C. Cornelii Taciti Opera quae exstant. I. Lipsius quintùm recensuit. Seorsim excusi Commentarii meliores pleniorésque, cum curis secundis

발행: 1598년

분량: 655페이지

출처: archive.org

분류: 로마

201쪽

Quarta, vulsare praemii iaccusatorum. Seruix octaua, praealtum.

Variatum in his νraemiis,

pro arbitrio sanatus

Dissidium inter Ulpian uinti Cornelii.

398 AD LIB. IV. A 'NALIUM eoura tui. Fortasse Sc in criminibus aliis praemium idcio. Ideo vulgare praemium id interpreter in Paullo, l. xiri. De iure fisci : Heredem, ait, e s ultra viaga At ramu nihil eonsecuturAm. De lege Maiestatis, auctor mihi adfirma rutilosephus lib. X ix. ubi de seruis, quos Caius in dominos emittebat : ραλeν si inquit. , α σαμνοις -τ καρίων πιπι λο , ν τα ae A ic/ειξα ν υγύν, αμ ελαρι ερις αλ7να κοῦ πλουσίοις, μι Θωπ υι πριοῦν, ' τααύλα τώς όγδοας τ ὐαὼ,. id est v Facito enim iis is mentientibu. contra dominos credi, ct opes ape-Viιntibus simul liberis diuitibusquι fieri: propter pr-mium accusatiouum , quo octaua bonorum pars is proposita. Si octaua seruo; bene colligo, libero quartam. Nec in seruili accusatione aliud capere persuadeor, quam cpimen maiestatis Illud moneo, principum amo, non tam ex lege quam arbitrio Senatus praemia decreta. Libro vi. infra: Qua damnata cum praemium accusorori decerneratur, Iunius Otho trib. pl. intercessit. Sic libro xx I. Liberto O ac- ei stori pramium ver non pecunia vlla sed .locus iutheatro inter Tribunicios viatores datur. Interdum cena pecunia adtributa, ut Eprio Marcello qu uagies. - S, Thrasea damnato: Regulo septuagies dc fac rdotium, damnato Crasso. Tacitus An n. libro xyr. 5 Hi stor. mi. Nec praetereundus hὶc Dionis locus, qui de praemiis eorum qui Caesaris percussores accusabant, γημα, , inquit, ore τω ὐσία, mas, v ω ai Ha

τάς - ψῖς,τής τε ἰκονως αὐτοῦ τουοε , ἰλαρις-ον id est: Pramium accusation is pecuniam accipiebant ι bonis da nati, Ut honorem aut magi iratum quemcumque is ger

bat: item vacationem a militia,sibi, liberis, nepotibus. Ut videantur legis eius Pediae exempla instituta praemi ac

Messallanus Cotta censuit cauendum Senat consulta; ut quamquam insontes magistratus prouincialibus uxorum crimine bus plecterentur. J Et cautum non dubie hoe anno. Si enim ante; quorsum haec sententiar Tamen vi. pianus De Ossicio Proconsulis, decretum id refert ad Cotiam & Messallam Coss. id est, ad quartum ante annum:

Ait, Procisci quidem Proconsulem melius e lae uxore,

202쪽

ct eum uxorepotest dummodos at Sexatum Cotta O, Mὸs alta COS. ce nisse futurum, ut i q id uxores eorum sed ulsinueaui ad officia proficiscuntur deliquorint, ab ipsis ratio certe eir t. a iis icta Mimatur. Vir ' docti stimus conatur lcgere, Se- .cuiae.osse iudice, non exsolvet ullum acumen Domitium hac culpa. V . V supra rettuli J Libro, i Pisonem se grauius secreti sermonu incusauit. J Men- Mendonis i

dum a iunt multa. Primum, quod accia fato emo - - - .

pressus, ut solet. quod Tiberius ipse incusasse eum dicitur, insolens Imperatori. quod pars accusationis spreta dici- i tur, ut atrociot vero : quod non euenitIet Principe accu-iante. Nequis dicat non legitimam accusationem. fui ne, tantum Principis mandatum : ecce addit, Ceterorum re- .ce time is , aeque pera res ob mortem opportunam. At ' re is recipi no accusatore non potuit. Lego igitur. Piso. Forta emenem Q. Grani iti . Grani j Romae non ignoti iam inde a Lucilli, aevo, apud quem Granius praeco:& infra lib. v I. Granius Martianus, supra lib. i. Granius Marcellus.

Relatum de Casio Seuero exs D. J Qui primus ilexisse caruishue dicitur ab illa recta &vetere dicendi via. quem & histo- r . riam scripsisse comperior ex Tertulliani A polog. & Sustonii vitellis, cap. II. Eius laudes vide apud Senecam

patrem lib. i Ir. Controuers initio. P.r immodicaς inimicitias. J Suspectum. . Vt iu2icio iurati Senaim Cretam amoueretur. 4 Quod sub Aureusto ei accidit, scriptis etiam librisque abolitis. Sueton. Calig. cap. xv I. noster supra, lib. I. Ait, iudicio iurati Senatus. quod erat, citio senatus deum testem ad- Iuratus sensito cabat, se censiturum, quod e fide sua reque publica tu . . videretur. Liuius lib. xto. Vt iuratus Senatus dscerneret, qui eam rem quareret decerneretque. Lib. xxx. Patres igitur iurati ita conuenιrat) itA censuerunt, uti Conseules prouincias intorse comparareus. Appian. lib. II. Ciuil. του-

P. Suigium amouendum in insulam te uit tanta contemtione animi, ut se iureiurando ob iringeret e rep. Morem eum postea obtinuisse in omni Senatu, idque

lage quadam Traiani, colligas ex Plini j verbis,lib. V.epist. .

203쪽

yriis Quin etiam Dextrum , qui primus diuersum ransiuerat, . perlata lege de Se atu habendo , iur re coegis e republicu esse quod censu GL Graeci id vocabant is is, et ':. de sormula eius et anter expressa apud Xenophoni

g, λκε εγι πρῶν'. Sed is mos quando primitin cω- sit 8 haud temere dixerim. Puto tamen Coriolani αtro. in cuius caus a Tribuni plebis voliant & impctrant, ut . Senatus is ratus sntentiam discli, uti solet in concessu imdicum. Dionysius ait, lib. v M. i. triphist J Vexe, se O, Vide Strabonem lib. κ., iatiue,a- Cρυμ Mit J sene , Consenuit. Nam annos xxv. in ex- tib. silio haesit. Eusebius Chronicis : Cassius Semus orator egregius x x v. exsilijsui anno, summά inopia, moritur .vix

panno verenda contectus.

sit ni, hi,hE . Pia tiM SUM P tor Apreniam coniugem inpra in minoi ilia. ce iecit. J Similis at non eadem res narrata Quinctiliano no narraxim lib. vis. cap. ID. Id autem genus, de quo nouissime dixi.

. non solam inscholi saepe tractatur, sed etiam in foro. Namia esii ix ea ἁ Nauit Apruniani lego, Noni, Aproniani forum qua tum, Pracipitat e esset ab eo uxor,nisse ipsa Dia Donto iecisset. Quam nitionem equidem Diam mhoeompus omiseram:quod ipsum fecis seductum ivsenili eupiditate gloria fateor. ne hoc ipso autem Plautio lapis,

Id est, Triumuiro auro argento arifando seriundo, Sua fori Tiberii Cas. Legacs Legionis quinta. Vrgulania Siluani auia.J Vrgulanij in gente Plautia

5 Suetoni j Claudio. Plautia Vrgulanillla,no Herculanillacius uxor: quod recte monuit ex vet. libro Torrentius. Pag. iso. Nam priores duos ibi impetrando. J Corrigo, ubi impetrando.

204쪽

Iunii Blaesi. Dest tuis triumphalibus Plinius. & Tacitus starii pro in Agricola : Igitur triumphalia ornamenta. ct illa Iris r'' fatua honorem, is quidquid pro triumpho datur, mulio

verborum honore clunulata decerni iubet. . Raptabat Aphricam Tacfarinas. J Non, reptabat, ut vulgo. Alibi : Igitur raptare inter sa, immittere latronum globos.

Ptolem ο Iuba filio.J Quem Caius posca interfecit, Ira ita

Sueton. cap. xxv i. Ptolemaum regis Iuba filium consobri-isum suum erat enim se is M. Antonῶν ex Selena sita nepos intcrfecit. Seneca De Tranquillitate: Ptolemaum regem Asilea, Mithridatem Armenia , inter Caianascussu- .dias viaimus. Alter. iu exstium missus FIi uester, ut metiore fide mitteretur optabat. Ex verbis Senecae apparet dim illum Ptolemaeum, sed per viam iussu Caij interfectum. Procousul eius anni P. Dol bella. J Cuius memoriam P. Dolabella.

in Illyrico seruat lapis.

Thubuscum opidum. J Mauritaniae Caesariensis. alias, Tubusuptus, & Succubae dictum. Porculsa gens se culpa nescia.J Imom inconscia. at- pag. I I. que ita scribo. Nam supra ait, praeήarum receptor ' c. estu, sociumpradandifuisse Garamantum regem, missis leuibus ' '

βαπλῶς ἡ σμῶν . Nec prius vestigium, opinor, eiu

205쪽

Calles Pr vinci a. Adi Turneb. lib. m. cap. ax.& Σκαι. Cales, Qua forum Pro

Tib. xxxv r. Lib. XL v

Prouinciae Quxstorum liquit . Aquaria, Ostiae. Vide Anti-

Callica , A G

mini. Torrentium in ea locum.

Campana, Calibus. Sicula, M

Calles ii clegimus, an Calesὶ Si Calles : interpretor ex suetoni j loco, in Iulio cap. x Lx. inera ab optimatibus datae I, ut prouincia futuris Consulibuι miuimi negoti, , id es Eslua caly q. decerneretur. Vt antiquitus quidem calles, nomine intelligimus curam publicorum saltuum calliumquedin quibus pecora pascebantur, aere aliquo constitui o) prouincia Quaestorum fuerit: interdum ci Consulum , si bella nusquam aut hostis. Sed nec Cales mihi displiceat: ut in eo oppido Quaestoris fuerit sedes. Sic enim in Liuio lino, Pisas Consulibus decretas, & , Tarentum Praetoribus: & lib. xxv. Nero prator Suessulam sortituri quibuς opidorum nominibus, loca scio intellegi vicina: Veteri autem rep. ante Sullam , clim octo Quaestores essent, exque iis duo Militares, duo Vrbani: satis constat quattuor reliquos prouincias in Italia aut certe sicilia habuisse : externis prouinciis imperio nondum adiunctis. Eas puto sic constituendas, quid enim nisi arbituum interponam in re caica de obscura Τ) Aquariam siue Frumentariam , Ostiae: cuius mentio Ciceroni pro Cn. Plancio, pro Muraena, dc Interrogatione in Vatinium testem. cui Quaestori ora tota naris inseri, subuectio seu

naenti, res nautica, aliaque talia curae. Secundam Galli, ca. Arimini. Meminit Suetonius in Claudio, cap. x X I Io.

rana arariν Saturni reddi it. Video ibi virum doctum velle, cultium prouincia: erudite fateor & acute. 6c tamen sustinet assensiohem meam. Plutarchi locus Sertorio: quem Quaestorem designatum ait Galliae circumpadanae. ναμ im, inquit, γόοδείκνυθαξὶ Πί h, Γαλατια Tertiam

Calibus, ad Uulturnum flumen. qui Quaestor tractui Campano Sidicinoque praesuit Brundisium usque. Eam non alio tibi cme sulcire possum , quam hoc loco. Quartam adhuc quaero. nisi si fuerit in Sicilia Lilybaei. argi mento , quod ex prima prouinciarum facta : & quod etiam in seriori aeuo cum mi ssus illuc Praetor, semper in Sicilia duo Quaestores Syracusanus & Lilybaetarus. Nomen viri Q. Vibius Serenus in Senatum inducti sunt.' Puto legendum totum locum, reus pater, accusa-υrflim nomen utrique ribius Serom in senatum H -

206쪽

cti sunt. Nec male etiam coluerit hiulca alias oratio, Tacitus c. traiectis verbis: rem pater, accu ator lius in Sinatum in -- .duecti sunt. Nomen viri Vibim Serexm, ab exsilio retractH. . Elige. . Et tum catena vinctus, perorante filio. Praparatur αδε- tisicus mutiis munditiv. J A dio virum magnum & me-rnis in litteras clarum Err. Memmium legere perorante ' - fliopater. Paratus adolescens. Et rei di hominis caussa quis non comprobetZ Robur is saxum minitantium. J Robus, ait Festus, Γn pag. 33 3. carcere u locus, quo praecipitatur male cerum genus, quod vobur in ca . . nte arcu roburre iι includebatur. Liuius xxxvi ii. Vt ri -'carcere instar furis se latronis vir clarassinin includatur, 'o' in robore ac tenebris e firet; deinde ante carcerem nu-ἀm proiiciatur. Plautus Poenulo: Plaratus e Vos ego iam detrudam ad molas: inde porrὸ ad puteum P --

atque robuHum codicem.

Et allusit peti iocum idem Captet ueis: At ego faciam υt pudeat,nam in ruborem te totu tabo. . . ubi malim ser ibi, in robur. Nec tamen omiserim hic in Tacito, Robur videri potius. supplicii locum quam custo

dia . Valerius ita accepit, lib. V i. cap. III. QuiKrriam fa- Derobore miliores Gracchorum, ne reis reip. inimicis Amicus esse vel-tit, is robbre praecipitatiseunt. & Iucanus lib. II Sau Tribunicio maduerunt robora tabo. Itemque Calpurnius. scitus sane declamator , Decl. V. A- dao carcerem pullicum saxis ingensibus structum, anguitis foraminibus tenuem lucis umbram recipientem. In hi ne coniecti, robur Tudianum pro piciunt: qumies iacente; serrati poliis stridor excitat, exanimantur, γ' alienum

supplicium a pectando ita inibi lego suum discunt. Ex

quo clare discas robur hoc in Tulliano fuisse. id est carceris inferiore loco : Liuius xxxi v. Pl minias in inferior/m demissus carcerem eU, necatusque. . Pori damnatum Libonem missis litteris exprobrauerat

Dum tantum studium sine fuctu fui sis. J At in damnatio

ne Libonis nulla mentio huius Sereni, nullae partes: . .

Int Nessit Gassus A vitis.J Vulgo vlitos a distinctio.

Scribe totum locum, intercessit. Gallus Asinius G. a. D. Vi 76 adl-. ςἰ u eudum censerς. id est,censebat. Intercedendi Asper-

207쪽

Res Romana. sententia ε uadide. De Cassiosn si edictum. Satrius secuin

zo. AD L IR. IV. A N N A LIVM nandique verba ad Caesarem ipsum reserenda sunt, qui iure Tribuniciae potestatis intercessit decreto , inuidiae

minuendae.

Suillium Q Horem quondam Germanici. J Gloriatur ipse in oratione contra Senecam : Se ΩDaniorem Germaniaci, illum domus eius adulter m fuisse. . Ex quos magnarum spe rnum motus oriuntur. J Dego, monitin oriuntur. Non enim ullos motus ex accusatione aliis . talibus oriri vult : sed rerum salubrium exempla m nitionesque. Qui reuera pulcherrimus historiae fructus. Neque alia rarum. J Emendaui. neque alia re Rom- Rem Romana hoc ssensu non semel dixit, ut monui supra. Ceterum ut profutura, ita minimum oblectationu as'

ferunt. J Dixit idem Thucydides: e ἐι λυ-ὶ

mum ἀixuset.J Hoc quidem Bruti ipsius el0gium fuit de

Cassio iam mortuo publiceque dixit ρωμαιων τ Καρνιον. Plutarchus in Bruto. Inde ergo magnificam eam vocem Cremutius sumpsit. Omnino simile est, quod de Bruto, & ad Brutum, Lucanus cauit: O decu imperii,sses Osuprema Senatu , Extremum tanti generis por fac se nomen. Satrii Secundus se Pinaritia Natta Seiani clientes. JAlterius mentio Senecae, in Consistatione mi Martiam huius Cremuti j filiam: Propona, inquit, Pud acerbissimum tibi tempuι, quo Selauit patrem iuum clienti suo Satrist Se- eundo congiarium dedit. Irascebatur illi ob unum aut alterum liberi ι dictum: quod tacitus farre non potuerat, δε- ianum in ceruices nostras non imponi quidem,ssa descen δε--. scribo, escendere, id est, pedetentim ela per gradus Imperatorem fieri.

Hunc Cassium, haene Brutum. v quam latrones ct D ricidas , quae nunc vocabula imponuntur. J Adspexit ad has seruilis adulationis voces idem Lucanus, de Pom- ij caede: scelus hoc quo nomiar icent, Qui Bruti dixere nefa38

Qui poeta ubique tam liberi, imo licentis stili in Pti cipes est, ut mirer ea scripta sub Principe, A quidem tali. Uini

208쪽

Non accura a

suppuratio Taciti. Generosa Cremutis

mors.

Po balneu, Gustus.

οἱ stionis scripta J Qui xvii. libros Historiarum Asinii Polli

scripsit, auctore Suida. Citat Suetonius, & ali j. . ni historiae. Issi quidemseptuagesimum ante annum. J Rotundum numerum posuit, non verum . qui erat Lxvr. Facilis supputatio. Nam bellum Philippense anno urbis DCCXI. at

Egressus Eein Senatu, vit m abstinentis finiuit. J Distincte totam historiam Seneca r seu itaque balneo, O quotlira imponeret, tu cubiculum se quasi gustaturus contulit:Oom sis pueris, qua am per fene iram, ut videretur edisse, proiecit a coena. Deinde quasi corrupta interpunctio ab ignaris moris prisci, scribe , Proiecit. A cana. inde quasi Mos vulgo obtinebat ut in balneo, aut statim post balneum aliquid sumerent, quod vocabant Gustare &Gustum , de deinde nihilominus venirent ad legutimam caenam iam fatis in cubiculo edisset, abstinuit: αἰ- terόque die ct rartio id infecit. Quarto ipsa infirmitataeorporis faciebat indicium. Cognito conficio eius , publica voluptas erat , quod e faucibus auidismorum luparum

educeretur pra . Accusatores, Seiano auctore adeunt consulum tribunatia : queruntur mori Cor um, ut interpella-ν.nt quod eo gerant. Adeo litis Coiam videbatur effugere. Magna res erat tu quassisne, an mortis rei perderentur. Dum deliberatur, dum accusatores iterum adeunt, illa se absoluerat. fruem locum eo libentius adscripsi , ut ab aliis depositum emendarem. Corruptum Stim illud, anmor M. per erentur: & ad Oedipum relegat nos Pincianus ii libro in anu δ legi, proderentuη. itaquς cum adseueratione emendo,an morte rei prεhiberentur.Probat ipse Seneca, statim : Fles quod quemquam tuorum mori necesse fuit Z Pane non licuit. Libros per AE iles cremaudos censuere patres.J Alias id per Triumuiros factum. In vita Agricolae. Delegato Triumuiris mini flerio, ut monumenta clarissimorum inge niorum in comitio ac foro urerentur. Alias per Praetorem iValerius: Gracos Numa libros L. Petillim Prator urbamus ex auctorisAte S. tm per victimarios igne facto m. Jectu populi cremxuit. Primus Romanorum hanc in

genii sui poenam subiit Labienus Vide pulchra pyud se-Mccani patrem lib. a. Controuers tutuo. ' .

Seneca emet dat .

bros.

Interdum Teium uiri.

Alias pr toro

209쪽

Cremutius bellorii ciuitis scriptor. P sectus

Latinarum, eluuentute.

Auspicari, in

magii iratu.

Auspicalis

cisti alias. Artes delibahant vulgo Ialedis anni.

. Sed manserunt occultati, ct editi. J Occultati a filia, de

abcadem postea editi. Itaque nihil muto. Vertranio tamen placet , O abditi. Non moris Tacito. bina verba ponere eiusdem rei. Vide Senecae l. caput Coi lat. ad Marciam. Scripserat hic Cremutius bella ciuilia ci res Augusti: exstantque si agmenta, ex quibus genus dicendi colligas, in Sua soria Senecae de morte Ciceronis. Prafectum Urbis Drusum. J Capio Drusum Germanici filium. Moris enim ut Latinarum dic bus praeficeretur urbi ad Olcscens aliquis ex primi nobilitate. Dico adolescens. quoniam , ut Mutius ait, ex ea aetate prafecim sat, qua non sit Senatoria. apud Ageli. XIII i. cap. vlt. Dio tamen indicare videtur ab Augusto id institutum, libro xxi κ. e. θ - ις ανιμις et πο ir Καίσαρ γ α λio χι ηαῖο σ

Auspicandi gratia tribunal ingress/m. Moris ut qui

cumque munus aut magistratum caperent, primo em

die leuiter aliquid dei: barent, auspicii saltem causisa. Asconius ad illud Ciceronis in Verrem, Lui an Oicato a Chelidone surrexisset: AuEpicari dicuntur ineuntes magis ratus:

, quia Chelidon, id e 2 hirundo, urbem stoquentat, faceta

urbanam prouinciam . Chelidonis, au picio meretricis dicit

esse usceptAm. Itasive appellabant primum illum,' Auspicalem diem. Panegyrii es : IIum tameo primum Consulatus tui au picalem die tacitus praeterire nullo modo possum: quo tu solin omnium coaesecutira es, ut quod rempu te incipiendis tantAmmodo rebiti aptum esse νidebat u tunc

primum potuerit si scere peragendis , unoque sol curriculo

ct os civ te Consulis incohaκt in viri ret, is Imparatoris implentem. Non alia fax clarior ad hunc ritum . di bene ait, incipiendis rebus: quia tantum leues quaedam Stralaticiae causiae proponi solent, dicis gratia. Suetonius N roiae: Auspicati e 2 se iurisdictionem Pra se Icia urbi sital ge, non, prsferili urbis facro Latinarum, celeberrimi patro is non transalicim, ut solet, is breues , seu maximam plurim puli lationes certintimia eren;ibud : qua quam interdictum a laudio ess r. Nec magistratus solum, Ded etiam priuati homines vulgo al. Iannuariis artes suas, siligionis ominisque caussia auspicabamur. Ouidius, Te '

210쪽

HTempora commis nascentia rebuι ag die,

Totu. ab auIpicio ne foret annua iners... . -

Ωui quesum artes ob idem delibat agendo, Noe pim quambolitum testificatur opus. . Seneca cpistola I xxx Dii. Ide tantus Pochrolutes, qui EKal. Ianuariis in Euripumsaltabam:qui anno novo, quem--litatus. admodum legere ,scribere dicere aliquid, sic auspicabar in Virgin/m desilire. Suetonium eodem traho. Nerone,cap. Et suetonius. x Lur . Nai. Ian' Driis auspicanti , Dorsu anulum muneri obtulit, cuius Avasculptura erat Proserpina raptu/. IL 'lud proprium studiosis, ut auspicarentur lucubrationes studiosi au- . suas nocturnas, ut opinor, Volcanalibus ipsis, Apparet' uiuii ex Plini j verbis epist. ad Macrum de auunculi sui vita stu bus-diisque re Lucubrare Vulcanalibus incipiebat, non au pi-eangi enus a ,sed studin i. Volcanalia autem 1 X. Kal. . Septembres. Quod a Caesare palam increpitum. J Iure, quia, ut dixi, non seriae caust e, sed lcues quaedam tunc agi solitae: mul- . ., to minus capitales, dc ominis aeui ac scaeui. Obtecta Cyet ιι ems incti ria caerimoniarum Diui Augu- .J quod fanum honori eius coeptum non perfeci sient, ει quod ciues quosdam Rom. in vincla habuissent. Dio. ta. α Suctonius cap. xxxv I . Ucenu inriues Rom. violentius quadam auss publice libertatem ademit, quam bella Mithradatico meruerant. Ademerat sane Cyzicenis libertatem di Augustus, ob ciues item Rom. flagrii cxs i scd s ,, nus . mox restitu t. vii apud Dionem reperies lib. actis desieriticita anni DcCκxxm I. S DCC et L. Strabo lib. x Q. Cyzicum h ς liberam suis se ait suo etiam aeuo. ex quo victos magnum

illum striptorem desilite vivere aut scribere, ante hunc Tiberii annum. Nam ut quis districtior accusator, velut sacrosanctuι habebatur : leues, ignobiles. poenis assiciebantur. J Plane ex

illo Sallustiano oraculo uam quifru p ssime fccis, tam

maximὶ tutus eri.

Dium Augu Zuι mi, atque urbi Roma templum apud Pag. r st. Pergamum.J Exemplum huius adulationis a Persis, de quibus apud Q Curtium postremus seruorum Cleo: Pe hiubi ''' sns non solumpie,sed etiam prudenter reges suos inter deos Templa R υἰου maiest tem exim imperi, salutis esse tutelam. La. φ

SEARCH

MENU NAVIGATION