장음표시 사용
591쪽
eauterio percipitur. E subere vel spongia orbiculus tenuis seruida pice immergitur,& ita calens impingitur. Ali j malicorio,gali radicibus astrictoriis prius ignitis,crustas es- fici et Recentiorum escharotica sunt, Virreoli Romanis semuncia, Balaustiorum vnc. 3. aluminis unc.I. fiat pulvis. Colophoniae unci 3.boli armeni sesquuncia, mastiches,olibani,sanguinis draconis, ana semuncia , radicis symphiti, rosarum,ana drach. I.utuntur puluere rubro, sanguine draconis,& aliis,de quibus antea: ac plura escharotica ex pro Io ximo capite repetenda. Adhibitis remediis membrum ita collocari debet, ut altior sit locus,vnde harmorrhagia, reliqua vena,quae radici propior est: vi veluti decliui quasi vata se deorsum, sanguis refluat. Sit membrum in quiete,& ca figura situm,quae dolorem non asserat:ac mitella confirma II re manus,& puluino crura melius est: aeger quoque aduersa parte decubati Instituatur vita unde sanguis acquiescat, aquae potus, & similia. Interdicatur iis unde effervescasi qualia vina quaedam sunt sortia,& calida alimenta.
Ire rutili materia in vitiis egium. CAP. XIIII.
Itiis quae olla fecerint,eode serὸ monacto suc cel Hier me currere oportet. Alioqui phlegmone succedi Aeandum Utur quae sanie facit, agit cuniculos, vicera dis Idiu. pergi alta, exesa, & curanda motis, εμμbuinde voeat Hippocrates.Ex quo denigranturdis Osa,carae in inducunt,& syd crationem contra hut. Laborat fracta, collisa, sita, forata ossa, & mota articulis. Accessio mali est, si cum vulnere laesa sunt,multo magis in articulis, ubi nerui,tedines,nuda carne & ossea loca sunt,in qu ς laxa& commota excremeta corporis coire solet. Adde quod ibi Vitia tu M. 3 Q chartilago quaedam est, in qua cicatrix firmari nequit: hie liciam ergo asperior casus,dolor,vigilia,conuulsio, deliria, saepenumero c5mouentur. Atque ut maior articuluς est,ita grauius periculu creare solet. Verum non alia parte ditior su- ωultiplex pellex veteris disciplinae: nusqua haec curiosa magis, quam materia m 31 in ossium medelis. Infinita propὸ reperit & literis tradidit, chanica. quaedam etiam autoritate principum, aere publico in ciuitatibus extruxit, quae ad hanc curam ossium pertinerentiferramenta varia, cauteria, excisorios cultros, scalpra, rasbria,timas, specilla, aliquot terebrarum genera, modiolos, sorsices, volsellas,scalasicamma,repagula,Ve
593쪽
bryoniae Aristolochia peculiariter eli est testulas ealuariae. In abscessu paruo ossiu deligatio idonea est, sed paulo laxior & sine ferulis. In magno non est deli-
ndu κκlx mali κως. satisfaciunt splenia, insuccata vinos nigro, baustem,quae deinceps atque cottaeter,hinc inde adhibenda sunt,non ut hoc illi insideat. Longiores sunto splenes m quam quae solum ambitum membri comprehendanimam xnorum a si quadrantalis circulus est partis,paulu longiores splenes trientalibus esse oportet. Dbliquὸ inseruntur membro,&a C aduersa parte decussanti anantur ulcera aliis simili termisi quod ossa magis siccantia desiderant,& quae continenter ossibus generatur caro,ut est paulo siccior, ita magis sie- ωμος cantibus pharmacis gaudet:vtvob ducenda came ab os. Vnumsbus recedis,ita vis siccantium temperanda est donec iam sis su is cicatrix trahenda sit. Ac came ossa regere saepenumero viis opus est,ubi callu cogere no licet,nimium dissidetibus si se. Gurae labris,dc ubi in circulit os exessum est: verum e callo multb stabilius vinculum est. In fractis ossibus & luxatis ii ri . multarum rerum cura est: ac circa initia omnino prohi-αo benda fluxio,dolor, inflammatio. Os ergo quod vel abiit loco vel fractum di issidet, omnino constituere oportet deinde ita continere , t ne excidat. In quo haec sunt praecipuἡ
membru,ut diductis&adductis marginibus soluti ossis orc oris molliter consuescant,nihil exasperetur, nihil diffringatur, quod in se acturis deticulatis, sicabris ac serratis saepe cotingit. Videndu quoque,ne in distentione neruus,vena,
arteri musculus, tra natura extorqueat. Extensum me
brum & loco redditu nanibus palpari, tractari,atoue le- Wigitime cosormari debet: κιμπλαισιν appellanti uod si tra- Διαπλω ellatum,tensum non constituitur os,aci mose lorum, Ea- επiliarar. benas, & machinas eiusmodi veniendum eriti sequitur κέαιραν Astit quam κ Ioem ικοῦν appell)nt: in qua multorum κἰ. . prouidentia est, sed maxime, ut contineas, phlegmonem 3s arceas, procures callum. Ae primum an sit deligandu statuere oportet: tu quae deligadi serma ac sere ἀπὸ Auo συυ. varia tamen ratione: ex quo decernendum,quibus,quam
multis, longis . latis, quam denique firmis fasciis opus sit. Adhaee idonea se a linteis quaerenda est. Coeno. scendum praeterea unde primum iniicias, quae sit sutura
594쪽
81 Institui.Chirurgicariim Lib. V I.
progressio, quam multi & quales circuli,quomodo distinguedi orbes ,quibus interuallis, ubi &quado laxior vel M1trictior deligati inqua parte desinat,quo loco, & qua arte
nectantur nodi,aciae figantur,coducantur haberiae,quando. regulae,scrutae,puluinaria, imitellae adhibeda snt: iuamdiu s t continere omnia,&quado soluere oporteat. Atq; in sano membro probanda prius deligatio, quam in aegro perici -' tum facias. Postremo orouidendu , vi in ea figura colloce turpars, in qua diutinini e constare possit, &minimὸ d leat. Iustos haec comentarios desidera it, verum haec bre- roui te nec tam docendi,quain monedi causa dicta fuerint.
ροὰ in fu- In fasciis remedia finiboritur quae repellant,& madorent ρῆι rQH- scissilitam linteoru contineant i se enim prohibetur dolor atque inflammatio: fasciae initio plures I astrictiores, si neque do neque phlegmone, vulnus, vel aliquid tale is prodiibeat 'Ac fetia inebriantur vino craiso,nigro, dies Vinsi quale. liustero: vinum hoc superficie cogit, vim sua at repellenda
Vituo . altius impiimit,& ita praecidit inflammationum causas. . 'Quod nimium strinetit, dolorem excitat. Tenue, album,gihium,fulvum etiam si contrahat repudiandum t men est,ut reprimentium genus quod humectat,papauer, eicuta, mandragora, multo magis si in articulis de nerua
ceis partibus Iabor est. Nee enim qualitas sola,sed horum etiam corpus intia penetrat & neruosa laedit. Atque inde calor,qui resit corpus, interdum extinguitur. Vino igi- utur crassi nigro,modice au sterO,fasciae M splene aturan di sunt. Ministet adsit, qui subinde affuso vino ligamen ta compluat: aIi ui cum periculo resiccantur, quod ne aevitium. fio noctu, praecipue prouidendum erit: hyeme vini loco i ceneIaeo uti satius est,quo etia tempore succida lana sple- 3 cinibus praeferri debet: fumoso vitio & odoro abstinendum, oui eandi ne caput sediar. Iustum quoque in suecandis linteis in dum eum νο dicamentum ex oui candido , oleo rosaceo vel myretino suo. Alij aceto & oxelaeo contra phlegmonem laseias imbuunt.
Cretum. Detur id bene carnosa parte & sine ulcere. 'Ceratum album in usu est, suspecta ministri diligentia, ne uideliret 3
lintea inarescant:quod vino quidem minus efficax,repel- oratum al- lit tamen & phlegmonem inhibet. Verum cerato viabum post initia satius est, iam abeunte periculo inflammationis, & ubi fractura simplex, nec in stagmenta varia coim
595쪽
vitia os est. Cerato ergo pars aegra, fasciae, & splenes illineiula sunt,adhaec extremae partes, sed manus praecipue, .. 2. I. Ane quod deligatione exstringitur, infirmum scilicet frigidumque corpus imbibat: C ratum καIre DCIDdM ὁ ςeras pingui & dup* oleo conficitur, oleum sit recens rhodi- non vel myrtuit. Cera siccior paulo liber lius oleo emol-1itur. Picato veteres usi sunt, si quid contusum esset, si cerarum i quid coquendum atque mitigapaupti Liquidiori cerato cui m. albo pix, addita picatum facit. Omnia vero lenia sint Scio mollia ne asperit te laeaant: vitetur Iondus, Fod callum . . prohibeat & partem opprimat. Perfusiones fiunt ex aqua Pressiones tepida,ita calpre tempexata ut in qua mynii iucundὸ contineas. In frigoribus hydrelaeum melius est. Perfunditus pars tertio ac quinto die,quoties vigelicet lintea dissoluu-tur idque liberaliter ut inde prurigo acquiescat,& materia eius dispergariir. In articulis tepida,tensa relaxat,lenit solentia,& phlegmone aduersatur. Septimo die vel nono
iam affunditur,non ut discutiat, sca ut euocet sanguinem, unge concreto poro ossa conserantur or Graece um mouis. r. o cant, M inde παίω πις quae callum gignant. in Calliis ner Ποί Dis . que caro est neque os, sed inter utririaque ambigit. It que deposito metu inflammationis,circa hoc tempus D nino cogitandum , ut coeat porus, unge effracta solidant ir : sic ergo moderanda perfuso, ut inas pμs vividoc is lore ςBlarescat,&leniter attollatur: nimium est, si subsidet & pallorem ducit. Alimenta sunto, quae probum sau
inen multum,crasum, viscidumque creenta Panis. ubriceus e farina primaria: triticum legatur graue,densum, unde ptisana comparetur:chartilagineae animal tu paIte 3o neruaceae cutaceae R pinguet,ligamenta, tendines,petioli, ventres, ling e , rostras capita hoedorum, vervecum dc
porcellorum,agi una caro x suilla Palmulae pingues, castaneae, vinum stringens, de similia. b edicamenta sunto χχ lear in emplastica, quae modice calfaciant ε Syri, sinita, thure, ta. manna, gummi, sabrili glutine, mastiche,tragacantha, tu quore ovi,pingui cera fleo, lachrymis & succis, quibus emplasticum nec ita calens corpus est. Ac iam antea de ca lagmaticis, & cephasicis sermo habitus est : sed hic quo- , 'ue ea materia locupletanta est. Caninum cerebrum in caninum re Iinteo adhibetur: superdatur lana inculcata oui candido rdrum, i
596쪽
8 Institui Chirurgicarum Lib. VI.
ubi squalescit remedium, commutari debet: quatuorde-mbisein. cim diebus solidat. Aliis purgatur hybisci radix, atque hinc medulla eraditur, quae per se farinae tritici mixta li- rori oui, effracta iungit. Radix hare aquae indita & subio posita: aquam cogit. Musco viticis utuntur veterin ueri j alij quernum praeterunt. In honore est veteri exemplo, conserua. quam conseruam vocant. Muscus est densus,herbaceus, Hisiona. 1pongiosus, haerens aquatilibus petris. Putator quidam ex alta arbore deciderat omnibus ferὸ ossibus confractis: Iraesto adc-ant amici, qui corpus eius uniuersum eo mu- Ioco obligarunt: atque ita relatum domum inquiete tonuerunt,subinde conspersa aqua,ne muscus emarcesceret.
Raro nec nisi deficiente herba remedium mutatum est. Atque hac medela vix eredibili celeritate cόualuit. AE-
state, bene carnoso duroque corpore, recenti malo, exemplum vetus liceat imitari. Farmet triticeae unc. 6. sangui- ianis draconis, mastiches, thuris, sarcocollae ana unc. I.trita' haee cum farina & oui candido subiguntur. Triticea s rinaclumini,& manna incoquuntur aqua: sit cataplasma, 'u reprimit, continet, &poron generat. Exiguis par- 16tibus effractis, pelliculae alliguntui illitae gummi & sab Gli flutine. Canaliculi afformantur cauis, emplasto inducti:vt & contineant,& solident. Fuliso thuris liquori oui& farinae tritici coniungitur. Emplastra quae pertin
Parissi- cius haerent,tepidae sotu revelluntur. Panalithes ad con- is ibo. tuta fracta etiam cum vulnere, vulnera neruorum, Verte
brarum, purgandas collectiones, incisum scrotum, bestiarum etiam venenatorum morsus, & alia. olei dulcis Vnc.'.bituminis, cerae, resnae piceae, picis aridet ana lib. i. litharg. cerusisaeruginis ana drach. Io. thuris, ammoniaci, somyrrhae, oloes,ana drach. 8.opii, succi tomorum mandra- orae ana drach. 6. aluminis icissilis, cnalcanthi, chalcitiis, croci ana drach. aceti, quod suffcit. Omnia a litharg.ad crocum in puluerem trita, & affusa conducuntur mortario, ut sit luti crassitudo: oleum, cera. bitumen Isin fabales pillulas diuisum nihil versando colliquantur:
liquatis pix & resinae ammiscentur, colantur omnia, a t μ que recoquuntur. AEgyptium Andromachi, eadem po- drom test, mollit, ac maligna operit. Cerae, litharg.ana unc.s.& semis, ammoniaci unc.7.& drach. c. terebinth.Vnc. .
597쪽
succidae lanae ust unc.1,& drach. 2. Aristolochiae, thuris, squammam aeris & stomomatis,id est,perpurgati ferri an avnc. I myrrhae drach.3.opopanacis drach. 2.A. ricinini, sicyoni j, vel antiqui lib.3. litharg.oleo coquitur, dum con-s crescat: squamma iniicitur:ubi non inquinant cera & a moniac.exactissimὸ tussim imponuntur: liquatis terebinthina additur : sublatis igne thus, Sc lanarum cinis inspe guntur: restigerata manibus stibiguntur. Nigrum Alclepiadae mirabiliter viat laxata & confia- mirumio M. Lithargvnc.8.bituminis unc. s.cerae, picis, ana une. . se scis. resinae piceae se uucia,aluminis,prosoleos ana Vnc. I.ammoniaci drac. 6.aeruginis drach. 2.&lemis.ol.quod sussi.In oleo litharg.coquitur dum non contaminet: cera & bit men seorsum liquescunt. que commouentur:his pix ad-rs iungitur:traiecta colo omnia, lythargyro coctae uniuntur: ammoniacum vehementer lusum immittitur atque ita in selidum corpus omnia concoquuntur, hic praemollita ce- .ra & propolis colunguntur ιubi cos rint probe & igne decesserint, alumen & aerugo in pollinem trita instergum
zo turri versantur omnia & oxycrato mersa manibus subi suntur. Moschionis ad eadem. Litharg. vnc. 3. picis aridae, I Uobis. .
m Vnc. .aeruginis, opopanacis, galbani,ana unc.I. picis liquidae selibra, aceti, sacci mororum,olei ricinini ana lib.I. xs litharg.oleo coquitur,ubi efferbuerit, adeps iniicitum Iam non inquinantibus, cera & pix immittutur, mororum sit cus cum pice liquida seorsum coquitur, cocta haec aliis permiscentur: Subductis igni manna & aerugo in pulu
rem reseluta insperguntur opopanax, aceto fusus coniun- Q gitur: consectum pharmacum vino in tertium diem maceratur,& manibus pistum sedes , reponitur: usus tempore thorulum madentem vino, vel fasciam superponere oportet. Alutae intenditur vel duplo rosaceo dilutum non aliter quam ceratum album in fasciis ac plagulis usurpa-3 tur,nam ω fracturas conserit ulcera coniungre,& phlegmo . nae aduersatur. Concreti calli signum est, quum iam sine si1M vulnere exudat sanguis, qui lintea contaminet. Id serὸ eriti cadi. fit criticis diebus,I & aliis. conueniens Couenies callus est,qui neq; maior neq; minor, durior, earm. aut mollior quam oportet, neque distortus est. Iustus eal-
598쪽
Ius confirmari debet medicamentis quae in a Vocantan eo iam quaeq; cruentis vulneribus. adsibentur. Siccant seniteri ἡ α mediocriter confirmant. Ac de e imis multa VUio. capite de glutinantibus. perfundunt vino quod ρεθα - σω πω dc δαλανων GiaeciiLatini salsum de marinum vo- ssant,quod si dest, salem vino liquescere oportet Rose.b laustia ,myrta, muscus e quercu albus, ablynthium & alia vino incoquuntur. Addunt poroticis quae callum eontrahant, bolum Armenum, galbulos cupressi de alia. hic moderatio quaedam adhibenda est : ne nimiunt sirim iogendo callum supra modum atteras. Confirmant pa
mes es, inutis ana semuncia. com cupressi, radicis rusta maioris ana dracs. LMelius uel auctis emplasticis, inin to oleo & adiecto mom to croci.Thuris mastiches,picio, Vfarinae pistrinalis, boli Armeni ana unc. 1.sepi arietini, cerae albae ana selibra: Lisuefactis cera & sepo reliqua infriantum in his linteum faep ius inculcatum fracturae impo Masem nitur, Sparadrapum vocant. Vtuntur Apostolico, DUc I . ceo,& aliis. Atque hic meminisse oportet instituenda esse λψcallosis corporibus quae magis eotrahant: mollioribus au- -- tem,quae id mediocriter praestent. Callus maior extenuandus est:deducta parte alimenti & mutata qualitate. Dia. lenitcrque assi icanda pars est,ex ole sale,nitro. Eademque calida salsa foueri debet, inducique malagmatis quae se discutiant. Colligandum arctius:oleribus utendum & v mitu. Alterum membrem sinapismo linere oportet, ut eo diuertat alimentum. paulus in recenti callo qui su pet-
it vehementer stringentia instituit, istissime ligat, ta
mina plumbea interdum apposita. In eo vero qui iam ve- sotustate induruit,& unde pudendum ac deforme membrum est,neque ossicium facit,cutem aperit,deradit poron, l cerat scalpro,tcrebra pertundit, & quantum superest,execat . od si nulla inde actio naturae intercipitur neque conlpicuius membri pudor est, nullus denique dolor, praestat 33. no 'se abstinere ferro. Ui vero infra modum ciescit, aut non crescit quidem suis terminis asia ratione promoueri de- bet. Iaque contingit plurimum , clim minis ac saepiusso uetur locus: parum conuenienter alligatur, cepius αante tempus laiciae resoluuntur. saepe etiam in ratione vitae
599쪽
vitae peccatum est. Omnia ergo commutanda in melius. tuba si atrophia totius corporis callus non prouenit, imprimis consul edum corpori. Saepe etiam astrictioribus linteis,naturae partis vitio membrum quasi sideratum ae matue cidum gracilescit: hic affecto membro instaurata vita est,& laxanda deligatio. Id vero in dropace magna ex parte descriptum est, capite de pyroticis. Extenuatum mem- Extenuato brum vehementer iuuat commoda deligatio , sed con- rum mebr tra quam in fracturis .Marcescente tibia femur superius at rumin o livinus, ab inguine ad genu deducta fascia, atque initio ra tio quidem arctior,paulatim relaxatur, ut communibus venis quasi rivis deorsum sanguis exprimatur. Femore dextro contabescente vel toto crure, si nistro seniori fascias inlicimus a senu ductis orbibus, astrictius quidem,qui cum de-u sinant in inguine, hic etiam ita constringant, ut parte alia qua veluti diuerticulo, fanguis in gracile membrum deriuetur. Sit autem deligatio ea ratione temperata, quae neq; dolorem creet, neque uniuersum sanguinem ab incolumi membro reprimat:hoc enim alere frugalius,nutrire tamen xo statutum est. Eadem ratio in superioribus membris seruari
debet. Distortus callus siquidem mollis est, laxante sotu & SisAn- diaphoreticis exinaniri debet: se uetur tepida, hydrelaeo, Elthaeae & sim iliu decocto. Discutitur arida ficu mista,ste eori columbino. Sed de iis generibus medicamentorum v eapite de resoluentibus abunde dictum prius est. Si veri, occaluit, eadem quae in supercrescente & inueterato poro, consilia sunt. Mollior astringentibus emplasticis firmari a ἀνη. debet. At vix durior esse potest,nisi ea de re causa fragilior siti atque hic tota gignendi calli institutio saepenumero re-3 ' petenda est. Est quum e neruaeeis partibus & osseis muc- ω- ο cosus humor eliquescit, puri similis, qui serὸ ili alto la- b merabscelet, nec faciIe discutitur: quanquam laxata parte, naincisaque materia conuenientibus pharmacis dissipari debet: alioqui facto vulnere repurgandus ςst. Atque iis neglectus in sciretium cost, Wresin. qui praescriptis ante remediis eapite de malacticis expugnari debet.
600쪽
Institui. Chirurgicarunt Lib. VI
u. tiendum aliquid est. In anodynis sunt butyrum,oesypus, Iana bene succida, suillus adeps, vitulinus, e cercopitheco;&smia, gallinaceus, anserinus, humanus, ex anguilla αcuniculis,vulpinus,melinus,asininus,lac muliebre,& vaccinum. Althaeae,maluae,seminis lini & eydoniorum, lilii, sviolariae, pedum arietis,capitum & interaneorum,soedi similiter decoctum, & haec lacte coqui melius est, aut cocta. lacte butyro condiri,vel conteri rosiaceo. ateria Crocurri,thus,mannam,salbanum & similia pharmacis decoctorum. commiscent, vi quae aliquid habeant quod paregoricon sit. Calorem temperant, & anodyna sunt, aqua tepida, '
eurbi tinum, & quod e candido alterci semine, priuatim usurpatum semidis doloribus podagricorum: lactucinum,
Olea a sty portu lacinum, psyllinum, cucumerinum. Et ex horum Isna cinae Nyses oleorum materia, succus ac muccago colligitur, vel e aerant. dem in lam coquitur,ex conuenienti oleo subigitur. Linteola in decocto merguntur,succo & mue gine imbuuntur, Jc ita iuuant. Ac subinde inculcare linteola & aux lium repetere necesse est. Cerata & enchrista e cera alba zPlotaboleo conueniente, muccaginibus, cerussa tot popu- , icontra doti leo unguento & similibus confingi possunt Dolores Wsfrigides. frigore iuuant,quaecuque sere in anodrnis numerata sunt,
oleum chamaemelinum, anethinum, e leucoio meliloto,
hyperico,tirinum, atque his magis e baccis lauri & iunips 'Fri vino maceratis,extunditur mola coxariis, & frigidis arti culorum vitiis.In lue venerea frigidos dolores iuuat gau. banarium, sulphurinum, styracinum, in quo thus,manna,
x similia diffusa sunt, & quod e nuce mytepsica, incude &candenti ferro pressa extinguitur. Sed eadem conquas- sata,vt & cinamomum,oleo incoqui possunt ita e calendula,maiorana, roremarino & similibus parare licet. Irinum, cx acori radicibus, centauri gentiana aristolochia,bryonia ,hy ssopo, thymo, pulegio, ubi crassus humo i impactus cruciad Sinapium,cni delaeon,& alia id senus efficacissi- Πma sunt. Vino sere & pari oleo materia coquitur: quae prelo vel mola oleum non reddit. Cum iam vinum ex- l. fere iu- halavit, ea exprimitur, oleum reliquum usui est.Terebinthinum. ibinum oleum, e terebinthinae libra una laterum antiquorum, vel ut Albucasis retentium, quia plus olei combibant,