Dissertatio medica inauguralis, de dyspepsia ...

11쪽

DE DYSPEPSIA.

mista, per reliquam partem tubi inteStinalis, actioni absorbentium subjicitur; et Copia nutrimenti salutaris distributa ad jacturam Corporis

reficiendum, Corpuscula terrena, et quae solvi nequeant, Per Canales proprias, et tempestivis intervallis, demum eXtruduntUr. His paucis notatis de viribus quae cibi concoctioni inserviunt, et de functione Sana, nunC Ani mUm advertamus, ad argumentum quod nobis in hac dissertatione praecipue prOPOSUimUS, COIaCOC-

ANOR EXIA, NauSea, Vomitus, inflatio, ructus ruminatio, cardialgia, gaStrodynia, pauciora saltem vel plura horum Simul Concurrentia. ' plerumque cum alvo adStricta ; et sine alio, vel ' ventriculi ipsius, vel uliarum partium morbo . ' Vid. CUI 1 LNi Synopsis Nosolog. Mothod.

12쪽

Tot tamen, et tam varia sunt phenomena quae morbum comitantur, ut dissicile sit, compluribus etiam verbis, enumerare CilnCta quae Singulis casibus adsint. Pauca e maXime molestis et generalibus, Seligere Conabor.

HISTORIA. Hic plerumque ineuntis aetatis morbus est, et sensim irrepere Saepe Videtur. Puerum ipse novi, qui primo semel tantum in hebdomade Dyspepsiae Symplomata praebuit; paulatim morbi ac- Cessus frequentiores facti sunt, donec in DySpepsiam confirmatam eXierunt; quae diu, etiam in

tempuS praeSens, inVeternVit. Ineunte morbo, talis ponderis et molestiae sensuS, qualis Sanus fere sentit quum Violenter se eXerCere Statim post prandium Coactus Sit, aegro Semper adeSt in Ventriculi sede ; et lioc inter prima signa incipientis

morbi est, cum sensu ardoris Ventriculi et adsophagi extremi, et eructatione materia2, plerum-qUC aCidae, nonnunquam insipidur. Deficit cibi appetitu8 ; conspectus etiam cibus, aut imagina-

13쪽

tioni se offerens, fastidium ciet; aut, e Contrario, cupidine plus quam Solito cibum interdum appetit, cui si indulgeat peger, a multiS Symplomatibus molestissimis spope in tempus levatur; nausea Vel vomitus Cum torminibus, et ventriculi et intestinorum saevis doloribus, Cardialgia angente, et ulvo plerumque astricta; intestina murmurant, flatuque multum distenduntur; qui, Si Sursum .dCOrSUmVe Se CXtricat, a gro levamen affert: Corpus reliquum male se habet; adest dolor capitis, Vertigo, muSC92 Volitantes, Mintilloe ante oculoS, et tinnitus aurium, lassitudo et debilitas musculorum Voluntariorum ; Corpus et animus pariter ad Operam naVandum impotentia ; male plerumque dormit aeger ; diris insomniis, incubia, aut mem- brorum spaSmo turbatus. Post cibum captum, praesertim CarneS aut Ciba Tia condita, asscitur somnolentia, Calore, VultuSTubore, arteriarum pulsibus prarier Solitum frequentibu8 ; si somnolentitae indulgetur, ingravescit febris, et tum incubus maXime imminet; eXpergiscitur tandem debilis, defatigatus, neC resectus. Huic autem somnolentitae si sortiter resistatur et sortitudine opus erit) CXercitatione aut Uccupatione modica, spatio circiter horoe desinit.

14쪽

10 DE DYSPEPSIA. nec aliquid relinquit molestiarum quae indulgentiam Semper Sequuntur. Ρalpitatio Cordis, plus minusve dyspnserie, et pulsus debilis, hunc morbum fere Comitantur, mens quoque aliquid soliti acuminis amittit. Morbo ingraVescente, SymPtomata molesta augentur omnia; nauina Perpetua ; dolor ventriculi obscurus ; alvus aStricta, Sed nonnunquam soluta; ineces atrae et foetidse; Symplomata ad Caput pertinentia multum aggravantur; oculorum aCies hebescit; dilatatur pupilla ; tinniunt aures; spiritus male olet; lingua Squalet, uret, et crusta obducitur; respiratio fit rapida, cum tussi, et singultu frequenti; cor nunc Violentius palpitat; pulsus frequentiores et debr-liores Sunt; algent eXtrema; et, partibus solidiS generaliter laXatis, Copia praeter naturam fluunt saliva et urina. AEgrum haud raro hypochon- driasis invadit ; remedium desperat Vultus

mCUStUS, pallidus, aridus, justum animi statum

prodit; alacer olim et comis, nunC morOSU, et a - per est; offensa levissima iracundiam incendunt. et in culpas venia indignas amplificantur; donec sibi ac suis pariter infestus, impellitur ut mortem sibi consciscat; vel si hunc dirum effugiat eXitum, maneatque morbus, jecinoris caeterorum

15쪽

que viscerum functiones multum impediuntur, et horum tumores, aut debilitas inveteraSCens, hydrope, vel febre hectica inducta, finem miseriis imponit.

cet, quse directe agunt, ipsum debilitantes ventriculum ; et in eas quae totum corpuS, Vel Singulas partes asticiunt, Sed quze ad ventriculum ip-hum effectus noXios ultimo eXtendunt. E rebus quae ventriculum ipsum debilitant, nullae narcoticis valentiores sunt. Ad hoc miro modo Conserunt optum, et liquores ardentes ;haec inter se magnam habent similitudinem modo agendi: Primo eXhil rant Stimulantque ; CollapSu pari semper sequendae. Estectus exitiales gignere videtur opium, Ventriculi vires hebetando, et Secretiones corrumpendo ; ad hoc, liquo res ardentes jeCur maXime asticiunt, quippe qui duritiem et obstructionem huic Visceri asterant. Tabacum nemos praecipue Videtur assicere ; manduCatum, SaliVam quoque tam ne eSsariam ad Concoctionem rite praestandum, Consumit: Pul-

16쪽

vis necnon in nares haustus, morbi cauSa sierip0test; quippe cujus haud parva portio nonni quam in ventriculum absorpta sit. Medicamenta Catharti Ca Vel vomitoria, frequentius Sumpta, Ut et amara, aromatica, et Stimulantia, ventriculum semper debilitant, et quoque incitant ut plus cibi capiat quam bene Concoquere

p0SSit. Thea et Castiea, partim quia calidae bibuntur, fortasse quia vim narcoticam habent; et ullus quidem liquor, prsesertim Calidus, large haustus, ventriculi vires semper minuit. Inter Causas quae Constitutionem totam assiciunt, enumerare licet Vitam sedentariam, studiumque intensum; haec semper torporem intestinorum induCunt, SeCretiones minuunt; ac Si haeC CVitemUS, et Curae Satis alvi statui adhibeamus, dySpepSiae acCeS- Sum Saepe potuimus removere. Graves animi motus haud parum SecretioneS assiciunt, et, Ut GREGORIO placet, ad hunc morbum in gravis sima et manente forma induCendum, ProrSUS SULficiunt: nimia quoque in rebus venereis indulgentia idem essicit, propter magnum testiculi Cum ventriculo ConSensum, nam omne animal 'ρ post coitum triste.V Nonne Conjicere liceti

17쪽

DE DYSPEPSI A. 13

mala dyspepticu, petate pubertatis tam so pe Occurrentia, quodammodo Pendere POSSC, R IUUtu

tione quae in hoc organo isthuc aetatis fit λ Ebrietate frequente, dieta parca, vel si diu et Saepe vere ur in aere humido frigidoque, vel statim

post cibum captum vehementer nOS CXerceamUS, Concoctio vitiabitur.

CAUSA PROXIMA.MEDICIs Varie placuit, utoniam in fibris ventriculi musculosis, sucCum gastricum Vitiatum, aut nimis parce secretum, fuiSSe prOXimam Cau- am ; et ea Singula aut conjuncta hunC morbum inducere POSSe. Primam tantum, CUI LENUS proXimam CaUSamdyspepsiae agnoscere Vult, jureque astirmat, eX debilitate fabricae muSCulosae omnes alias CaUS Oriri POSSe. IpSe, pluS Semel, quUm corpUS hominis dyspepsia amicti conCusserim, res in Ventriculo Contentas crepitare audivi, haud aliter ac Si aqua in utre agitata eSSet. JuVenem nuper Vidi, qui hac de causa credidit, Se hydrothorace aegrotare. Nullum talem strepitum in sano es

18쪽

DE DYSPEPSI A. II audire ; quia, ventriculus iugesta haud parva vi

complectitur. E causis remotis, quas jam diXimus Conserre ad CauSam proXimam Parandam, atoniam scilicet fibrarum ventriculi musculosarum ; multorum sensuum molestorum qui dySpepSiam comitantur ; rationem reddere, in promptu eSt. SenSUS

nimirum ponderis eX hoc oriri potest, quod fibrae

nebiles ventriculi, ingesta non aeque aC in Sano sustineant. Massa alimentaria diutius justo in ventriculo detenta, fermenteSCenS, et generanSacidum Carbonicum, flatum ructumque inducit. Cardialgiam et gastrodyniam faceSSit maSSAeacrimonia, ContraCtione Spasmodica et abnormi fibrarum musculosarum ab irritatione insolita: Capitis, Cordis, et pulmonum, affectuum Sympi mali Corum, ratio quaerenda eSt in miro Consensu DerVoso Ventriculi Cum reliquo corpore. Alvi

pigrities hujus morbi fere Semper ComeS, pendere potest ab atonia, seu debilitate, serpente per totum cursum tubi intestinatis.

CAUSAE PRAEDISPONENTES.

Sunt, et ita duo capita fere reser

19쪽

endae, Juventutem et Temperamentum Sangui

DIAGNOSIS . Ur hunc morbum a hypochondriasi dignosca

mus, aegri temperamentum et petatem maXime

SpeCtare oportet. JuVenes dyspepsia invadit ;et petate provectioribus plerumque levatur. Majorum natu hypochondriaSiS CSt, et, annis laben tibus, fere semper augetur. DySpepSia Sangui neis in idit, quorum fibrse irritabiles, color pul-Cher, Crines flavi, Oculi caerulli. Hypochondriasis melancholicis, quibus fibrae firmae, et rigidus Cor .poris habitus est, Color fuscus, capilli et oculi ni gri. Inter dyspepsiam et scirrhum pylori utilis est diagnosis, quum de hoc morbo minime sperare liceat, et si inter hos duo aCCurate dignOSCere pOS Simus, nobiS multum negotii, et aegris fastidium et molestia medicamenta inutilia, fortasse noXia, capiendi, cavebitur. Scirrhum pylori plus doloris perpetui et aciditatis, quam dyspepSiam Comitatur ; p t cibum captum vomituS sesquihora Ple rumque Sequitur ; manu apposita tumor Scirrhost S

20쪽

5 aepe percipi potest; et in CaSibus VetuStis tumoriariue ad umbilicum tendit. In morbis arthri licis aut calculosis, in hepatitide, ChlorOSi, amme norhoea, et hysteria, Ventri Culus fere semper assicitur : Sed quum hi suis propriis signis, distincte definiantur; et quum ibi dyspepsia fiat affectio symptomatica, de liis plura dicere nequaquam

PROGNOSIS.1N Juventutibus, et quibus Corporis Constitutio aliter bona sit, pro Osis Secunda est; quippe, aetate progrediente, Symplomata multa leviora sunt, et tandem prorSUS Vanescunt: Sin autem aetate 'proVeCtus Sit aeger, Si sub alieno Jove habitaverit, et genio indulgere assueverit, minus felix prognosis erit; tum enim jecoris aliorumque viscerum vitia foresan Causae eXCitantes evadent; et hydropes, Caeterique morbi, qui ab aflectione organica principum viscerum pendent, aegri filum Vitale praeCidere eXpectentur. EX mala chyli praeparatione in dyspepsia, conjicere licet, ad viscerum, et glandularum lymphaticarum obstruc-