angulis concurrens, facinoris ignara, domum undique,trium aut quatuor horarum Uacio,cingc-bat,donec tandem Rex per senestram illos alloqucndo, de manu signa faciendo, tumultum compescuit,& magistratui urbis in conclave ad se vocato , rem tetran, Ut gesta crat, CX posuit. deniq; aedes dc proditorum cadaucra, donec quidpiade iis statueretur,illorum custodiae comme lavit: prius tarne

scripta dcliteras diligenter est scrutatus, si forte luid posset reperiri, quod ad conjurationem detegendam faccier, sed C praetex

29쪽

acobus V ima Bora vigintifex annos natis exuactineribus Iolutanis quondam Gauriae Comitis , an proditionis illius adrersus Maiesta-

tem regiam indicia ulla, dun cum in Strabran ageret, percepisset , in- 'terrogatins nihil tale animadvertere in eo potuisse,i sonit ean de rebus curiosisseruum unquam cum illa bamsset, rogatiu resert in Strabran com morantibus a quibusdamserpentemfuisse imentum,quo interempto,reg. ad Comitem delata,dixisse eum,si interfectasserpens non fuisset, ludosfacetis nos ridissetis rego enim inquit,vocis unius Hebraea cuim iam se oblitum Iacobus aiebat P prolatio ne ,quaesi titatem Latine serat,immotus ut consisteret, eristem,lia ut ne disessimi Fidem vel siemelfuisset molitas: quodsi antea expertum dicebat: cumg Iacobus quaereret,ubinam hebraeam vocem reperisset,in TalmudIMorum resonistricto traitionepromanasse: quoenti denuo quid ibi vocabatum illud Cabbalisticum stu Talmud velle Comes respondit,esse voces quasdam Iudaeis per tra istonem ditas. ct a Deo in Paraas prolata eos maioris esse e cacia,quam usi,postea a Prophe- tu vel Apostosis usurpataAragore iterum,anprater nudam vocem nihil regniratur. firmam praeterea ct immotam in Deo fidem necessario ad se oportere dicebat: nec novum hoc apti doctos videri,quando natu βέonsentaneum sque tac a quodalaulo primum didicisse,quem,principio cum Necromanticum,postea doctum se profundum Theologum csse accepisset, secretis natura pluribus cum illa egisse. puterea Comitem retulis musicam se aliquando audientem alium comenisse,qui ipsum intuitus xennulla dest apud reliquos retulerat, qua nunqliam assequi,nec eis ignus videripotuit ideoquegra rites istum increpas,liis ab istiusmodifirmonibus inhoserum coere mon&isset ea in eundem rursus hominem insimilis alitu cum e fit,incidisse, qui cu eadem, quae antea,referrei,dixissest,amice, nisi is de me dicere de bas,vera de te audiendo stilum te imposterum docebo , ideos dissst tali eum

30쪽

Licobo a comite querenti,unde istud accepisset,ridendo dixisse, si totum ita love erratum coiij sura restondissica haec Comitem dixi se,non esse artis herbam

v carnem tran formare,qra mox in musicas abeat. Posibile quos esse, at semen hu- ιu alia ratione,quam in matrice muliebri adperfectionem perficeretur. Iacoba vero Coinitem monu scive ctim quῖbusu talia communicaret, illums excepisse, ampli doctos tantum se baiusmodi proferre,nec illi relaturum fuisse,nisi amicum eum,

Ur taciturnum mtellexisset,siquidem ista a pulosinsire interpretari posse,probesi,

. Gulielmis Ρηd iuratus,exambiatus, ct rogatus,ubinamW-δ Cha I Araetercs illos apud Comitem repertos, isset: rsonit, postquam aliquamdiu enetiisbhisset, Paduam reversu in Coni tumantica eos primo invenisse: cumque mulum hilarogaret, ubim eos acquisivsser, mise ,se casiu tantum alicunde et Gaspirasse: praetere eprobe nosse,Characteres Latinos ab ipse mitescriptos e Hebriis imo non posse quicqtiam certi asserere. investitus item mutatione Cbara teres Psyn:.rasapis eximere,cta Comite rogare letium cuinam usui deseraxo: eur,e qae iratam respondere, quidquaeso ad te is-ιre , qιιrndo i H non noce- ant ' retulit insuper . si q uda accideret,ut illorum si fieretin . egressum sepius, sifurore a euom,r cyti consuevisse,necprius quisere litavi quam inventos

' acti mi sivi in reponeret .se quoque sepitu de istis concremaudis, nis Comiris bais obsit si cogita se squando enim de industria ex Comitis loculis illos excusisset,