Dissertatio medica inauguralis, de dyspepsia ...

21쪽

tiones futuram esse proclivitatem. Itaque videmus homines Strumoso habitu, quibuS hae ob-

Structiones Saepissime occurrunt, plus minus assici debilitate organorum quae concoctioni inserViunt.

MORBI REMEDIA.HAEc ad tria capitu retulit CULLENUs ; 1mo,

Causarum remotarum evitationem; 2do, Sympi tomatum leVamen, quae morbum gra iorem reddunt, et 3tio, Toni ventriculi restitutionem. 1mo, RUA ratione causae remotae depelli pos sint, in promptu erit iis qui has causas attentel respiciant. Intemperantia et luXuriae Sedes aegro vitandae sunt, et VenuS cum Ρandorae arca quam Secum affert. Quam raro in duris rusticis hunc morbum videmus t Saepius in plebe operaria Urbis, ubi vitium et pravitas latiuS regnant, Saepi S-sime autem in divitibus et luXUriosis. Porro, quanto Vegetiora et Validiora sunt animalia indomita, aliis ejusdem speciei quae mansuefacta sint 8 etiam generi humano adhuc rudi et inculto, dyspepsia, ni fallor, incognita est.

22쪽

IS DE DYSPEPSIA.2do, Levamen symptomatum gravis morum. Licet lipeo non metuenda sint quasi multum periculi asserentia, Curam tamen haud minimam sibi requirunt, quippe quae molestium et dolorem creent, et ad tonum ventriculi magis relaXandum pertineant. Anorexia et nausea saepe inducuntur ab onere Cibi vitiati et parum solubilis in ventriculo detento, postquam res magis Solubiles, recentius ingestae,eXinanitae sunt: EXCitans cauSa haec saepius CSt dyspepsiae accemuS Subiti et temporarii, Cui nomen bilis impositum est; sin autem hominibus persuaderi posset Cibariorum conditorum minorem Copiam Sumere, et miSturaS paucioreS, rariuS de bili erat querendum. In tali casu medicamenta vomitoria utilia futura Sunt; nec etIam ni C, nisi mitissima, et parce, utenda sunt. Optimum fortasse Sulphus Zinci, quippe quod nullam nau-Seam eXcitet, et esseCtus cujus Cito CeSSent. Vomitoriorum Vicena Saepe praeStant cathartica lenia, motum peristalliCum ventriculi et intestinorum augent, SordeSque vide deorsum depelluntur.

Vomitus optime levabitur potione effervescente et opto ; hoc potius per anum injecto, quod Ita

23쪽

eilectus noXii minus sentiuntur, quum Si in ipsum

ventriculum devoratur. Cardialgia quae non solum ipSa Symploma molestissimum est, sed morbum fOVere juVat, Sum-lma cura levanda est. Optima hoc est citur ab al-lkalis et terris absorbentibus. Potassae vel sodae CarbonaS Omnibus praestat. Forma nuper insti-ltuta praebendae magnesia2, puta in Solutione retenta, ope acidi carbonici remedium egi essicaX Res mucilaginosae valent tantum Ventriculum ab aerimonia masgae fermentescentis defendendo;

Caetera remedia acorem deStruunt.

Omnibus quantumvis sanis ventriculiS, quaedam aciditas inesse, et ad Concoctionem etiam neceS- aria eSSe Videtur ; hujus autem Vis nunquam tanta CSt, ut Sensus molestog Creet. Dyspepticos quosdam vidi, quum cardialgia assicerentur, et quum cibus sumptus acidissimus factuS eSSet, plus cibi sumere ; quo facto totam massum ali mentariam ad justum acorem redegerunt; Ct Con- Octio tunc rite progressa est, hOC Symplomate

ron recurrente.

Actro intestinorum lentior, consensu Semper ad

J entriculum propagatur, actionem ejus Pigram eddens: Cura, igitur Spectanda, et cito romoven- la est; ad hoc laXativa catharticis potiora sunt;

24쪽

DE DYSPEPSIA.

ut rheum, aloes, Sennse, et Salium neutralium, mo- dictae portioneS. 3tio, Tonus ventriculi restituendus. Medicatamenta ad hoc pertinentia, ad duo Capita reserenda Videntur, Irno, Ea quse ventriculo; 2 o. Ea quae uniVergo corpori vigorem suppeditant. Sales OmneS, et Salinae, ad Ventriculum Stimulandum plus minus Valent; ad hoc Sodae murias est imprimis utile m aCid1S quoque Stimulos perutiles habemus, quippe quae Vi antiZymica fermenta tionem reprimant. Sulphuricum essicacissimum

eSt, et Usum aliorum Supervacaneum reddit. Ferri omnes praeparationes, Valde tonicae et Stimulantes sunt; murias, SulphaS, et CarbonaS prae-

CipitatuS, Cuncta sunt remedia potentia: In hisa hibendis nec nobis, nec aegris timendum CSt, propter atrum foecum colorem ; quum portio Vel minima cujusvis e ferri praeparationibus digesta Ut atramentum nigra reddunt. Linci sulphas nuper exitu felicissimo administratum CSt, portionibus grani aliquoties indiem sumptis. EX

amarIS, gentiana, Colomba; CX aromatiCIS, CInnamomum, TinZiber, et talis amarae et aromaticae

qualitatis combinatio, qualem in cinctiona habemus, tonica sunt optima, Si caute adhibita;

25쪽

SiVe tamen, propter vim Stimulantem, deinde debilitantem, Sive propter Vim quandam peculia rem, SeriuS Citius tonum Ventriculi laedunt. Sunt qui aliorum animalium Succum g Stri Cum ut remedium proposuerunt; et Si aegro ut sumat persuaderi poSSit, Ventriculum in Suo mU nere fungendo fortasse juVet; ita, tamen, ab aliquo hujusmodi vorando abhorret animus, ut minime eXpectandum sit hoc remessium unquam

multum famae COI CCutUrum.

Nunc de remediis ad corpus universum Confirmandum utendis pauca loquamur. Horum milito esticacissima sunt, exercitatio, et friguS Egro

multum proderit in aere frigido versari uiatio autem Optima, qua frigoris effectibus tonicis fruatur, est, in balneum frigidum, se identidem immergendo. Actio hujus remedii parum intelligi

tur; contemplatione tamen, et eXperimento, pariter diScimuS, in corpore Confirmando frigidarium multum Valere. EXpediat a principio uti aqua Calente 70', et calorem paulatim minuere ; quia balneum frigidissimum ab initio adhibitum, enfectus nimis violentos induceret. Tonicorum omnium optimum est eXercitatio ;systematis clxculantis vires auget, SecretioneS et

26쪽

eXcretiones miro modo promovet, thoraCem amplificat, animum eXhilarat, et per esiectus tonico in Corpus universum, tantum, ut nihil amplius confert ad tonum ventriculi restituendum : Ad Vires aegri accurate est aCCommodanda, nec US II ead fatigationem, unquam protrahenda. Res bene se habebit, si aegro botanices aut mineralogiae amorem impertiri possimus, aut alicujus studii, in quo prosequendo delectetur pariter ac Confirmetur, eXerCitatione ambulandi, qua eum Versari oporteat: Vel nullum eXercitationis genus utilius erit horticultu, nam, Hinc Sanitas.' Si has eXercitationes aegri debilitas vetet, equitatio, gestatio, et frequens lanulis frictio, Succedanea

sunt.

DIETA. ΗΕΜΕDIoRUΜ jam dictorum usu diligenti muJ- tum, procul dubio, fieri poterit: Multum tamen ossiciendum manebit justa ad dietam attentione. Monet CULLENUS, carnem parum ad aciditatem proclivem potius quam fruges utendam ; talia Cibaria tamen, non diutiuS sumi possunt, quin mu-

27쪽

tationem manifestam in statu suidorum induli cant, et ad putredinem in toto corpore proclivi talem. Animalium neque juniorum neque Senio rum caro eSt Preserenda, quippe quae facilius dis

inolvatur.

Arte Culinaria, praeter quam SimpleX Natura docet, minus Solubiles carnes fiunt: Elixod vel . a se digestu faciles, faciliores autem in craticulatostae, quam ullo alio modo coquinatae. Carnis de- COCtio, Compluribus variis oleribus additis, Anglice trulli, digestu dissicilis plerumque invenietur: LLeviter et recenter salsa Caro Ventriculo Ssepe bene con eniet, male autem diu salsa, et fumata pejus. Ρanis bene fermentatus alimentum nutriens et facile concoctum est; et Variandi gratia, coqua- l tur aut aqua Simplici, pauXillo sacchari addito licitii lacte, si convenire inveniatur. OryZa quo lique cibum facile concoctum et alentem Pra bet. lmonendus est aeger, quam minimum potest dilucentium sumere ; quod nimia fluiditas multum impedire Concoctionem sarpe videtur. In dys- epsia Saepe maXima proclivitas est ad secretionem augendam muci et caeterorum ventriculi invidorum ; et hac diminuta, aut, quantum a no- lois pendet, non aucta, morbo mederi, vel Violeu -

28쪽

DE DYSPEPSI A.

tiam ejus saltem minuere, saepe PoterimuS m- pluria animalia quiae cibo humi do vemuntur, nunquam omnino bibunt. Si potus est sumendus saluberrimus forSan aqua pura erit, aut Cere-Visia vivida, quae gratum Stimcium Ventriculo adhibebit. Si cibariis conditis assueverit aeger, ab his paulatim est abstinendus: Non edere hortandus est, niSi revera esuriat: Sin autem appetitus diu abfuerit, devorando pauCos bolOS, Comperiet, copiam haud aspernandam Sumi pOSSe. Ad vestitum, et praecipue ad pedes calidos habendos, Cura est danda; lanula juXta cutem gerenda ; et multa symptomata morbi, hac simplici ratione, HoΜΕ vidit levata Aud. praeleci. de Mat. Med. in Academia. FINIS.